پرش به محتوا

مجتبی قزوینی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۱: خط ۳۱:
}}
}}


'''مجتبی قزوینی''' معروف به '''شیخ مجتبی قزوینی''' (۱۲۷۹-[[سال ۱۳۴۶ هجری شمسی|۱۳۴۶ش]]) [[مجتهد|فقیه]]، عارف و از منتقدان [[فلسفه اسلامی|فلسفه]] و [[عرفان اسلامی|عرفان]] و از سرآمدان [[مکتب تفکیک]] بود. وی از شاگردان [[میرزا مهدی اصفهانی]]، بنیانگذار مکتب تفکیک، و [[سید موسی زرآبادی]] و اندیشه‌هایش تلفیقی از نظریات آن دو بود. شیخ مجتبی را در مخالفت با فلسفه و عرفان معتدل‌تر از استادش میرزا مهدی دانسته‌اند؛ با این حال،‌ او معتقد بود راه فلسفه و عرفان، مخالف با راه [[قرآن]] و [[سنت]] است. ازاین‌رو، باید راه قرآن را پیمود نه راه فلسفه و عرفان را.
'''مجتبی قزوینی''' معروف به '''شیخ مجتبی قزوینی''' (۱۲۷۹-[[سال ۱۳۴۶ هجری شمسی|۱۳۴۶ش]]) [[مجتهد|فقیه]]، عارف و از منتقدان [[فلسفه اسلامی|فلسفه]] و [[عرفان اسلامی|عرفان]] و از سرآمدان [[مکتب تفکیک]] بود. وی از شاگردان [[میرزا مهدی اصفهانی]] بنیانگذار مکتب تفکیک و [[سید موسی زرآبادی]] و اندیشه‌هایش تلفیقی از نظریات آن دو بود. قزوینی را در مخالفت با فلسفه و عرفان، معتدل‌تر از استادش میرزا مهدی دانسته‌اند؛ با این حال،‌ او معتقد بود راه فلسفه و عرفان، مخالف با راه [[قرآن]] و [[سنت]] است. ازاین‌رو، باید راه قرآن را پیمود نه راه فلسفه و عرفان را.


وی هفت سال در [[نجف]] از اساتیدی همچون [[سید محمدکاظم طباطبایی یزدی|سید محمدکاظم یزدی]]، [[محمدتقی شیرازی|میرزا محمدتقی شیرازی]]، [[محمدحسین غروی نائینی|میرزا محمدحسین نائینی]] کسب دانش کرد و در [[قم]] نیز در درس فقه [[عبدالکریم حائری یزدی|شیخ عبدالکریم حائری یزدی]] شرکت و از او [[اجازه اجتهاد]] دریافت کرد. از میرزای نائینی نیز [[اجازه روایت]] داشت. او در [[مشهد]] نیز از اساتید متعددی بهره برد و چهارده سال از آقابزرگ حکیم شهیدی فلسفه آموخت.  
وی هفت سال در [[نجف]] از استادانی همچون [[سید محمدکاظم طباطبایی یزدی|سید محمدکاظم یزدی]]، [[محمدتقی شیرازی|میرزا محمدتقی شیرازی]] و [[محمدحسین غروی نائینی|میرزا محمدحسین نائینی]] دانش آموخت و در [[قم]] نیز در درس فقه [[عبدالکریم حائری یزدی|شیخ عبدالکریم حائری یزدی]] شرکت و از او [[اجازه اجتهاد]] دریافت کرد. از میرزای نائینی نیز [[اجازه روایت]] داشت. او در [[مشهد]] نیز از استادان متعددی بهره برد و چهارده سال از آقابزرگ حکیم شهیدی فلسفه آموخت.  


شیخ مجتبی از سال ۱۳۴۷ق تا ‌آخر عمر در [[حوزه علمیه خراسان|حوزه مشهد]] به تدریس [[فقه]] و [[اصول فقه]] و معارف قرآنی و ترویج [[مکتب تفکیک]] و نقد [[فلسفه اسلامی|فلسفه]] و [[عرفان اسلامی|عرفان]] پرداخت و در این راه شاگردان متعددی را پرورش داد. [[سید علی حسینی سیستانی|سید علی سیستانی]]، [[سید علی حسینی خامنه‌ای|سید علی خامنه‌ای]]، [[محمد واعظ‌زاده خراسانی]]، [[ابوالقاسم خزعلی]]، [[محمدباقر ملکی میانجی]]، [[سید جعفر سیدان]]، [[محمدرضا حکیمی]]، [[سید محمدرضا سعیدی|سید محمدرضا سعیدی]] و [[سید عبدالکریم هاشمی‌نژاد]] از جمله شاگردان او بودند.
شیخ مجتبی از سال ۱۳۴۷ق تا ‌آخر عمر در [[حوزه علمیه خراسان|حوزه مشهد]] به تدریس [[فقه]] و [[اصول فقه]] و معارف قرآنی و ترویج [[مکتب تفکیک]] و نقد [[فلسفه اسلامی|فلسفه]] و [[عرفان اسلامی|عرفان]] پرداخت و شاگردان متعددی را تربیت کرد. [[سید علی حسینی سیستانی|سید علی سیستانی]]، [[سید علی حسینی خامنه‌ای|سید علی خامنه‌ای]]، [[محمد واعظ‌زاده خراسانی]]، [[ابوالقاسم خزعلی]]، [[محمدباقر ملکی میانجی]]، [[سید جعفر سیدان]]، [[محمدرضا حکیمی]]، [[سید محمدرضا سعیدی|سید محمدرضا سعیدی]] و [[سید عبدالکریم هاشمی‌نژاد]] از جمله شاگردان او بودند.
 
[[بیان الفرقان (کتاب)|بیان الفرقان]]، مهم‌ترین تألیف او به‌شمار می‌رود. کتاب‌های «''متأله قرآنی»''، «''آموزگار حکمت وحیانی» و «''فرزانه فروزنده دل‌ها و جان‌ها» از جمله کتاب‌هایی هستند که در شرح زندگانی قزوینی به نگارش درآمده‌اند.


[[بیان الفرقان (کتاب)|بیان الفرقان]]، مهم‌ترین تألیف او به شمار می‌رود. کتاب‌های «''متأله قرآنی»''، «''آموزگار حکمت وحیانی» و «''فرزانه فروزنده دلها و جانها» از جمله کتاب‌هایی هستند که در شرح زندگانی قزوینی به نگارش درآمده‌اند.
==از سرآمدان مکتب تفکیک و مخالفان با فلسفه و عرفان==
==از سرآمدان مکتب تفکیک و مخالفان با فلسفه و عرفان==
[[محمدرضا حکیمی]]، از طرفداران مکتب تفکیک و شاگردان شیخ مجتبی قزوینی، او را سومین رکن [[مکتب تفکیک]] (پس از میرزا مهدی و موسی زرآبادی) شمرده است.<ref>حکیمی، مکتب تفکیک، ۱۳۷۵ش، ص۲۴۲.</ref> عبدالحسین خسروپناه، استاد فلسفه و نویسنده، با تقسیم مکتب تفکیک به سه دوره، قزوینی را از پایه‌گذاران دوره دوم مکتب تفکیک می‌داند.<ref>خسروپناه، جریان‌شناسی فکری ایران معاصر، ۱۳۸۹ش، ص۱۱۰.</ref> {{یاد|به گفته عبدالحسین خسروپناه، دوره دوم مکتب تفکیک معتدل‌تر از دوره نخست (متعلق به میرزا مهدی اصفهانی) بود؛ طرفداران این دوره، بر تعقل فطری و وحیانی و تفکیک دین از فلسفه، به عنوان نظام خاص فکری، تأکید دارند. همچنین این دوره برخلاف دوره نخست، وجود واقعیتی به نام [[فلسفه اسلامی]] و [[عرفان اسلامی]] را می‌پذیرد.(خسروپناه، جریان‌شناسی فکری ایران معاصر، ۱۳۸۹ش، ص۱۱۸-۱۲۲.)}}  
[[محمدرضا حکیمی]]، از طرفداران مکتب تفکیک و شاگردان شیخ مجتبی قزوینی، او را سومین رکن [[مکتب تفکیک]] (پس از میرزا مهدی و موسی زرآبادی) شمرده است.<ref>حکیمی، مکتب تفکیک، ۱۳۷۵ش، ص۲۴۲.</ref> عبدالحسین خسروپناه، استاد فلسفه و نویسنده، با تقسیم مکتب تفکیک به سه دوره، قزوینی را از پایه‌گذاران دوره دوم مکتب تفکیک می‌داند.<ref>خسروپناه، جریان‌شناسی فکری ایران معاصر، ۱۳۸۹ش، ص۱۱۰.</ref> {{یاد|به گفته عبدالحسین خسروپناه، دوره دوم مکتب تفکیک معتدل‌تر از دوره نخست (متعلق به میرزا مهدی اصفهانی) بود؛ طرفداران این دوره، بر تعقل فطری و وحیانی و تفکیک دین از فلسفه، به عنوان نظام خاص فکری، تأکید دارند. همچنین این دوره برخلاف دوره نخست، وجود واقعیتی به نام [[فلسفه اسلامی]] و [[عرفان اسلامی]] را می‌پذیرد.(خسروپناه، جریان‌شناسی فکری ایران معاصر، ۱۳۸۹ش، ص۱۱۸-۱۲۲.)}}  


اندیشه‌های شیخ مجتبی را تلفیقی از نظریات میرزا مهدی اصفهانی و [[سید موسی زرآبادی]] و او را در مخالفت با [[فلسفه اسلامی|فلسفه]] و [[عرفان اسلامی|عرفان]] معتدل‌تر و منعطف‌تر از [[میرزا مهدی اصفهانی]] دانسته‌اند.<ref>شفیعیان، «[http://erfanvahekmat.com/e/ce شیخ مجتبی قزوینی]»، وبگاه عرفان و حکمت در پرتو قرآن و عترت.</ref> وی به آرای فیلسوفان و عارفان تسلط داشت و‌ فلسفه و عرفان نیز تدریس می‌کرد؛<ref>حکیمی، الحیاة، ۱۳۸۰ش، ج۱،‌ ص۵۵.</ref> اما با درآمیختن دین با فلسفه و عرفان مخالف بود.<ref>مدرسه علوم دینی حضرت ولی‌عصر(عج)، «مقدمه» در بیان الفرقان، ص۱۶.</ref> او با میزان قرار دادن آموزه‌های دینی، بسیاری از مبانی فلسفه و عرفان را نقد می‌کرد.<ref>مدرسه علوم دینی حضرت ولی‌عصر(عج)، «مقدمه» در بیان الفرقان، ص۱۷.</ref> با این حال، برخی اندیشه‌های او را متمایل به [[فلسفه مشاء|حکمت مشاء]] برشمرده‌اند.<ref>شفیعیان، «[http://erfanvahekmat.com/e/ce شیخ مجتبی قزوینی]»، وبگاه عرفان و حکمت در پرتو قرآن و عترت.</ref>  
اندیشه‌های شیخ مجتبی را تلفیقی از نظریات میرزا مهدی اصفهانی و [[سید موسی زرآبادی]] و او را در مخالفت با [[فلسفه اسلامی|فلسفه]] و [[عرفان اسلامی|عرفان]] معتدل‌تر و منعطف‌تر از [[میرزا مهدی اصفهانی]] دانسته‌اند.<ref>شفیعیان، «[http://erfanvahekmat.com/e/ce شیخ مجتبی قزوینی]»، وبگاه عرفان و حکمت در پرتو قرآن و عترت.</ref> وی به آرای فیلسوفان و عارفان تسلط داشت و‌ فلسفه و عرفان نیز تدریس می‌کرد؛<ref>حکیمی، الحیاة، ۱۳۸۰ش، ج۱،‌ ص۵۵.</ref> اما با درآمیختن دین با فلسفه و عرفان مخالف بود.<ref>مدرسه علوم دینی حضرت ولی‌عصر(عج)، «مقدمه» در بیان الفرقان، ص۱۶.</ref> او با میزان قرار دادن آموزه‌های دینی، بسیاری از مبانی فلسفه و عرفان را نقد می‌کرد.<ref>مدرسه علوم دینی حضرت ولی‌عصر(عج)، «مقدمه» در بیان الفرقان، ص۱۷.</ref> با این حال، برخی اندیشه‌های او را متمایل به [[فلسفه مشاء|حکمت مشاء]] برشمرده‌اند.<ref>شفیعیان، «[http://erfanvahekmat.com/e/ce شیخ مجتبی قزوینی]»، وبگاه عرفان و حکمت در پرتو قرآن و عترت.</ref>  
{{جعبه نقل قول | عنوان = شیخ مجتبی قزوینی | نویسنده = | نقل قول = ای کاش عرفا و فلاسفه در اسلام مانند [[شهاب‌الدین سهروردی|شیخ اشراق]] و [[ابن‌سینا]]، که تابع فلسفه ارسطو و افلاطون هستند، فلسفه و عرفان اختراعیِ خود را تطبیق با قرآن و فرمایشات پیغمبر و ائمه هدی(ع) نمی‌کردند و قرآن را به حال خود واگذاشته و تفسیرش را به عالِمین به قرآن به تنصیص پیغمبر(ص)، رجوع داده خلاف قرآن را به قرآن نسبت نمی‌دادند و فتح باب برای شیخ احمد (احسائی) و شاگردان او نمی‌کردند.<ref>قزوینی، بیان الفرقان فی معاد القرآن، ج۳، ص۱۰۷: به نقل از مدرسه علوم دینی حضرت ولی‌عصر(عج)، «مقدمه» در بیان الفرقان، ص۱۹ و ۲۰.</ref> | منبع = | تراز = چپ | پس‌زمینه = #c5f4e0 | عرض = 280px | حاشیه =  | اندازه قلم = }}
{{جعبه نقل قول | عنوان = شیخ مجتبی قزوینی | نویسنده = | نقل قول = ای کاش عرفا و فلاسفه در اسلام مانند [[شهاب‌الدین سهروردی|شیخ اشراق]] و [[ابن‌سینا]]، که تابع فلسفه ارسطو و افلاطون هستند، فلسفه و عرفان اختراعیِ خود را تطبیق با قرآن و فرمایشات پیغمبر و ائمه هدی(ع) نمی‌کردند و قرآن را به حال خود واگذاشته و تفسیرش را به عالِمین به قرآن به تنصیص پیغمبر(ص)، رجوع داده خلاف قرآن را به قرآن نسبت نمی‌دادند و فتح باب برای شیخ احمد (احسائی) و شاگردان او نمی‌کردند.<ref>قزوینی، بیان الفرقان، ج۳، ص۱۰۷: به نقل از مدرسه علوم دینی حضرت ولی‌عصر(عج)، «مقدمه» در بیان الفرقان، ص۱۹ و ۲۰.</ref> | منبع = | تراز = چپ | پس‌زمینه = #c5f4e0 | عرض = 280px | حاشیه =  | اندازه قلم = }}
قزوینی در کتاب [[بیان الفرقان (کتاب)|بیان الفرقان]]، از مهم‌ترین منابع مکتب تفکیک،<ref>حجتی‌نیا، «کتابشناسی مکتب تفکیک»، ص۲۰۸.</ref> راه قرآن و [[سنت]] را با فلسفه و عرفان مخالف شمرده است.<ref>قزوینی، بیان الفرقان فی توحید القرآن، ۱۳۹۲ش، ص۲۷.</ref> او خطای راه فلسفه و عرفان را مسلم می‌انگارد و معتقد است که راه قرآن و پیامبران را که ایمن از خطاست‌، باید طی نمود.<ref>قزوینی، بیان الفرقان فی توحید القرآن، ۱۳۹۲ش، ص۶۰.</ref> وی در کتاب بیان الفرقان، با ذکر چهارده مورد از نتایج فلسفه و عرفان مانند محدودیت علم و قدرت خدا، انکار [[نبوت]] به معنایی که در ادیان آمده، انکار [[معاد جسمانی]]، انکار [[خلود در عذاب]] نتیجه گرفته است که فلسفه و عرفان با دین و [[قرآن]] مباین و مخالفند نه مطابق.<ref>قزوینی، بیان الفرقان فی توحید القرآن، ۱۳۹۲ش، ص۴۸-۶۰.</ref> او با اصالت یافتن فلسفه و عرفان در برابر معارف قرآن و نیز تطبیق آموزه‌های فلسفی و عرفانی بر آموزه‌های وحیانی مخالف بود نه با عرفان و حکمت برآمده از خود دین.<ref>مدرسه علوم دینی حضرت ولی‌عصر(عج)، «مقدمه» در بیان الفرقان، ص۱۹.</ref> به گفته [[محمدرضا حکیمی]] در [[مکتب تفکیک (کتاب)|کتاب مکتب تفکیک]]، شیخ مجتبی تحت تأثیر موسی زرآبادی، از فلسفه یونانی، عرفان هندی، اشراق گنوسی و اسکندرانی و فلسفه‌ها و عرفان‌های امتزاجی روی گرداند و به حکمت یمانی و انوار قرآنی روی آورد.<ref>حکیمی، مکتب تفکیک، ۱۳۷۵ش، ص۲۴۴.</ref> [[سید علی حسینی خامنه‌ای|آیت‌الله خامنه‌ای]]، شیخ مجتبی را از مخالفان جدی [[حکمت متعالیه]] نام برده است.<ref>«‌[https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3412 بیانات در دیدار جمعی از اساتید و فضلا و مبلّغان و پژوهشگران حوزه‌های علمیه کشور]»، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای.</ref>
قزوینی در کتاب [[بیان الفرقان (کتاب)|بیان الفرقان]]، از مهم‌ترین منابع مکتب تفکیک،<ref>حجتی‌نیا، «کتابشناسی مکتب تفکیک»، ص۲۰۸.</ref> راه قرآن و [[سنت]] را با فلسفه و عرفان مخالف شمرده است.<ref>قزوینی، بیان الفرقان، ۱۳۹۲ش، ص۲۷.</ref> او خطای راه فلسفه و عرفان را مسلم می‌انگارد و معتقد است که راه قرآن و پیامبران را که ایمن از خطاست‌، باید طی نمود.<ref>قزوینی، بیان الفرقان، ۱۳۹۲ش، ص۶۰.</ref> وی در کتاب بیان الفرقان، با ذکر چهارده مورد از نتایج فلسفه و عرفان مانند محدودیت علم و قدرت خدا، انکار [[نبوت]] به معنایی که در ادیان آمده، انکار [[معاد جسمانی]]، انکار [[خلود در عذاب]] نتیجه گرفته است که فلسفه و عرفان با دین و [[قرآن]] مباین و مخالفند نه مطابق.<ref>قزوینی، بیان الفرقان فی توحید القرآن، ۱۳۹۲ش، ص۴۸-۶۰.</ref> او با اصالت یافتن فلسفه و عرفان در برابر معارف قرآن و نیز تطبیق آموزه‌های فلسفی و عرفانی بر آموزه‌های وحیانی مخالف بود نه با عرفان و حکمت برآمده از خود دین.<ref>مدرسه علوم دینی حضرت ولی‌عصر(عج)، «مقدمه» در بیان الفرقان، ص۱۹.</ref> به گفته [[محمدرضا حکیمی]] در [[مکتب تفکیک (کتاب)|کتاب مکتب تفکیک]]، شیخ مجتبی قزوینی تحت‌تأثیر موسی زرآبادی، از فلسفه یونانی، عرفان هندی، اشراق گنوسی و اسکندرانی و فلسفه‌ها و عرفان‌های امتزاجی روی گرداند و به حکمت یمانی و انوار قرآنی روی آورد.<ref>حکیمی، مکتب تفکیک، ۱۳۷۵ش، ص۲۴۴.</ref> [[سید علی حسینی خامنه‌ای|آیت‌الله خامنه‌ای]]، شیخ مجتبی را از مخالفان جدی [[حکمت متعالیه]] نام برده است.<ref>«‌[https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3412 بیانات در دیدار جمعی از اساتید و فضلا و مبلّغان و پژوهشگران حوزه‌های علمیه کشور]»، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای.</ref>


از دیدگاه نویسندگان [[الحیاة (کتاب)|کتاب الحیات]]، وی مکتب ویژه‌ای داشت که ویژگی‌اش این بود که حقایق و معارف را از قرآن و حدیث استخراج می‌کرد بدون اینکه به اندیشه‌های بشری و فلسفه‌های متداول متوسل شود.<ref>حکیمی، الحیاة، ۱۳۸۰ش، ج۱،‌ ص۵۵.</ref> آنها کتاب الحیات را از ثمرات مکتب قرآنی شیخ مجتبی به شمار آورده‌اند.<ref>حکیمی، الحیاة، ۱۳۸۰ش، ج۱،‌ ص۵۵.</ref>
از دیدگاه نویسندگان [[الحیاة (کتاب)|کتاب الحیات]]، وی مکتب ویژه‌ای داشت که ویژگی‌اش این بود که حقایق و معارف را از قرآن و حدیث استخراج می‌کرد، بدون اینکه به اندیشه‌های بشری و فلسفه‌های متداول متوسل شود.<ref>حکیمی، الحیاة، ۱۳۸۰ش، ج۱،‌ ص۵۵.</ref> آن‌ها کتاب الحیات را از ثمرات مکتب قرآنی شیخ مجتبی به‌شمار آورده‌اند.<ref>حکیمی، الحیاة، ۱۳۸۰ش، ج۱،‌ ص۵۵.</ref>


==زندگی‌نامه علمی==
==زندگی‌نامه علمی==
مجتبی قزوینی در ۱۳۱۸ق/۱۲۷۹ش در [[قزوین]] به دنیا آمد.<ref>حکیمی، مکتب تفکیک، ۱۳۷۵ش، ص۲۴۲.</ref> پدرش، شیخ احمد تنکابنی، از عالمان آن دوره،<ref>حکیمی، مکتب تفکیک، ۱۳۷۵ش، ص۲۴۳.</ref> و مادرش دختر محمدتقی الهیان تنکابنی، فقیه و نویسنده شیعی، بود.<ref>طالبیان شریف، «[http://ijtihadnet.ir/فقیه-شهرت-گریز-حسن-طالبیان-شریف/ فقیه شهرت گریز]»، وبگاه شبکه اجتهاد.</ref>
مجتبی قزوینی در ۱۳۱۸ق/۱۲۷۹ش در [[قزوین]] به‌دنیا آمد.<ref>حکیمی، مکتب تفکیک، ۱۳۷۵ش، ص۲۴۲.</ref> پدرش، شیخ احمد تنکابنی، از عالمان آن دوره،<ref>حکیمی، مکتب تفکیک، ۱۳۷۵ش، ص۲۴۳.</ref> و مادرش دختر محمدتقی الهیان تنکابنی، فقیه و نویسنده شیعی، بود.<ref>طالبیان شریف، «[http://ijtihadnet.ir/فقیه-شهرت-گریز-حسن-طالبیان-شریف/ فقیه شهرت گریز]»، وبگاه شبکه اجتهاد.</ref>


شیخ مجتبی در سنین جوانی و پس از تحصیلات مقدماتی به سال ۱۳۳۰ق،<ref>«دستورالعمل‌ها (۵)؛ نامۀ عالم ربّانی و متأله قرآنی؛ حضرت شیخ مجتبی قزوینی خراسانی»، ص۴۴.</ref> به همراه پدر به [[نجف]] رفت و در آنجا به مدت هفت سال از اساتیدی همچون [[سید محمدکاظم طباطبایی یزدی|سید محمدکاظم یزدی]]، [[محمدتقی شیرازی|میرزا محمدتقی شیرازی]]، [[محمدحسین غروی نائینی|میرزا محمدحسین نائینی]] کسب دانش کرد.<ref>حکیمی، مکتب تفکیک، ۱۳۷۵ش، ص۲۴۳.</ref> [[محمدحسین غروی اصفهانی]] و [[سید ابوالحسن اصفهانی]] را نیز از اساتید وی در نجف نام برده‌اند.<ref>طالبیان شریف، «[http://ijtihadnet.ir/فقیه-شهرت-گریز-حسن-طالبیان-شریف/ فقیه شهرت گریز]»، وبگاه شبکه اجتهاد.</ref>
شیخ مجتبی در سنین جوانی و پس از تحصیلات مقدماتی به سال ۱۳۳۰ق،<ref>«دستورالعمل‌ها (۵)؛ نامۀ عالم ربّانی و متأله قرآنی؛ حضرت شیخ مجتبی قزوینی خراسانی»، ص۴۴.</ref> به همراه پدر به [[نجف]] رفت و در آنجا به مدت هفت سال از اساتیدی همچون [[سید محمدکاظم طباطبایی یزدی|سید محمدکاظم یزدی]]، [[محمدتقی شیرازی|میرزا محمدتقی شیرازی]]، [[محمدحسین غروی نائینی|میرزا محمدحسین نائینی]] کسب دانش کرد.<ref>حکیمی، مکتب تفکیک، ۱۳۷۵ش، ص۲۴۳.</ref> [[محمدحسین غروی اصفهانی]] و [[سید ابوالحسن اصفهانی]] را نیز از اساتید وی در نجف نام برده‌اند.<ref>طالبیان شریف، «[http://ijtihadnet.ir/فقیه-شهرت-گریز-حسن-طالبیان-شریف/ فقیه شهرت گریز]»، وبگاه شبکه اجتهاد.</ref>
خط ۵۴: خط ۵۵:
وی در سال ۱۳۳۷ق،<ref>«دستورالعمل‌ها (۵)؛ نامۀ عالم ربّانی و متأله قرآنی؛ حضرت شیخ مجتبی قزوینی خراسانی»، ص۴۴.</ref> به زادگاهش قزوین بازگشت و در علوم باطنی<ref>حکیمی، مکتب تفکیک، ۱۳۷۵ش، ص۲۴۳و۲۴۴.</ref> و [[علوم غریبه]]<ref>شفیعیان، «[http://erfanvahekmat.com/e/ce شیخ مجتبی قزوینی]»، وبگاه عرفان و حکمت در پرتو قرآن و عترت.</ref> نزد سید موسی زرآبادی قزوینی شاگردی کرد. او پس از دو سال اقامت در زادگاهش، به [[قم]] هجرت و در [[درس خارج]] [[عبدالکریم حائری یزدی|شیخ عبدالکریم حائری یزدی]] شرکت کرد.<ref>حکیمی، مکتب تفکیک، ۱۳۷۵ش، ص۲۴۴.</ref> پس از دو سال اقامت در قم، به سال ۱۳۴۱ق<ref>«دستورالعمل‌ها (۵)؛ نامۀ عالم ربّانی و متأله قرآنی؛ حضرت شیخ مجتبی قزوینی خراسانی»، ص۴۴.</ref>{{یاد|برخی این تاریخ را اشتباه خوانده و گفته‌اند شیخ مجتبی خود تصریح کرده که نزد میرزا ابوالقاسم معین الغربا خارج فقه خوانده است. از آنجا که وی سال ۱۳۳۹ق در مشهد فوت کرده است، بنابراین وی در ۱۳۳۹ق در مشهد بوده است.(طالبیان شریف، «[http://ijtihadnet.ir/فقیه-شهرت-گریز-حسن-طالبیان-شریف/ فقیه شهرت گریز]»، وبگاه شبکه اجتهاد.)}} به [[مشهد]] رفت و تا آخر عمر در آنجا اقامت گزید. قزوینی در مشهد از استادانی همچون [[میرزا مهدی اصفهانی]]، [[سید حسین طباطبایی قمی|حاج آقا حسین طباطبایی قمی]]، آقابزرگ حکیم شهیدی، شیخ اسدالله عارف یزدی و شیخ موسی خوانساری در [[فقه]] و [[اصول فقه|اصول]] و فلسفه بهره‌مند شد.<ref>حکیمی، مکتب تفکیک، ۱۳۷۵ش، ص۲۴۴؛ مدرسه علوم دینی حضرت ولی‌عصر(عج)، «مقدمه» در بیان الفرقان، ص۱۳.</ref> وی، فلسفه را به مدت چهارده سال از آقابزرگ حکیم شهیدی آموخت.<ref>مدرسه علوم دینی حضرت ولی‌عصر(عج)، «مقدمه» در بیان الفرقان، ص۱۳.</ref> گفته شده یک سالی هم از درس‌ [[سید حسین طباطبایی بروجردی|آیت‌الله بروجردی]] در بروجرد بهره برد.<ref>مدرسه علوم دینی حضرت ولی‌عصر(عج)، «مقدمه» در بیان الفرقان، ص۱۳؛ طالبیان شریف، «[http://ijtihadnet.ir/فقیه-شهرت-گریز-حسن-طالبیان-شریف/ فقیه شهرت گریز]»، وبگاه شبکه اجتهاد.</ref>
وی در سال ۱۳۳۷ق،<ref>«دستورالعمل‌ها (۵)؛ نامۀ عالم ربّانی و متأله قرآنی؛ حضرت شیخ مجتبی قزوینی خراسانی»، ص۴۴.</ref> به زادگاهش قزوین بازگشت و در علوم باطنی<ref>حکیمی، مکتب تفکیک، ۱۳۷۵ش، ص۲۴۳و۲۴۴.</ref> و [[علوم غریبه]]<ref>شفیعیان، «[http://erfanvahekmat.com/e/ce شیخ مجتبی قزوینی]»، وبگاه عرفان و حکمت در پرتو قرآن و عترت.</ref> نزد سید موسی زرآبادی قزوینی شاگردی کرد. او پس از دو سال اقامت در زادگاهش، به [[قم]] هجرت و در [[درس خارج]] [[عبدالکریم حائری یزدی|شیخ عبدالکریم حائری یزدی]] شرکت کرد.<ref>حکیمی، مکتب تفکیک، ۱۳۷۵ش، ص۲۴۴.</ref> پس از دو سال اقامت در قم، به سال ۱۳۴۱ق<ref>«دستورالعمل‌ها (۵)؛ نامۀ عالم ربّانی و متأله قرآنی؛ حضرت شیخ مجتبی قزوینی خراسانی»، ص۴۴.</ref>{{یاد|برخی این تاریخ را اشتباه خوانده و گفته‌اند شیخ مجتبی خود تصریح کرده که نزد میرزا ابوالقاسم معین الغربا خارج فقه خوانده است. از آنجا که وی سال ۱۳۳۹ق در مشهد فوت کرده است، بنابراین وی در ۱۳۳۹ق در مشهد بوده است.(طالبیان شریف، «[http://ijtihadnet.ir/فقیه-شهرت-گریز-حسن-طالبیان-شریف/ فقیه شهرت گریز]»، وبگاه شبکه اجتهاد.)}} به [[مشهد]] رفت و تا آخر عمر در آنجا اقامت گزید. قزوینی در مشهد از استادانی همچون [[میرزا مهدی اصفهانی]]، [[سید حسین طباطبایی قمی|حاج آقا حسین طباطبایی قمی]]، آقابزرگ حکیم شهیدی، شیخ اسدالله عارف یزدی و شیخ موسی خوانساری در [[فقه]] و [[اصول فقه|اصول]] و فلسفه بهره‌مند شد.<ref>حکیمی، مکتب تفکیک، ۱۳۷۵ش، ص۲۴۴؛ مدرسه علوم دینی حضرت ولی‌عصر(عج)، «مقدمه» در بیان الفرقان، ص۱۳.</ref> وی، فلسفه را به مدت چهارده سال از آقابزرگ حکیم شهیدی آموخت.<ref>مدرسه علوم دینی حضرت ولی‌عصر(عج)، «مقدمه» در بیان الفرقان، ص۱۳.</ref> گفته شده یک سالی هم از درس‌ [[سید حسین طباطبایی بروجردی|آیت‌الله بروجردی]] در بروجرد بهره برد.<ref>مدرسه علوم دینی حضرت ولی‌عصر(عج)، «مقدمه» در بیان الفرقان، ص۱۳؛ طالبیان شریف، «[http://ijtihadnet.ir/فقیه-شهرت-گریز-حسن-طالبیان-شریف/ فقیه شهرت گریز]»، وبگاه شبکه اجتهاد.</ref>


قزوینی از شیخ عبدالکریم حائری [[اجازه اجتهاد]] دریافت کرد.<ref>مدرسه علوم دینی حضرت ولی‌عصر(عج)، «مقدمه» در بیان الفرقان، ص۱۳؛ طالبیان شریف، «[http://ijtihadnet.ir/فقیه-شهرت-گریز-حسن-طالبیان-شریف/ فقیه شهرت گریز]»، وبگاه شبکه اجتهاد.</ref> نقل شده که محمدحسین غروی اصفهانی، سید ابوالحسن اصفهانی و میرزا مهدی اصفهانی نیز [[اجتهاد]] او را تأیید کرده‌اند.<ref>طالبیان شریف، «[http://ijtihadnet.ir/فقیه-شهرت-گریز-حسن-طالبیان-شریف/ فقیه شهرت گریز]»، وبگاه شبکه اجتهاد.</ref> از میرزای نائینی نیز [[اجازه روایت]] داشت.<ref>طالبیان شریف، «[http://ijtihadnet.ir/فقیه-شهرت-گریز-حسن-طالبیان-شریف/ فقیه شهرت گریز]»، وبگاه شبکه اجتهاد.</ref> [[هاشم قزوینی]]، شیخ کاظم مهدوی دامغانی و ‌شیخ غلامحسین محامی بادکوبه‌ای را هم‌مباحثهٔ شیخ مجتبی دانسته‌اند.<ref>طالبیان شریف، «[http://ijtihadnet.ir/فقیه-شهرت-گریز-حسن-طالبیان-شریف/ فقیه شهرت گریز]»، وبگاه شبکه اجتهاد.</ref>
قزوینی از شیخ عبدالکریم حائری [[اجازه اجتهاد]] دریافت کرد.<ref>مدرسه علوم دینی حضرت ولی‌عصر(عج)، «مقدمه» در بیان الفرقان، ص۱۳؛ طالبیان شریف، «[http://ijtihadnet.ir/فقیه-شهرت-گریز-حسن-طالبیان-شریف/ فقیه شهرت گریز]»، وبگاه شبکه اجتهاد.</ref> نقل شده که محمدحسین غروی اصفهانی، سید ابوالحسن اصفهانی و میرزا مهدی اصفهانی نیز [[اجتهاد]] او را تأیید کرده‌اند.<ref>طالبیان شریف، «[http://ijtihadnet.ir/فقیه-شهرت-گریز-حسن-طالبیان-شریف/ فقیه شهرت گریز]»، وبگاه شبکه اجتهاد.</ref> از میرزای نائینی نیز [[اجازه روایت]] داشت.<ref>طالبیان شریف، «[http://ijtihadnet.ir/فقیه-شهرت-گریز-حسن-طالبیان-شریف/ فقیه شهرت گریز]»، وبگاه شبکه اجتهاد.</ref> [[هاشم قزوینی]]، شیخ کاظم مهدوی دامغانی و ‌شیخ غلامحسین محامی بادکوبه‌ای را هم‌مباحثهٔ شیخ مجتبی قزوینی دانسته‌اند.<ref>طالبیان شریف، «[http://ijtihadnet.ir/فقیه-شهرت-گریز-حسن-طالبیان-شریف/ فقیه شهرت گریز]»، وبگاه شبکه اجتهاد.</ref>


مجتبی از سال ۱۳۴۷ق تا ‌آخر عمر در [[حوزه علمیه خراسان|حوزه مشهد]] به تدریس علومی چون فقه و اصول فقه، [[اخلاق|اخلاق اسلامی]] و معارف قرآنی و تربیت طلاب و تحکیم مبانی [[مکتب تفکیک]] (و نقد [[فلسفه اسلامی|فلسفه]] و [[عرفان اسلامی|عرفان]]) اشتغال داشت.<ref>حکیمی، مکتب تفکیک، ۱۳۷۵ش، ص۲۴۵و۲۴۶.</ref> شاگردان متعددی در این مدت از او کسب علم کردند که برخی از آنها عبارتند از: [[سید علی حسینی سیستانی|سید علی سیستانی]]، [[محمدباقر ملکی میانجی]]، [[سید جعفر سیدان]]،<ref>رحیمیان، «[http://nbo.ir/مجتبی-قزوینی-شیخ-مجتبی-قزوینی-خراسانی__a-197.aspx شیخ مجتبی قزوینی خراسانی]»، سایت فرهیختگان تمدن شیعه؛ مدرسه علوم دینی حضرت ولی‌عصر(عج)، «مقدمه» در بیان الفرقان، ص۱۴.</ref> [[محمدرضا حکیمی]]،<ref>حکیمی، مکتب تفکیک، ۱۳۷۵ش، ص۲۴۹-۲۵۲.</ref> [[عبدالجواد فلاطوری]]،<ref>مدرسه علوم دینی حضرت ولی‌عصر(عج)، «مقدمه» در بیان الفرقان، ص۱۴.</ref> [[سید محمدرضا سعیدی|محمدرضا سعیدی]]، [[سید عبدالکریم هاشمی‌نژاد]]، [[محمد واعظ‌زاده خراسانی]]، [[ابوالقاسم خزعلی]]، [[کاظم مدیرشانه‌چی|کاظم مدیر شانه‌چی]]، سید جواد مصطفوی، محمدتقی مروارید، محمدجعفر جعفری لنگرودی و سید علی موسوی گرمارودی.<ref>گلی زواره، «مروّج فرهنگ قرآن و عترت»، ص۹۲؛ رحیمیان، «[http://nbo.ir/مجتبی-قزوینی-شیخ-مجتبی-قزوینی-خراسانی__a-197.aspx شیخ مجتبی قزوینی خراسانی]»، سایت فرهیختگان تمدن شیعه.</ref> [[سید علی حسینی خامنه‌ای|سید علی خامنه‌ای]]، رهبر نظام جمهوری اسلامی ایران، را نیز از شاگردان فلسفه او شمرده‌اند.<ref>«[https://farsi.khamenei.ir/memory-content?id=29360 هر آنچه شنیده بودم به داستان دیدم]»، وبگاه دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله خامنه‌ای.</ref>
مجتبی قزوینی از سال ۱۳۴۷ق تا ‌آخر عمر در [[حوزه علمیه خراسان|حوزه مشهد]] به تدریس علومی چون فقه و اصول فقه، [[اخلاق|اخلاق اسلامی]] و معارف قرآنی و تربیت طلاب و تحکیم مبانی [[مکتب تفکیک]] (و نقد [[فلسفه اسلامی|فلسفه]] و [[عرفان اسلامی|عرفان]]) اشتغال داشت.<ref>حکیمی، مکتب تفکیک، ۱۳۷۵ش، ص۲۴۵و۲۴۶.</ref> شاگردان متعددی در این مدت از او کسب علم کردند که برخی از آنها عبارتند از: [[سید علی حسینی سیستانی|سید علی سیستانی]]، [[محمدباقر ملکی میانجی]]، [[سید جعفر سیدان]]،<ref>رحیمیان، «[http://nbo.ir/مجتبی-قزوینی-شیخ-مجتبی-قزوینی-خراسانی__a-197.aspx شیخ مجتبی قزوینی خراسانی]»، سایت فرهیختگان تمدن شیعه؛ مدرسه علوم دینی حضرت ولی‌عصر(عج)، «مقدمه» در بیان الفرقان، ص۱۴.</ref> [[محمدرضا حکیمی]]،<ref>حکیمی، مکتب تفکیک، ۱۳۷۵ش، ص۲۴۹-۲۵۲.</ref> [[عبدالجواد فلاطوری]]،<ref>مدرسه علوم دینی حضرت ولی‌عصر(عج)، «مقدمه» در بیان الفرقان، ص۱۴.</ref> [[سید محمدرضا سعیدی|محمدرضا سعیدی]]، [[سید عبدالکریم هاشمی‌نژاد]]، [[محمد واعظ‌زاده خراسانی]]، [[ابوالقاسم خزعلی]]، [[کاظم مدیرشانه‌چی|کاظم مدیر شانه‌چی]]، سید جواد مصطفوی، محمدتقی مروارید، محمدجعفر جعفری لنگرودی و سید علی موسوی گرمارودی.<ref>گلی زواره، «مروّج فرهنگ قرآن و عترت»، ص۹۲؛ رحیمیان، «[http://nbo.ir/مجتبی-قزوینی-شیخ-مجتبی-قزوینی-خراسانی__a-197.aspx شیخ مجتبی قزوینی خراسانی]»، سایت فرهیختگان تمدن شیعه.</ref> [[سید علی حسینی خامنه‌ای|سید علی خامنه‌ای]]، رهبر نظام جمهوری اسلامی ایران، را نیز از شاگردان فلسفه او شمرده‌اند.<ref>«[https://farsi.khamenei.ir/memory-content?id=29360 هر آنچه شنیده بودم به داستان دیدم]»، وبگاه دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله خامنه‌ای.</ref>


شیخ مجتبی در [[۲۲ ذی‌الحجه]] سال ۱۳۸۶ق/[[۱۴ فروردین]] سال [[سال ۱۳۴۶ هجری شمسی|۱۳۴۶ش]] بر اثر بیماری معده در مشهد درگذشت<ref>حکیمی، مکتب تفکیک، ۱۳۷۵ش، ص۲۵۳.</ref> و در صحن عتیق (رواق فعلی دار الحجه) در [[حرم امام رضا(ع)]] به خاک سپرده شد.<ref>مدرسه علوم دینی حضرت ولی‌عصر(عج)، «مقدمه» در بیان الفرقان، ص۲۴.</ref>
شیخ مجتبی در [[۲۲ ذی‌الحجه]] سال ۱۳۸۶ق/[[۱۴ فروردین]] سال [[سال ۱۳۴۶ هجری شمسی|۱۳۴۶ش]] بر اثر بیماری معده در مشهد درگذشت<ref>حکیمی، مکتب تفکیک، ۱۳۷۵ش، ص۲۵۳.</ref> و در صحن عتیق (رواق فعلی دار الحجه) در [[حرم امام رضا(ع)]] به خاک سپرده شد.<ref>مدرسه علوم دینی حضرت ولی‌عصر(عج)، «مقدمه» در بیان الفرقان، ص۲۴.</ref>
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۲۱۵

ویرایش