۵٬۳۴۱
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
}} | }} | ||
{{الگو:کتابشناسی ناقص}} | {{الگو:کتابشناسی ناقص}} | ||
[[پرونده:حرم مکی.jpg|thumb| | [[پرونده:حرم مکی.jpg|thumb|306x306px|محدوده حرم مکی]] | ||
'''حرم مکه''' یا '''حرم مکی'''، مهمترین [[حرم]] مسلمانان در سرزمین [[مکه]] است که [[احکام شرعی]] خاصی دارد. این منطقه در [[قرآن]] حرم امن خوانده شده است. [[مسجد الحرام]] و [[کعبه]] در این حرم قرار دارند. | '''حرم مکه''' یا '''حرم مکی'''، مهمترین [[حرم]] مسلمانان در سرزمین [[مکه]] است که [[احکام شرعی]] خاصی دارد. این منطقه در [[قرآن]] حرم امن خوانده شده است. [[مسجد الحرام]] و [[کعبه]] در این حرم قرار دارند. | ||
==حدود حرم مکی== | ==حدود حرم مکی== | ||
خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
البته بیشتر فقها این احکام را به طور پراکنده در بخشهایی مانند [[نماز]]، [[حج]]، حدود و کفارات مطرح کردهاند. | البته بیشتر فقها این احکام را به طور پراکنده در بخشهایی مانند [[نماز]]، [[حج]]، حدود و کفارات مطرح کردهاند. | ||
برخی از مهمترین احکام خاص حرم مکی عبارتاند از: | برخی از مهمترین احکام خاص حرم مکی عبارتاند از: | ||
# جایز نبودن سکونت غیرمسلمانان در حرم طبق نظر تمامی فقها، و نیز [[حرمت]] ورود آنان به منطقه حرم به نظر همه فقها به جز [[ابوحنیفه]].<ref>طوسی، التبیان، ج ۵، ص۲۰۰؛زحیلی، ج ۳، ص۳۲۹</ref> | #جایز نبودن سکونت غیرمسلمانان در حرم طبق نظر تمامی فقها، و نیز [[حرمت]] ورود آنان به منطقه حرم به نظر همه فقها به جز [[ابوحنیفه]].<ref>طوسی، التبیان، ج ۵، ص۲۰۰؛زحیلی، ج ۳، ص۳۲۹</ref> | ||
# وجوب [[احرام]] بستن برای مسلمانانی که در هر موقع از سال قصد ورود به [[مکه]] را دارند در یکی از میقاتها، مگر برای کسانی که به طور مکرر به این منطقه تردد دارند، مانند رانندگان. شافعیان احرام را مستحب دانستهاند.<ref>طوسی، المبسوط فی فقه الامامیة، ج ۱، ص۳۵۵؛احمدبن عبداللّه طبری، ص۶۴۱؛خطیب شربینی، ج ۱، ص۴۷۶؛زحیلی، ج ۳، ص۳۲۷</ref> | #وجوب [[احرام]] بستن برای مسلمانانی که در هر موقع از سال قصد ورود به [[مکه]] را دارند در یکی از میقاتها، مگر برای کسانی که به طور مکرر به این منطقه تردد دارند، مانند رانندگان. شافعیان احرام را مستحب دانستهاند.<ref>طوسی، المبسوط فی فقه الامامیة، ج ۱، ص۳۵۵؛احمدبن عبداللّه طبری، ص۶۴۱؛خطیب شربینی، ج ۱، ص۴۷۶؛زحیلی، ج ۳، ص۳۲۷</ref> | ||
# حرمت کشتن حیوانات، به جز حیوانات اهلی (مانند شتر، گاو و گوسفند) و جانوران آزار رساننده (مانند عقرب، مار و افعی) در منطقه حرم.<ref>شریف رضی، ص۱۸۲؛علامه حلّی، تذکرةالفقهاء، ج ۷، ص۲۷۲ـ۲۷۳، ۲۷۷ـ ۲۷۸؛زحیلی، ج ۳، ص۳۲۸ـ۳۲۹</ref> | #حرمت کشتن حیوانات، به جز حیوانات اهلی (مانند شتر، گاو و گوسفند) و جانوران آزار رساننده (مانند عقرب، مار و افعی) در منطقه حرم.<ref>شریف رضی، ص۱۸۲؛علامه حلّی، تذکرةالفقهاء، ج ۷، ص۲۷۲ـ۲۷۳، ۲۷۷ـ ۲۷۸؛زحیلی، ج ۳، ص۳۲۸ـ۳۲۹</ref> | ||
# ممنوع بودن شکار جانوران زمینی یا راهنمایی شکارچیان و آسیب رساندن به گیاهان در محدوده حرم، به استناد آیات<ref>مائده: ۹۶</ref> و احادیث،<ref>حرّعاملی، ج ۱۲، ص۵۵۲ـ۵۵۷</ref>البته فقهای مذاهب مختلف مواردی را استثنا کردهاند، از جمله میوه درخت خرما، انواع سبزی، گیاه اِذْخِر (کاه مکه) و هر چیزی که انسان میکارد و پرورش میدهد.<ref>کاسانی، ج ۲، ص۴۴۶، ۴۵۰ـ۴۵۲؛نووی، ج ۷، ۴۹۴ـ۴۹۵؛علامه حلّی، تذکرةالفقهاء، ج ۷، ص۲۷۱، ۲۸۲، ۳۶۴ـ۳۶۹، ج ۸، ص۲۵؛زحیلی، ج ۳، ص۳۲۸</ref> | #ممنوع بودن شکار جانوران زمینی یا راهنمایی شکارچیان و آسیب رساندن به گیاهان در محدوده حرم، به استناد آیات<ref>مائده: ۹۶</ref> و احادیث،<ref>حرّعاملی، ج ۱۲، ص۵۵۲ـ۵۵۷</ref>البته فقهای مذاهب مختلف مواردی را استثنا کردهاند، از جمله میوه درخت خرما، انواع سبزی، گیاه اِذْخِر (کاه مکه) و هر چیزی که انسان میکارد و پرورش میدهد.<ref>کاسانی، ج ۲، ص۴۴۶، ۴۵۰ـ۴۵۲؛نووی، ج ۷، ۴۹۴ـ۴۹۵؛علامه حلّی، تذکرةالفقهاء، ج ۷، ص۲۷۱، ۲۸۲، ۳۶۴ـ۳۶۹، ج ۸، ص۲۵؛زحیلی، ج ۳، ص۳۲۸</ref> | ||
# حرمتِ خوردن گوشت حیوانی که به گونهای نامشروع در محدوده حرم شکار شده است.<ref>علامه حلّی، تذکرةالفقهاء، ج۷، ص۲۹۰؛دسوقی، ج ۲، ص۷۸</ref> | #حرمتِ خوردن گوشت حیوانی که به گونهای نامشروع در محدوده حرم شکار شده است.<ref>علامه حلّی، تذکرةالفقهاء، ج۷، ص۲۹۰؛دسوقی، ج ۲، ص۷۸</ref> | ||
#حرمتِ جنگ و خون ریزی در منطقه حرم<ref>ماوردی، ص۲۶۰؛طوسی، المبسوط، ج ۲، ص۳</ref> و نیز ممنوع بودن حمل اسلحه به نظر برخی فقها.<ref>نووی، ج ۷، ص۴۷۱؛کاشف الغطاء، ج ۲، ص۴۵۶</ref> | #حرمتِ جنگ و خون ریزی در منطقه حرم<ref>ماوردی، ص۲۶۰؛طوسی، المبسوط، ج ۲، ص۳</ref> و نیز ممنوع بودن حمل اسلحه به نظر برخی فقها.<ref>نووی، ج ۷، ص۴۷۱؛کاشف الغطاء، ج ۲، ص۴۵۶</ref> | ||
# ممنوع بودن خارج کردن ریگ و سنگ از محدوده حرم به نظر برخی فقهای [[شیعه]] و [[اهل سنّت]].<ref>کاسانی، بدائع الصنائع، ج۲، ص۴۵۳؛شهیداول، ج ۱، ص۴۷۳</ref> بیشتر شافعیان وارد کردن سنگ و خاک را از منطقه حِلّ به حرم نیز [[مکروه]] شمردهاند.<ref>فاسی، ج ۱، ص۱۳۸</ref> | #ممنوع بودن خارج کردن ریگ و سنگ از محدوده حرم به نظر برخی فقهای [[شیعه]] و [[اهل سنّت]].<ref>کاسانی، بدائع الصنائع، ج۲، ص۴۵۳؛شهیداول، ج ۱، ص۴۷۳</ref> بیشتر شافعیان وارد کردن سنگ و خاک را از منطقه حِلّ به حرم نیز [[مکروه]] شمردهاند.<ref>فاسی، ج ۱، ص۱۳۸</ref> | ||
# [[حرمت]] یا [[کراهت]] برداشتن اشیای گمشده در محدوده حرم.<ref>علامه حلّی، تذکرةالفقهاء، ج ۸، ص۴۴۲؛حرّعاملی، ج ۱۳، ص۲۵۹ـ۲۶۲؛زحیلی، ج ۳، ص۳۲۹</ref> | #[[حرمت]] یا [[کراهت]] برداشتن اشیای گمشده در محدوده حرم.<ref>علامه حلّی، تذکرةالفقهاء، ج ۸، ص۴۴۲؛حرّعاملی، ج ۱۳، ص۲۵۹ـ۲۶۲؛زحیلی، ج ۳، ص۳۲۹</ref> | ||
# ممنوعیت اجرای [[حد]] و [[قصاص]] در مورد کسی که در خارج از حرم مرتکب جنایت شده و به حرم پناه آورده است<ref>آل عمران: ۹۷</ref> و اِعمال برخی محدودیتها درباره او به نظر فقهای برخی مذاهب اسلامی، از جمله غذا ندادن به وی و خودداری از معامله با او، به منظور وادار کردنش به خروج از حرم و اجرای حد الهی در خارج از حرم. به نظر حنفیان و فقهای [[شیعه]]، جنایتکار در حرم، به سبب شکستن حرمت آن، از این مصونیت برخوردار نیست.<ref>ازرقی، ج ۲، ص۱۳۹؛علامه حلّی، ۱۴۱۴، ج ۸، ص۴۴۱ـ ۴۴۲؛ابن عابدین، ردّالمحتار علی الدرّالمختار، ج۲، ص۲۵۶؛ خویی، ص۱۸۴ـ۱۸۵</ref> | #ممنوعیت اجرای [[حد]] و [[قصاص]] در مورد کسی که در خارج از حرم مرتکب جنایت شده و به حرم پناه آورده است<ref>آل عمران: ۹۷</ref> و اِعمال برخی محدودیتها درباره او به نظر فقهای برخی مذاهب اسلامی، از جمله غذا ندادن به وی و خودداری از معامله با او، به منظور وادار کردنش به خروج از حرم و اجرای حد الهی در خارج از حرم. به نظر حنفیان و فقهای [[شیعه]]، جنایتکار در حرم، به سبب شکستن حرمت آن، از این مصونیت برخوردار نیست.<ref>ازرقی، ج ۲، ص۱۳۹؛علامه حلّی، ۱۴۱۴، ج ۸، ص۴۴۱ـ ۴۴۲؛ابن عابدین، ردّالمحتار علی الدرّالمختار، ج۲، ص۲۵۶؛ خویی، ص۱۸۴ـ۱۸۵</ref> | ||
# افزایش [[دیه]] در قتل عمد یا غیرعمد که در حرم صورت گرفته باشد، به میزان یک سومِ دیه کامل.<ref>کلینی، ج ۴، ص۱۳۹؛جصاص، احکام القرآن، ج۲، ص۲۹۶؛طوسی، الخلاف، ج ۵، ص۲۲۳؛زحیلی، ج ۳، ص۳۲۹</ref> | #افزایش [[دیه]] در قتل عمد یا غیرعمد که در حرم صورت گرفته باشد، به میزان یک سومِ دیه کامل.<ref>کلینی، ج ۴، ص۱۳۹؛جصاص، احکام القرآن، ج۲، ص۲۹۶؛طوسی، الخلاف، ج ۵، ص۲۲۳؛زحیلی، ج ۳، ص۳۲۹</ref> | ||
# حرمت [[دفن]] مشرکان در منطقه حرم. شافعیان خارج کردن جسد مشرک را از حرم نیز لازم دانستهاند.<ref>شافعی، الام، ج۴، ص۱۸۸؛علامه حلّی، تذکرةالفقها، ج ۹، ص۳۳۷؛زحیلی، ج ۳، ص۳۳۰</ref> | #حرمت [[دفن]] مشرکان در منطقه حرم. شافعیان خارج کردن جسد مشرک را از حرم نیز لازم دانستهاند.<ref>شافعی، الام، ج۴، ص۱۸۸؛علامه حلّی، تذکرةالفقها، ج ۹، ص۳۳۷؛زحیلی، ج ۳، ص۳۳۰</ref> | ||
# [[حرمت]] خرید و فروش یا [[اجاره]] خانههای حرم مکی به طور کلی یا در موسم حج، به نظر برخی فقها، به استناد [[آیه]] ۲۵ سوره حج و احادیث.<ref>ابن قدامه، المغنی، ج۴، ص۱۹ـ۲۰؛ حَطّاب، ج ۷، ص۵۴۶؛ابن عابدین، ردّالمحتار علی الدرّالمختار، ج۶، ص۷۱۱؛قس نووی، ج ۹، ص۲۵۰؛مقدس اردبیلی، زبدةالبیان، ص۲۲۱</ref> | #[[حرمت]] خرید و فروش یا [[اجاره]] خانههای حرم مکی به طور کلی یا در موسم حج، به نظر برخی فقها، به استناد [[آیه]] ۲۵ سوره حج و احادیث.<ref>ابن قدامه، المغنی، ج۴، ص۱۹ـ۲۰؛ حَطّاب، ج ۷، ص۵۴۶؛ابن عابدین، ردّالمحتار علی الدرّالمختار، ج۶، ص۷۱۱؛قس نووی، ج ۹، ص۲۵۰؛مقدس اردبیلی، زبدةالبیان، ص۲۲۱</ref> | ||
===کفاره ارتکاب برخی محرمات=== | ===کفاره ارتکاب برخی محرمات=== | ||
خط ۷۵: | خط ۷۵: | ||
===اعمال مکروه در حرم مکی=== | ===اعمال مکروه در حرم مکی=== | ||
این اَعمال از جمله کارهای [[مکروه]] در حرم مکی است: | این اَعمال از جمله کارهای [[مکروه]] در حرم مکی است: | ||
# طلب کردن بدهی از مدیون، مگر آنکه مدیون بودن در داخل حرم واقع شده باشد. | #طلب کردن بدهی از مدیون، مگر آنکه مدیون بودن در داخل حرم واقع شده باشد. | ||
# درخواست کردن چیزی از مردم در حرم. | #درخواست کردن چیزی از مردم در حرم. | ||
# خواندن شعر. | #خواندن شعر. | ||
# ضرب و شتم خدمتکار.<ref>ازرقی، ج ۲، ص۱۳۷؛ابن بابویه، المقنع، ص۳۶۹ـ۳۷۰؛حرّعاملی، ج ۱۲، ص۵۶۴ـ۵۶۵، ج ۱۳، ص۲۶۵، ۵۵۵</ref> | #ضرب و شتم خدمتکار.<ref>ازرقی، ج ۲، ص۱۳۷؛ابن بابویه، المقنع، ص۳۶۹ـ۳۷۰؛حرّعاملی، ج ۱۲، ص۵۶۴ـ۵۶۵، ج ۱۳، ص۲۶۵، ۵۵۵</ref> | ||
==جستارهای وابسته== | ==جستارهای وابسته== |