پرش به محتوا

جهاد: تفاوت میان نسخه‌ها

۳٬۴۴۵ بایت حذف‌شده ،  ۲۳ ژوئن
خط ۷۹: خط ۷۹:
فقها با توجه به آیات قرآن و احادیث، آدابی برای جهاد ذکر کرده‌اند که برخی از آن‌ها به‌شرح زیرر است:
فقها با توجه به آیات قرآن و احادیث، آدابی برای جهاد ذکر کرده‌اند که برخی از آن‌ها به‌شرح زیرر است:
*فقها به استناد آیاتی مانند [[آیه ۲۱۷ سوره بقره]] و [[آیه ۳۶ سوره توبه]]، قائل به حرمت جهاد در [[ماه‌های حرام]] شده‌اند.<ref>فاضل مقداد، کنز العرفان فی فقه القرآن، ج۱، ص۳۵۳-۳۵۴.</ref> منظور از ما‌های حرام، ماه‌های [[رجب]]، [[ذی‌القعده]]، [[ذی‌الحجة]] و [[محرم]] است.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۲۱، ص۳۳؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۷، ص۴۰۶.</ref> برخی فقهای اهل سنت بر این نظرند که حکم حرمت جهاد در ماه‌های حرام نسخ شده و لذا جهاد در همه مکان‌ها و زمان‌ها جایز است.<ref>جصاص، احکام القرآن، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۳۹۰؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۲۱، ص۳۳-۳۴.</ref>
*فقها به استناد آیاتی مانند [[آیه ۲۱۷ سوره بقره]] و [[آیه ۳۶ سوره توبه]]، قائل به حرمت جهاد در [[ماه‌های حرام]] شده‌اند.<ref>فاضل مقداد، کنز العرفان فی فقه القرآن، ج۱، ص۳۵۳-۳۵۴.</ref> منظور از ما‌های حرام، ماه‌های [[رجب]]، [[ذی‌القعده]]، [[ذی‌الحجة]] و [[محرم]] است.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۲۱، ص۳۳؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۷، ص۴۰۶.</ref> برخی فقهای اهل سنت بر این نظرند که حکم حرمت جهاد در ماه‌های حرام نسخ شده و لذا جهاد در همه مکان‌ها و زمان‌ها جایز است.<ref>جصاص، احکام القرآن، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۳۹۰؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۲۱، ص۳۳-۳۴.</ref>
 
*[[فرار از جنگ]]، [[حرام]] است و به‌گفته [[صاحب‌جواهر]]، از [[گناهان کبیره]] محسوب می‌شود؛<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۲۱، ص۵۶.</ref> مگر آنکه شمار مسلمانان کمتر از نصف نیروهای دشمن باشد، که در این صورت مقاومت در برابر آنها واجب نیست.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج ۲۱، ص۶۳.</ref>
*به باور فقها جهاد کردن و کشته شدن در راه احیاء دین و شریعت، به‌دلیل ثواب و اجر فراوان آن، مشمول [[قاعده دفع ضرر محتمل]] نمی‌شود.<ref>فاضل لنکرانی، ایضاح الکفایة، ۱۳۸۵ش، ج۴، ص۴۰۶.</ref>
*مستحب است آغاز جنگ پس از اقامه [[نماز ظهر]] و عصر باشد و شروع آن قبل از زوال و نیز حمله شبانه، جز در حال ضرورت [[مکروه]] است.<ref>جواهر الکلام، ج ۲۱، ص۸۲ ـ ۸۱</ref>
*[[فرار از جنگ]]، [[حرام]]، و از [[گناهان کبیره]] شناخته شده است.<ref>جفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۲۱، ص۵۶؛ علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ۱۴۱۴ق، ج۹، ص۹.</ref> مگر آنکه شمار مسلمانان کمتر از نصف نیروهای دشمن باشد، که در این صورت مقاومت در برابر آنها واجب نیست.<ref>جواهر الکلام، ج ۲۱، ص۶۱</ref>
*جنگیدن با دشمن با هر نوع سلاح و با هر کیفیتی که منجر به پیروزی گردد جایز است؛<ref>حلبی، اشارة السبق، ۱۴۱۴ق، ص۱۴۳.</ref> ولی قطع کردن درختان، پرتاب آتش و رها کردن آب به سوی دشمن جز در حال ضرورت، مکروه است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج ۲۱، ص۶۶-۶۸.</ref>
*بر امام علیه‌السلام یا منصوب از جانب او واجب است قبل از آغاز به جنگ، کفار را به اسلام (شهادت به [[توحید]] و رسالت [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] و لوازم آن از [[اصول دین|اصول]] و [[فروع دین]]) فراخواند، مگر آنکه پیش از آن، دعوت به آنان رسیده باشد، که در این صورت تکرار دعوت [[مستحب]] است.<ref>جواهر الکلام، ج ۲۱، ص۵۴ ـ ۵۱</ref>
*کشتن زنان، کودکان، دیوانگان و نیز ناتوانان از جنگ، مانند افراد پیر، نابینا و زمین‌گیر در صورتی که از فکر و نظر آنان در جنگ استفاده نشود، حرام است، مگر در حال ضرورت، مانند آنکه کفّار از وجود آنان به عنوان سپر استفاده کنند یا چیره شدن بر دشمن منوط به کشتن آنها باشد.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج ۲۱، ص۶۸ و ۷۳-۷۷.</ref>
*مستحب است آغاز جنگ پس از اقامه [[نماز ظهر]] و عصر باشد و شروع آن قبل از زوال و نیز یورش شبانه جز در حال ضرورت [[مکروه]] است.<ref>جواهر الکلام، ج ۲۱، ص۸۲ ـ ۸۱</ref>
*نیرنگ در جنگ، جز در صورتی که دشمن امان داشته باشد، جایز است.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج ۲۱، ص۷۸-۷۹.</ref>
*مبارز طلبیدن بدون اذن امام علیه‌السلام بنابر قولی مکروه است و برخی آن را [[حرام]] دانسته‌اند. با منع امام(ع) شکی در حرمت آن نیست. مبارزه کردن با دعوت امام(ع)، مستحب، و با الزام او، واجب است.<ref>جواهر الکلام، ج ۲۱، ص۸۸ ـ ۸۵</ref>
*یاری گرفتن از کفار در جنگ در صورتی که مصلحت اقتضا کند و خیانت‌ در آن نباشند، جایز است.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج ۲۱، ص۱۹۳-۱۹۴.</ref>
*جنگیدن با دشمن با هر نوع سلاح و با هر کیفیتی که منجر به پیروزی گردد جایز است؛ لیکن قطع کردن درختان، پرتاب آتش و گسیل کردن آب به سوی دشمن جز در حال ضرورت مکروه است. در حرمت ریختن سمّ بر دشمن یا کراهت آن در غیر حال ضرورت اختلاف است.<ref>جواهر الکلام، ج ۲۱، ص۶۶ ـ ۶۸؛اشارة السبق، ص۱۴۳؛ إصباح الشیعة، ص۱۸۹</ref> برخی، بریدن درختان، خراب کردن دژها و به کارگیری منجنیق را تنها در صورت توقف پیروزی بر آن جایز دانسته‌اند.<ref>الروضة البهیة، ج۲، ص۳۹۲</ref>
*اطاعت از فرمانده بر رزمندگان واجب است.<ref>کاشف الغطاء، کشف الغطاء، ج۴، ص۳۷۳.</ref>
*کشتن زنان، کودکان، دیوانگان و نیز ناتوانان از جنگ، مانند افراد پیر، نابینا و زمین‌گیر در صورتی که از فکر و نظر آنان در جنگ استفاده نشود، حرام است، مگر در حال ضرورت، مانند آنکه کفّار از وجود آنان به عنوان سپر استفاده کنند یا چیره شدن بر دشمن منوط به کشتن آنها باشد.<ref>جواهر الکلام، ج ۲۱، ص۶۸ و ۷۳ ـ ۷۷</ref>
*مُثله کردن دشمن با بریدن گوشها، بینی و سایر اعضا حرام است.<ref>جواهر الکلام، ج ۲۱، ص۷۸ ـ ۷۷</ref>
*نیرنگ در جنگ، جز در صورتی که دشمن امان داشته باشد، جایز است.<ref>جواهر الکلام، ج ۲۱، ص۷۹ ـ ۷۸</ref>
*پی کردن مَرکب مسلمان مکروه است؛ لیکن پی کردن مرکب کافر بنابه تصریح برخی [[مکروه|کراهت]] ندارد.<ref>جواهر الکلام، ج ۲۱، ص۸۵ ـ ۸۲</ref>
*یاری گرفتن از کفّار در جنگ در صورتی که مصلحت اقتضا کند و خیانت‌پیشه نباشند جایز است.<ref>جواهر الکلام، ج ۲۱، ص۱۹۴ ـ ۱۹۳</ref>
*فقها جهاد را در منطقه [[حرم]] (محدوده خاصی که شهر [[مکه]] جزو آن است) حرام دانسته‌اند مگر آنکه دشمن در این منطقه اقدام به پیکار کند.<ref>ر.ک:ابن جوزی، ص۷۲ـ۷۴؛ علامه حلّی، ۱۴۱۴، ج ۹، ص۹؛ خوئی، ۱۴۱۰، ج ۱، ص۳۶۹</ref>
*در منابع فقهی، به استناد احادیث، برخی کارهای [[مستحب]] برای جهاد ذکر شده است، از جمله : بالا بردن روحیه نظامی مجاهدان و برقراری نظم میان آنها با قراردادن علائم و پرچمهایی برای هر گروه و نیز [[تکبیر]] گفتن و رجز خواندن،<ref>زیدبن علی، ص۳۵۵؛ کلینی، ج ۵، ص۳۴؛ بیهقی، ج ۹، ص۱۵۳؛ علامه حلّی، ۱۴۱۴، ج ۹، ص۵۲؛ بهوتی حنبلی، ج ۳، ص۷۲</ref> و خواندن دعاهای مخصوص.<ref>معزی ملایری، ج ۱۶، ص۱۹۰ـ ۱۹۹</ref>
*یکی از موضوعات [[فقه|فقهی]] مرتبط با جهاد، «اِرجاف» یعنی دروغ‌پردازی و پخش اخبار دروغ با هدف تضعیف روحیه سپاه [[اسلام|مسلمانان]] است که در [[قرآن]] ([[آیه ۶۰ سوره احزاب]]) به آن اشاره و حکم [[حرام|حرمت]] صادر شده است. یکی از احکام مرجفین این است که از غنائم جنگی سهمی نخواهند داشت.<ref>نک: شاهرودی، موسوعة الفقه الإسلامي، ۱۴۲۳ق، ج۹، ص۴۲۸ـ۴۳۱.</ref>


==متارکه جهاد==
==متارکه جهاد==
Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۵٬۹۵۹

ویرایش