۵٬۹۴۱
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
(اصلاح نشانی وب) |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ جعبه اطلاعات روایت | {{جعبه اطلاعات روایت | ||
| عنوان = حدیث قسیم النار و الجنة | | عنوان = حدیث قسیم النار و الجنة | ||
| عرض = | | عرض = | ||
| تصویر = Qasimonnar.jpg | | تصویر = Qasimonnar.jpg | ||
| توضیح تصویر = عبارت «قسیم النار و الجنة» بر روی یکی از درهای [[حرم امام علی(ع)]] | | توضیح تصویر = عبارت «قسیم النار و الجنة» بر روی یکی از درهای [[حرم امام علی(ع)]] | ||
| اندازه تصویر = | | اندازه تصویر = ۲۳۰ | ||
| نامهای دیگر = | | نامهای دیگر = | ||
| موضوع = | | موضوع = | ||
خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
| مؤید روایی = | | مؤید روایی = | ||
}} | }} | ||
'''حدیث قَسیمُ النّارِ و الجَنَة''' روایتی از [[پیامبر اسلام(ص)]] در [[فضیلت امام علی(ع)]] که او را تقسیمکننده [[بهشت]] و [[جهنم]] معرفی میکند. این [[حدیث]] در منابع [[شیعه]] و [[اهلسنت]] با عبارتهای مختلف نقل شده است. | '''حدیث قَسیمُ النّارِ و الجَنَة''' روایتی از [[پیامبر اسلام(ص)]] در [[فضیلت امام علی(ع)]] که او را تقسیمکننده [[بهشت]] و [[جهنم]] معرفی میکند. این [[حدیث]] در منابع [[شیعه]] و [[اهلسنت]] با عبارتهای مختلف نقل شده است. | ||
خط ۲۶: | خط ۲۷: | ||
==متن حدیث== | ==متن حدیث== | ||
«قسیم النار و الجنة» حدیثی است از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]] درباره [[امام علی(ع)]] که با عبارتهای مختلفی نقل شده است: | «قسیم النار و الجنة» حدیثی است از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]] درباره [[امام علی(ع)]] که با عبارتهای مختلفی نقل شده است: | ||
*«یا عَلِی إِنَّکَ قَسِیمُ الْجَنَّةِ وَ النَّارِ»؛ای علی، تو تقسیمکننده [[بهشت]] و [[جهنم]] هستی.<ref> شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا(ع)، ۱۳۷۸ق، ج۲، ص۲۷؛ ابنعقده کوفی، فضائل امیرالمؤمنین(ع)، ۱۴۲۴ق، ص۱۰۲؛ طبری آملی، بشارةالمصطفی، ۱۳۸۳ق، ص۵۶ و۱۰۲ و۱۶۴.</ref> در [[صحیفه امام رضا(ع)]]، جهنم پیش از بهشت آمده است: «یا عَلِی إِنَّکَ قَسِیمُ النَّارِ وَ الْجَنَّةِ»<ref> صحیفه امام رضا(ع)، ۱۴۰۶ق، ص۵۶ و ۵۷.</ref> در برخی منابع در ادامه آمده است: «تُدخِلُ مُحِبِّیکَ الْجَنَّةَ وَ مُبْغِضِیکَ النَّارَ»؛ دوستدارانت را داخل بهشت و دشمنانت را وارد جهنم میکنی.<ref> خزاز رازی، کفایةالاثر، ۱۴۰۱ق، ص۱۵۱و۱۵۲.</ref> | *«یا عَلِی إِنَّکَ قَسِیمُ الْجَنَّةِ وَ النَّارِ»؛ای علی، تو تقسیمکننده [[بهشت]] و [[جهنم]] هستی.<ref> شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا(ع)، ۱۳۷۸ق، ج۲، ص۲۷؛ ابنعقده کوفی، فضائل امیرالمؤمنین(ع)، ۱۴۲۴ق، ص۱۰۲؛ طبری آملی، بشارةالمصطفی، ۱۳۸۳ق، ص۵۶ و۱۰۲ و۱۶۴.</ref> در [[صحیفه امام رضا(ع)]]، جهنم پیش از بهشت آمده است: «یا عَلِی إِنَّکَ قَسِیمُ النَّارِ وَ الْجَنَّةِ»<ref> صحیفه امام رضا(ع)، ۱۴۰۶ق، ص۵۶ و ۵۷.</ref> در برخی منابع در ادامه آمده است: «تُدخِلُ مُحِبِّیکَ الْجَنَّةَ وَ مُبْغِضِیکَ النَّارَ»؛ دوستدارانت را داخل بهشت و دشمنانت را وارد جهنم میکنی.<ref> خزاز رازی، کفایةالاثر، ۱۴۰۱ق، ص۱۵۱و۱۵۲.</ref> | ||
*«یا عَلِی أَنْتَ قَسِیمُ الْجَنَّةِ یوْمَ الْقِیامَةِ تَقُولُ لِلنَّارِ هَذَا لِی وَ هَذَا لَکِ»؛ای علی، تو تقسیمکننده بهشت هستی. در روز قیامت به آتش میگویی این برای توست و این برای من.<ref>شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا(ع)، ۱۳۷۸ق، ج۲، ص۸۶؛ کوفی، تفسیر فرات الکوفی، ۱۴۱۰ق، ص۵۱۱، ح۶۶۷.</ref> | *«یا عَلِی أَنْتَ قَسِیمُ الْجَنَّةِ یوْمَ الْقِیامَةِ تَقُولُ لِلنَّارِ هَذَا لِی وَ هَذَا لَکِ»؛ای علی، تو تقسیمکننده بهشت هستی. در روز قیامت به آتش میگویی این برای توست و این برای من.<ref>شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا(ع)، ۱۳۷۸ق، ج۲، ص۸۶؛ کوفی، تفسیر فرات الکوفی، ۱۴۱۰ق، ص۵۱۱، ح۶۶۷.</ref> | ||
*«یا علی إنَّکَ قَسیمُ النّارِ وَ إِنَّکَ تَقْرَعُ بَابَ الْجَنَّةِ فَتَدْخُلُهَا بِلَا حِسَاب»؛ ای علی، تو تقسیمکننده جهنم هستی و تو درب بهشت را میکوبی و بدون حساب وارد بهشت میشوی.<ref>ابنمغازلی، مناقب الامام علی بن ابیطالب(ع)، ۱۴۲۴ق، ص۱۰۷؛ خوارزمی، مناقب، ۱۴۱۱ق، ص۲۹۵؛ حمویی جوینی، فرائدالسمطین، ۱۴۰۰ق، ج۱، ص۳۲۵.</ref> | *«یا علی إنَّکَ قَسیمُ النّارِ وَ إِنَّکَ تَقْرَعُ بَابَ الْجَنَّةِ فَتَدْخُلُهَا بِلَا حِسَاب»؛ ای علی، تو تقسیمکننده جهنم هستی و تو درب بهشت را میکوبی و بدون حساب وارد بهشت میشوی.<ref>ابنمغازلی، مناقب الامام علی بن ابیطالب(ع)، ۱۴۲۴ق، ص۱۰۷؛ خوارزمی، مناقب، ۱۴۱۱ق، ص۲۹۵؛ حمویی جوینی، فرائدالسمطین، ۱۴۰۰ق، ج۱، ص۳۲۵.</ref> | ||
خط ۳۸: | خط ۳۹: | ||
بر اساس برداشتهای عالمان مسلمان، دو تفسیر عمده از عبارت «تقسیمکننده جهنم و بهشت» وجود دارد: | بر اساس برداشتهای عالمان مسلمان، دو تفسیر عمده از عبارت «تقسیمکننده جهنم و بهشت» وجود دارد: | ||
* یکی اینکه دوستداران علی(ع) هدایتشدگاناند و به بهشت میروند و دشمنانش گمراهاناند و وارد جهنم میشوند.<ref>ابن ابیالحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۱۹، ص۱۳۹؛ مازندرانی، شرح الکافی، ۱۳۸۲ق، ج۱۱، ص۲۸۹ وج۱۲، ص۱۷۲؛ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۹، ص۲۱۰؛ حمویی جوینی، فرائد السمطین، ۱۴۰۰ق، ج۱، ص۳۲۶.</ref> [[احمد بن حنبل]] از فقهای اهلسنت (درگذشته [[سال ۲۴۱ هجری قمری|۲۴۱ق]]) در پاسخ به کسی که روایت «انا قسیم النار» را انکار میکرد با استناد به روایت پیامبر(ص) درباره علی(ع) که «دوست ندارد تو را مگر مؤمن و دشمن نمیدارد تو را مگر منافق» و بیان جایگاه مؤمن در بهشت و جایگاه منافق در جهنم، نتیجه میگیرد که علی قسیم النار است.<ref>ابن ابییعلی، طبقات الحنابله، دارالمعرفة، ج۱، ص۳۲۰.</ref> | *یکی اینکه دوستداران علی(ع) هدایتشدگاناند و به بهشت میروند و دشمنانش گمراهاناند و وارد جهنم میشوند.<ref>ابن ابیالحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۱۹، ص۱۳۹؛ مازندرانی، شرح الکافی، ۱۳۸۲ق، ج۱۱، ص۲۸۹ وج۱۲، ص۱۷۲؛ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۹، ص۲۱۰؛ حمویی جوینی، فرائد السمطین، ۱۴۰۰ق، ج۱، ص۳۲۶.</ref> [[احمد بن حنبل]] از فقهای اهلسنت (درگذشته [[سال ۲۴۱ هجری قمری|۲۴۱ق]]) در پاسخ به کسی که روایت «انا قسیم النار» را انکار میکرد با استناد به روایت پیامبر(ص) درباره علی(ع) که «دوست ندارد تو را مگر مؤمن و دشمن نمیدارد تو را مگر منافق» و بیان جایگاه مؤمن در بهشت و جایگاه منافق در جهنم، نتیجه میگیرد که علی قسیم النار است.<ref>ابن ابییعلی، طبقات الحنابله، دارالمعرفة، ج۱، ص۳۲۰.</ref> | ||
* دیگر اینکه امام علی(ع) در روز [[قیامت]] حقیقتاً تقسیمکننده بهشت و جهنم است و مردم را به بهشت یا جهنم میفرستد.<ref>ابن ابیالحدید، شرح نهجالبلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۱۹، ص۱۳۹؛ ابن مغازلی، مناقب الامام علی بن ابیطالب(ع)، ۱۴۲۴ق، ص۱۰۷؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۹، ص۲۱۰.</ref> | *دیگر اینکه امام علی(ع) در روز [[قیامت]] حقیقتاً تقسیمکننده بهشت و جهنم است و مردم را به بهشت یا جهنم میفرستد.<ref>ابن ابیالحدید، شرح نهجالبلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۱۹، ص۱۳۹؛ ابن مغازلی، مناقب الامام علی بن ابیطالب(ع)، ۱۴۲۴ق، ص۱۰۷؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۹، ص۲۱۰.</ref> | ||
مضمون این دو برداشت در برخی از روایات نیز آمده است.<ref>شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا(ع)، ۱۳۷۸ق، ج۲، ص۸۶؛ شیخ صدوق، علل الشرایع، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۱۶۲؛ ابنابییعلی، طبقات الحنابله، دارالمعرفة، ج۱، ص۳۲۰.</ref> | مضمون این دو برداشت در برخی از روایات نیز آمده است.<ref>شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا(ع)، ۱۳۷۸ق، ج۲، ص۸۶؛ شیخ صدوق، علل الشرایع، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۱۶۲؛ ابنابییعلی، طبقات الحنابله، دارالمعرفة، ج۱، ص۳۲۰.</ref> | ||
خط ۴۶: | خط ۴۷: | ||
برخی نیز گفتهاند از آنجا که [[امام علی علیهالسلام |امام علی(ع)]] دارای مقام [[امامت]] است، فعل و گفتارش حجت است. ازاینرو، پیروان او بهشتی و دیگران جهنمی هستند.<ref>حسینی تهرانی، امامشناسی، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۱۵۰.</ref> | برخی نیز گفتهاند از آنجا که [[امام علی علیهالسلام |امام علی(ع)]] دارای مقام [[امامت]] است، فعل و گفتارش حجت است. ازاینرو، پیروان او بهشتی و دیگران جهنمی هستند.<ref>حسینی تهرانی، امامشناسی، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۱۵۰.</ref> | ||
==اعتبار و سند == | ==اعتبار و سند== | ||
حدیث قسیم النار و الجنّة از نظر [[محمدباقر مجلسی |علامه مجلسی]]<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۹، ص۲۱۰.</ref> و برخی از علمای اهل سنت [[تواتر|متواتر]] است.<ref>ابن مغازلی، مناقب الامام علی بن ابیطالب(ع)، ۱۴۲۴ق، ص۱۰۷.</ref> [[جابر بن عبدالله انصاری|جابر بن عبدالله]]<ref>صفار، بصائر الدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۴۱۵ و ۴۱۶.</ref> [[عبدالله بن عباس]]،<ref>طبری آملی، بشارة المصطفی، ۱۳۸۳ق، ص۱۰۲ و۱۵۳.</ref> [[عبدالله بن عمر]]،<ref>طبری آملی، بشارة المصطفی، ۱۳۸۳ق، ص۵۶.</ref> [[عبدالله بن مسعود]]،<ref>طبری آملی، بشارة المصطفی، ۱۳۸۳ق، ص۱۶۴.</ref> [[عامر بن واثلة|ابوالطُفَیل]]،<ref>خزاز رازی، کفایة الاثر، ۱۴۰۱ق، ص۱۵۱.</ref> و [[اباصلت هروی|اباصَلْت هِرَوِی]]<ref>شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا(ع)، ۱۳۷۸ق، ج۲، ص۸۶.</ref> از راویان این حدیثاند. با وجود این، گروهی از عالمان اهلسنت، این حدیث را از طریق موسى بن طریف و عَبایة بن رِبعی نقل کرده و آن دو راوی را ضعیف شمردهاند.<ref>دارقطنی، العلل الواردة فی الاحادیث النبوی، ۱۴۰۵ق، ج۶، ص۲۷۳؛ ذهبی، میزان الاعتدال، ۱۳۸۲ق، ج۲، ص۳۸۷ و ج۴، ص۲۰۸؛ ابنعساکر، تاریخ دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۴۲، ص۲۹۸-۳۰۱؛ ابنحجر عسقلانی، لسانالمیزان، ۱۳۹۰ق، ج۳، ص۲۴۷ و ج۶، ص۱۲۱؛ ابنکثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۷، ص۳۵۵؛ البانی، سلسلة الاحادیث الضعیفة، ۱۴۱۲ق، ج۱۰، ص۵۹۷.</ref> | حدیث قسیم النار و الجنّة از نظر [[محمدباقر مجلسی |علامه مجلسی]]<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۹، ص۲۱۰.</ref> و برخی از علمای اهل سنت [[تواتر|متواتر]] است.<ref>ابن مغازلی، مناقب الامام علی بن ابیطالب(ع)، ۱۴۲۴ق، ص۱۰۷.</ref> [[جابر بن عبدالله انصاری|جابر بن عبدالله]]<ref>صفار، بصائر الدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۴۱۵ و ۴۱۶.</ref> [[عبدالله بن عباس]]،<ref>طبری آملی، بشارة المصطفی، ۱۳۸۳ق، ص۱۰۲ و۱۵۳.</ref> [[عبدالله بن عمر]]،<ref>طبری آملی، بشارة المصطفی، ۱۳۸۳ق، ص۵۶.</ref> [[عبدالله بن مسعود]]،<ref>طبری آملی، بشارة المصطفی، ۱۳۸۳ق، ص۱۶۴.</ref> [[عامر بن واثلة|ابوالطُفَیل]]،<ref>خزاز رازی، کفایة الاثر، ۱۴۰۱ق، ص۱۵۱.</ref> و [[اباصلت هروی|اباصَلْت هِرَوِی]]<ref>شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا(ع)، ۱۳۷۸ق، ج۲، ص۸۶.</ref> از راویان این حدیثاند. با وجود این، گروهی از عالمان اهلسنت، این حدیث را از طریق موسى بن طریف و عَبایة بن رِبعی نقل کرده و آن دو راوی را ضعیف شمردهاند.<ref>دارقطنی، العلل الواردة فی الاحادیث النبوی، ۱۴۰۵ق، ج۶، ص۲۷۳؛ ذهبی، میزان الاعتدال، ۱۳۸۲ق، ج۲، ص۳۸۷ و ج۴، ص۲۰۸؛ ابنعساکر، تاریخ دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۴۲، ص۲۹۸-۳۰۱؛ ابنحجر عسقلانی، لسانالمیزان، ۱۳۹۰ق، ج۳، ص۲۴۷ و ج۶، ص۱۲۱؛ ابنکثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۷، ص۳۵۵؛ البانی، سلسلة الاحادیث الضعیفة، ۱۴۱۲ق، ج۱۰، ص۵۹۷.</ref> | ||
==در اشعار== | ==در اشعار== | ||
حدیث قسیم النار در اشعار عربی<ref>نگاه کنید به: ابن شهرآشوب، آل ابیطالب(ع)، ۱۳۷۹ق، ج۲، ص۱۵۹و۱۶۰.</ref> و فارسی<ref>[http://www.shereheyat.ir/poetry/poems/ | حدیث قسیم النار در اشعار عربی<ref>نگاه کنید به: ابن شهرآشوب، آل ابیطالب(ع)، ۱۳۷۹ق، ج۲، ص۱۵۹و۱۶۰.</ref> و فارسی<ref>[http://www.shereheyat.ir/poetry/poems/قسیم-النار-و-الجنة نگاه کنید به: «قسیم النار و الجنة»]، سایت شعر هیئت.</ref> استفاده شده است. برای نمونه بیتهای زیر به [[محمد بن ادریس شافعی]] (درگذشته [[سال ۲۰۴ هجری قمری|۲۰۴ق]])، پیشوای [[مذهب شافعی]] منسوب است. | ||
{{ | {{شعر جدید | ||
|علیٌّ حُبُّه جُنَّة\\قسیمُ النَّار و الجَنّّة | |||
|علیٌّ حُبُّه جُنَّة | وصیّ المصطفی حقاً\\إمام الإنس و الجِنَّة<ref>قندوزی، ینابیع المودة، دارالاسوه، ج۱، ص۲۵۴.</ref> | ||
|ترجمه = دوستداشتن علی(ع) سپر آتش است. او تقسیمکننده [[جهنم]] و [[بهشت]]، جانشین برحق پیامبر(ص) و پیشوای جن و انس است. | |||
}} | }} | ||
{{همچنین ببینید|علی حبه جنه}} | {{همچنین ببینید|علی حبه جنه}} | ||
همچنین بیتهای زیر به [[قطبالدین راوندی]] (درگذشته ۵۷۳ق) محدث شیعه منسوب است: | همچنین بیتهای زیر به [[قطبالدین راوندی]] (درگذشته ۵۷۳ق) محدث شیعه منسوب است: | ||
{{ | {{شعر جدید | ||
|قسیم النار ذو خیر و خیر | |قسیم النار ذو خیر و خیر\\یخلّصنا الغداة من السعیر | ||
فکان محمّد فی الدین شمسا\\علی بعد کالبدر المنیر<ref>نوری، مستدرک الوسایل، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۸۰.</ref> | |||
|ترجمه = علی تقسیمکننده جهنم و صاحب خیر است. و چه خوب است که فردا (قیامت) از آتش جهنم نجات مییابیم. پس محمد(ص) در دین، همچون خورشید و پس از او، علی(ع) مانند ماه درخشنده است. | |||
}} | }} | ||
==پانویس== | ==پانویس== |