آیه ۱۲۴ سوره طه: تفاوت میان نسخه‌ها

آیه ۱۲۴ سوره طه (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۲ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۱۶:۳۴

۱۵ بایت حذف‌شده ، ۲۲ ژوئن

بدون خلاصۀ ویرایش

دیداریویکی‌متن

Roohish

Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor

۶٬۲۱۵

ویرایش

@@ خط ۳: / خط ۳: @@
 | تصویر =آیه ۱۲۴ سوره طه.jpg
 | توضیح تصویر =
-| اندازه تصویر =300px
+| اندازه تصویر =۳۰۰px
 | نام آیه =
 | واقع در سوره =[[سوره طه]]
@@ خط ۲۶: / خط ۲۶: @@
 به گفته مفسران، آیه ۱۲۴ سوره طه ناظر به یکی از [[سنت الهی|سنت‌های الهی]] در خصوص فرد و جامعه است<ref>آقاجانی، «ویژگی‌ها و انواع سنت‌های الهی در تدبیر جوامع»، ص۵۲.</ref> که طبق آن، برای کسانی که از [[یاد خدا]] روی‌گردان شده‌اند، دو مجازات وجود دارد: یکی معیشت ضَنک (زندگی تنگ) در این دنیا و دیگری نابینایی در دنیای دیگر.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۳، ص۳۳۰.</ref>
-{{عربی|اندازه=۱۰۰%|وَمَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِكْرِي فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَةً ضَنْكًا وَنَحْشُرُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ أَعْمَىٰ}}؛ و هر کس از یاد من دل بگرداند، در حقیقت، زندگی تنگ [و سختی] خواهد داشت، و روز رستاخیز او را نابینا محشور می‌کنیم.» ([[سوره طه]]، آیه ۱۲۴)
+{{عربی|اندازه=۱۰۰%|وَمَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِکرِی فَإِنَّ لَهُ مَعِیشَةً ضَنْکا وَنَحْشُرُهُ یوْمَ الْقِیامَةِ أَعْمَیٰ}}؛ و هر کس از یاد من دل بگرداند، در حقیقت، زندگی تنگ [و سختی] خواهد داشت، و روز رستاخیز او را نابینا محشور می‌کنیم.» ([[سوره طه]]، آیه ۱۲۴)
-برخی از مفسران بر این باورند که مضمون این آیه در نقطهٔ مقابل عبارت «فَمَنِ اِتَّبَعَ هُدایَ» در [[آیه ۱۲۳ سوره طه|آیه پیشین]]، قرار دارد و نشان می‌دهد که همانگونه که تبعیت از هدایت الهی، سعادت را به دنبال دارد، روی‌گردانی از یاد خدا نیز موجب تنگی و ناگواری در معیشت می‌شود.<ref>نجفی، تفسیر آسان، ۱۳۹۸ق، ص۱۳۱.</ref>
+برخی از مفسران بر این باورند که مضمون این آیه در نقطهٔ مقابل عبارت «فَمَنِ اِتَّبَعَ هُدای» در [[آیه ۱۲۳ سوره طه|آیه پیشین]]، قرار دارد و نشان می‌دهد که همانگونه که تبعیت از هدایت الهی، سعادت را به دنبال دارد، روی‌گردانی از یاد خدا نیز موجب تنگی و ناگواری در معیشت می‌شود.<ref>نجفی، تفسیر آسان، ۱۳۹۸ق، ص۱۳۱.</ref>
-برخی از پژوهشگران، از معنای این آیه در جهت تبیین مبانی و اصول پیشرفت یاد کرده<ref>نظری، «مبانی و اصول پیشرفت در قرآن کریم»، ص۸۰.</ref>و برخی نیز با نگاهی روانشناختی به آیه آن را به عنوان نسخه الهی در درمان استرس و اضطراب معرفی نموده‌اند.<ref>نصیری، تفسیر موضوعی قرآن، بی تا، ج۳، ص۲۲–۲۷.</ref>
+برخی از پژوهشگران، از معنای این آیه در جهت تبیین مبانی و اصول پیشرفت یاد کرده<ref>نظری، «مبانی و اصول پیشرفت در قرآن کریم»، ص۸۰.</ref>و برخی نیز با نگاهی روانشناختی به آیه آن را به عنوان نسخه الهی در درمان استرس و اضطراب معرفی نموده‌اند.<ref>نصیری، تفسیر موضوعی قرآن، بی‌تا، ج۳، ص۲۲–۲۷.</ref>
 ==معنای اعراض و رویگردانی از یاد خدا==
 {{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = [[از ابوبصیر اینگونه روایت شده است که]]:{{سخ}}
-از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] سؤال کردم که منظور از آیه « «هر که از یاد من رو بگرداند زندگیش تنگ است» چیست؟ ایشان فرمودند: «منظور از آن اعراض از [[ولایت امیرالمومنین(ع)]] است.»
+از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] سؤال کردم که منظور از آیه ««هر که از یاد من رو بگرداند زندگیش تنگ است» چیست؟ ایشان فرمودند: «منظور از آن اعراض از [[ولایت امیرالمومنین(ع)]] است.»
 عرض کردم منظور از ادامه آیه که «او را روز قیامت کور محشور کنیم» چیست؟ امام فرمود: کسی که قلبش در دنیا از ولایت امیرالمومنین(ع) کور باشد، در قیامت کور و سرگردان خواهد بود.| منبع = <small> کلینی، کافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۴۳۵.</small>| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px|رنگ حاشیه= #۶۶۷۷۸۸|حاشیه= ۵px|اندازه خط = ۱۵px|رنگ پس‌زمینه =#F4FFF4| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = وسط}}
@@ خط ۴۵: / خط ۴۵: @@
 ==معنای تنگی زندگی==
 برخی از پژوهشگران، بر این باورند که معنای تنگی معیشت در آیه ۱۲۴ سوره طه نزد اکثر مفسران به تنگی معیشت در زندگی دنیا تفسیر شده است<ref>موسوی مقدم، «[https://www.sid.ir/paper/221732/fa ارزیابی دیدگاه مفسران دربارهٔ معناشناسی «معیشت ضنک» در آیه ۱۲۴ طه]»، ص۷۵–۷۶.</ref>
-که شامل مواردی چون «بی برکتی»<ref>مکارم شیرازی، ‏تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۳، ص۳۲۶.</ref>
+که شامل مواردی چون «بی برکتی»<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۳، ص۳۲۶.</ref>
-، «[[بخل]] و [[خساست]]»<ref>مکارم شیرازی، ‏تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۳، ص۳۲۷؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۷، ص۵۵؛ طبرسی، جوامع الجامع، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۴۴۱.</ref>
+، «[[بخل]] و [[خساست]]»<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۳، ص۳۲۷؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۷، ص۵۵؛ طبرسی، جوامع الجامع، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۴۴۱.</ref>
 ، «گرفتاری به [[مال حرام]]»<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۷، ص۵۵.</ref>
 ، «[[عمر کوتاه]]»<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۷، ص۵۵.</ref>
 ، «تنگی قلب به واسطه دوری از [[ولایت امام علی(ع)]]»<ref>گنابادی، بیان السعاده، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۳۹.</ref>
 و «زندگی در حال کوری و کری از مسیر هدایت»<ref>بحرانی، البرهان فی تفسیر القرآن، ۱۴۱۶ق، ج۳، ص۷۸۵.</ref> می‌شود.
-اما از نظر ایشان مهم‌ترین معنای دنیایی تنگی معیشت در نزد مفسران، «گرفتار شدن انسان به [[حرص]] و زیاده طلبی نسبت به آنچه ندارد و ترس نسبت به از دست دادن آنچه دارد« است.<ref>زمخشری، الکشاف، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۹۵؛ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۴، ص۲۵۵؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۳، ص۳۲۸؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۷، ص۵۵، رازی، مفاتیح الغیب، ۱۴۲۰ق، ج۲۲، ص۱۱۱.</ref>
+اما از نظر ایشان مهم‌ترین معنای دنیایی تنگی معیشت در نزد مفسران، «گرفتار شدن انسان به [[حرص]] و زیاده‌طلبی نسبت به آنچه ندارد و ترس نسبت به از دست دادن آنچه دارد«است.<ref>زمخشری، الکشاف، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۹۵؛ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۴، ص۲۵۵؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۳، ص۳۲۸؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۷، ص۵۵، رازی، مفاتیح الغیب، ۱۴۲۰ق، ج۲۲، ص۱۱۱.</ref>
-مفسران درخصوص معنای معیشت تنگ در [[آخرت]] نیز آن را به مواردی چون «[[عذاب قبر]]»<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۷، ص۵۵؛ بحرانی، البرهان فی تفسیر القرآن، ۱۴۱۶ق، ج۳، ص۷۸۶.</ref>، «غذاهای [[جهنم|جهنمی]]»<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۷، ص۵۵.</ref>، «تسلط مارهای جهنمی»<ref>شاه‌عبدالعظیمی، تفسیر إثنی عشری، ، ۱۳۶۳ش، ج۸، ص۳۴۳.</ref> تفسیر کرده‌اند.
+مفسران درخصوص معنای معیشت تنگ در [[آخرت]] نیز آن را به مواردی چون «[[عذاب قبر]]»<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۷، ص۵۵؛ بحرانی، البرهان فی تفسیر القرآن، ۱۴۱۶ق، ج۳، ص۷۸۶.</ref>، «غذاهای [[جهنم|جهنمی]]»<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۷، ص۵۵.</ref>، «تسلط مارهای جهنمی»<ref>شاه‌عبدالعظیمی، تفسیر إثنی‌عشری، ۱۳۶۳ش، ج۸، ص۳۴۳.</ref> تفسیر کرده‌اند.
 از آنجایی که کلمه «معیشت» در آیه به صورت نکره آمده، از نظر برخی از پژوهشگران بدین معنا است که این نوع از زندگی دارای سختی‌هایی غیرقابل تصور و ناشناخته است.<ref>موسوی مقدم، «[https://www.sid.ir/paper/221732/fa ارزیابی دیدگاه مفسران دربارهٔ معناشناسی «معیشت ضنک» در آیه ۱۲۴ طه]»، ص۷۴.</ref> اما ایشان بر این باورند که با جمع‌بندی همه نظرات می‌توان تنگی معیشت را به معنای «نداشتن سکون و آرامش پایدار در زندگی» دانست که در هر زمانی، خودش را به گونه‌ای نمایش می‌دهد.<ref>موسوی مقدم، «[https://www.sid.ir/paper/221732/fa ارزیابی دیدگاه مفسران دربارهٔ معناشناسی «معیشت ضنک» در آیه ۱۲۴ طه]»، ص۸۱.</ref>
@@ خط ۶۲: / خط ۶۲: @@
 در پاسخ به این سؤال مفسران معتقدند که منظور از کوری در این آیه آن است که راهی به سوی سعادت و [[بهشت]] نخواهند یافت.<ref>علامه طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۱۴۱۷ق، ج۱۴، ص۲۲۴.</ref>
-همچنانکه در روایتی از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق (ع)]] کوری ایشان را کوری از طریق حق تعریف کرده است.<ref>بحرانی، البرهان فی تفسیر القرآن، ۱۴۱۶ق، ج۳، ص۷۸۷.</ref>
+همچنانکه در روایتی از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] کوری ایشان را کوری از طریق حق تعریف کرده است.<ref>بحرانی، البرهان فی تفسیر القرآن، ۱۴۱۶ق، ج۳، ص۷۸۷.</ref>
 برخی دیگر از مفسران میان کوری دنیا و آخرت فرق گذاشته و گفته‌اند آنها تنها نسبت به خوبی‌ها کور هستند و بدی‌ها را خواهند دید.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۳، ص۳۳۰.</ref> نظیر آنکه [[سلطان محمد گنابادی]]، در تفسیر [[بیان السعادة فی مقامات العبادة (کتاب)|بیان السعاده]]، کوری ایشان را کوری از [[ولایت امام علی(ع)]]، نشانه‌های حق و نعمت‌های آخرت دانسته است.<ref>گنابادی، بیان السعاده، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۳۹.</ref>
@@ خط ۷۶: / خط ۷۶: @@
 با توجه به اینکه آیه ۱۲۴ سوره طه اعراض‌کنندگان از یاد خدا را به تنگی معیشت وعده داده است، دو سؤال پیش می‌آید: اول آنکه این معنا با آیاتی نظیر آیه ۵۵ و ۸۵ [[سوره توبه]] یا [[آیه ۱۳۱ سوره طه]] که از آسایش زندگی کافران خبر می‌دهد در تضاد بوده و دوم آنکه تجربه بشری نشان می‌دهد که بسیاری از انسان‌های کافر در آسوده‌ترین معیشت‌ها به سر می‌برند.<ref>برای این منظور نگاه کنید به نجفی، تفسیر آسان، ۱۳۹۸ق، ص۱۳۱؛ مغنیه، تفسیر کاشف، ۱۴۲۴ق، ج۵، ص۲۵۲.</ref>
-بیشتر مفسران در پاسخ به این پرسش به معانی مختلف تنگی معیشت اشاره کرده‌اند.<ref>مکارم شیرازی، ‏تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۳، ص۳۲۷؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۷، ص۵۵؛ طبرسی، جوامع الجامع، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۴۴۱؛ گنابادی، بیان السعاده، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۳۹؛ بحرانی، البرهان فی تفسیر القرآن، ۱۴۱۶ق، ج۳، ص۷۸۵؛ زمخشری، الکشاف، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۹۵؛ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۴، ص۲۵۵؛ رازی، مفاتیح الغیب، ۱۴۲۰ق، ج۲۲، ص۱۱۱.</ref>
+بیشتر مفسران در پاسخ به این پرسش به معانی مختلف تنگی معیشت اشاره کرده‌اند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۳، ص۳۲۷؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۷، ص۵۵؛ طبرسی، جوامع الجامع، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۴۴۱؛ گنابادی، بیان السعاده، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۳۹؛ بحرانی، البرهان فی تفسیر القرآن، ۱۴۱۶ق، ج۳، ص۷۸۵؛ زمخشری، الکشاف، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۹۵؛ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۴، ص۲۵۵؛ رازی، مفاتیح الغیب، ۱۴۲۰ق، ج۲۲، ص۱۱۱.</ref>
 به عنوان نمونه [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]]، مفسّر و فیلسوف شیعه، بر این باور است که منظور خداوند در آیه مورد بحث، تنگی در معیشت مادی نیست. بدین معنا که کافر چه فقیر باشد و چه غنی، برخلاف مؤمن، همواره در نارضایتی نسبت به آنچه دارد و دل بستگی به آنچه ندارد، به سر می‌برد.<ref>علامه طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۱۴۱۷ق، ج۱۴، ص۲۲۴.</ref>
-برخی از روایات نیز دلالت آیه را نسبت به [[ناصبی|نواصب]] و در زمان [[رجعت|رجعت اهل بیت (ع)]] بیان داشته‌اند.<ref>قمی، تفسیر قمی، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۶۶؛ بحرانی، البرهان فی تفسیر القرآن، ۱۴۱۶ق، ج۳، ص۷۸۵.</ref>
+برخی از روایات نیز دلالت آیه را نسبت به [[ناصبی|نواصب]] و در زمان [[رجعت|رجعت اهل بیت(ع)]] بیان داشته‌اند.<ref>قمی، تفسیر قمی، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۶۶؛ بحرانی، البرهان فی تفسیر القرآن، ۱۴۱۶ق، ج۳، ص۷۸۵.</ref>
 ==پانویس==
@@ خط ۸۷: / خط ۸۷: @@
 {{منابع}}
 * آقاجانی، نصرالله، ویژگی‌ها و انواع سنت‌های الهی در تدبیر جوامع، ش۷، زمستان ۱۳۹۳ش.
-* بحرانی هاشم ‏، البرهان فی تفسیر القرآن‏، تحقیق، قسم الدراسات الاسلامیة موسسة البعثة، تهران‏، بنیاد بعثت‏، چ۱، ۱۴۱۶ق. ‏
+* بحرانی هاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، تحقیق، قسم الدراسات الاسلامیة موسسة البعثة، تهران، بنیاد بعثت، چ۱، ۱۴۱۶ق.
 * تاجدینی، علی، فرهنگ نمادها و نشانه‌ها در اندیشه مولانا، تهران، سروش، ۱۳۸۳ش.
 * حسینی همدانی، محمد، انوار درخشان در تفسیر قرآن، تهران، نشر لطفی، ۱۳۸۰ش.
-* رازی، فخرالدین محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۲۰ق.
+* رازی، فخرالدین محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، بیروت،‌ دار احیاء التراث العربی، ۱۴۲۰ق.
 * رضایی اصفهانی، محمدعلی، تفسیر قرآن مهر، قم، پژوهش‌های تفسیر وعلوم قرآن، ۱۳۸۷ش.
-* زمخشری، جارالله محمود بن عمر، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون الأقاویل فی وجوه التأویل، بیروت، دار الکتاب العربی، ۱۴۰۷ق.
+* زمخشری، جارالله محمود بن عمر، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون الأقاویل فی وجوه التأویل، بیروت،‌ دار الکتاب العربی، ۱۴۰۷ق.
 * طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر جوامع الجامع، قم، حوزه علمیه قم، ۱۳۷۷ش.
 * طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان لعلوم القرآن، تهران، ناصر خسرو، ۱۳۷۲ش.
 * علامه طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، چاپ پنجم، قم، مکتبه الانشر الاسلامی، ۱۴۱۷ق.
-* شاه عبدالعظیمی، سید حسین، تفسیر اثنی عشری، تهران، میقات، چاپ اول، ۱۳۶۳ش.
+* شاه عبدالعظیمی، سید حسین، تفسیر اثنی‌عشری، تهران، میقات، چاپ اول، ۱۳۶۳ش.
 * قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر قمی، قم، دارالکتاب، ۱۴۰۴ق.
-* کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۴۰۷ق.
+* کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران،‌ دار الکتب الاسلامیه، ۱۴۰۷ق.
 * گنابادی، سلطان محمد بن حیدر، بیان السعاده فی مقامات العباده، بیروت، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، ۱۴۰۸ق.
 * مغنیه، محمدجواد، تفسیر کاشف، قم، دارالکتاب اسلامی، ۱۴۲۴ق.
-* مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چ۱، ۱۳۷۴ش.
+* مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران،‌ دار الکتب الإسلامیة، چ۱، ۱۳۷۴ش.
 * موسوی مقدم، سیدمحمد، ارزیابی دیدگاه مفسران دربارهٔ معناشناسی «معیشت ضنک» در آیه ۱۲۴ طه، مطالعات تفسیری، ش۲۷، ۱۳۹۵ش.
 * نجفی خمینی، محمدجواد، تفسیر آسان، تهران، انتشارات اسلامیة، چاپ اول، ۱۳۹۸ق.
-* نصیری، علی، تفسیر موضوعی قرآن، اصفهان، مرکز تحقیقات رایانه ای قائمیه، بی تا.
+* نصیری، علی، تفسیر موضوعی قرآن، اصفهان، مرکز تحقیقات رایانه‌ای قائمیه، بی‌تا.
 * نظری، محمد علی، مبانی و اصول پیشرفت در قرآن کریم، پژوهش نامه علوم انسانی اسلامی، ش۲، پاییز و زمستان ۱۳۹۳ش.
 {{پایان}}