۵٬۲۴۲
ویرایش
(ابرابزار) |
|||
خط ۹: | خط ۹: | ||
| نسب = | | نسب = | ||
| تاریخ تولد = [[۱۳ شوال]] ۹۱۱ق | | تاریخ تولد = [[۱۳ شوال]] ۹۱۱ق | ||
| زادگاه = روستای جُبَع، منطقه [[جبل عامل]]، [[لبنان]] | | زادگاه = روستای جُبَع، منطقه [[جبل عامل]]، [[لبنان]] | ||
| تاریخ وفات = | | تاریخ وفات = | ||
| شهر وفات = | | شهر وفات = | ||
خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
| محل دفن = جسدش را به دریا انداختند | | محل دفن = جسدش را به دریا انداختند | ||
| خویشاوندان سرشناس = [[حسن بن زینالدین عاملی|صاحب معالم]] • [[سید محمد موسوی عاملی|صاحب مدارک]] | | خویشاوندان سرشناس = [[حسن بن زینالدین عاملی|صاحب معالم]] • [[سید محمد موسوی عاملی|صاحب مدارک]] | ||
| استادان = [[محقق کرکی]] • سید حسن بن جعفر کرکی • شیخ احمد بن جابر و | | استادان = [[محقق کرکی]] • سید حسن بن جعفر کرکی • شیخ احمد بن جابر و … | ||
| شاگردان = [[حسین بن عبدالصمد حارثی]] • نورالدین علی بن حسین موسوی عاملی • سید علی حسینی جزینی • علی بن زهره جبعی و | | شاگردان = [[حسین بن عبدالصمد حارثی]] • نورالدین علی بن حسین موسوی عاملی • سید علی حسینی جزینی • علی بن زهره جبعی و … | ||
| محل تحصیل = [[جبل عامل]] • [[دمشق]] • [[مصر]] • [[عراق]] • [[ | | محل تحصیل = [[جبل عامل]] • [[دمشق]] • [[مصر]] • [[عراق]] • [[بیتالمقدس]] • قسطنطنیه • [[بعلبک]] | ||
| اجازه روایت از = | | اجازه روایت از = | ||
| اجازه اجتهاد از = | | اجازه اجتهاد از = | ||
| اجازه روایت به = | | اجازه روایت به = | ||
| اجازه اجتهاد به = | | اجازه اجتهاد به = | ||
| تالیفات = [[الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة (کتاب)|الروضة البهیه]] • [[تمهید القواعد (کتاب)|تمهید القواعد]] • [[کشف الریبة عن احکام الغیبة (کتاب)|کشف الریبه]] • [[مسالک الافهام فی شرح شرائع الاسلام (کتاب)|مسالک الافهام]] | | تالیفات = [[الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة (کتاب)|الروضة البهیه]] • [[تمهید القواعد (کتاب)|تمهید القواعد]] • [[کشف الریبة عن احکام الغیبة (کتاب)|کشف الریبه]] • [[مسالک الافهام فی شرح شرائع الاسلام (کتاب)|مسالک الافهام]] | ||
| سایر = | | سایر = | ||
| سیاسی = | | سیاسی = | ||
| اجتماعی = | | اجتماعی = | ||
| امضا = | | امضا = | ||
| وبگاه رسمی = | | وبگاه رسمی = | ||
}} | }} | ||
'''زین الدین بن نورالدین علی بن احمد عاملی جُبَعی'''([[سال ۹۱۱ هجری قمری|۹۱۱]]-[[سال ۹۵۵ هجری قمری|۹۵۵]] یا [[سال ۹۶۵ هجری قمری|۹۶۵]]ق) معروف به '''شهید ثانی'''، [[فقیه]] [[شیعی]] قرن [[قرن دهم هجری قمری|دهم]] قمری. وی نزد علمای [[شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت|اهلسنت]] به تحصیل پرداخت و از هر دو دسته تأییدیههایی دریافت کرد. شهید ثانی مذاهب پنجگانه اسلامی را تدریس میکرد و طبق مبانی هر یک [[فتوا]] میداد. | '''زین الدین بن نورالدین علی بن احمد عاملی جُبَعی'''([[سال ۹۱۱ هجری قمری|۹۱۱]]-[[سال ۹۵۵ هجری قمری|۹۵۵]] یا [[سال ۹۶۵ هجری قمری|۹۶۵]]ق) معروف به '''شهید ثانی'''، [[فقیه]] [[شیعی]] قرن [[قرن دهم هجری قمری|دهم]] قمری. وی نزد علمای [[شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت|اهلسنت]] به تحصیل پرداخت و از هر دو دسته تأییدیههایی دریافت کرد. شهید ثانی مذاهب پنجگانه اسلامی را تدریس میکرد و طبق مبانی هر یک [[فتوا]] میداد. | ||
معروفترین اثر [[فقه]]ی او [[الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة (کتاب)|الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه]] | معروفترین اثر [[فقه]]ی او [[الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة (کتاب)|الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه]] میباشد. این کتاب از متون درسی [[حوزه علمیه|حوزههای علمیه شیعه]] است. شهید ثانی در ۹۵۵ یا ۹۶۵ق به [[شهادت]] رسید. | ||
==ولادت و خاندان== | == ولادت و خاندان == | ||
شهید ثانی در [[۱۳ شوال]] ۹۱۱ق در روستای جُبَع در منطقه شیعهنشین [[جبل عامل|جَبَل عامل]] در [[لبنان]] به دنیا آمد.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۷، ص۱۴۳؛ زرکلی، الاعلام، ۲۰۰۲م، ج۳، ص۶۴.</ref> وی معروف به ابنحاجه نَحاریری(نحاریر نام روستایی است)و مشهور به شهید ثانی است.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۷، ص۱۴۳؛ چنانکه در اعیان الشیعه آمده است برخی ابن حاجه را عنوانی معروف برای پدرش دانستهاند.</ref> | شهید ثانی در [[۱۳ شوال]] ۹۱۱ق در روستای جُبَع در منطقه شیعهنشین [[جبل عامل|جَبَل عامل]] در [[لبنان]] به دنیا آمد.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۷، ص۱۴۳؛ زرکلی، الاعلام، ۲۰۰۲م، ج۳، ص۶۴.</ref> وی معروف به ابنحاجه نَحاریری (نحاریر نام روستایی است) و مشهور به شهید ثانی است.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۷، ص۱۴۳؛ چنانکه در اعیان الشیعه آمده است برخی ابن حاجه را عنوانی معروف برای پدرش دانستهاند.</ref> | ||
خانواده شهید ثانی، همگی از عالمان و دانشمندان [[شیعه]] بودند تا آنجا که خاندان وی به «سلسلة الذهب» شهرت یافتند: | خانواده شهید ثانی، همگی از عالمان و دانشمندان [[شیعه]] بودند تا آنجا که خاندان وی به «سلسلة الذهب» شهرت یافتند: | ||
* پدر شهید ثانی، شیخ نورالدین علی، | * پدر شهید ثانی، شیخ نورالدین علی، از فضلا و دانشمندان. | ||
* فرزند شهید ثانی، ابو منصور [[حسن بن شهید ثانی|جمال الدین حسن]] معروف به [[صاحب معالم|صاحب مَعالِم]]. | * فرزند شهید ثانی، ابو منصور [[حسن بن شهید ثانی|جمال الدین حسن]] معروف به [[صاحب معالم|صاحب مَعالِم]]. | ||
* [[سید محمد بن علی عاملی]] معروف به صاحب [[مدارک الاحکام فی شرح شرائع الاسلام (کتاب)|مدارک]]، نوه دختری شهید ثانی. | * [[سید محمد بن علی عاملی]] معروف به صاحب [[مدارک الاحکام فی شرح شرائع الاسلام (کتاب)|مدارک]]، نوه دختری شهید ثانی. | ||
خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
== تحصیلات == | == تحصیلات == | ||
چنانکه در زندگینامه خودنوشت شهید ثانی آمده است، سن آغاز دانشآموزیاش را نمیداند؛ ولی مینویسد در نُه سالگی (۹۲۰ق) [[قرآن]] را ختم کرده است. او سپس نزد پدرش، به تحصیل ادبیات عرب و [[فقه]] پرداخت. از جمله کتابهایی که نزد وی خواند، [[مختصر الشرائع]]، و [[اللمعة الدمشقیة]] بود.<ref>شکوری، | چنانکه در زندگینامه خودنوشت شهید ثانی آمده است، سن آغاز دانشآموزیاش را نمیداند؛ ولی مینویسد در نُه سالگی (۹۲۰ق) [[قرآن]] را ختم کرده است. او سپس نزد پدرش، به تحصیل ادبیات عرب و [[فقه]] پرداخت. از جمله کتابهایی که نزد وی خواند، [[مختصر الشرائع]]، و [[اللمعة الدمشقیة]] بود.<ref>شکوری، «زندگینامه خودنوشت شهید ثانی»، ص ۱۱۴و۱۱۵</ref> | ||
:'''سفر به میس، کَرَک و جُبَع''' | :'''سفر به میس، کَرَک و جُبَع''' | ||
شهید ثانی با درگذشت پدرش (در [[رجب]] ۹۲۵ق) به میس رفت و تا سال ۹۳۳ق نزد [[محقق کرکی]] (پدر همسر و شوهرخالهاش) ادامه تحصیل داد. وی کتابهای [[شرائع الاسلام]]، [[ارشاد الاذهان]]، و القواعد را نزد این استاد خواند.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۷، ص۱۴۷.</ref> شهید پس از مِیْس، به «کرَک نوح» رفت و نزد سیدحسن بن سید جعفر کرکی نویسنده کتاب المحجة البیضاء (درگذشت: )، از جمله کتاب [[قواعد المرام فی علم الکلام (کتاب)|قواعد]] [[ابن میثم بحرانی]]، و تهذیب در [[اصول فقه]]، کتاب العمدة الجلیلة فی الاصول الفقهیة نوشته سیدجعفر کرکی و کتاب الکافیة فی النحو(نوشته ابو عثمان حاجب نحوی، درگذشت:۳۴۶ق | شهید ثانی با درگذشت پدرش (در [[رجب]] ۹۲۵ق) به میس رفت و تا سال ۹۳۳ق نزد [[محقق کرکی]] (پدر همسر و شوهرخالهاش) ادامه تحصیل داد. وی کتابهای [[شرائع الاسلام]]، [[ارشاد الاذهان]]، و القواعد را نزد این استاد خواند.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۷، ص۱۴۷.</ref> شهید پس از مِیْس، به «کرَک نوح» رفت و نزد سیدحسن بن سید جعفر کرکی نویسنده کتاب المحجة البیضاء (درگذشت:)، از جمله کتاب [[قواعد المرام فی علم الکلام (کتاب)|قواعد]] [[ابن میثم بحرانی]]، و تهذیب در [[اصول فقه]]، کتاب العمدة الجلیلة فی الاصول الفقهیة نوشته سیدجعفر کرکی و کتاب الکافیة فی النحو (نوشته ابو عثمان حاجب نحوی، درگذشت:۳۴۶ق) و نیز قسمتی از [[فقه]] و برخی علوم دیگر را فراگرفت.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۷، ص۱۴۷.</ref> شهید ثانی پس از اقامتی در حدود ۱۷ ماه، در [[جمادی الآخرة]] سال ۹۳۴ق. به جَبَع رفت و تا سال ۹۳۷ قمری در آنجا تحصیلاتش را ادامه داد.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۷، ص۱۴۷.</ref> | ||
:'''دمشق''' | :'''دمشق''' | ||
[[دمشق]] مقصد بعدی شهید بود که در آنجا کتابهایی با موضوع علوم پزشکی، هیئت، فلسفه اشراق ([[شهابالدین یحیی سهروردی|سهروردی]]) را نزد [[شمس الدین محمد بن مکی]] (متوفی۹۳۸ق) و کتابهایی با موضوع [[علم قرائت]] و قرائتهای نافع، ابن کثیر، ابی عمرو و [[عاصم بن ابی النجود کوفی|عاصم]] را نزد [[احمد بن جابر]] الشاطبیة فرا گرفت.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۷، | [[دمشق]] مقصد بعدی شهید بود که در آنجا کتابهایی با موضوع علوم پزشکی، هیئت، فلسفه اشراق ([[شهابالدین یحیی سهروردی|سهروردی]]) را نزد [[شمس الدین محمد بن مکی]] (متوفی۹۳۸ق) و کتابهایی با موضوع [[علم قرائت]] و قرائتهای نافع، ابن کثیر، ابی عمرو و [[عاصم بن ابی النجود کوفی|عاصم]] را نزد [[احمد بن جابر]] الشاطبیة فرا گرفت.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۷، ص۱۴۷–۱۴۸.</ref> شهید سپس در سال ۹۳۸ق به [[جُبع]] بازگشت که در همان سال استادانش شمس الدین و شیخ علی درگذشتند. او تا سال ۹۴۱ق در جبع ماند و باز در ابتدای سال ۹۴۲ق به دمشق برگشت. در این سفر نزد شیخ شمسالدین بن طولون دمشقی حنفی قسمتهایی از [[صحیح مسلم]] و [[صحیح بخاری]] را قرائت کرد و [[اجازه روایت]] از این دو کتاب و نیز اجازه روایتِ هر آنچه را خود شیخ شمسالدین اجازه روایتِ آن را داشت، در [[ربیع الاول]] همان سال از شیخ شمسالدین گرفت.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۷، ص۱۴۸.</ref> | ||
: '''مصر و حجاز''' | : '''مصر و حجاز''' | ||
شهید ثانی در سال ۹۴۲ق به طرف [[مصر]] حرکت کرد. او در مصر، نزد شانزده تن از دانشمندان | شهید ثانی در سال ۹۴۲ق به طرف [[مصر]] حرکت کرد. او در مصر، نزد شانزده تن از دانشمندان به آموختنِ علوم عربی، [[اصول فقه]]، هندسه، [[علم معانی|معانی]]، [[علم بیان|بیان]]، [[علم عروض|عروض]]، [[منطق]]، [[تفسیر قرآن]] و دیگر علوم مشغول شد. شهید در [[۱۷ شوال]] ۹۴۳ق، پس از اقامتی هجدهماهه در مصر، به [[حجاز]] سفر کرد و [[عمره]] و [[حج تمتع]] را بهجا آورد و در [[۱۴ صفر]] ۹۴۴ق به جبع بازگشت.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۷، ص۱۴۹.</ref> | ||
:'''اجتهاد''' | :'''اجتهاد''' | ||
خط ۶۲: | خط ۶۲: | ||
:'''زیارت عراق و بیتالمقدس''' | :'''زیارت عراق و بیتالمقدس''' | ||
شهید ثانی در [[۱۷ ربیعالثانی]] ۹۴۶ق به [[زیارت]] [[ائمه اطهار]] در [[عراق]] رفت و در [[۱۵ شعبان]] همان سال به وطنش برگشت.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۷، ص۱۵۰.</ref> در سال ۹۴۸ق بود که شهید به زیارت [[ | شهید ثانی در [[۱۷ ربیعالثانی]] ۹۴۶ق به [[زیارت]] [[ائمه اطهار]] در [[عراق]] رفت و در [[۱۵ شعبان]] همان سال به وطنش برگشت.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۷، ص۱۵۰.</ref> در سال ۹۴۸ق بود که شهید به زیارت [[بیتالمقدس]] رفت و نزد شیخ شمسالدین بن ابی اللطف مقدّسی قسمتی از [[صحیح بخاری]] و [[صحیح مسلم]] را فرا گرفت و [[اجازه روایت]] عام را از وی کسب کرد و به جبع برگشت و تا اواخر سال ۹۵۱ق در آنجا به کارهای علمی مشغول بود.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۷، ص۱۵۰.</ref> | ||
:'''قسطنطنیه''' | :'''قسطنطنیه''' | ||
شهید ثانی سپس عزم سفر به روم کرد و بدین منظور در [[۱۲ ذیالحجه]] ۹۵۱ق حرکت کرد و بقیه ماه را در [[دمشق]] گذراند. در [[۱۶ محرم]] ۹۵۲ق وارد [[حلب]] شد و تا [[۷ صفر]] همان سال در آنجا ماند. او در [[۱۲ صفر]] ۹۵۲ وارد طوقات و سپس آماسیه شد و از آنجا به قسطنطنیه ([[۱۷ ربیعالاول]] ۹۵۲) رفت و سه ماه و نیم در آنجا ماند.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۷، | شهید ثانی سپس عزم سفر به روم کرد و بدین منظور در [[۱۲ ذیالحجه]] ۹۵۱ق حرکت کرد و بقیه ماه را در [[دمشق]] گذراند. در [[۱۶ محرم]] ۹۵۲ق وارد [[حلب]] شد و تا [[۷ صفر]] همان سال در آنجا ماند. او در [[۱۲ صفر]] ۹۵۲ وارد طوقات و سپس آماسیه شد و از آنجا به قسطنطنیه ([[۱۷ ربیعالاول]] ۹۵۲) رفت و سه ماه و نیم در آنجا ماند.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۷، ص۱۵۰–۱۵۱.</ref> | ||
شهید در این سفر، رسالهای را که راجع به ده علم بود نزد قاضی عسکر محمد بن محمد بن قاضی زادهٔ رومی فرستاد و پس از ملاقات و انجام مذاکرات علمی بین آن دو، قاضی رومی به وی پیشنهاد کرد در هر مدرسهای که دلخواه اوست به تدریس بپردازد. شهید ثانی «مدرسه نوریه» در [[بعلبک]] را انتخاب کرد و از سوی قاضی مزبور، اداره امور این مدرسه به وی واگذار گشت.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۷، ص۱۵۱.</ref> | شهید در این سفر، رسالهای را که راجع به ده علم بود نزد قاضی عسکر محمد بن محمد بن قاضی زادهٔ رومی فرستاد و پس از ملاقات و انجام مذاکرات علمی بین آن دو، قاضی رومی به وی پیشنهاد کرد در هر مدرسهای که دلخواه اوست به تدریس بپردازد. شهید ثانی «مدرسه نوریه» در [[بعلبک]] را انتخاب کرد و از سوی قاضی مزبور، اداره امور این مدرسه به وی واگذار گشت.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۷، ص۱۵۱.</ref> | ||
=== مرجعیت علمی === | === مرجعیت علمی === | ||
در [[شعبان]] ۹۵۲ عازم [[عراق]] شد. و در | در [[شعبان]] ۹۵۲ عازم [[عراق]] شد. و در [[۴ شوال]] وارد [[سامراء]] و در[[۸ شوال]] وارد [[کاظمین]] شد. [[۱۵ شوال]] به [[کربلا]] رسید و از آنجا به [[حله]] و سپس به [[کوفه]] و [[نجف]] رفت.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۷، ص۱۵۲.</ref> | ||
پس از [[زیارت]] مراقد [[ائمه اطهار|ائمهٔ اطهار]] در [[۱۵ صفر]] ۹۵۳ق. به [[لبنان]] بازگشت و در [[بعلبک]] ساکن شد و چندی را به تدریس مذاهب پنجگانه ([[مذهب جعفری|جعفری]]، [[مذهب حنفی|حنفی]]، [[مذهب شافعی|شافعی]]، [[مذهب مالکی|مالکی]] و [[مذهب حنبلی|حنبلی]]) و رشتههای دیگر گذراند. وی در این مدت جایگاه بلند یافت و مرجعیت علمی یافت و در هر مذهبی طبق مبانی آن [[فتوا]] میداد.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۷، ص۱۵۳.</ref> پس از آن باز به جبع رفت و تا ۹۵۵ قمری در آنجا به تدریس و نگارش مشغول بود.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۷، ص۱۵۳.</ref> | پس از [[زیارت]] مراقد [[ائمه اطهار|ائمهٔ اطهار]] در [[۱۵ صفر]] ۹۵۳ق. به [[لبنان]] بازگشت و در [[بعلبک]] ساکن شد و چندی را به تدریس مذاهب پنجگانه ([[مذهب جعفری|جعفری]]، [[مذهب حنفی|حنفی]]، [[مذهب شافعی|شافعی]]، [[مذهب مالکی|مالکی]] و [[مذهب حنبلی|حنبلی]]) و رشتههای دیگر گذراند. وی در این مدت جایگاه بلند یافت و مرجعیت علمی یافت و در هر مذهبی طبق مبانی آن [[فتوا]] میداد.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۷، ص۱۵۳.</ref> پس از آن باز به جبع رفت و تا ۹۵۵ قمری در آنجا به تدریس و نگارش مشغول بود.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۷، ص۱۵۳.</ref> | ||
== اساتید == | == اساتید == | ||
=== شیعه === | === شیعه === | ||
{{ستون-شروع|۲}} | {{ستون-شروع|۲}} | ||
خط ۸۶: | خط ۸۵: | ||
# شیخ جمال الدین احمد بن شیخ شمس الدین محمد بن خاتون عاملی | # شیخ جمال الدین احمد بن شیخ شمس الدین محمد بن خاتون عاملی | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
=== اهلسنت === | === اهلسنت === | ||
{{ستون-شروع|۲}} | {{ستون-شروع|۲}} | ||
# [[شمس الدین بن طولون دمشقی]] حنفی در دمشق | # [[شمس الدین بن طولون دمشقی]] حنفی در دمشق | ||
# شیخ محیی الدین عبدالقادر بن ابی الخیر غزی | # شیخ محیی الدین عبدالقادر بن ابی الخیر غزی | ||
# [[شیخ شمس الدین بن ابی اللطف مقدسی]] در [[ | # [[شیخ شمس الدین بن ابی اللطف مقدسی]] در [[بیتالمقدس]] | ||
# شیخ شهاب الدین احمد رملی | # شیخ شهاب الدین احمد رملی | ||
# [[ملا حسین جرجانی]] | # [[ملا حسین جرجانی]] | ||
# [[ملا محمد استرآبادی]] | # [[ملا محمد استرآبادی]] | ||
# [[ملا محمدعلی جیلانی]] (سید محسن امین مینویسد: ممکن است این سه (جرجانی، استرآبادی، جیلانی)، شیعه بوده باشند | # [[ملا محمدعلی جیلانی]] (سید محسن امین مینویسد: ممکن است این سه (جرجانی، استرآبادی، جیلانی)، شیعه بوده باشند) | ||
# [[شهاب الدین بن نجار حنبلی]] | # [[شهاب الدین بن نجار حنبلی]] | ||
# شیخ ابوالحسن بکری | # شیخ ابوالحسن بکری | ||
خط ۱۲۵: | خط ۱۲۵: | ||
[[پرونده:موسوعة الشهید الثانی.jpg|300px|بندانگشتی|موسوعة الشهید الثانی]] | [[پرونده:موسوعة الشهید الثانی.jpg|300px|بندانگشتی|موسوعة الشهید الثانی]] | ||
{{اصلی|فهرست آثار شهید ثانی}} | {{اصلی|فهرست آثار شهید ثانی}} | ||
شهید ثانی آثار گوناگونی در موضوعات مختلف نوشته است. [[سید محسن امین]]، ۷۹ اثر وی را (اعم از کتاب، حاشیه، رساله) نام میبرد.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۷، | شهید ثانی آثار گوناگونی در موضوعات مختلف نوشته است. [[سید محسن امین]]، ۷۹ اثر وی را (اعم از کتاب، حاشیه، رساله) نام میبرد.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۷، ص۱۵۴–۱۵۶.</ref> همه کتابها و رسالههای او در مجموعهای ۲۹ جلدی با عنوان «موسوعة الشهید الثانی» گردآوری شده است.<ref>[http://sama.isca.ac.ir/Portal/Home/ShowPage.aspx?Object=News&ID=45124cbc-8993-4fa4-961f-1561182b88fd&LayoutID=75572731-891f-4a3f-b7ed-37bc199e28dd&CategoryID=218e813f-bfbb-4683-b92c-024900988ed9&SearchKey= موسوعة الشهید الثانی]، سایت مرکز احیای آثار اسلامی.</ref>برخی از آثار وی عبارتند از: | ||
{{ستون-شروع|۲}} | {{ستون-شروع|۲}} | ||
# [[روض الجنان فی شرح ارشاد الاذهان]] | # [[روض الجنان فی شرح ارشاد الاذهان]] | ||
خط ۱۴۲: | خط ۱۴۲: | ||
# [[البدایة فی علم الدرایة]] و شرح آن، شهید ثانی نخستین دانشمند شیعی است که دست به تألیف مهمی در [[درایة الحدیث]] زده است<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۷، ص۱۴۵.</ref> | # [[البدایة فی علم الدرایة]] و شرح آن، شهید ثانی نخستین دانشمند شیعی است که دست به تألیف مهمی در [[درایة الحدیث]] زده است<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۷، ص۱۴۵.</ref> | ||
# کتاب فی الأحادیث، شامل ۱۰۰۰حدیث که از «مشیخه» [[حسن بن محبوب]] انتخاب شده است.<ref>الحر العاملی، امل الآمل، مکتبة الاندلس، ج۱، ص۸۷.</ref> | # کتاب فی الأحادیث، شامل ۱۰۰۰حدیث که از «مشیخه» [[حسن بن محبوب]] انتخاب شده است.<ref>الحر العاملی، امل الآمل، مکتبة الاندلس، ج۱، ص۸۷.</ref> | ||
# [[منیة المرید فی ادب المفید و المستفید]]، در آداب تعلیم و تعلم که کتابی | # [[منیة المرید فی ادب المفید و المستفید]]، در آداب تعلیم و تعلم که کتابی فوقالعاده مفید در امر آموزش و تربیت میباشد | ||
# [[مسکن الفواد عند فقد الاحبة و الاولاد|مسکّن الفؤاد عند فقد الاحبة و الاولاد]]، این کتاب را پس از حادثهٔ از دست دادن چند فرزند، در تسلی خاطر خویش و دیگران، نگاشته است | # [[مسکن الفواد عند فقد الاحبة و الاولاد|مسکّن الفؤاد عند فقد الاحبة و الاولاد]]، این کتاب را پس از حادثهٔ از دست دادن چند فرزند، در تسلی خاطر خویش و دیگران، نگاشته است | ||
# [[کشف الریبة عن احکام الغیبة]]<ref>الحر العاملی، امل الآمل، مکتبة الاندلس، ج۱، ص۸۷؛ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۱۹۳؛ ج۲، ص۲۹۶؛ ج۳، ص۵۸؛ ج۴، ص۴۳۳ و ۴۵۲؛ ج۵، ص۲۷۸؛ ج۱۱، ص۱۲۶ و ۲۷۵؛ ج۲۰، ص۳۷۸؛ شهید ثانی، الروضة البهیة، ۱۴۱۰ق، ج۱، | # [[کشف الریبة عن احکام الغیبة]]<ref>الحر العاملی، امل الآمل، مکتبة الاندلس، ج۱، ص۸۷؛ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۱۹۳؛ ج۲، ص۲۹۶؛ ج۳، ص۵۸؛ ج۴، ص۴۳۳ و ۴۵۲؛ ج۵، ص۲۷۸؛ ج۱۱، ص۱۲۶ و ۲۷۵؛ ج۲۰، ص۳۷۸؛ شهید ثانی، الروضة البهیة، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۱۸۷–۱۹۷.</ref> | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
===اشعار=== | |||
از شهید ثانی اشعار زیادی در دست نیست. نمونهای از اشعار وی، سرودهای است از هنگام [[زیارت]] قبر [[پیامبر(ص)]] | === اشعار === | ||
از شهید ثانی اشعار زیادی در دست نیست. نمونهای از اشعار وی، سرودهای است از هنگام [[زیارت]] قبر [[پیامبر(ص)]] در سال ۹۴۳هجری قمری. این اشعار را [[سید محسن امین]] در [[اعیان الشیعة (کتاب)|اعیان الشیعه]] نقل کرده است: | |||
{{شعر | {{شعر | ||
خط ۱۵۶: | خط ۱۵۷: | ||
عُدولی عن تعداد فضلک لائق\\یَکلّ لسانی عنه فی النظم و النثر | عُدولی عن تعداد فضلک لائق\\یَکلّ لسانی عنه فی النظم و النثر | ||
و ما ذا یقول الناس فی مدح من أتت\\مدائحه الغراء فی محکم الذکر | و ما ذا یقول الناس فی مدح من أتت\\مدائحه الغراء فی محکم الذکر | ||
سعیت إلیه | سعیت إلیه عاجلاً سعی عاجز\\بعبء ذنوبی جمّة أثقلتْ ظهری | ||
و لکن ریح الشوق حرّک همتی\\و روح الرجا مع ضعف نفسی و مع فقری | و لکن ریح الشوق حرّک همتی\\و روح الرجا مع ضعف نفسی و مع فقری | ||
و من عادة العرب الکرام بوفدهم\\إعادته بالخیر و الحبر و الوفر | و من عادة العرب الکرام بوفدهم\\إعادته بالخیر و الحبر و الوفر | ||
و جادوا بلا وعدٍ مَضی لنزیلهم\\فکیف و قد أوعدتَنی الخیر فی مصر | و جادوا بلا وعدٍ مَضی لنزیلهم\\فکیف و قد أوعدتَنی الخیر فی مصر | ||
فحقّق رجائی سیدی فی زیارتی\\بنیل منای و الشفاعة فی حشری<ref>اعیان الشیعه، امین، | فحقّق رجائی سیدی فی زیارتی\\بنیل منای و الشفاعة فی حشری<ref>اعیان الشیعه، امین، تحقیق وتخریج: حسن الأمین، ج۷، ص۱۵۶.</ref> | ||
|ترجمه = | |ترجمه = | ||
سلام و درود بر برترین انسان که فضائلش افزونتر از حد شمارش است. | سلام و درود بر برترین انسان که فضائلش افزونتر از حد شمارش است. | ||
خط ۱۸۸: | خط ۱۸۹: | ||
== شهادت و چگونگی آن == | == شهادت و چگونگی آن == | ||
دربارهٔ سبب قتل وی دو روایت است: یکی اینکه در جریان قضاوت میان دو نفر، شخص محکوم، نزد قاضی [[صیدا]] میرود و این قاضی از سلطان [[روم]] ([[سلطان سلیمان]]) میخواهد که شهید را به جرم [[بدعت]]گذاری و خارج بودن از [[مذاهب چهارگانه اهل سنت]]، دستگیر کند.<ref>الحر العاملی، امل الآمل، مکتبة الاندلس، ج۱، ص۹۰و۹۱.</ref>دوم اینکه جمعی از سنیان به رستم پاشا وزیر اعظم سلطان سلیمان گفتند که شیخ زین الدین [شهید ثانی] ادعای [[اجتهاد]] دارد و بسیاری از علمای [[شیعه]] به نزدش میروند و کتابهای [[امامیه]] را از او فرامیگیرند و قصدشان از این کار تبلیغ شیعه است. از این رو، رستم پاشا کسانی را برای دستگیری شهید، که آن هنگام در [[مکه]] بود، فرستاد. بدین طریق، او را در مکه دستگیر کردند و به [[استانبول]] بردند و بدون اینکه او را نزد سلطان ببرند کشتند. تاریخ شهادتش را [[۵ ربیعالاول]] ۹۶۵ق. در سن ۵۴ سالگی گفتهاند و اینکه جسدش را سه روز رها کردند و سپس به دریا انداختند.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۷، ص۱۵۷.</ref> | |||
=== رؤیای شهادت === | === رؤیای شهادت === | ||
شیخ [[حسین بن عبدالصمد حارثی]]، پدر [[شیخ بهایی]] میگوید: ''روزی بر شهید ثانی وارد شدم و او را متفکر یافتم. او در خویشتن | شیخ [[حسین بن عبدالصمد حارثی]]، پدر [[شیخ بهایی]] میگوید: ''روزی بر شهید ثانی وارد شدم و او را متفکر یافتم. او در خویشتن فرورفته بود. علت این حالت را از او جویا شدم. به من گفت: برادرم! چنین میپندارم که من دومین شهید باشم، زیرا در عالم رؤیا [[سید مرتضی علم الهدی]] را دیدم که مجلس ضیافتی تشکیل داده و علماء و دانشمندان امامیه و شیعه در آن شرکت داشتند. وقتی من وارد مجلس شدم، سید مرتضی از جا برخاست و به من تهنیت گفت و دستور داد که در کنار [[شهید اول]] بنشینم''.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۷، ص۱۵۷.</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
خط ۲۰۰: | خط ۲۰۱: | ||
* تهرانی، آقابزرگ، الذریعه الی تصانیف الشیعه، بیروت، دارالاضواء، ۱۴۰۳ق. | * تهرانی، آقابزرگ، الذریعه الی تصانیف الشیعه، بیروت، دارالاضواء، ۱۴۰۳ق. | ||
* امین، سید محسن، [[اعیان الشیعة]]، بیروت، دارالتعارف، ۱۴۰۶ق-۱۹۸۶م. | * امین، سید محسن، [[اعیان الشیعة]]، بیروت، دارالتعارف، ۱۴۰۶ق-۱۹۸۶م. | ||
* امین، سید محسن، اعیان | * امین، سید محسن، اعیان الشیعه، تحقیق و تخریج: حسن الأمین، بی تا، بی جا، بی نا. | ||
* زرکلی، خیرالدین بن محمود، الاعلام، بیروت، دار العلم للملایین، چاپ پانزدهم، ۲۰۰۲م. | * زرکلی، خیرالدین بن محمود، الاعلام، بیروت، دار العلم للملایین، چاپ پانزدهم، ۲۰۰۲م. | ||
* شکوری، ابوالفضل، | * شکوری، ابوالفضل، «زندگینامه خودنوشت شهید ثانی»، یاد، پاییز ۱۳۶۵، ش۴، ص ۱۰۷ تا ۱۴۴ | ||
* شهید ثانی، زین الدین بن علی، الروضة البهیة، قم، کتابفروشی داوری، ۱۴۱۰ق. | * شهید ثانی، زین الدین بن علی، الروضة البهیة، قم، کتابفروشی داوری، ۱۴۱۰ق. | ||
* شهید ثانی، زین الدین بن علی، منیة المرید، تحقیق رضا مختاری، قم، مکتب الإعلام الإسلامی، ۱۴۰۹ق. | * شهید ثانی، زین الدین بن علی، منیة المرید، تحقیق رضا مختاری، قم، مکتب الإعلام الإسلامی، ۱۴۰۹ق. | ||
* تفرشی، مصطفی بن حسین، نقد الرجال، قم، آل البیت، ۱۴۱۸ق. | * تفرشی، مصطفی بن حسین، نقد الرجال، قم، آل البیت، ۱۴۱۸ق. | ||
* الحر العاملی، محمد بن حسن، امل الآمل، بغداد، مکتبة الاندلس، بیتا. | * الحر العاملی، محمد بن حسن، امل الآمل، بغداد، مکتبة الاندلس، بیتا. | ||
* دوانی، علی، مفاخر اسلام، | * دوانی، علی، مفاخر اسلام، تهران، امیر کبیر، چاپ اول، ۱۳۶۴ش. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
خط ۲۱۵: | خط ۲۱۶: | ||
* [http://rasekhoon.net/article/show/۸۹۳۰۱۳/ گرایشهای شهید ثانی به تصوف و عرفان اسلامی (۲)] | * [http://rasekhoon.net/article/show/۸۹۳۰۱۳/ گرایشهای شهید ثانی به تصوف و عرفان اسلامی (۲)] | ||
* [http://www.shareh.com/persian/magazine/uloum_s/۰۴/۰۴_۰۴.htm شهید ثانی و زندگی در دولت جائر] | * [http://www.shareh.com/persian/magazine/uloum_s/۰۴/۰۴_۰۴.htm شهید ثانی و زندگی در دولت جائر] | ||
* [http://www.ensani.ir/storage/Files/ | * [http://www.ensani.ir/storage/Files/20100915111907-26.pdf زندگینامه خود نوشت شهید ثانی] | ||
* [http://www.ensani.ir/storage/Files/۲۰۱۰۱۲۰۴۱۴۲۷۴۴-۰%۲۰%۲۸۶۳%۲۹.pdf نکاتی درباره شهید ثانی] | * [http://www.ensani.ir/storage/Files/۲۰۱۰۱۲۰۴۱۴۲۷۴۴-۰%۲۰%۲۸۶۳%۲۹.pdf نکاتی درباره شهید ثانی] | ||
* [http://www.ensani.ir/storage/Files/ | * [http://www.ensani.ir/storage/Files/20101205115610-Pages%۲۰from%۲۰payam5-35.pdf چند اطلاع کوتاه درباره شهید ثانی] | ||
* [http://ensani.ir/fa/content/ | * [http://ensani.ir/fa/content/135957/default.aspx کاربرد قرآن در روش اجتهادی شهید ثانی] | ||
* [http://www.ensani.ir/storage/Files/ | * [http://www.ensani.ir/storage/Files/20120504175545-9049-31.pdf پژوهشی در تاریخ زندگی شهید ثانی(۱)] | ||
* [http://www.ensani.ir/storage/Files/ | * [http://www.ensani.ir/storage/Files/20120426115928-4044-97.pdf پژوهشی در تاریخ زندگی شهید ثانی(۲)] | ||
* [http://www.ensani.ir/storage/Files/ | * [http://www.ensani.ir/storage/Files/20120504175603-9049-41.pdf پژوهشی در تاریخ زندگی شهید ثانی(۳)] | ||
* [http://www.ensani.ir/storage/Files/ | * [http://www.ensani.ir/storage/Files/20120504175626-9049-51.pdf پژوهشی در تاریخ زندگی شهید ثانی(۴)] | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
خط ۲۲۸: | خط ۲۲۹: | ||
{{روحانیان شهید شیعه}} | {{روحانیان شهید شیعه}} | ||
{{لبنان}} | {{لبنان}} | ||
<onlyinclude>{{درجهبندی | <onlyinclude>{{درجهبندی | ||
خط ۲۴۶: | خط ۲۴۵: | ||
| تاریخ خوبیدگی =<!--{{subst:#time:xij xiF xiY}}--> | | تاریخ خوبیدگی =<!--{{subst:#time:xij xiF xiY}}--> | ||
| تاریخ برتر شدن =<!--{{subst:#time:xij xiF xiY}}--> | | تاریخ برتر شدن =<!--{{subst:#time:xij xiF xiY}}--> | ||
| توضیحات = | | توضیحات = | ||
}}</onlyinclude> | }}</onlyinclude> | ||
[[رده:شهید ثانی]] | |||
[[رده:عالمان جبل عامل]] | |||
[[رده:عالمان شهید شیعه]] | |||
[[رده:فقیهان شیعه قرن ۱۰ (قمری)]] | [[رده:فقیهان شیعه قرن ۱۰ (قمری)]] | ||
[[رده:مقالههای با درجه اهمیت الف]] | [[رده:مقالههای با درجه اهمیت الف]] | ||
[[رده:نویسندگان کتابهای اخلاقی]] | [[رده:نویسندگان کتابهای اخلاقی]] | ||