پرش به محتوا

بخت‌آزمایی: تفاوت میان نسخه‌ها

ویکی سازی
بدون خلاصۀ ویرایش
(ویکی سازی)
 
خط ۲۲: خط ۲۲:


==حکم شرعی بخت‌آزمایی==
==حکم شرعی بخت‌آزمایی==
[[File:تصویر متن استفتاء از برخی مراجع در مورد بلیت‌های بخت‌آزمایی.jpg|بندانگشتی|۲۰۰px|تصویر متن استفتاء از برخی مراجع در مورد بلیت‌های ارمغان بهزیستی]]فقیهان در یافتن حکم شرعی بخت‌آزمایی به دو موضوع پرداخته‌اند:  
[[File:تصویر متن [[فتوا|استفتاء]] از برخی مراجع در مورد بلیت‌های بخت‌آزمایی.jpg|بندانگشتی|۲۰۰px|تصویر متن استفتاء از برخی مراجع در مورد بلیت‌های ارمغان بهزیستی]]فقیهان در یافتن حکم شرعی بخت‌آزمایی به دو موضوع پرداخته‌اند:  
#حکم شرعی خرید و فروش بلیت  
#حکم شرعی خرید و فروش بلیت  
#حکم استفاده از جایزه‌ای که در قرعه‌کشی به‌دست آمده.<ref>حلی، بحوث فقهیة، ۱۴۱۵ق، ص۵۲.</ref>  
#حکم استفاده از جایزه‌ای که در قرعه‌کشی به‌دست آمده.<ref>حلی، بحوث فقهیة، ۱۴۱۵ق، ص۵۲.</ref>  
خط ۳۱: خط ۳۱:
*وجود یا عدم وجود [[شخص حقوقی]] به عنوان متولی؛ مثلا متولی عملیات بخت‌آزمایی دولت یا نماینده آن باشد و یا شرکت یا موسسه خصوصی.<ref>نظری علوم، اسفندیارپور، «نسبت‌سنجی فقهی حقوقی بخت‌آزمایی با قمار»، ص۱۵۰.</ref>
*وجود یا عدم وجود [[شخص حقوقی]] به عنوان متولی؛ مثلا متولی عملیات بخت‌آزمایی دولت یا نماینده آن باشد و یا شرکت یا موسسه خصوصی.<ref>نظری علوم، اسفندیارپور، «نسبت‌سنجی فقهی حقوقی بخت‌آزمایی با قمار»، ص۱۵۰.</ref>


[[سید علی حسینی سیستانی|سید علی سیستانی]] شرکت در بخت‌آزمایی و دریافت جایزه‌ای را که به نیت امور خیرخواهانه باشد، جایز می‌داند. او معتقد است تهیه بلیط به نیت برنده‌شدنِ احتمالی یا به عنوان قرض، حرام است.<ref>سیستانی، «حکم شرعی بلیت بخت‌آزمایی»، سایت رسمی دفتر آیت الله سیستانی.</ref> [[امام خمینی]] با حرام دانستن بخت آزمایی به قصد سود یا قرض، معتقد بود برخی شرکت‌ها با قصد اغفال متدینان نام بخت‌آزمایی را به «کمک به امور خیر» تغییر دادند و همان مسیر حرام را پیش گرفتند. به باور او اگر قصد واقعی بر امور خیر باشد بخت‌آزمایی جایز است.<ref>خمینی، تحریر الوسیلة، مؤسسه مطبوعات‌دار العلم‌، ج‌۲، ص۶۱۹-۶۲۰.</ref> دلیل فقیهان بر حرمت عملیات بخت‌آزمایی برخی آیات قرآن است که دلالت بر [[آیه تجارت|حرام بودن اکل مال به باطل]]<ref>سوره نساء، آیه ۲۹.</ref> و یا حرام‌بودن برخی کارهایی که قمار محسوب‌شده دارد.<ref>سوره مائده، آیه ۳؛ حلی، بحوث فقهیه، ۱۴۱۵ق، ص۵۹و۶۵.</ref> آنها با تکیه بر روایاتی که مضمون آنها «حلال نبودن مالی که از روی رضایت خاطر پرداخت نشده»<ref>حلی، نهج الحق، دار الکتاب اللبنانی‌، ص۴۹۳.</ref> و یا «حلال نبودن مالی که از راه‌های شرع‌پسند به‌دست نیامده»<ref>عاملی، وسائل الشیعه، مؤسسة آل البیت،، ج۲۷، ص۱۵۶.</ref> و همین‌طور سفیهانه و بدون غرض عقلایی<ref>زین‌الدین، کلمة التقوی، ۱۴۱۳ق، ج‌۴، ص۴۸۱‌؛ حائری، «مبانی فقهی جوایز بانکها» ص۱۲۴.</ref> و [[قاعده غرور|غرری]]<ref>زین‌الدین، کلمة التقوی، ۱۴۱۳ق، ج‌۴، ص۴۸۱‌.</ref> برشمردن بخت‌آزمایی به حرام بودن آن حکم کرده‌اند.<ref>زین‌الدین، کلمة التقوی، ۱۴۱۳ق، ج‌۴، ص۴۸۱‌.؛ حلی، بحوث فقهیه، ۱۴۱۵ق، ص۵۹-۷۳.</ref>
[[سید علی حسینی سیستانی|سید علی سیستانی]] شرکت در بخت‌آزمایی و دریافت جایزه‌ای را که به نیت امور خیرخواهانه باشد، [[مباح|جایز]] می‌داند. او معتقد است تهیه بلیط به نیت برنده‌شدنِ احتمالی یا به عنوان قرض، حرام است.<ref>سیستانی، «حکم شرعی بلیت بخت‌آزمایی»، سایت رسمی دفتر آیت الله سیستانی.</ref> [[امام خمینی]] با [[حرام]] دانستن بخت آزمایی به قصد سود یا قرض، معتقد بود برخی شرکت‌ها با قصد اغفال متدینان نام بخت‌آزمایی را به «کمک به امور خیر» تغییر دادند و همان مسیر حرام را پیش گرفتند. به باور او اگر قصد واقعی بر امور خیر باشد بخت‌آزمایی جایز است.<ref>خمینی، تحریر الوسیلة، مؤسسه مطبوعات‌دار العلم‌، ج‌۲، ص۶۱۹-۶۲۰.</ref> دلیل فقیهان بر حرمت عملیات بخت‌آزمایی برخی آیات قرآن است که دلالت بر [[آیه تجارت|حرام بودن اکل مال به باطل]]<ref>سوره نساء، آیه ۲۹.</ref> و یا حرام‌بودن برخی کارهایی که قمار محسوب‌شده دارد.<ref>سوره مائده، آیه ۳؛ حلی، بحوث فقهیه، ۱۴۱۵ق، ص۵۹و۶۵.</ref> آنها با تکیه بر روایاتی که مضمون آنها «حلال نبودن مالی که از روی رضایت خاطر پرداخت نشده»<ref>حلی، نهج الحق، دار الکتاب اللبنانی‌، ص۴۹۳.</ref> و یا «حلال نبودن مالی که از راه‌های شرع‌پسند به‌دست نیامده»<ref>عاملی، وسائل الشیعه، مؤسسة آل البیت،، ج۲۷، ص۱۵۶.</ref> و همین‌طور سفیهانه و بدون غرض عقلایی<ref>زین‌الدین، کلمة التقوی، ۱۴۱۳ق، ج‌۴، ص۴۸۱‌؛ حائری، «مبانی فقهی جوایز بانکها» ص۱۲۴.</ref> و [[قاعده غرور|غرری]]<ref>زین‌الدین، کلمة التقوی، ۱۴۱۳ق، ج‌۴، ص۴۸۱‌.</ref> برشمردن بخت‌آزمایی به حرام بودن آن حکم کرده‌اند.<ref>زین‌الدین، کلمة التقوی، ۱۴۱۳ق، ج‌۴، ص۴۸۱‌.؛ حلی، بحوث فقهیه، ۱۴۱۵ق، ص۵۹-۷۳.</ref>


===دیدگاه موافقان بخت‌آزمایی===
===دیدگاه موافقان بخت‌آزمایی===
۹٬۴۴۹

ویرایش