سکرات موت: تفاوت میان نسخه‌ها

طبق احادیث، ازآن‌رو برخی مؤمنان به‌سختی جان می‌دهند که با این کار، [[گناه|گناهانشان]] بخشیده می‌شود. در سخنان [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] و [[امامان شیعه|امامان]]، راه‌هایی برای آسان‌شدن سختی‌ سکرات موت بیان شده که برخی بدین شرح است: [[صله رحم|صلهٔ رَحِم]]، [[احسان به والدین|نیکی به پدر و مادر]]، کمک به برادران دینی، خواندن سور‌ه‌های [[سوره یس|یس]] و [[سوره صافات|صافات]]، محبت به [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] و کثرت [[زیارت امام حسین(ع)|زیارت قبر امام حسین(ع)]].

«سَکَرات موت» را حالت‌هایی شبیه به مستی تعریف می‌کنند که هنگام مرگ، از شدت سختی، در محتضر به وجود می‌آید. در این حالت، انسان قوه تشخیصش را از دست می‌دهد.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۸، ص۳۴۸؛ ورام، مجموعةُ ورّام، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۲۶.</ref> «سَکَرات» جمع «سَکْرَه» است که مستی و سختی و سرگردانی معنا می‌دهد.<ref>لغتنامه دهخدا، ذیل واژه «سکرة».</ref> واژه «موت» هم به معنای [[مرگ]] است.<ref>دهخدا، لغتنامه دهخدا، ذیل واژه «موت».</ref>

در روایات هم عبارت «سَکْرَةُالمَوت»<ref>کفعمی، البلد الامین، ۱۴۱۸ق، ص۱۰۵؛ شیخ طوسی، مصباح‌المتهجد،  ۱۴۱۱، ج۲، ص۴۴۳.</ref> و «سَکَرات‌المَوت»<ref>شیخ طوسی، تهذیب‌الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۹۳.</ref> به کار رفته است. در کتابِ حدیثیِ [[بحار الانوار (کتاب)|بِحارالانوار]]، بخشی به موضوع سکرات موت اختصاص یافته و ۵۲ [[حدیث]] در آن آمده است.<ref>نگاه کنید به مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۶، ص۱۴۵-۱۷۳.</ref> در [[تهذیب الاحکام (کتاب)|تهذیب‌الاحکام]] نوشته [[شیخ طوسی]]، دعایی از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] روایت شده که در بخشی از آن آمده است: «خدایا، در سکرات موت، یاری‌ام کن.»<ref>شیخ طوسی، تهذیب‌الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۹۳.</ref>

در روایتی، از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] نقل شده که سکرات مرگ، برای مؤمن، بسیار راحت است؛ اما برای برخی از مؤمنان، به سبب پاک‌کردن [[گناه|گناهانش]]، با سختی همراه می‌شود؛ همین‌طور مرگِ [[کفر|کافر]] بسیار دشوار است؛ ولی سکرات مرگ برخی کافران، برای جبران نیک‌رفتاری‌شان در دنیا، آسان است و در آخرت، فقط عذاب می‌بینند.<ref>شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا، ۱۳۷۸ق، ج۱، ص۲۷۴-۲۷۵.</ref>

در برخی از احادیث، راه‌هایی برای آسان‌ترشدن سکرات مرگ بیان شده است. برای نمونه، [[محمد بن یعقوب کلینی|کُلینی]] محدث شیعه، در حدیثی از امام صادق(ع) آورده است کسی که لباسی بر تن برادر دینی‌اش بپوشاند، بر خدا واجب می‌شود که با لباسی بهشتی او را بپوشاند و سکرات مرگ را بر او آسان کند.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۲۰۴.</ref>

شماری دیگر از کارهایی که طبق روایات، از سکرات مرگ می‌کاهد به این شرح است: [[صله رحم|صِلهٔ رَحِم]]،<ref>شیخ صدوق، الامالی، ۱۳۷۶ش، ص۲۰۸.</ref> [[احسان به والدین|نیکی به پدر و مادر]]،<ref>شیخ طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۴۳۲.</ref> روزهٔ [[رمضان|ماه رمضان]]،<ref>شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۷۴.</ref> خواندن [[سوره یس|سورهٔ یس]]،<ref>صدوق، ثواب الاعمال، ۱۴۰۶ق، ص۱۱۱-۱۱۲.</ref> [[روزه]] در [[رجب|ماه رجب]]<ref>شیخ صدوق، فضائل الاشهر الثلاثه، ۱۳۹۶ق، ص۱۲.</ref> محبت به [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]]<ref>شیخ صدوق، فضائل‌الشیعه، اعلمی، ص۴.</ref> و زیادرفتن به [[زیارت امام حسین(ع)]].<ref>ابن‌قولویه، کامل‌الزیارات، ۱۳۵۶ش، ص۱۵۰.</ref> به‌گفتهٔ [[محمدمهدی نراقی]] در [[جامع السعادات (کتاب)|جامِعُ‌السَّعادات]]، برپایهٔ روایات، کسی که مادرش از او ناراضی باشد سکرات مرگ و [[عذاب قبر|عذاب قبرش]] شدیدتر است.<ref>نراقی، جامع السعادات، ۱۳۸۳ش، ج۲، ص۲۷۳.</ref>

[[محمدحسن نجفی|صاحبْ‌جواهر]]، از فقیهان شیعه می‌گوید طبق روایات، [[مستحب]] است [[احتضار|مُحتَضَر]] به مکانی که در آن نماز می‌خوانده انتقال داده شود. این کار سکرات مرگ را برای او آسان‌تر می‌کند<ref>نجفی،‌ جواهر الکلام، ۱۴۰۴ش، ج۴، ۱۸.</ref> [[محقق کرکی|محقق کَرَکی]] نیز  با استناد به حدیثی از [[امام موسی کاظم علیه‌السلام|امام کاظم(ع)]]، مستحب دانسته برای مُحتَضَر [[سوره صافات|سورهٔ صافات]] خوانده شود.<ref>محقق کرکی، جامع المقاصد، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۳۵۳. </ref> طبق این حدیث، اگر سورهٔ صافات بر بالین محتضر خوانده شود، خداوند زودتر او را راحت می‌کند.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۱۲۶.</ref> در حدیثی از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] هم آمده خواندن سورهٔ یس نزد محتضر مرگ را بر او آسان می‌کند.<ref>محدث نوری، مستدرک‌الوسایل، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۱۳۶.</ref>

*[[عذاب قبر]]

{{پانوشت}}

{{منابع}}

* قرآن کریم.