پرش به محتوا

زیارت قبور: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش ۲|ماه=[[اردیبهشت]]|روز=[[۱۹]]|سال=[[۱۴۰۳]]|کاربر=H.ahmadi  }}
{{در دست ویرایش ۲|ماه=[[اردیبهشت]]|روز=[[۱۹]]|سال=[[۱۴۰۳]]|کاربر=H.ahmadi  }}
{{ جعبه اطلاعات دعا و زیارت
{{جعبه اطلاعات دعا و زیارت
  | عنوان          = زیارت قبور
  | عنوان          = زیارت قبور
  | تصویر          =  
  | تصویر          =  
خط ۲۷: خط ۲۷:
عالمان مسلمان برای اثبات مشروعیت زیارت قبور؛ به‌ویژه زیارت قبور پیامبر(ص) و مؤمنان به ادله زیر استناد کرده‌اند:
عالمان مسلمان برای اثبات مشروعیت زیارت قبور؛ به‌ویژه زیارت قبور پیامبر(ص) و مؤمنان به ادله زیر استناد کرده‌اند:
*'''قرآن:''' [[آیه ۸۴ سوره توبه]] به ماجرای منع و نهی [[پیامبر(ص)]] از نمازگزاردن بر جنازه منافقان و [[دعا]] کردن برای آنها و ایستادن در کنار قبرهایشان اشاره دارد.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۶۳ش، ج۹، ص۳۶۰؛ سوره توبه، آیه ۸۴.</ref> بنا به نظر مفسران این نهی از نمازگزاردن بر جنازه منافقان و ایستادن در کنار قبر آنان دلالت می‌کند بر این که ایستادن کنار قبر و دعاخواندن، [[عبادت|عبادتی]] مشروع است وگرنه [[خدا|خداوند]]، تنها از انجام آن در کنار قبر منافقان نهی نمی‌کرد.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۵، ص۱۰۰؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۶۳ش، ج۹، ص۳۶۰.</ref> آلوسی از مفسران اهل سنت نیز در تفسیر «روح المعانی» از این آیه برای اثبات جواز زیارت قبور مؤمنان، استفاده کرده است.<ref>آلوسی، روح المعانی، ۱۴۱۵ق، ج۵، ص۳۴۲-۳۴۳.</ref>
*'''قرآن:''' [[آیه ۸۴ سوره توبه]] به ماجرای منع و نهی [[پیامبر(ص)]] از نمازگزاردن بر جنازه منافقان و [[دعا]] کردن برای آنها و ایستادن در کنار قبرهایشان اشاره دارد.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۶۳ش، ج۹، ص۳۶۰؛ سوره توبه، آیه ۸۴.</ref> بنا به نظر مفسران این نهی از نمازگزاردن بر جنازه منافقان و ایستادن در کنار قبر آنان دلالت می‌کند بر این که ایستادن کنار قبر و دعاخواندن، [[عبادت|عبادتی]] مشروع است وگرنه [[خدا|خداوند]]، تنها از انجام آن در کنار قبر منافقان نهی نمی‌کرد.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۵، ص۱۰۰؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۶۳ش، ج۹، ص۳۶۰.</ref> آلوسی از مفسران اهل سنت نیز در تفسیر «روح المعانی» از این آیه برای اثبات جواز زیارت قبور مؤمنان، استفاده کرده است.<ref>آلوسی، روح المعانی، ۱۴۱۵ق، ج۵، ص۳۴۲-۳۴۳.</ref>
*'''سنت پیامبر(ص):''' زیارت قبور از همان صدر اسلام عملی مشروع و رایج بوده است. به‌گزارش ابن‌شَبَّه در کتاب «تاریخ المدینة المنورة»، [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] زمانی که از [[فتح مکه]] به سمت [[مدینه]] بازمی‌گشت، به زیارت قبر مادرش [[آمنه بنت وهب|آمنه]] رفت و گفت: «این قبر مادر من است، از خداوند زیارت او را خواسته بودم و او اجازه این کار را به من داد».<ref>ابن‌شبه، تاریخ المدینة المنورة، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۱۲۰.</ref> همچنین نقل شده که وی به زیارت قبور شهدای جنگ احد<ref>سمهودی، وفاء الوفاء، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۱۱۲.</ref> و زیارت قبور مؤمنان به [[قبرستان بقیع]] می‌رفت.<ref>سمهودی، وفاء الوفاء، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۷۸.</ref>  
*'''سنت پیامبر(ص):''' زیارت قبور از همان صدر اسلام عملی مشروع و رایج بوده است. به‌گزارش ابن‌شَبَّه در کتاب «تاریخ المدینة المنورة»، [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] زمانی که از [[فتح مکه]] به سمت [[مدینه]] بازمی‌گشت، به زیارت قبر مادرش [[آمنه بنت وهب|آمنه]] رفت و گفت: «این قبر مادر من است، از خداوند زیارت او را خواسته بودم و او اجازه این کار را به من داد».<ref>ابن‌شبه، تاریخ المدینة المنورة، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۱۲۰.</ref> همچنین نقل شده که وی به زیارت قبور شهدای جنگ احد<ref>سمهودی، وفاء الوفاء، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۱۱۲.</ref> و زیارت قبور مؤمنان به [[قبرستان بقیع]] می‌رفت.<ref>سمهودی، وفاء الوفاء، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۷۸.</ref>


*'''روایات و سیره امامان معصوم(ع):''' در منابع روایی شیعه، احادیث فراوانی در فضیلت و [[مستحب|استحباب]] زیارت قبور [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] و [[امامان شیعه|امامان شیعه(ع)]] و قبور مؤمنان وارد شده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۵۷۹؛ حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۹ق، ج۱۴، ص۳۱۹-۶۰۰.</ref>  
*'''سیره امامان معصوم(ع):''' در منابع روایی شیعه، احادیث فراوانی در فضیلت و [[مستحب|استحباب]] زیارت قبور [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] و [[امامان شیعه|امامان شیعه(ع)]] و قبور مؤمنان وارد شده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۵۷۹؛ حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۹ق، ج۱۴، ص۳۱۹-۶۰۰.</ref> همچنین در منابع تاریخی نیز مواردی از سیره امامان شیعه در زیارت قبور نقل شده است. در روایتی نقل شده که [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت زهرا(س)]] هر جمعه به زیارت قبر [[حمزة بن عبدالمطلب|حمزه بن عبدالمطلب]] می‌رفت و در آنجا نماز می‌خواند و گریه می‌کرد.<ref>حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۵۳۳.</ref> در روایتی نیز از [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر(ع)]] نقل شده است که [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] هر شب جمعه به زیارت قبر [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|امام حسن(ع)]] می‌رفت.<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۹ق، ج۱۴، ص۴۰۸.</ref> در [[کامل الزیارات (کتاب)|کامل الزیارات]] روایتی از [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]] نقل شده است که [[امام سجاد علیه‌السلام|امام سجاد(ع)]] به زیارت قبر [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] می‌رفت، کنار قبر می‌ایستاد، گریه می‌کرد و سلام می‌داد.<ref>ابن‌قولویه، کامل الزیارات، مکتبة الصدوق، ص۳۶-۳۷.</ref>
همچنین در منابع تاریخی نیز مواردی از سیره امامان شیعه در زیارت قبور نقل شده است. حاکم نیشابوری در «المستدرک علی الصحیحین» روایتی نقل کرده است که [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت زهرا(س)]] هر جمعه به زیارت قبر [[حمزة بن عبدالمطلب|حمزه بن عبدالمطلب]] می‌رفت و در آنجا نماز می‌خواند و گریه می‌کرد.<ref>حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۵۳۳.</ref> در روایتی نیز از [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر(ع)]] نقل شده است که [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] هر شب جمعه به زیارت قبر [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|امام حسن(ع)]] می‌رفت.<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۹ق، ج۱۴، ص۴۰۸.</ref> در [[کامل الزیارات (کتاب)|کامل الزیارات]] روایتی از [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]] نقل شده است که [[امام سجاد علیه‌السلام|امام سجاد(ع)]] به زیارت قبر [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] می‌رفت، کنار قبر می‌ایستاد، گریه می‌کرد و سلام می‌داد.<ref>ابن‌قولویه، کامل الزیارات، مکتبة الصدوق، ص۳۶-۳۷.</ref>


*'''عمل صحابه و تابعین و اجماع عالمان:''' سبکی در کتاب شفاء السقام، به چندین روایت از منابع مختلف روایی اهل سنت<ref>برای نمونه نگاه کنید به مالک بن انس، الموطأ، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۱۶۶؛ صنعانی، مصنف، ۱۴۰۳ق، ج۳، ص۵۷۰-۵۷۶.</ref> استناد کرده است که برپایه این روایات برخی از صحابه و تابعین به زیارت قبر پیامبر(ص) و مؤمنان می‌رفتند و به اهل قبور سلام می‌فرستادند.<ref>تقی‌الدین سبکی، شفاء السقام، ۱۴۱۹ق، ص۱۶۶-۱۶۸.</ref> مشروعیت زیارت قبر پیامبر(ص) همچنین مورد اجماع عالمان مسلمان است.<ref>تقی‌الدین سبکی، شفاء السقام، ۱۴۱۹ق، ص۱۸۴.</ref> قاضی عیاض (درگذشت: ۵۴۴ق)، عالم و فقیه مالکی، در کتابی با عنوان «الشفاء بتعریف حقوق المصطفی»، فوایدی برای زیارت قبور مؤمنان ذکر کرده و گفته است زیارت قبر پیامبر(ص) یکی از فضایل و سنتی از سنت‌های اسلامی است که همه مسلمانان بر مشروعیت آن اجماع کرده‌اند.<ref>عیاض، الشفاء بتعریف حقوق المصطفی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۱۹۴.</ref>
*'''عمل صحابه و تابعین:''' سبکی در کتاب شفاء السقام، به چندین روایت از منابع مختلف روایی اهل سنت<ref>برای نمونه نگاه کنید به مالک بن انس، الموطأ، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۱۶۶؛ صنعانی، مصنف، ۱۴۰۳ق، ج۳، ص۵۷۰-۵۷۶.</ref> استناد کرده است که برپایه این روایات برخی از صحابه و تابعین به زیارت قبر پیامبر(ص) و مؤمنان می‌رفتند و به اهل قبور سلام می‌فرستادند.<ref>تقی‌الدین سبکی، شفاء السقام، ۱۴۱۹ق، ص۱۶۶-۱۶۸.</ref>  
*'''سیره مسلمانان در رفتن به زیارت قبور:''' سیره مسلمانان از همان زمان پیامبر(ص) بر این بود که به زیارت قبور مؤمنان می‌رفتند و برای آنان دعا می‌کردند.<ref>زارعی سبزواری، زیارت در نگاه شریعت، نشر مشعر، ص۲۱.</ref> ابوبکر کاشانی در کتاب بدائع الصنائع با استناد به این حدیث از پیامبر(ص)، «نَهَيْتُكُمْ عَنْ زِيَارَةِ الْقُبورِ فَزُوروهَا؛ پیش از این شما را از زیارت قبور نهی کرده بودم، اما حالا زیارت کنید.»<ref>مسلم، صحیح مسلم، دار إحیاء التراث العربی، ج۲، ص۶۷۲.</ref> گفته است پس از آن که پیامبر(ص) به زیارت قبور اذن داد، مسلمانان آن را مشروع دانسته و از همان زمان تا به امروز به آن اهتمام داشته‌اند.<ref>کاشانی، بدائع الصنائع، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۳۲۰.</ref>
*اجماع عالمان: مشروعیت زیارت قبر پیامبر(ص) همچنین مورد اجماع عالمان مسلمان است.<ref>تقی‌الدین سبکی، شفاء السقام، ۱۴۱۹ق، ص۱۸۴.</ref> قاضی عیاض (درگذشت: ۵۴۴ق)، عالم و فقیه مالکی، در کتابی با عنوان «الشفاء بتعریف حقوق المصطفی»، فوایدی برای زیارت قبور مؤمنان ذکر کرده و گفته است زیارت قبر پیامبر(ص) یکی از فضایل و سنتی از سنت‌های اسلامی است که همه مسلمانان بر مشروعیت آن اجماع کرده‌اند.<ref>عیاض، الشفاء بتعریف حقوق المصطفی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۱۹۴.</ref>
*'''سیره مسلمانان:''' سیره مسلمانان از همان زمان پیامبر(ص) بر این بود که به زیارت قبور مؤمنان می‌رفتند و برای آنان دعا می‌کردند.<ref>زارعی سبزواری، زیارت در نگاه شریعت، نشر مشعر، ص۲۱.</ref> ابوبکر کاشانی در کتاب بدائع الصنائع با استناد به این حدیث از پیامبر(ص)، «نَهَيْتُكُمْ عَنْ زِيَارَةِ الْقُبورِ فَزُوروهَا؛ پیش از این شما را از زیارت قبور نهی کرده بودم، اما حالا زیارت کنید.»<ref>مسلم، صحیح مسلم، دار إحیاء التراث العربی، ج۲، ص۶۷۲.</ref> گفته است پس از آن که پیامبر(ص) به زیارت قبور اذن داد، مسلمانان آن را مشروع دانسته و از همان زمان تا به امروز به آن اهتمام داشته‌اند.<ref>کاشانی، بدائع الصنائع، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۳۲۰.</ref>


==آیات، روایات و سیره پیامبر و معصومان==
==آیات، روایات و سیره پیامبر و معصومان==
خط ۴۰: خط ۴۰:
===آیات قرآن کریم===
===آیات قرآن کریم===
برای اثبات مشروعیت و فضیلت زیارت قبر پیامبر و همچنین زیارت قبور به طور عام، به آیات متعددی از قرآن کریم استناد شده است:
برای اثبات مشروعیت و فضیلت زیارت قبر پیامبر و همچنین زیارت قبور به طور عام، به آیات متعددی از قرآن کریم استناد شده است:
# '''زیارت قبر پیامبر''': سوره نساء، آیه ۶۴: «{{عربی|وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ رَسُولٍ إِلاَّ لِیطاعَ بِإِذْنِ اللَّهِ وَ لَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جاؤُک فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَ اسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّاباً رَحیماً|ترجمه=و هیچ پیامبری را نفرستادیم مگر آنکه به توفیق خدا از او اطاعت شود. و اگر آنان هنگامی که [با ارتکاب [[گناه]]] به خود ستم کردند، نزد تو می‌آمدند و از خدا آمرزش می‌خواستند، و پیامبر هم برای آنان طلب آمرزش می‌کرد، یقیناً خدا را بسیار توبه‌پذیر و مهربان می‌یافتند.}}»<ref>بر اساس ترجمه حسین انصاریان.</ref>{{سخ}}بنابر آیات و روایات، مؤمنان می‌توانند در کنار مزار پیامبر هم [[استغفار]] کنند و مسلمانان تفاوتی میان حیات و ممات پیامبر قائل نبوده و رحلت پیامبر را مانع جریان یافتن آیه نمی‌دانند. چنانکه آداب ارتباط با پیامبر را هم در زمان حیات و هم پس از مرگ، لازم می‌دانسته‌اند؛ مانند بلند نکردن صدا در کنار مزار او. فعل «جاؤوک» در آیه به صورت شرطیه بیان شده که نشانه عمومیت در معنا است و بنابراین هم زمان حیات پیامبر را دربرمی‌گیرد و هم پس از آن را.<ref>فرمانیان و صداقت، زیارت قبور و دلایل عالمان شیعه بر مشروعیت آن، بهار ۱۳۹۲ش، ص۱۴۲-۱۴۴.</ref>
#'''زیارت قبر پیامبر''': سوره نساء، آیه ۶۴: «{{عربی|وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ رَسُولٍ إِلاَّ لِیطاعَ بِإِذْنِ اللَّهِ وَ لَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جاؤُک فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَ اسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّاباً رَحیماً|ترجمه=و هیچ پیامبری را نفرستادیم مگر آنکه به توفیق خدا از او اطاعت شود. و اگر آنان هنگامی که [با ارتکاب [[گناه]]] به خود ستم کردند، نزد تو می‌آمدند و از خدا آمرزش می‌خواستند، و پیامبر هم برای آنان طلب آمرزش می‌کرد، یقیناً خدا را بسیار توبه‌پذیر و مهربان می‌یافتند.}}»<ref>بر اساس ترجمه حسین انصاریان.</ref>{{سخ}}بنابر آیات و روایات، مؤمنان می‌توانند در کنار مزار پیامبر هم [[استغفار]] کنند و مسلمانان تفاوتی میان حیات و ممات پیامبر قائل نبوده و رحلت پیامبر را مانع جریان یافتن آیه نمی‌دانند. چنانکه آداب ارتباط با پیامبر را هم در زمان حیات و هم پس از مرگ، لازم می‌دانسته‌اند؛ مانند بلند نکردن صدا در کنار مزار او. فعل «جاؤوک» در آیه به صورت شرطیه بیان شده که نشانه عمومیت در معنا است و بنابراین هم زمان حیات پیامبر را دربرمی‌گیرد و هم پس از آن را.<ref>فرمانیان و صداقت، زیارت قبور و دلایل عالمان شیعه بر مشروعیت آن، بهار ۱۳۹۲ش، ص۱۴۲-۱۴۴.</ref>
#'''زیارت قبور بزرگان دین''': سوره حج، آیه ۳۲: «{{عربی|ذلِک وَ مَنْ یعَظِّمْ شَعائِرَ اللَّهِ فَإِنَّها مِنْ تَقْوَی الْقُلُوبِ|ترجمه=این است [برنامه‌های حج و حدود و مقرّرات خدا] و هر کس شعایر خدا را بزرگ شمارد، بدون تردید این بزرگ شمردن ناشی از تقوای دل‌هاست.}}»<ref>بر اساس ترجمه حسین انصاریان.</ref>{{سخ}}کسانی که برای مشروعیت زیارت قبور، به این آیه استدلال کرده‌اند، زیارت قبور بزرگان دین را [[تعظیم شعائر]] الهی دانسته و با اتکا به آیه مذکور که تعظیم شعائر الهی را نشانه تقوای قلب دانسته، زیارت قبور بزرگان دین را نیز از نشانه‌های تقوای قلب می‌دانند و در نتیجه، هر چیزی که شعار و نشانه دین الهی باشد را مایه [[تقرب]] به درگاه خدا قلمداد کرده‌اند.<ref>فرمانیان و صداقت، زیارت قبور و دلایل عالمان شیعه بر مشروعیت آن، بهار ۱۳۹۲ش، ص۱۴۶-۱۴۷.</ref> [[فاضل مقداد]]، از اولین کسانی بوده که زیارت پیامبر اکرم و ائمه را از شعائر اسلام دانسته است.<ref>حلی، نضد القواعد الفقهية على مذهب الإمامية، ۱۴۰۳ق، ص۳۰۴؛ فرمانیان و صداقت، زیارت قبور و دلایل عالمان شیعه بر مشروعیت آن، بهار ۱۳۹۲ش، ص۱۴۸.</ref>
#'''زیارت قبور بزرگان دین''': سوره حج، آیه ۳۲: «{{عربی|ذلِک وَ مَنْ یعَظِّمْ شَعائِرَ اللَّهِ فَإِنَّها مِنْ تَقْوَی الْقُلُوبِ|ترجمه=این است [برنامه‌های حج و حدود و مقرّرات خدا] و هر کس شعایر خدا را بزرگ شمارد، بدون تردید این بزرگ شمردن ناشی از تقوای دل‌هاست.}}»<ref>بر اساس ترجمه حسین انصاریان.</ref>{{سخ}}کسانی که برای مشروعیت زیارت قبور، به این آیه استدلال کرده‌اند، زیارت قبور بزرگان دین را [[تعظیم شعائر]] الهی دانسته و با اتکا به آیه مذکور که تعظیم شعائر الهی را نشانه تقوای قلب دانسته، زیارت قبور بزرگان دین را نیز از نشانه‌های تقوای قلب می‌دانند و در نتیجه، هر چیزی که شعار و نشانه دین الهی باشد را مایه [[تقرب]] به درگاه خدا قلمداد کرده‌اند.<ref>فرمانیان و صداقت، زیارت قبور و دلایل عالمان شیعه بر مشروعیت آن، بهار ۱۳۹۲ش، ص۱۴۶-۱۴۷.</ref> [[فاضل مقداد]]، از اولین کسانی بوده که زیارت پیامبر اکرم و ائمه را از شعائر اسلام دانسته است.<ref>حلی، نضد القواعد الفقهية على مذهب الإمامية، ۱۴۰۳ق، ص۳۰۴؛ فرمانیان و صداقت، زیارت قبور و دلایل عالمان شیعه بر مشروعیت آن، بهار ۱۳۹۲ش، ص۱۴۸.</ref>
#'''زیارت قبور مؤمنان''': سوره توبه، آیه ۸۴: «{{عربی|وَ لاتُصَلِّ عَلی أَحَدٍ مِنْهُمْ ماتَ أَبَداً وَ لاتَقُمْ عَلی قَبْرِهِ إِنَّهُمْ کفَرُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ ماتُوا وَ هُمْ فاسِقُونَ|ترجمه=و هرگز به جنازه هیچ کدام از آنان نماز مخوان و بر گورش [برای دعا و طلب آمرزش] نایست، زیرا آنان به خدا و پیامبرش کافر شده و در حالی که [[فاسق]] بودند، از دنیا رفتند.}}»<ref>بر اساس ترجمه حسین انصاریان.</ref>{{سخ}}بنابر این آیه، به پیامبر دستور داده شده که نباید بر جنازه [[منافق|منافقان]] نماز بگذارد و کنار قبر او بایستد. بسیاری از فقها از جمله فاضل مقداد، ابوالفتوح حسینی جرجانی و [[جعفر سبحانی]]، به مفهوم این آیه اتکا کرده و تأکید کرده‌اند که در نتیجه، انجام این دو کار برای غیرمنافقان، خوب و شایسته است.<ref>فرمانیان و صداقت، زیارت قبور و دلایل عالمان شیعه بر مشروعیت آن، بهار ۱۳۹۲ش، ص۱۴۸-۱۴۹.</ref> به گفته برخی مفسران، این آیه نشانگر سیره مسلمانان و عمل رسول خداست؛ چنانکه اگر پیامبر این کار را درباره مؤمنان انجام نمی‌داد، نهی از آن برای [[منافق|منافقان]]، معنا و مفهوم درستی نمی‌داشت.<ref>فرمانیان و صداقت، زیارت قبور و دلایل عالمان شیعه بر مشروعیت آن، بهار ۱۳۹۲ش، ص۱۴۹.</ref>
#'''زیارت قبور مؤمنان''': سوره توبه، آیه ۸۴: «{{عربی|وَ لاتُصَلِّ عَلی أَحَدٍ مِنْهُمْ ماتَ أَبَداً وَ لاتَقُمْ عَلی قَبْرِهِ إِنَّهُمْ کفَرُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ ماتُوا وَ هُمْ فاسِقُونَ|ترجمه=و هرگز به جنازه هیچ کدام از آنان نماز مخوان و بر گورش [برای دعا و طلب آمرزش] نایست، زیرا آنان به خدا و پیامبرش کافر شده و در حالی که [[فاسق]] بودند، از دنیا رفتند.}}»<ref>بر اساس ترجمه حسین انصاریان.</ref>{{سخ}}بنابر این آیه، به پیامبر دستور داده شده که نباید بر جنازه [[منافق|منافقان]] نماز بگذارد و کنار قبر او بایستد. بسیاری از فقها از جمله فاضل مقداد، ابوالفتوح حسینی جرجانی و [[جعفر سبحانی]]، به مفهوم این آیه اتکا کرده و تأکید کرده‌اند که در نتیجه، انجام این دو کار برای غیرمنافقان، خوب و شایسته است.<ref>فرمانیان و صداقت، زیارت قبور و دلایل عالمان شیعه بر مشروعیت آن، بهار ۱۳۹۲ش، ص۱۴۸-۱۴۹.</ref> به گفته برخی مفسران، این آیه نشانگر سیره مسلمانان و عمل رسول خداست؛ چنانکه اگر پیامبر این کار را درباره مؤمنان انجام نمی‌داد، نهی از آن برای [[منافق|منافقان]]، معنا و مفهوم درستی نمی‌داشت.<ref>فرمانیان و صداقت، زیارت قبور و دلایل عالمان شیعه بر مشروعیت آن، بهار ۱۳۹۲ش، ص۱۴۹.</ref>
خط ۵۸: خط ۵۸:
علمای سنی نیز به آیات و روایات فراوانی درباره زیارت قبور استناد کرده‌اند که برخی از آنها ناظر به زیارت قبور به معنای عام است و برخی دیگر، اختصاص به زیارت قبر [[پیامبر اکرم]] دارند.
علمای سنی نیز به آیات و روایات فراوانی درباره زیارت قبور استناد کرده‌اند که برخی از آنها ناظر به زیارت قبور به معنای عام است و برخی دیگر، اختصاص به زیارت قبر [[پیامبر اکرم]] دارند.


# ابن هُبیره (درگذشت: ۵۶۰ق)، [[فقیه]] حنبلی، در کتاب اتفاق الأئمه نقل کرده است که [[مالک بن انس|مالک]]، [[شافعی]]، [[ابوحنیفه]]، و [[احمد بن حنبل]]، زیارت قبر پیامبر را مستحب دانسته‌اند.<ref>محمدی‌نژاد، زیارت قبور و سفرهای زیارتی از نگاه اهل سنت، ۱۳۹۳ش، ص۱۳۵.</ref>
#ابن هُبیره (درگذشت: ۵۶۰ق)، [[فقیه]] حنبلی، در کتاب اتفاق الأئمه نقل کرده است که [[مالک بن انس|مالک]]، [[شافعی]]، [[ابوحنیفه]]، و [[احمد بن حنبل]]، زیارت قبر پیامبر را مستحب دانسته‌اند.<ref>محمدی‌نژاد، زیارت قبور و سفرهای زیارتی از نگاه اهل سنت، ۱۳۹۳ش، ص۱۳۵.</ref>
# از [[احمد بن حنبل]] نقل شده است که وقتی به مقابر وارد شدید، فاتحه و [[معوذتین]] بخوانید: «اذا دخلتم المقابر فاقرؤوا الفاتحة والمعوذتین.»<ref>محمدی‌نژاد، زیارت قبور و سفرهای زیارتی از نگاه اهل سنت، ۱۳۹۳ش، ص۱۳۶.</ref>
#از [[احمد بن حنبل]] نقل شده است که وقتی به مقابر وارد شدید، فاتحه و [[معوذتین]] بخوانید: «اذا دخلتم المقابر فاقرؤوا الفاتحة والمعوذتین.»<ref>محمدی‌نژاد، زیارت قبور و سفرهای زیارتی از نگاه اهل سنت، ۱۳۹۳ش، ص۱۳۶.</ref>
# شمس الدین بن عبدالواحد مقدسی، از علمای [[مذهب حنبلی|حنبلی]] (درگذشته ۶۶۳ق)، به چند حدیث استناد کرده و تصریح کرده است که مسلمانان در همه مکان‌ها و زمان‌ها به زیارت قبور می‌رفته و برای مردگان‌شان [[قرآن]] می‌خوانده‌اند. او این سنت را اجماعی دانسته و گفته که کسی آن را منکر نشده است. «من مَرَّ علی المقابر و قَرَأ قل هو الله احد احدی عشر مرّة ثم وهب اجرَه للأموات، اُعطی من الأجر بعدد الأموات» و «من دخل المقابر ثم قرأ فاتحة الکتاب و قل هو الله و الهیکم التکاثر ثم قال: أنی جعلت ما قرءت من کلامک لأهل المقابر من المؤمنین و المؤمنات، کانوا شفعاء له الی الله تعالی»، برخی از روایاتی است که او به آنها استناد کرده است.<ref>محمدی‌نژاد، زیارت قبور و سفرهای زیارتی از نگاه اهل سنت، ۱۳۹۳ش، ص۱۳۶.</ref>
#شمس الدین بن عبدالواحد مقدسی، از علمای [[مذهب حنبلی|حنبلی]] (درگذشته ۶۶۳ق)، به چند حدیث استناد کرده و تصریح کرده است که مسلمانان در همه مکان‌ها و زمان‌ها به زیارت قبور می‌رفته و برای مردگان‌شان [[قرآن]] می‌خوانده‌اند. او این سنت را اجماعی دانسته و گفته که کسی آن را منکر نشده است. «من مَرَّ علی المقابر و قَرَأ قل هو الله احد احدی عشر مرّة ثم وهب اجرَه للأموات، اُعطی من الأجر بعدد الأموات» و «من دخل المقابر ثم قرأ فاتحة الکتاب و قل هو الله و الهیکم التکاثر ثم قال: أنی جعلت ما قرءت من کلامک لأهل المقابر من المؤمنین و المؤمنات، کانوا شفعاء له الی الله تعالی»، برخی از روایاتی است که او به آنها استناد کرده است.<ref>محمدی‌نژاد، زیارت قبور و سفرهای زیارتی از نگاه اهل سنت، ۱۳۹۳ش، ص۱۳۶.</ref>
# محی الدین نووی (درگذشته ۶۷۶ق)، شارحِ صحیح مسلم و از فقهای شافعی، نصوص شافعی و اصحاب را بر این متفق می‌داند که زیارت قبور برای مردان مستحب است. او علاوه بر اجماع مسلمین، احادیث صحیح مشهور را دلیل این استحباب دانسته است.<ref>محمدی‌نژاد، زیارت قبور و سفرهای زیارتی از نگاه اهل سنت، ۱۳۹۳ش، ص۱۳۶.</ref>
#محی الدین نووی (درگذشته ۶۷۶ق)، شارحِ صحیح مسلم و از فقهای شافعی، نصوص شافعی و اصحاب را بر این متفق می‌داند که زیارت قبور برای مردان مستحب است. او علاوه بر اجماع مسلمین، احادیث صحیح مشهور را دلیل این استحباب دانسته است.<ref>محمدی‌نژاد، زیارت قبور و سفرهای زیارتی از نگاه اهل سنت، ۱۳۹۳ش، ص۱۳۶.</ref>
# سید محمد امین مشهور به ابن عابدین (درگذشته ۱۲۵۲ق)، از علمای حنفی قرن سیزدهم هجری قمری، زیارت قبور در هر هفته را مستحب دانسته است.
#سید محمد امین مشهور به ابن عابدین (درگذشته ۱۲۵۲ق)، از علمای حنفی قرن سیزدهم هجری قمری، زیارت قبور در هر هفته را مستحب دانسته است.


==زیارت قبور برای زنان==
==زیارت قبور برای زنان==
خط ۱۱۰: خط ۱۱۰:
برخی از آثاری که در این زمینه توسط علمای اهل سنت نوشته شده است عبارتند از:
برخی از آثاری که در این زمینه توسط علمای اهل سنت نوشته شده است عبارتند از:


* الجوهر المنظم فی زیارة القبر الشریف النبوی المکرَّم تالیف ابن حجر هیثمی شافعی
*الجوهر المنظم فی زیارة القبر الشریف النبوی المکرَّم تالیف ابن حجر هیثمی شافعی
* اتحاف الزائر و اطراف المقیم للسائر فی زیارة النبی صلی الله علیه و سلم تألیف ابن عساکر شافعی
*اتحاف الزائر و اطراف المقیم للسائر فی زیارة النبی صلی الله علیه و سلم تألیف ابن عساکر شافعی
*آراء اهل السنه فی ابن تیمیه تالیف حسن بن علی سقاف شافعی
*آراء اهل السنه فی ابن تیمیه تالیف حسن بن علی سقاف شافعی
*مَحْق التقول فی مسألة التوسل تالیف محمد زاهد کوثری حنفی
*مَحْق التقول فی مسألة التوسل تالیف محمد زاهد کوثری حنفی
*تعریف الانام فی التوسل بالنبی و زیارته علیه الصلاة و السلام تالیف محمد بن محمد فاسی مالکی
*تعریف الانام فی التوسل بالنبی و زیارته علیه الصلاة و السلام تالیف محمد بن محمد فاسی مالکی
*شفاء الفؤاد بزیارة خیر العباد تالیف محمد حسنی مالکی
*شفاء الفؤاد بزیارة خیر العباد تالیف محمد حسنی مالکی
* کتاب الدرة الثمینه فیما لزائر النبی صلی الله علیه و سلم الی المدینة المنوره تالیف احمد بن محمد قشاشی مالکی
*کتاب الدرة الثمینه فیما لزائر النبی صلی الله علیه و سلم الی المدینة المنوره تالیف احمد بن محمد قشاشی مالکی


==جستارهای وابسته==
==جستارهای وابسته==
خط ۱۲۸: خط ۱۲۸:
{{پایان}}
{{پایان}}


== پانویس ==
==پانویس==
{{پانوشت}}
{{پانوشت}}


== یادداشت ==
==یادداشت==
{{یادداشت‌ها}}
{{یادداشت‌ها}}


== منابع ==
==منابع==
{{منابع}}
{{منابع}}
* آبراهامف، بنیامین، عروج‌نیا، پروانه، «توجیه فلسفی فخرالدین رازی از زیارت قبور»، در فصلنامه معارف، اسفند ۱۳۸۰ش، شماره ۵۴.
* آبراهامف، بنیامین، عروج‌نیا، پروانه، «توجیه فلسفی فخرالدین رازی از زیارت قبور»، در فصلنامه معارف، اسفند ۱۳۸۰ش، شماره ۵۴.
Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۵٬۶۱۹

ویرایش