پرش به محتوا

جهاد: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۶۷: خط ۶۷:


برخی نیز جهاد را به جهاد ظاهر و جهاد باطن تقسیم کرده‌اند.<ref>سجادی، فرهنگ معارف اسلامی، ج۱، ص۶۶۵.</ref> منظور از جهاد ظاهر، پیکار با کافران و با دشمنانی است که به سرزمین‌های اسلامی هجوم آورده‌اند و جهاد باطن همان جهاد با نفس است.<ref>سجادی، فرهنگ معارف اسلامی، ج۱، ص۶۶۵.</ref>
برخی نیز جهاد را به جهاد ظاهر و جهاد باطن تقسیم کرده‌اند.<ref>سجادی، فرهنگ معارف اسلامی، ج۱، ص۶۶۵.</ref> منظور از جهاد ظاهر، پیکار با کافران و با دشمنانی است که به سرزمین‌های اسلامی هجوم آورده‌اند و جهاد باطن همان جهاد با نفس است.<ref>سجادی، فرهنگ معارف اسلامی، ج۱، ص۶۶۵.</ref>
==فتاوای جهاد==
برخی از مهم‌ترین فتاوایی که از سوی فقیهان و مراجع تقلید شیعه در ادوار مختلف تاریخی صادر شده‌اند بدین شرح است:
*با هجوم روسیه در سال‌های ۱۲۴۱ تا ۱۲۴۳ق، به کشور ایران و به تصرف درآوردن مناطقی از آن، برخی عالمان شیعه همچون: [[جعفر کاشف‌الغطاء|شیخ جعفر کاشف الغطاء]]، [[سید علی طباطبایی|سیدعلی طباطبایی]]، [[میرزای قمی]]، [[ملا احمد نراقی]]، [[سید محمد طباطبایی مجاهد|سیدمحمد مجاهد]] و...در راستای حمایت از حکومت قاجار در دفاع از مردم مسلمان ایران، فتاوای جهادی برای مقابله و دفاع در برابر هجوم نیروهای روسیه صادر کردند.<ref>زرگری‌نژاد، «بررسی احکام الجهاد و اسباب الرشاد (نخستین اثر در ادبیات تکوین ادبیات جهادی تاریخ معاصر ایران)»، ص۳۸۳.</ref> این فتاوی به همراه رساله‌هایی در احکام جهاد، به‌دستور عباس میرزا، فرزند و ولیعهد فتحعلی‌شاه، و توسط میرزا عیسی قائم‌مقام فراهانی، در مجموعه‌ای با عنوان [[احکام الجهاد و اسباب الرشاد]]، گردآوری شده است.<ref>زرگری‌نژاد، «بررسی احکام الجهاد و اسباب الرشاد (نخستین اثر در ادبیات تکوین ادبیات جهادی تاریخ معاصر ایران)»، ص۳۸۲-۳۸۳.</ref>
*فتوای جهاد [[میرزا محمدتقی شیرازی]] از فتواهای اثرگذار بود که در برابر سلطه و نفوذ انگلیس در عراق، در ۲۰ ربیع الاول ۱۳۳۷ق، صادر شد.<ref>آقابزرگ تهرانی، طبقات أعلام الشیعة و هو نقباء البشر فی القرن الرابع عشر، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۲۶۳.</ref> متن فتوا بدین قرار است: «مطالبه حقوق بر عراقیان واجب است و بر آنان واجب است در ضمن درخواست‌های خویش رعایت آرامش و امنیت را بنمایند و در صورتی که انگلستان از پذیرش درخواست‌هایشان خودداری ورزد، جایز است به قوه دفاعی متوسل شوند.»<ref>آقابزرگ تهرانی، طبقات أعلام الشیعة و هو نقباء البشر فی القرن الرابع عشر، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۲۶۳.</ref>
*پس از آنکه در سال ۲۰۱۴م، داعش بر برخی از مناطق غربی و شمالی عراق سیطره یافته بود و به سوی سایر مناطق پیشروی می‌کرد، [[سیدعلی حسینی سیستانی]] برای مقابله با پیشروی‌های داعش، [[فتوای جهاد علیه داعش|فتوای جهاد]] صادر نمود.<ref>حطاب، «توظیف الحشد الشعبی فی المدرک السیاسی العراقی»، ص۱۰۷-۱۰۸.</ref> مطابق این فتوا، بر شهروندان عراقی که توانایی حمل سلاح و مبارزه با تروریست‌ها را دارند، واجب کفایی بود تا به دفاع از کشور، ملت و مقدسات پرداخته و به نیروهای امنیتی بپیوندند.<ref>حطاب، «توظیف الحشد الشعبی فی المدرک السیاسی العراقی»، ص۱۰۷-۱۰۸.</ref>
==نگرش‌ افراط‌گرایانه به جهاد==
مسئله جهاد در سده‌های چهاردهم و پانزدهم قمری، مورد توجه برخی گروه‌های سلفی مسلمان مانند القاعده و داعش قرار گرفت.<ref>بخشی شیخ احمد، «جهاد از ابن‌تیمیه تا بن‌لادن»، ص۱۷۰.</ref> سلفی‌های جهادی، جهاد را از همه فروع دینی و اصول عملی اسلام همچون نماز، روزه و حج، مهم‌تر و بر آن‌ها مقدم دانسته و بر این باورند که هر مسلمانی که به جهاد نپرداز اصل اسلام را درک نکرده است.<ref>جریان‌شناسی گروهای سلفی، جهادی و تکفیری، ص۱۱۹-۱۲۰.</ref> گفته می‌شود آنان به تأثیرپذیری از سید قطب،<ref>جریان‌شناسی گروهای سلفی، جهادی و تکفیری، ص۱۲۱-۱۲۲.</ref> معتقدند که همه سرزمین‌ها یا دار الاسلام هستند یا دار الحرب و سرزمین جاهلی. دار الاسلام، سرزمینی است که در آن اسلام حاکم است و شریعت خدا اجرا و حدودش اقامه می‌شود و هر جامعه‌ای غیر از این باشد، دار الحرب یا سرزمین جاهلی است که در این صورت مسلمانان وظیفه دارند که در این جوامع یا پیکار کنند و یا این که در صلح باشند و به ساکنان این سرزمین‌ها امان دهند و از آنان جزیه بگیرند.<ref>سید قطب، معالم فی الطریق، ص۸ و ۶۶-۶۷؛ جریان‌شناسی گروهای سلفی، جهادی و تکفیری، ص۱۲۱-۱۲۲.</ref> سلفی‌های جهادی با انحراف در معنای جهاد و گسترش مفهوم کفر،<ref>ابوعمر، الجهاد و الاجتهاد، ۱۴۱۹ق، ص۲۵-۲۷.</ref> در برخی کشورها و به‌ویژه مناطق مسلمان‌نشین، دست به خشونت‌ و اعمال تروریستی زدند و با این اعمال چهره‌ای خشن از اسلام به جهانیان معرفی نمودند.<ref>میراحمدی، ولدبیگی، «جریان‌های سلفی؛ از انقیاد تا افراط‌گرایی»، ص۱۲۳-۱۲۹.</ref>


==آداب جهاد==
==آداب جهاد==
خط ۸۷: خط ۷۸:
*یاری گرفتن از کفار در جنگ در صورتی که مصلحت اقتضا کند و خیانت‌ در آن نباشند، جایز است.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج ۲۱، ص۱۹۳-۱۹۴.</ref>
*یاری گرفتن از کفار در جنگ در صورتی که مصلحت اقتضا کند و خیانت‌ در آن نباشند، جایز است.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج ۲۱، ص۱۹۳-۱۹۴.</ref>
*اطاعت از فرمانده بر رزمندگان واجب است.<ref>کاشف الغطاء، کشف الغطاء، ج۴، ص۳۷۳.</ref>
*اطاعت از فرمانده بر رزمندگان واجب است.<ref>کاشف الغطاء، کشف الغطاء، ج۴، ص۳۷۳.</ref>
==تخلف از جهاد==
==تخلف از جهاد==
تخلف از جهاد حرام است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۶۳ش، ج۹، ص۳۷.</ref> در برخی آیات قرآن اموری همچون: ترس،<ref>سوره نساء، آیه ۷۷؛ رضوی، «جهاد»، ص۱۸۴.</ref> دلبستگی به دنیا،<ref>سوره توبه، آیه ۳۸؛ رضوی، «جهاد»، ص۱۸۴.</ref> سست ایمانی و نفاق<ref>سوره توبه، آیه ۴۵؛ رضوی، «جهاد»، ص۱۸۴.</ref> و بیماردلی و گناه<ref>سوره احزاب، آیات ۱۲-۱۳؛ رضوی، «جهاد»، ص۱۸۵.</ref> را از عوامل تخلف از جهاد بر شمرده است. در قرآن برخی از پیامدهای تخلف از جهاد ذکر شده که عبارتند از:
تخلف از جهاد حرام است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۶۳ش، ج۹، ص۳۷.</ref> در برخی آیات قرآن اموری همچون: ترس،<ref>سوره نساء، آیه ۷۷؛ رضوی، «جهاد»، ص۱۸۴.</ref> دلبستگی به دنیا،<ref>سوره توبه، آیه ۳۸؛ رضوی، «جهاد»، ص۱۸۴.</ref> سست ایمانی و نفاق<ref>سوره توبه، آیه ۴۵؛ رضوی، «جهاد»، ص۱۸۴.</ref> و بیماردلی و گناه<ref>سوره احزاب، آیات ۱۲-۱۳؛ رضوی، «جهاد»، ص۱۸۵.</ref> را از عوامل تخلف از جهاد بر شمرده است. در قرآن برخی از پیامدهای تخلف از جهاد ذکر شده که عبارتند از:
خط ۹۷: خط ۸۷:
{{پایان}}
{{پایان}}


==فتاوای جهاد==
برخی از مهم‌ترین فتاوایی که از سوی فقیهان و مراجع تقلید شیعه در ادوار مختلف تاریخی صادر شده‌اند بدین شرح است:
*با هجوم روسیه در سال‌های ۱۲۴۱ تا ۱۲۴۳ق، به کشور ایران و به تصرف درآوردن مناطقی از آن، برخی عالمان شیعه همچون: [[جعفر کاشف‌الغطاء|شیخ جعفر کاشف الغطاء]]، [[سید علی طباطبایی|سیدعلی طباطبایی]]، [[میرزای قمی]]، [[ملا احمد نراقی]]، [[سید محمد طباطبایی مجاهد|سیدمحمد مجاهد]] و...در راستای حمایت از حکومت قاجار در دفاع از مردم مسلمان ایران، فتاوای جهادی برای مقابله و دفاع در برابر هجوم نیروهای روسیه صادر کردند.<ref>زرگری‌نژاد، «بررسی احکام الجهاد و اسباب الرشاد (نخستین اثر در ادبیات تکوین ادبیات جهادی تاریخ معاصر ایران)»، ص۳۸۳.</ref> این فتاوی به همراه رساله‌هایی در احکام جهاد، به‌دستور عباس میرزا، فرزند و ولیعهد فتحعلی‌شاه، و توسط میرزا عیسی قائم‌مقام فراهانی، در مجموعه‌ای با عنوان [[احکام الجهاد و اسباب الرشاد]]، گردآوری شده است.<ref>زرگری‌نژاد، «بررسی احکام الجهاد و اسباب الرشاد (نخستین اثر در ادبیات تکوین ادبیات جهادی تاریخ معاصر ایران)»، ص۳۸۲-۳۸۳.</ref>
*فتوای جهاد [[میرزا محمدتقی شیرازی]] از فتواهای اثرگذار بود که در برابر سلطه و نفوذ انگلیس در عراق، در ۲۰ ربیع الاول ۱۳۳۷ق، صادر شد.<ref>آقابزرگ تهرانی، طبقات أعلام الشیعة و هو نقباء البشر فی القرن الرابع عشر، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۲۶۳.</ref> متن فتوا بدین قرار است: «مطالبه حقوق بر عراقیان واجب است و بر آنان واجب است در ضمن درخواست‌های خویش رعایت آرامش و امنیت را بنمایند و در صورتی که انگلستان از پذیرش درخواست‌هایشان خودداری ورزد، جایز است به قوه دفاعی متوسل شوند.»<ref>آقابزرگ تهرانی، طبقات أعلام الشیعة و هو نقباء البشر فی القرن الرابع عشر، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۲۶۳.</ref>
*پس از آنکه در سال ۲۰۱۴م، داعش بر برخی از مناطق غربی و شمالی عراق سیطره یافته بود و به سوی سایر مناطق پیشروی می‌کرد، [[سیدعلی حسینی سیستانی]] برای مقابله با پیشروی‌های داعش، [[فتوای جهاد علیه داعش|فتوای جهاد]] صادر نمود.<ref>حطاب، «توظیف الحشد الشعبی فی المدرک السیاسی العراقی»، ص۱۰۷-۱۰۸.</ref> مطابق این فتوا، بر شهروندان عراقی که توانایی حمل سلاح و مبارزه با تروریست‌ها را دارند، واجب کفایی بود تا به دفاع از کشور، ملت و مقدسات پرداخته و به نیروهای امنیتی بپیوندند.<ref>حطاب، «توظیف الحشد الشعبی فی المدرک السیاسی العراقی»، ص۱۰۷-۱۰۸.</ref>
==نگرش‌ افراط‌گرایانه به جهاد==
مسئله جهاد در سده‌های چهاردهم و پانزدهم قمری، مورد توجه برخی گروه‌های سلفی مسلمان مانند القاعده و داعش قرار گرفت.<ref>بخشی شیخ احمد، «جهاد از ابن‌تیمیه تا بن‌لادن»، ص۱۷۰.</ref> سلفی‌های جهادی، جهاد را از همه فروع دینی و اصول عملی اسلام همچون نماز، روزه و حج، مهم‌تر و بر آن‌ها مقدم دانسته و بر این باورند که هر مسلمانی که به جهاد نپرداز اصل اسلام را درک نکرده است.<ref>جریان‌شناسی گروهای سلفی، جهادی و تکفیری، ص۱۱۹-۱۲۰.</ref> گفته می‌شود آنان به تأثیرپذیری از سید قطب،<ref>جریان‌شناسی گروهای سلفی، جهادی و تکفیری، ص۱۲۱-۱۲۲.</ref> معتقدند که همه سرزمین‌ها یا دار الاسلام هستند یا دار الحرب و سرزمین جاهلی. دار الاسلام، سرزمینی است که در آن اسلام حاکم است و شریعت خدا اجرا و حدودش اقامه می‌شود و هر جامعه‌ای غیر از این باشد، دار الحرب یا سرزمین جاهلی است که در این صورت مسلمانان وظیفه دارند که در این جوامع یا پیکار کنند و یا این که در صلح باشند و به ساکنان این سرزمین‌ها امان دهند و از آنان جزیه بگیرند.<ref>سید قطب، معالم فی الطریق، ص۸ و ۶۶-۶۷؛ جریان‌شناسی گروهای سلفی، جهادی و تکفیری، ص۱۲۱-۱۲۲.</ref> سلفی‌های جهادی با انحراف در معنای جهاد و گسترش مفهوم کفر،<ref>ابوعمر، الجهاد و الاجتهاد، ۱۴۱۹ق، ص۲۵-۲۷.</ref> در برخی کشورها و به‌ویژه مناطق مسلمان‌نشین، دست به خشونت‌ و اعمال تروریستی زدند و با این اعمال چهره‌ای خشن از اسلام به جهانیان معرفی نمودند.<ref>میراحمدی، ولدبیگی، «جریان‌های سلفی؛ از انقیاد تا افراط‌گرایی»، ص۱۲۳-۱۲۹.</ref>
==جستارهای وابسته==
==جستارهای وابسته==
*[[جهاد ابتدایی]]
*[[جهاد ابتدایی]]
Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۵٬۹۳۹

ویرایش