غیبت: تفاوت میان نسخه‌ها

گفته شده غیبت، فقط بدگویی با زبان نیست؛ بلکه بدگویی با کنایه و اشاره و نوشتن و مانند آنها را نیز دربرمی‌گیرد.<ref>نراقی، مستند الشیعه، ۱۴۱۵ق، ج۱۴، ص۱۶۳ و۱۶۴.</ref> در روایتی نقل شده زنی بر [[عایشه]] وارد شد، چون بیرون رفت، عایشه با دست خود اشاره کرد که این قدکوتاه است. [[رسول خدا(ص)]] فرمود: غیبت او را کردی.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج‌۲، ص۲۲۴.</ref>

===تفاوت با تهمت و سخن‌چینی===

{{اصلی| تهمت|سخن‌چینی}}

در [[حدیث|روایتی]] نقل شده است هنگامی که درباره عیب کسی سخن گفته می‌شود، اگر آن عیب در آن فرد باشد و [[خدا|خداوند]] آن را بد می‌شمارد،‌ غیبت است و اگر آن عیب در او نباشد،‌ تهمت است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۹، ص۲۰۶.</ref>

[[مجتهد|فقها]] با استناد به [[آیه غیبت]]، [[حدیث|روایات]]، [[اجماع]] و [[عقل]]، غیبت را [[حرام]]<ref>برای نمونه نگاه کنید به: نراقی، مستند الشیعه، ۱۴۱۵ق، ج۱۴، ص۱۶۱؛ امام خمینی، مکاسب المحرمه، ۱۴۱۵ق، ج۱،‌ ص۳۷۰.</ref> و [[گناهان کبیره|گناه کبیره]]<ref>اردبیلی، مجمع الفائدة و البرهان، ۱۴۰۳ق، ج۱۲، ص۳۳۹؛ امام خمینی، مکاسب المحرمه، ۱۴۱۵ق، ج۱،‌ ص۳۷۰ -۳۷۶.</ref> دانسته‌اند. [[امام خمینی]] حرمت آن را از ضروریات [[فقه]] شمرده است.<ref>امام خمینی، شرح چهل حدیث، ۱۳۸۰ش، ص۳۰۳.</ref> گوش کردن به غیبت نیز حرام شمرده شده است<ref>امام خمینی، مکاسب المحرمه، ۱۴۱۵ق، ج۱،‌ ص۴۴۱ و ۴۴۲.</ref>  

{{اصلی|غیبت جایز}}

بر اساس [[احادیث]] ائمه(ع)، در موارد ویژه‌ای که پای مصلحت و خیر انسان‌ها در میان باشد و هدفی مشروع و عقلایی دارد که مفاسد آن را جبران می‌کند غیبت جایز است.{{مدرک}} برخی از موارد غیبت‌های مجاز عبارتند از:

#پرسش و [[استفتا]]

#کسی که علناً گناه می‌کند، در همان گناه، نه گناهانی که مخفیانه انجام می‌دهد.  <ref>النراقي، المولى محمد مهدي، جامع السعادات، ج۲، ص۳۲۳.</ref>

[[امام خمینی]] در کتاب [[شرح چهل حدیث (کتاب)|شرح چهل حدیث]] آثاری چند برای غیبت مطرح کرده است:

[[ناصر مکارم شیرازی|آیت الله مکارم شیرازی]] نیز غیبت را موجب بدبینی، سستی پیوندهای اجتماعی و پایه‌های همکاری و تعاون، از بین رفتن اعتماد، منشأ کینه و دشمنی و گاه نزاع و قتل و کشتار دانسته است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۲، ص۱۸۹.</ref> از نظر وی، [[گناهان کبیره|گناه کبیره]] بودن غیبت نیز به جهت همین آثار فردی و اجتماعی است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۲، ص۱۸۹.</ref>

==راهکارهای ترک غیبت==

عالمان اخلاق برای ترک غیبت، راه‌کارهایی چون تفکر در [[آیه|آیات]] و [[روایات]] مذمت غیبت و دقت در آنها، تفکر در مرگ، ترک زمینه غیبت، [[مراقبه]] و [[محاسبه]] بیان کرده‌اند.{{مدرک}} [[امام خمینی]] بر اساس احادیث، دو راه علمی و عملی برای حل این مشکل اخلاقی ارائه کرده، می‌گوید که با عمل به این مسائل انسان می‌تواند از این گناه کبیره متنفر شود:

راه علمی ترک غیبت، تفکر در نتایج سوء آن که در احادیث بیان شده و سنجش آن با میزان [[عقل]] است. برخی از آثار سویی که در احادیث آمده چنین است: رسوایی در میان مردم،‌ افتادن از چشم مردم،‌ ایجاد بغض عدوات در نفس انسان،‌ دشمنی خداوند و [[ملائکه]] با غیبت کننده،‌ [[خلود]] در آتش،‌ انتقال حسنات غیبت کننده به فرد مورد غیبت و انتقال سیئات غیبت شونده به غیبت کننده.

[[پرونده:کتاب کشف الریبه.jpg|بندانگشتی|170px|کتاب [[کشف الریبة عن احکام الغیبة (کتاب)|کشف الریبه]]]]

راه عملی ترک غیبت نیز عبارت است از: تربیت نفس برای خودداری از غیبت، مهار زبان و [[محاسبه]] و [[مراقبه]].<ref>امام خمینی، شرح چهل حدیث، ۱۳۸۰ش، ص۳۱۱-۳۱۳.</ref>

==کتاب‌ها==

کتاب‌ها و تک‌نگاره‌هایی درباره غیبت نگاشته شده که برخی از آنها عبارتند از:

{{پانوشت}}

{{یادداشت‌ها}}