خطبه فدکیه: تفاوت میان نسخه‌ها
اصلاح متن و لینک
بدون خلاصۀ ویرایش |
M.hasanzadeh (بحث | مشارکتها) (اصلاح متن و لینک) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مقالات مرتبط|فدک|ماجرای فدک|حیطان سبعه}} | {{مقالات مرتبط|فدک|ماجرای فدک|حیطان سبعه}} | ||
{{ جعبه اطلاعات روایت | {{جعبه اطلاعات روایت | ||
| عنوان = خطبه فدکیه | | عنوان = خطبه فدکیه | ||
| تصویر = خطبه فدکیه.jpg | | تصویر = خطبه فدکیه.jpg | ||
| خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
پس از وفات [[پیامبر(ص)]]، [[ابوبکر]] با انتساب [[حدیث|حدیثی]] به [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]]، مدعی شد [[نحن معاشر الانبیاء لا نورث|پیامبران ارث نمی‌گذارند]]؛<ref>بلاذری، فتوح البلدان، ۱۹۵۶م، ص۴۰ و ۴۱.</ref> از این رو [[فدک|دهکده فدک]] را که پیامبر(ص) پس از نزول آیه «وَآتِ ذَا الْقُرْ‌بَیٰ حَقَّهُ؛ و حق خویشاوند را بده»<ref>سوره اسراء، آیه۲۶.</ref> به [[فاطمه(س)]] بخشیده بود<ref> شیخ طوسی، التبیان، دار احیاء التراث العربی، ج۶، ص۴۶۸؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۶، ص۶۳۳-۶۳۴: حسکانی، شواهد التنزیل، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۴۳۸-۴۳۹؛ سیوطی، الدر المنثور، ۱۴۰۴ق، ج۴، ص۱۷۷.</ref> و در دست فاطمه بود<ref>طبرسی، الاحتجاج، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۹۱؛ سید جعفر مرتضی، الصحیح من سیرة النبی، ۱۴۲۶ق، ج۱۸، ص۲۴۱.</ref> را به نفع [[خلافت]] مصادره کرد.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۵۴۳؛ شیخ مفید، المقنعة، ۱۴۱۰ق، ص۲۸۹ و ۲۹۰.</ref> فاطمه(س) برای اثبات اینکه فدک ارث نبوده و بخشش است، [[امام علی(ع)]] و [[ام ایمن|ام‌ایمن]] را بر این سخنش شاهد آورد.<ref> حلبی، السیرة الحلبیة، ۱۹۷۱م، ج۳، ص۵۱۲.</ref> بنا به نقلی، [[ابوبکر]] در برگه‌ای ملکیت فاطمه را بر فدک تأیید کرد؛ اما [[عمر بن خطاب|عمر]] آن برگه را پاره کرد.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۵۴۳؛ حلبی، السیرة الحلبیة، ۱۹۷۱م، ج۳، ص۵۱۲.</ref> بنابر برخی منابع [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]] ابوبکر شاهدان فاطمه را نپذیرفت و دو مرد را برای شهادت طلبید.<ref>بلاذری، فتوح البلدان، ۱۹۵۶م، ص۴۰.</ref> | پس از وفات [[پیامبر(ص)]]، [[ابوبکر]] با انتساب [[حدیث|حدیثی]] به [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]]، مدعی شد [[نحن معاشر الانبیاء لا نورث|پیامبران ارث نمی‌گذارند]]؛<ref>بلاذری، فتوح البلدان، ۱۹۵۶م، ص۴۰ و ۴۱.</ref> از این رو [[فدک|دهکده فدک]] را که پیامبر(ص) پس از نزول آیه «وَآتِ ذَا الْقُرْ‌بَیٰ حَقَّهُ؛ و حق خویشاوند را بده»<ref>سوره اسراء، آیه۲۶.</ref> به [[فاطمه(س)]] بخشیده بود<ref> شیخ طوسی، التبیان، دار احیاء التراث العربی، ج۶، ص۴۶۸؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۶، ص۶۳۳-۶۳۴: حسکانی، شواهد التنزیل، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۴۳۸-۴۳۹؛ سیوطی، الدر المنثور، ۱۴۰۴ق، ج۴، ص۱۷۷.</ref> و در دست فاطمه بود<ref>طبرسی، الاحتجاج، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۹۱؛ سید جعفر مرتضی، الصحیح من سیرة النبی، ۱۴۲۶ق، ج۱۸، ص۲۴۱.</ref> را به نفع [[خلافت]] مصادره کرد.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۵۴۳؛ شیخ مفید، المقنعة، ۱۴۱۰ق، ص۲۸۹ و ۲۹۰.</ref> فاطمه(س) برای اثبات اینکه فدک ارث نبوده و بخشش است، [[امام علی(ع)]] و [[ام ایمن|ام‌ایمن]] را بر این سخنش شاهد آورد.<ref> حلبی، السیرة الحلبیة، ۱۹۷۱م، ج۳، ص۵۱۲.</ref> بنا به نقلی، [[ابوبکر]] در برگه‌ای ملکیت فاطمه را بر فدک تأیید کرد؛ اما [[عمر بن خطاب|عمر]] آن برگه را پاره کرد.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۵۴۳؛ حلبی، السیرة الحلبیة، ۱۹۷۱م، ج۳، ص۵۱۲.</ref> بنابر برخی منابع [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]] ابوبکر شاهدان فاطمه را نپذیرفت و دو مرد را برای شهادت طلبید.<ref>بلاذری، فتوح البلدان، ۱۹۵۶م، ص۴۰.</ref> | ||
فاطمه(س) وقتی مطالبه فدک را بی‌ثمر دید، به همراه جمعی از زنان خویشاوندش به [[مسجد]] رفت.<ref>اربلی، کشف الغمة، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۳۵۳-۳۶۴.</ref> طبق گزارش ابن طیفور در [[کتاب بلاغات النساء]] زمانی که فاطمه به مسجد رسید ابوبکر و گروهی از [[مهاجران]] و [[انصار]] در مسجد نشسته بودند. میان فاطمه(س) و حاضران چادری آویختند. دختر پیامبر نخست ناله‌ای کرد که حاضران به گریه افتادند، سپس قدری خاموش ماند تا مردم آرام گرفتند و آنگاه سخنان خود را ایراد کرد.<ref> ابن طیفور، بلاغات النساء، ۱۳۲۶ق، ص۱۶.</ref> چون این خطبه در واکنش به ماجرای مصادره فدک و درباره آن ایراد شده، خطبه فدکیه نام گرفته است؛<ref>الویری، «خطبة اللمة سندها و مکانتها عند الشیعه»، ۱۵.</ref> البته گاه به اعتبار اینکه حضرت فاطمه قبل از ایراد خطبه با گروهی از خویشانش وارد مسجد شد، «وَ أقْبَلَتْ فی لُمَّةٍ مِنْ حَفَدَتِها وَ نِساءِ قَوْمِها» ، از آن با عنوان خطبه لُمَّة نیز یاد شده است.<ref>الویری، «خطبة اللمة-سندها و مکانتها عند الشیعه»، ۱۵.</ref> | فاطمه(س) وقتی مطالبه فدک را بی‌ثمر دید، به همراه جمعی از زنان خویشاوندش به [[مسجدالنبی|مسجد پیامبر(ص)]] رفت.<ref>اربلی، کشف الغمة، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۳۵۳-۳۶۴.</ref> طبق گزارش ابن طیفور در [[کتاب بلاغات النساء]] زمانی که فاطمه به مسجد رسید ابوبکر و گروهی از [[مهاجران]] و [[انصار]] در مسجد نشسته بودند. میان فاطمه(س) و حاضران چادری آویختند. دختر پیامبر نخست ناله‌ای کرد که حاضران به گریه افتادند، سپس قدری خاموش ماند تا مردم آرام گرفتند و آنگاه سخنان خود را ایراد کرد.<ref> ابن طیفور، بلاغات النساء، ۱۳۲۶ق، ص۱۶.</ref> چون این خطبه در واکنش به ماجرای مصادره فدک و درباره آن ایراد شده، خطبه فدکیه نام گرفته است؛<ref>الویری، «خطبة اللمة سندها و مکانتها عند الشیعه»، ۱۵.</ref> البته گاه به اعتبار اینکه حضرت فاطمه قبل از ایراد خطبه با گروهی از خویشانش وارد مسجد شد، «وَ أقْبَلَتْ فی لُمَّةٍ مِنْ حَفَدَتِها وَ نِساءِ قَوْمِها» ، از آن با عنوان خطبه لُمَّة نیز یاد شده است.<ref>الویری، «خطبة اللمة-سندها و مکانتها عند الشیعه»، ۱۵.</ref> {{یاد|از چگونگی حضور فاطمه(س) و مقدماتی که او برای خواندن خطبه رعایت کرده است نکاتی را استفاده کرده‌اند مانند: ۱- (ولاثت خِمارها علی رأسها، واشتملت بجلبابها روسری‌اش را به خودش پیچید و چادرش را برخودش افکند) حجاب و عفاف مانع از حضور زن در عرصه های اجتماعی، اقتصادی وسیاسی نیست.۲- (واقبلت فی لُمّة من حفدتها و نساء قومها و با گروهی از زنان فامیل و خدمتکاران خود به سوی مسجد روانه شد) شأن و منزلت سیاسی داشتن منافاتی با تواضع و مردمی بودن ندارد.۳- (تطاء ذیولها) اهمیت حجاب برای فاطمه(س) تا بدان حد بود که چادرش آن‌قدر بلند بود که روی پایش رو می پوشاند و به هنگام راه رفتن روی زمین کشیده می‌شد. ۴- (ما تخرم مشیتها مشیة رسول‌الله صلی الله علیه وآله و سلّم و راه رفتن او همانند راه رفتن پیامبر خدا بود ) حضرت فاطمه (س) نه تنها [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|رسول الله(ص)]] را ازنظر فکری، معنوی و سیاسی الگوی خود قرار داده بود، بلکه از نظر رفتاری نیز آن‌چنان پیامبر(ص) الگوی وی بود که راه رفتن و گام برداشتنش نیز همانند رسول‌الله(ص) بوده است. https://www.balagh.ir/content/11740}} | ||
{{یاد|از چگونگی حضور فاطمه(س) و مقدماتی که او برای خواندن خطبه رعایت کرده است نکاتی را استفاده کرده‌اند مانند: ۱- (ولاثت خِمارها علی رأسها، واشتملت بجلبابها روسری‌اش را به خودش پیچید و چادرش را برخودش افکند) حجاب و عفاف مانع از حضور زن در عرصه های اجتماعی، اقتصادی وسیاسی نیست.۲- (واقبلت فی لُمّة من حفدتها و نساء قومها و با گروهی از زنان فامیل و خدمتکاران خود به سوی مسجد روانه شد) شأن و منزلت سیاسی داشتن منافاتی با تواضع و مردمی بودن ندارد.۳- (تطاء ذیولها) اهمیت حجاب برای فاطمه(س) تا بدان حد بود که چادرش آن‌قدر بلند بود که روی پایش رو می پوشاند و به هنگام راه رفتن روی زمین کشیده می‌شد. ۴- (ما تخرم مشیتها مشیة رسول‌الله صلی الله علیه وآله و سلّم و راه رفتن او همانند راه رفتن پیامبر خدا بود ) حضرت فاطمه (س) نه تنها [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|رسول الله(ص)]] را ازنظر فکری، معنوی و سیاسی الگوی خود قرار داده بود، بلکه از نظر رفتاری نیز آن‌چنان پیامبر(ص) الگوی وی بود که راه رفتن و گام برداشتنش نیز همانند رسول‌الله(ص) بوده است. https://www.balagh.ir/content/11740}} | |||
== سند == | ==سند== | ||
[[علامه مجلسی]] خطبه فدکیه را از خطبه‌های مشهوری دانسته که [[شیعه]] و [[اهل سنت]] با سندهای گوناگون آن را نقل کرده‌اند.<ref> مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۹، ص۲۱۵.</ref> [[شیخ صدوق]] در [[من لا یحضر]] بخشی از این خطبه را نقل کرده است.<ref>صدوق، من لا یحضر، ۱۴۰۴ق، ج۳، ص۵۶۷-۵۶۸.</ref> به گفته [[آیت الله منتظری]] قدیمی‌ترین سند این خطبه، کتاب [[بلاغات النساء]] اثر [[احمد بن ابی طاهر مروزی]] مشهور به ابن طیفور (۲۰۴-۲۸۰ق) از عالمان اهل سنت است که در زمان [[امام هادی(ع)]] و [[امام حسن عسکری(ع)]] می‌زیسته است.<ref>منتظری، خطبه حضرت زهرا علیها السلام، ۱۳۸۵ش، ص۳۷.</ref> ابن طیفور این خطبه را با دو روایت ضبط کرده،<ref>ابن طیفور، بلاغات النساء، ۱۳۲۶ق، ص۱۷-۲۵. </ref> اما به گفته [[سید جعفر شهیدی]] در سندهای متأخر، هر دو فقره درهم آمیخته و به یک صورت نقل شده است.<ref>شهیدی، زندگانی فاطمه زهرا، ۱۳۶۲ش، ص۱۲۲.</ref> برای خطبه فدکیه بیش از ۱۶ منبع ذکر شده است.<ref>[http://ensani.ir/file/download/article/20120426135601-3094-122.pdf آذربادگان، «نگاهی گذرا به اسناد و منابع مکتوب خطبه فدک»] پرتال جامع علوم انسانی.</ref> | [[علامه مجلسی]] خطبه فدکیه را از خطبه‌های مشهوری دانسته که [[شیعه]] و [[اهل سنت]] با سندهای گوناگون آن را نقل کرده‌اند.<ref> مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۹، ص۲۱۵.</ref> [[شیخ صدوق]] در [[من لا یحضر]] بخشی از این خطبه را نقل کرده است.<ref>صدوق، من لا یحضر، ۱۴۰۴ق، ج۳، ص۵۶۷-۵۶۸.</ref> به گفته [[آیت الله منتظری]] قدیمی‌ترین سند این خطبه، کتاب [[بلاغات النساء]] اثر [[احمد بن ابی طاهر مروزی]] مشهور به ابن طیفور (۲۰۴-۲۸۰ق) از عالمان اهل سنت است که در زمان [[امام هادی(ع)]] و [[امام حسن عسکری(ع)]] می‌زیسته است.<ref>منتظری، خطبه حضرت زهرا علیها السلام، ۱۳۸۵ش، ص۳۷.</ref> ابن طیفور این خطبه را با دو روایت ضبط کرده،<ref>ابن طیفور، بلاغات النساء، ۱۳۲۶ق، ص۱۷-۲۵. </ref> اما به گفته [[سید جعفر شهیدی]] در سندهای متأخر، هر دو فقره درهم آمیخته و به یک صورت نقل شده است.<ref>شهیدی، زندگانی فاطمه زهرا، ۱۳۶۲ش، ص۱۲۲.</ref> برای خطبه فدکیه بیش از ۱۶ منبع ذکر شده است.<ref>[http://ensani.ir/file/download/article/20120426135601-3094-122.pdf آذربادگان، «نگاهی گذرا به اسناد و منابع مکتوب خطبه فدک»] پرتال جامع علوم انسانی.</ref> | ||
گفته شده [[امام حسن(ع)]]، [[امام حسین(ع)]]، [[زینب(س)]]، [[امام باقر(ع)]]، [[امام صادق(ع)]]، [[عایشه]]، [[عبدالله بن عباس]] و... در زمره راویان این خطبه قرار دارند.<ref>پورسید آقایی، «خطبه‌های فاطمی»، ص۵۱.</ref> | گفته شده [[امام حسن(ع)]]، [[امام حسین(ع)]]، [[زینب(س)]]، [[امام باقر(ع)]]، [[امام صادق(ع)]]، [[عایشه]]، [[عبدالله بن عباس]] و... در زمره راویان این خطبه قرار دارند.<ref>پورسید آقایی، «خطبه‌های فاطمی»، ص۵۱.</ref> | ||
== محتوا== | ==محتوا== | ||
خطبه فدکیه با [[حمد]] و توصیف [[خدا]] آغاز می‌شود و [[بعثت پیامبر(ص)]] را یادآور می‌شود و سپس به نزدیکی [[امام علی(ع)]] با پیامبر(ص) و سروری وی در میان اولیای الهی و شجاعت‌های بی‌نظیر وی در دفاع از پیامبر(ص) و [[اسلام]] اشاره می‌کند و [[صحابه]] را به دلیل اینکه پس از درگذشت وی پیرو [[شیطان]] شده و [[نفاق]] در میان آنها آشکار شده است و حق را رها کرده‌اند، سرزنش می‌کند. در این خطبه همچنین به [[واقعه سقیفه بنی‌ساعده|واقعه غصب خلافت]] اشاره شده و سخن ابوبکر که پیامبران [[ارث]] نمی‌گذارند، مخالف [[آیه|آیاتی]] از [[قرآن]] معرفی می‌شود. فاطمه(س) در این خطبه ابوبکر را به دادگاه خداوند در [[روز قیامت|روز رستاخیز]] واگذار می‌کند و یاران پیامبر را مخاطب قرار میدهد که چرا در مقابل این ستم‌ها ساکت نشسته‌اند. وی می‌گوید که آنچه آنها کرده‌اند، شکستن پیمانشان با رسول خداست و در فراز پایانی خطبه، ننگ کار آنان را جاودانی و سرانجام آن را [[دوزخ]] می‌داند.<ref>شهیدی، زندگانی فاطمه زهرا علیهاالسلام، ۱۳۶۲ش، ص۱۲۶-۱۳۵</ref> | خطبه فدکیه با [[حمد]] و توصیف [[خدا]] آغاز می‌شود و [[بعثت پیامبر(ص)]] را یادآور می‌شود و سپس به نزدیکی [[امام علی(ع)]] با پیامبر(ص) و سروری وی در میان اولیای الهی و شجاعت‌های بی‌نظیر وی در دفاع از پیامبر(ص) و [[اسلام]] اشاره می‌کند و [[صحابه]] را به دلیل اینکه پس از درگذشت وی پیرو [[شیطان]] شده و [[نفاق]] در میان آنها آشکار شده است و حق را رها کرده‌اند، سرزنش می‌کند. در این خطبه همچنین به [[واقعه سقیفه بنی‌ساعده|واقعه غصب خلافت]] اشاره شده و سخن ابوبکر که پیامبران [[ارث]] نمی‌گذارند، مخالف [[آیه|آیاتی]] از [[قرآن]] معرفی می‌شود. فاطمه(س) در این خطبه ابوبکر را به دادگاه خداوند در [[روز قیامت|روز رستاخیز]] واگذار می‌کند و یاران پیامبر را مخاطب قرار میدهد که چرا در مقابل این ستم‌ها ساکت نشسته‌اند. وی می‌گوید که آنچه آنها کرده‌اند، شکستن پیمانشان با رسول خداست و در فراز پایانی خطبه، ننگ کار آنان را جاودانی و سرانجام آن را [[دوزخ]] می‌داند.<ref>شهیدی، زندگانی فاطمه زهرا علیهاالسلام، ۱۳۶۲ش، ص۱۲۶-۱۳۵</ref> | ||
| خط ۳۰۸: | خط ۳۰۷: | ||
{{پاک کن}} | {{پاک کن}} | ||
== شرح‌ها == | ==شرح‌ها== | ||
بر خطبه فدکیه شرح‌هایی نوشته شده است. [[آقا بزرگ تهرانی]] در [[الذریعه]] برخی از آنها را نام برده است: از جمله کشف المحجة فی شرح خطبة اللمة اثر [[سید عبدالله شبر]]، شرح خطبة اللمه توسط کرمانی مشهدی، شرح خطبة اللمه نوشته [[علی نقوی لکنهویی]] و شرح خطبة اللمه اثر [[فضل علی قزوینی]] است.<ref> آقا بزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۳ق، ج۱۳، صص۲۲۴ و ج۱۸، ص۵۸.</ref> همچنین [[محمدباقر مجلسی]] در [[بحارالانوار]] پس از بیان خطبه و مصادر آن به شرح و تفسیر آن پرداخته است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۹، ص۲۱۵-۳۳۵.</ref> گفته شده شرح علامه مجلسی از مهم‌ترین شرح‌ها در این زمینه است.<ref> پورسیدآقایی، «خطبه‌های فاطمی»، ص ۵۸.</ref> | بر خطبه فدکیه شرح‌هایی نوشته شده است. [[آقا بزرگ تهرانی]] در [[الذریعه]] برخی از آنها را نام برده است: از جمله کشف المحجة فی شرح خطبة اللمة اثر [[سید عبدالله شبر]]، شرح خطبة اللمه توسط کرمانی مشهدی، شرح خطبة اللمه نوشته [[علی نقوی لکنهویی]] و شرح خطبة اللمه اثر [[فضل علی قزوینی]] است.<ref> آقا بزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۳ق، ج۱۳، صص۲۲۴ و ج۱۸، ص۵۸.</ref> همچنین [[محمدباقر مجلسی]] در [[بحارالانوار]] پس از بیان خطبه و مصادر آن به شرح و تفسیر آن پرداخته است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۹، ص۲۱۵-۳۳۵.</ref> گفته شده شرح علامه مجلسی از مهم‌ترین شرح‌ها در این زمینه است.<ref> پورسیدآقایی، «خطبه‌های فاطمی»، ص ۵۸.</ref> | ||
برخی دیگر از شرح‌های خطبه فدکیه عبارتند از: | برخی دیگر از شرح‌های خطبه فدکیه عبارتند از: | ||
*ملکه اسلام، شرح خطبه فدکیه وخطبه حضرت زهرا(س) در جمع زنان مدینه. نوشته [[خلیل کمره‌ای|میرزا خلیل کمره‌ای]] از انتشاارت دارالعرفان | *ملکه اسلام، شرح خطبه فدکیه وخطبه حضرت زهرا(س) در جمع زنان مدینه. نوشته [[خلیل کمره‌ای|میرزا خلیل کمره‌ای]] از انتشاارت دارالعرفان | ||
* خطبه حضرت فاطمه زهرا(س) و ماجرای فدک نوشته [[حسینعلی منتظری]] از انتشارات خرد آوا. | *خطبه حضرت فاطمه زهرا(س) و ماجرای فدک نوشته [[حسینعلی منتظری]] از انتشارات خرد آوا. | ||
* خطبه آتشین بانوی اسلام در بستر شهادت تألیف [[ناصر مکارم شیرازی]] | *خطبه آتشین بانوی اسلام در بستر شهادت تألیف [[ناصر مکارم شیرازی]] | ||
* شرح خطبه حضرت زهرا(س) اثر [[سید عزالدین حسینی زنجانی]] از [[انتشارات بوستان کتاب]]. | *شرح خطبه حضرت زهرا(س) اثر [[سید عزالدین حسینی زنجانی]] از [[انتشارات بوستان کتاب]]. | ||
* بحثی کوتاه پیرامون خطبه فدکیه توسط [[مجتبی کلهری تهرانی|مجتبی تهرانی]] از مؤسسه پژوهشی مصابیح الهدی. | *بحثی کوتاه پیرامون خطبه فدکیه توسط [[مجتبی کلهری تهرانی|مجتبی تهرانی]] از مؤسسه پژوهشی مصابیح الهدی. | ||
*رساترین دادخواهی و روشنگری (شرح خطبه حضرت زهرای مرضیه علیهاالسلام، معروف به خطبه فدکیه) [[محمدتقی مصباح یزدی]]، از انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی | *رساترین دادخواهی و روشنگری (شرح خطبه حضرت زهرای مرضیه علیهاالسلام، معروف به خطبه فدکیه) [[محمدتقی مصباح یزدی]]، از انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی | ||
* خطبه فدکیه، مبانی معرفتی و زمینه‌های تاریخی اثر [[سید محمدمهدی میرباقری]] از نشر تمدن نوین اسلامی. | *خطبه فدکیه، مبانی معرفتی و زمینه‌های تاریخی اثر [[سید محمدمهدی میرباقری]] از نشر تمدن نوین اسلامی. | ||
== خطبه فدکیه در اشعار == | ==خطبه فدکیه در اشعار== | ||
مضامین مطرح شده در خطبه فدکیه حضرت زهرا(س) توسط شاعران در قالب نظم نیز روایت شده است.برخی از این آثار عبارتند از: | مضامین مطرح شده در خطبه فدکیه حضرت زهرا(س) توسط شاعران در قالب نظم نیز روایت شده است.برخی از این آثار عبارتند از: | ||
*قصه‌ی درد: ترجمان منظوم و شرح خطبه فدکیه حضرت زهرا (س) توسط مهدی ملکوتی فر، نشر شادیاخ ۱۳۹۷ش. | *قصه‌ی درد: ترجمان منظوم و شرح خطبه فدکیه حضرت زهرا (س) توسط مهدی ملکوتی فر، نشر شادیاخ ۱۳۹۷ش. | ||
| خط ۳۲۹: | خط ۳۲۸: | ||
*دو دریای رحمت، محمد علی مردانی. | *دو دریای رحمت، محمد علی مردانی. | ||
== جستارهای وابسته == | ==جستارهای وابسته== | ||
* [[واقعه سقیفه بنی‌ساعده]] | *[[واقعه سقیفه بنی‌ساعده]] | ||
== پانویس == | ==پانویس== | ||
{{پانوشت}} | {{پانوشت}} | ||
== یادداشت == | ==یادداشت== | ||
{{یادداشت‌ها}} | {{یادداشت‌ها}} | ||
== منابع == | ==منابع== | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* آذربادگان، حسینعلی، «[http://ensani.ir/fa/article/257329 نگاهی گذرا به اسناد و منابع مکتوب خطبه فدک]»، فصلنامه علوم حدیث، شماره ۲۶، ۱۳۸۶ش. | * آذربادگان، حسینعلی، «[http://ensani.ir/fa/article/257329 نگاهی گذرا به اسناد و منابع مکتوب خطبه فدک]»، فصلنامه علوم حدیث، شماره ۲۶، ۱۳۸۶ش. | ||
| خط ۳۷۶: | خط ۳۷۵: | ||
*[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1605076 «واکاوی اعتبارسنجی خطبه فدکیه در سنجه معیارهای فریقین»] | *[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1605076 «واکاوی اعتبارسنجی خطبه فدکیه در سنجه معیارهای فریقین»] | ||
*[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1061505 «مروری بر درونمایه ی خطبه فدکیه و کاربرد فنون خطابه، احتجاج و استدلال در آن»] | *[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1061505 «مروری بر درونمایه ی خطبه فدکیه و کاربرد فنون خطابه، احتجاج و استدلال در آن»] | ||
* کتاب شناسی جامع حضرت فاطمه زهرا(س)http://noorfatemah.org/Pages/14/library | *کتاب شناسی جامع حضرت فاطمه زهرا(س)http://noorfatemah.org/Pages/14/library | ||
{{حضرت فاطمه(س)}} | {{حضرت فاطمه(س)}} | ||
{{خطبه‌های اهل بیت}} | {{خطبه‌های اهل بیت}} | ||