سوره حاقه: تفاوت میان نسخه‌ها

==معرفی==

در سه [[آیه]] نخست این [[سوره]] از «حاقه» سخن گفته شده و به‌همین دلیل این سوره را الحاقه می‌نامند. مراد از حاقه [[قیامت|روز قیامت]] است. حاقه از حق گرفته شده و به معنای آن چیزی است که حتمی، مقرر و واقعی است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۱۹، ص۳۹۲.</ref>

[[سوره]] حاقه، جزو [[سوره‌های مکی]]  و در [[ترتیب نزول]] هفتاد و هشتمین سوره‌ای است که بر [[پیامبر(ص)]] [[نزول قرآن|نازل]] شده است. این سوره در [[چینش کنونی قرآن|چینش کنونی]] [[مصحف|مُصحَف]]، شصت و نهمین سوره است<ref>معرفت، آموزش علوم قرآن، ۱۳۷۱ش، ج۱، ص۱۶۷.</ref> و در [[جزء (قرآن)|جزء]] ۲۹ [[قرآن]] جای دارد.

سوره حاقه ۵۲ [[آیه]]، ۲۶۱ کلمه و ۱۱۳۳ حرف دارد و جزو [[مفصلات|سوره‌های مُفَصَّلات]] (دارای آیات کوتاه) است.<ref>دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۵۸.</ref>

==محتوا==

موضوع اصلی [[سوره]] حاقه،‌ یادآوری [[قیامت]] است. موضوعات محوریِ این سوره عبارت‌اند از:

{{سوره حاقه}}

==آیات مشهور==

ترجمه: اگر او (پیامبر) سخنی [[دروغ]] بر ما می‌بست، ما او را با قدرت می‌گرفتیم؛ سپس رگ قلبش را قطع می‌کردیم.

این [[آیه|آیات]] تهدید می‌کنند اگر پیامبر(ص) سخنی را به [[دروغ]] به [[خدا|خداوند]] نسبت دهد، خداوند از او انتقام خواهد گرفت. یعنی مراد این آیات این است که ممکن نیست فرستاده خداوند چنین عملی انجام دهد. پس پیامبر(ص) در گفتارش صادق است و آنچه می‌گوید کلام الهی است. یادآوری این نکته نیز ضروری است که آیه خطاب به پیامبری است که از سوی خدوند مبعوث شده و در رسالتش صادق است وتهدید متوجه اوست، نه این که هر کس به دروغ ادعای پیامبری کرد حتماً مشمول این تهدید خواهد شد زیرا برخی از این مدعیان نبوت گرفتار عذاب نشده‌اند.<ref>طباطبایی، المیزان، ترجمه، ج۱۹، ص۶۷۵ـ۶۷۶.</ref> در تفسیر [[البرهان فی تفسیر القرآن|البرهان]] در روایتی آمده‌است هنگامی که پیامبر گفت «مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِيٌّ مَوْلَاه‏» ([[حدیث غدیر]])، عَدوی{{یاد| عَدَویّ منسوب به قبیله بنی عدی است و کنایه ازیکی از افراد سرشناس این قبیله است.عمربن خطاب از تیره بنی عدی است. عمر کَحّاله، معجم قبايل العرب، ج۲، ص۸۳۸.  

}} گفت: این را خدا نگفته‌است و او بر خداوند بسته‌است. در این هنگام [[آیه]] «وَلَوْ تَقَوَّلَ عَلَيْنَا...» نازل شد.<ref>بحرانی، البرهان، ۱۳۸۹ض، ج۵، ص۴۸۰.</ref>

ترجمه: تا آن(غرق کفار و نجات مؤمنان) را براى شما [مايه‌] تذكرى گردانيم و گوش‌هاى شنوا آن را نگاه دارد.

در روایات فراوانی که از اهل سنت و شیعه نقل شده منظور از «اذن واعیه» بر طبق تصریح [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|رسول خدا(ص)]] شخص [[امام علی علیه‌السلام|امیرالمؤمنین(ع)]] است. [[عبدالله بن عباس|ابن عباس]] در روایتی از پیامبر(ص) نقل کرده که پیامبر(ص)به علیّ‌بن‌ابی‌طالب (ع) فرمود: «یا علی! [[خدا|خداوند]] به من امر کرده که به تو نزدیک شوم و از تو دور نباشم ( تو را به خود نزدیک سازم و از خود دورت نکنم) و تو و کسانی را که تو را دوست دارند دوست داشته باشم و به تو یاد بدهم و تو گوش فرا دهی و شایسته است بر خدا که تو گوش فرا دهی، پس خداوند نازل کرد: وَ تَعِیَها أُذُنٌ واعِیَةٌ. پیامبر (ص) فرمود: «یا علی از پروردگارم خواستم که گوش تو را چنین کند». علی (علیه السلام) می‌گفت: «از وقتی که این آیه نازل شد، گوش من چیزی را از خیر و علم و [[قرآن]] نشنیده مگر این‌که آن را فهمیده و حفظ کرده‌ام».<ref>حسکانی،شواهد التنزيل لقواعد التفضيل، الناشر : موسسة الطبع و النشر، ج۲، ص۳۷۷.</ref>{{یاد|قَالَ عَلِیٌّ (علیه السلام): فَمُنْذُ نَزَلَتْ هَذِهِ الْآیَهًُْ، مَا سَمِعَتْ أُذُنَایَ شَیْئاً مِنَ الْخَیْرِ وَ الْعِلْمِ وَ الْقُرْآنِ إِلَّا وَعَیْتُهُ وَ حَفِظْتُهُ.}} [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبائی]] نویسنده [[المیزان فی تفسیر القرآن (کتاب)|تفسیر المیزان]] براین باور است که در این آیه به هر دو گونه هدایت یعنی هدایت به معنی نشان دادن راه (ارائة الطریق)و به معنای رساندن به مقصود ( الایصال الی المطلوب) اشاره شده است. زیرا از سنت‌های الهی این است که هر موجودی را به کمال لایقش برساند و به همین جهت هر موجودی مجهز به ابزار رسیدن به  هدف مورد نظر می‌باشد. انسان نیز  از این قانون و سنت الهی استثنا نیست و يكى از سنت‌هاى الهى اين است كه بشر را از راه ارائه طريق به سوى سعادت حياتش هدايت كند. جمله‌(لِنَجْعَلَها لَكُمْ تَذْكِرَةً) به اين معنا ( ارائه طریق)اشاره مى‌كند چون تذكره به معناى اين است كه راه سعادت او را به يادش بياورند، و اين مستلزم آن نيست كه آدمى تذكر هم پيدا بكند، و حتما راه سعادت را پيش بگيرد، ممكن است تذكر در او اثر بكند، و ممكن هم هست اثر نكند.يكى ديگر از سنت‌هاى الهى اين است كه همه موجودات را به سوى كمالشان هدايت كند، و به سوى آن نقطه به حركتشان در آورد، و به آن نقطه برساند، جمله‌(وَ تَعِيَها أُذُنٌ واعِيَةٌ) به همين معنا ( ایصال الی المطلوب) اشاره دارد، چون وَعْى - فرا گرفتن- يكى از مصاديق هدايت شدن به هدايت ربوبى است. <ref>طباطبائی، المیزان، الناشر

</ref>

{{سوره ۰۶۹ با ترجمه}}

{{سوره‌های قرآن|۶۹|[[سوره قلم]]|[[سوره معارج]]}}

{{پانوشت}}

{{یادداشت‌ها}}

==پیوند به بیرون==

{{قرآن کریم}}

{{سوره‌های مفصلات}}