مسجد لرزاده: تفاوت میان نسخه‌ها

| بنيانگذار = [[شیخ علی‌اکبر برهان]]

| کاربری = [[مسجد]]  

| وقایع مرتبط =  

| وبگاه =  

==تأسیس و معماری==

مسجد لرزاده در [[سال ۱۳۲۲ هجری شمسی|سال ۱۳۲۲ش]] توسط [[حسین لرزاده]] زیر نظر [[علی‌اکبر برهان|شیخ علی‌اکبر برهان]] تأسیس شد. به همین دلیل به آن مسجد برهانیه نیز گفته شده است.<ref>[https://fa.alkawthartv.ir/news/305252 «مسجد لرزاده؛ اثری ماندگار از عهد قاجار»، سایت الکوثر].</ref>  

[[حسین انصاریان]] این مسجد را همانند شهری کوچکی توصیف کرد که افراد مختلف از هر صنفی در آن حضور داشتند.<ref>[https://fa.alkawthartv.ir/news/305252 «مسجد لرزاده؛ اثری ماندگار از عهد قاجار»، سایت الکوثر].</ref> گفته شده در این مسجد اولین صندوق [[قرض|قرض‌الحسنه]] در [[ایران]] در [[سال ۱۳۴۶ هجری شمسی|سال ۱۳۴۶ش]] شکل گرفت.<ref>حاضری، حسین زاده فرمی، «نقش سیاسی بازار: تحلیل تحولات دهه اول جمهوری اسلامی ایران»، ص۷۸.</ref>

===امامان جماعت و واعظان مسجد===

در این مسجد از واعظان معروف و انقلابی استفاده می‌شد.<ref>[http://22bahman.ir/show.php?page=post&id=18371#_ednref17 «مساجد در انقلاب اسلامی، مسجد لرزاده»، مرکز مطالعات و تحقیقات فرهنگ و ادب پایداری، دفتر ادبیات انقلاب اسلامی].</ref> عمید زنجانی، [[حسین انصاریان|شیخ حسین انصاریان]]، [[محمد آشوری]] و [[محمد چاوشی]]{{یاد|هفدهم اسفند ۱۳۶۰، در تهران مورد سوءقصد گروهک ضدانقلاب قرار گرفت و شهید شد. مزار او در بهشت زهرای تهران واقع است.}} از جمله مهمترین وعاظ این مسجد دانسته شده‌اند.<ref>[http://22bahman.ir/show.php?page=post&id=18371#_ednref17 «مساجد در انقلاب اسلامی، مسجد لرزاده»، مرکز مطالعات و تحقیقات فرهنگ و ادب پایداری، دفتر ادبیات انقلاب اسلامی].</ref>

==حوزه علمیه==

در مجاورت مسجد لرزاده، [[حوزه علمیه|حوزه علمیه‌ای]] تحت مدیریت شیخ علی‌اکبر برهان تأسیس شد و اشخاص سرشناسی چون [[علی‌اکبر ناطق نوری]]، [[حسین انصاریان|شیخ حسین انصاریان]]، [[سید ابوالقاسم شجاعی|سید قاسم شجاعی]]، [[احمد مجتهدی تهرانی]]،<ref>[https://www.musalla.ir/news/62 «مساجد ایران و جهان استان تهران، مسجد لرزاده»، سایت مصلای امام خمینی تهران].</ref> [[سید احمد کلانتر]]<ref>[https://irdc.ir/fa/news/8529 «نگاهی به مبارزات حجت‌الاسلام سید احمد کلانتر»، مرکز اسناد انقلاب اسلامی].</ref> و [[محمدرضا مهدوی کنی]]<ref>[http://22bahman.ir/show.php?page=post&id=18371#_ednref17 «مساجد در انقلاب اسلامی، مسجد لرزاده»، مرکز مطالعات و تحقیقات فرهنگ و ادب پایداری، دفتر ادبیات انقلاب اسلامی].</ref> در این حوزه به تحصیل پرداختند. این حوزه علمیه پس از مدتی به یکی از شبستان‌های مسجد تبدیل شد؛ اما در [[سال ۱۳۵۰ هجری شمسی|سال ۱۳۵۰ش]]، [[عباسعلی عمید زنجانی]] خانه قدیمی مجاور [[مسجد]] را خریداری کرد و آن را حوزه علمیه نمود.<ref>[https://fa.alkawthartv.ir/news/305252 «مسجد لرزاده؛ اثری ماندگار از عهد قاجار»، سایت الکوثر].</ref> این حوزه به حوزه علمیه امام سجاد(ع) شناخته می‌شود.<ref>[http://22bahman.ir/show.php?page=post&id=18371#_ednref17 «مساجد در انقلاب اسلامی، مسجد لرزاده»، مرکز مطالعات و تحقیقات فرهنگ و ادب پایداری، دفتر ادبیات انقلاب اسلامی].</ref>

==محل فعالیت‌های مبارزاتی علیه حکومت پهلوی==

گفته شده مسجد لرزاده نقش مؤثری در وقایع [[انقلاب اسلامی ایران]] ایفا کرد<ref>[https://www.masjed.ir/fa/news/9644 «مسجد لرزاده در سایه هدایت آیت الله عمید زنجانی»، پایگاه تخصصی مسجد].</ref> و در دوران مبارزه با [[حکومت پهلوی|رژیم پهلوی]] به‌عنوان یکی از مراکز و کانون‌های مهم مبارزاتی از [[سال ۱۳۵۰ هجری شمسی|سال ۱۳۵۰ش]] تا [[سال ۱۳۵۷ هجری شمسی|۱۳۵۷ش]] شناخته می‌شد.<ref>[http://22bahman.ir/show.php?page=post&id=18371#_ednref17 «مساجد در انقلاب اسلامی، مسجد لرزاده»، مرکز مطالعات و تحقیقات فرهنگ و ادب پایداری، دفتر ادبیات انقلاب اسلامی].</ref> این مسجد رهبری حرکت‌های انقلابی قبل از انقلاب را در جنوب [[تهران]] به عهده داشت<ref>[http://22bahman.ir/show.php?page=post&id=18371#_ednref17 «مساجد در انقلاب اسلامی، مسجد لرزاده»، مرکز مطالعات و تحقیقات فرهنگ و ادب پایداری، دفتر ادبیات انقلاب اسلامی].</ref> و در آن جوانان و دانشجویان انقلابی به فعالیت می‌پرداختند.<ref>[https://www.musalla.ir/news/62 «مساجد ایران و جهان استان تهران، مسجد لرزاده»، سایت مصلای امام خمینی تهران].</ref> مسجد لرزاده جزو معدود مساجدی بود که در آن به صراحت فتاوای [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] بیان می‌شد و برای سلامتی او [[دعا]] می‌کردند.<ref>[http://22bahman.ir/show.php?page=post&id=18371#_ednref17 «مساجد در انقلاب اسلامی، مسجد لرزاده»، مرکز مطالعات و تحقیقات فرهنگ و ادب پایداری، دفتر ادبیات انقلاب اسلامی].</ref> آغاز فعالیت‌های سیاسی این مسجد به زمان [[شیخ علی‌اکبر برهان]] برمی‌گردد. وی از مخالفان جشن‌های [[حکومت پهلوی]] بود و علیه رژیم به سخنرانی می‌پرداخت.<ref>[http://22bahman.ir/show.php?page=post&id=18371#_ednref17 «مساجد در انقلاب اسلامی، مسجد لرزاده»، مرکز مطالعات و تحقیقات فرهنگ و ادب پایداری، دفتر ادبیات انقلاب اسلامی].</ref>  

یکی از مهمترین رخدادهای مسجد لرزاده، واقعه [[رمضان|ماه رمضان]] سال ۱۳۵۷ش دانسته شده که در آن مردم تهران پس از کشتار مردم [[قم]] در [[قیام ۱۹ دی]] و مراسم چهلم کشته شدن مردم [[تبریز]] و [[یزد]]، اجتماع بزرگی تشکیل دادند و در نهایت در شب [[۱۱ رمضان]] مصادف با [[۲۴ مرداد]]، مأموران رژیم پهلوی به مسجد حمله کرده و بخشی از مسجد را به همراه وسائل داخل آن تخریب نمودند<ref>[https://irdc.ir/fa/news/7691 «ماجرای حمله عمال پهلوی به مسجد لرزاده در ماه رمضان ۱۳۵۷»، مرکز اسناد انقلاب اسلامی].</ref> و با تیراندازی سبب [[شهادت]] و زخمی شدن تعدادی از مردم شدند.<ref>[https://fa.alkawthartv.ir/news/305252 «مسجد لرزاده؛ اثری ماندگار از عهد قاجار»، سایت الکوثر].</ref>

===فعالیت گروه‌های سیاسی===

خصوصیت اخلاقی [[علی‌اکبر برهان|شیخ علی‌اکبر برهان]] سبب شد تا از همان ابتدا گروه‌های مذهبی و سیاسی جذب مسجد لرزاده شوند<ref>[http://22bahman.ir/show.php?page=post&id=18371#_ednref17 «مساجد در انقلاب اسلامی، مسجد لرزاده»، مرکز مطالعات و تحقیقات فرهنگ و ادب پایداری، دفتر ادبیات انقلاب اسلامی].</ref> و به‌عنوان مرکز تجمع مردم [[تهران]] شاهد برنامه‌های ضد حکومتی باشد؛ از جمله سخنرانی‌های مذهبی-سیاسی [[مهدی عراقی]]، [[محمدتقی فلسفی]] و [[علی‌اصغر مروارید]] که سبب جلب گروه‌های مختلف سیاسی چون [[جبهه ملی]] شد.<ref>[http://22bahman.ir/show.php?page=post&id=18371#_ednref17 «مساجد در انقلاب اسلامی، مسجد لرزاده»، مرکز مطالعات و تحقیقات فرهنگ و ادب پایداری، دفتر ادبیات انقلاب اسلامی].</ref>  

گفته شده نقطه آغازین حرکت‌های سیاسی این مسجد با حضور [[جمعیت فدائیان اسلام|فدائیان اسلام]] بود. فدائیان اسلام به رهبری [[سید مجتبی نواب صفوی|نواب صفوی]] این مسجد را پایگاهی برای مبارزات خود قرار دادند و با سخنرانی در مورد حقایق [[اسلام]]، مردم را به پاسداری از شرع مقدس دعوت می‌نمودند. آنها در راستای مبارزات خود در مسجد لرزداه با افراد وابسته به [[جبهه ملی]] در ارتباط بودند و در [[ملی شدن صنعت نفت]] تلاش کردند.<ref>[http://22bahman.ir/show.php?page=post&id=18371#_ednref17 «مساجد در انقلاب اسلامی، مسجد لرزاده»، مرکز مطالعات و تحقیقات فرهنگ و ادب پایداری، دفتر ادبیات انقلاب اسلامی].</ref> از فعالیت گرو‌ه‌های دیگر در این مسجد چون «گروه شیعیان» به رهبری حاج صادق امانی و [[اسدالله لاجوردی]] و همچنین [[مجاهدین خلق]] نیز سخن به میان آمده است.<ref>[http://22bahman.ir/show.php?page=post&id=18371#_ednref17 «مساجد در انقلاب اسلامی، مسجد لرزاده»، مرکز مطالعات و تحقیقات فرهنگ و ادب پایداری، دفتر ادبیات انقلاب اسلامی].</ref>

==پانویس==

==یادداشت==

==منابع==