confirmed، protected، templateeditor
۷٬۶۵۲
ویرایش
(←لید) |
|||
خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
==تاریخ تولد و وفات== | ==تاریخ تولد و وفات== | ||
در منابع قدیمی [[شیعه]]، تاریخ ولادت و وفات فاطمه معصومه بیان نشده است. بهگفته [[رضا استادی]]، نخستین کتابی که در آن، تاریخی ذکر شده است، نورالآفاق نوشته جواد شاهعبدالعظیمی است<ref>استادی، «آشنایی با حضرت عبدالعظیم و مصادر شرح حال او»، ص۳۰۱.</ref> که در سال ۱۳۴۴ق منتشر شد.<ref>استادی، «آشنایی با حضرت عبدالعظیم و مصادر شرح حال او»، ص۲۹۷.</ref> در این کتاب، تاریخ ولادت حضرت معصومه(س) [[۱ ذیالقعده]] سال ۱۷۳ق و تاریخ وفات او [[۱۰ ربیعالثانی]] سال ۲۰۱ق ذکر شده و از آن کتاب به دیگر | در منابع قدیمی [[شیعه]]، تاریخ ولادت و وفات فاطمه معصومه بیان نشده است. بهگفته [[رضا استادی]]، نخستین کتابی که در آن، تاریخی ذکر شده است، نورالآفاق نوشته جواد شاهعبدالعظیمی است<ref>استادی، «آشنایی با حضرت عبدالعظیم و مصادر شرح حال او»، ص۳۰۱.</ref> که در سال ۱۳۴۴ق منتشر شد.<ref>استادی، «آشنایی با حضرت عبدالعظیم و مصادر شرح حال او»، ص۲۹۷.</ref> در این کتاب، تاریخ ولادت حضرت معصومه(س) [[۱ ذیالقعده]] سال ۱۷۳ق و تاریخ وفات او [[۱۰ ربیعالثانی]] سال ۲۰۱ق ذکر شده و از آن کتاب به دیگر کتابها راه یافته است؛<ref>استادی، «آشنایی با حضرت عبدالعظیم و مصادر شرححال او»، ص۳۰۱.</ref> اما برخی از علما مانند [[سید شهابالدین مرعشی نجفی|آیتالله مرعشی نجفی]]،<ref>محلاتی، ریاحین الشریعه، ۱۳۷۳ش، ج۵، ص۳۲.</ref> [[سید موسی شبیری زنجانی|آیتالله شبیری زنجانی]]،<ref>شبیری زنجانی، جرعهای از دریا، ۱۳۹۴ش، ج۲، ص۵۱۹.</ref> [[رضا استادی]]<ref>استادی، «آشنایی با حضرت عبدالعظیم و مصادر شرح حال او»، ص۳۰۱.</ref> و ذبیحالله محلاتی<ref>محلاتی، ریاحین الشریعه، ۱۳۷۳ش، ج۵، ص۳۱و۳۲.</ref> با این نظر شاه عبدالعظیمی مخالفت کرده و تاریخهای ذکر شده در این کتاب را ساختگی دانستهاند.<br> | ||
در تقویم رسمی [[نظام جمهوری اسلامی ایران|جمهوری اسلامی ایران]] روز اول ذیالقعده به عنوان روز دختر نام گذاری شده است.<ref> شورای مرکز تقویم مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، تقویم رسمی کشور سال ۱۳۹۸ هجری شمسی، ص۹.</ref> | در تقویم رسمی [[نظام جمهوری اسلامی ایران|جمهوری اسلامی ایران]] روز اول ذیالقعده به عنوان روز دختر نام گذاری شده است.<ref> شورای مرکز تقویم مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، تقویم رسمی کشور سال ۱۳۹۸ هجری شمسی، ص۹.</ref> | ||
خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
به نوشته کتاب [[ریاحین الشریعة (کتاب)|ریاحین الشریعه]]، معلوم نیست که حضرت معصومه(س) [[ازدواج]] کرده است یا نه و اینکه فرزند داشته است یا خیر؛<ref>محلاتی، ریاحین الشریعه، ۱۳۷۳ش، ج۵، ص۳۱.</ref> البته مشهور است که حضرت معصومه(س) هرگز ازدواج نکرده است<ref>برای نمونه نگاه کنید به مهدیپور، کریمه اهل بیت(س)، ۱۳۸۰ش، ص۱۵۰.</ref> و دلایلی هم برای ازدواج نکردن وی ذکر شده است؛ ازجمله گفتهاند: او به این جهت که همتایی برایش پیدا نشد، ازدواج نکرد.<ref>مهدیپور، کریمه اهل بیت(س)، ۱۳۸۰ش، ص۱۵۱.</ref> همچنین [[احمد بن ابییعقوب|یعقوبی]]، تاریخنگار قرن سوم هجری، نوشته است: امام کاظم(ع) وصیت کرده بود که هیچیک از دخترانش ازدواج نکنند؛<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۳۶۱.</ref> اما به این سخن اشکال کردهاند که چنین سفارشی در وصیتنامهای که [[محمد بن یعقوب کلینی|کُلینی]] در کتاب [[الکافی (کتاب)|الکافی]] از [[امام موسی کاظم علیهالسلام|امام کاظم(ع)]] نقل کرده،<ref>نگاه کنید به کلینی، کتاب الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۱۷.</ref> نیامده است.<ref>قرشی، حیاة الامام موسی بن جعفر(ع)، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۴۹۷.</ref> برخی از محققان نیز ازدواج نکردن حضرت معصومه(س) و خواهرانش را شدت اختناق [[حکومت عباسیان]] بهویژه [[هارون عباسی|هارون]] و [[مأمون عباسی|مأمون]] دانستهاند.<ref>حسینی، «راز عدم ازدواج حضرت معصومه(ع)»، ص۱۰۳-۱۰۴.</ref> | به نوشته کتاب [[ریاحین الشریعة (کتاب)|ریاحین الشریعه]]، معلوم نیست که حضرت معصومه(س) [[ازدواج]] کرده است یا نه و اینکه فرزند داشته است یا خیر؛<ref>محلاتی، ریاحین الشریعه، ۱۳۷۳ش، ج۵، ص۳۱.</ref> البته مشهور است که حضرت معصومه(س) هرگز ازدواج نکرده است<ref>برای نمونه نگاه کنید به مهدیپور، کریمه اهل بیت(س)، ۱۳۸۰ش، ص۱۵۰.</ref> و دلایلی هم برای ازدواج نکردن وی ذکر شده است؛ ازجمله گفتهاند: او به این جهت که همتایی برایش پیدا نشد، ازدواج نکرد.<ref>مهدیپور، کریمه اهل بیت(س)، ۱۳۸۰ش، ص۱۵۱.</ref> همچنین [[احمد بن ابییعقوب|یعقوبی]]، تاریخنگار قرن سوم هجری، نوشته است: امام کاظم(ع) وصیت کرده بود که هیچیک از دخترانش ازدواج نکنند؛<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۳۶۱.</ref> اما به این سخن اشکال کردهاند که چنین سفارشی در وصیتنامهای که [[محمد بن یعقوب کلینی|کُلینی]] در کتاب [[الکافی (کتاب)|الکافی]] از [[امام موسی کاظم علیهالسلام|امام کاظم(ع)]] نقل کرده،<ref>نگاه کنید به کلینی، کتاب الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۱۷.</ref> نیامده است.<ref>قرشی، حیاة الامام موسی بن جعفر(ع)، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۴۹۷.</ref> برخی از محققان نیز ازدواج نکردن حضرت معصومه(س) و خواهرانش را شدت اختناق [[حکومت عباسیان]] بهویژه [[هارون عباسی|هارون]] و [[مأمون عباسی|مأمون]] دانستهاند.<ref>حسینی، «راز عدم ازدواج حضرت معصومه(ع)»، ص۱۰۳-۱۰۴.</ref> | ||
== سفر به ایران، ورود به قم و درگذشت== | ==سفر به ایران، ورود به قم و درگذشت== | ||
برپایه کتاب [[تاریخ قم (حسن بن محمد قمی)|تاریخ قم]]، حضرت معصومه در [[سال ۲۰۱ هجری قمری|سال ۲۰۱ق]] برای دیدار برادرش امام رضا(ع) از [[مدینه]] راهی [[ایران]] شد.<ref>قمی، تاریخ قم، توس، ص۲۱۳.</ref> بر اساس نقلی که [[باقر شریف قرشی|باقر شریف قَرَشی]] تاریخپژوه شیعه، از کتاب «جوهرة الکلام فی مدح السادة الاعلام» آورده، دلیل مسافرت حضرت معصومه(س) به ایران نامهای بود که امام رضا(ع) برای وی فرستاده بود و در آن از او خواسته بود به نزدش در [[خراسان بزرگ|خراسان]] برود.<ref>قرشی، حیاة الامام الرضا(ع)، ۱۳۸۰ش، ج۲، ص۳۵۱.</ref> امام رضا(ع) در آن زمان [[ولایتعهدی امام رضا(ع)|ولیعهد]] مأمون، خلیفه عباسی، بود و در خراسان سکونت داشت. حضرت معصومه در میان راه بیمار شد و درگذشت.<ref>قمی، تاریخ قم، توس، ص۲۱۳.</ref> به باور [[سید جعفر مرتضی عاملی]]، حضرت معصومه(س) در [[ساوه]] مسموم و شهید شده است.<ref>عاملی، حیاة السیاسیة للامام رضا(ع)، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۴۲۸.</ref> | برپایه کتاب [[تاریخ قم (حسن بن محمد قمی)|تاریخ قم]]، حضرت معصومه در [[سال ۲۰۱ هجری قمری|سال ۲۰۱ق]] برای دیدار برادرش امام رضا(ع) از [[مدینه]] راهی [[ایران]] شد.<ref>قمی، تاریخ قم، توس، ص۲۱۳.</ref> بر اساس نقلی که [[باقر شریف قرشی|باقر شریف قَرَشی]] تاریخپژوه شیعه، از کتاب «جوهرة الکلام فی مدح السادة الاعلام» آورده، دلیل مسافرت حضرت معصومه(س) به ایران نامهای بود که امام رضا(ع) برای وی فرستاده بود و در آن از او خواسته بود به نزدش در [[خراسان بزرگ|خراسان]] برود.<ref>قرشی، حیاة الامام الرضا(ع)، ۱۳۸۰ش، ج۲، ص۳۵۱.</ref> امام رضا(ع) در آن زمان [[ولایتعهدی امام رضا(ع)|ولیعهد]] مأمون، خلیفه عباسی، بود و در خراسان سکونت داشت. حضرت معصومه در میان راه بیمار شد و درگذشت.<ref>قمی، تاریخ قم، توس، ص۲۱۳.</ref> به باور [[سید جعفر مرتضی عاملی]]، حضرت معصومه(س) در [[ساوه]] مسموم و شهید شده است.<ref>عاملی، حیاة السیاسیة للامام رضا(ع)، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۴۲۸.</ref> | ||
خط ۸۶: | خط ۸۶: | ||
==کتابشناسی== | ==کتابشناسی== | ||
برخی از کتابها درباره فاطمه معصومه(س) عبارت است از: | برخی از کتابها درباره فاطمه معصومه(س) عبارت است از: | ||
* حضرت معصومه فاطمه دوم؛ [[محمد محمدی اشتهاردی]] | *حضرت معصومه فاطمه دوم؛ [[محمد محمدی اشتهاردی]] | ||
* پرتوی از روی دوست؛ اسماعیل کرمانشاهی | *پرتوی از روی دوست؛ اسماعیل کرمانشاهی | ||
* زندگانی حضرت معصومه و تاریخ قم؛ سید مهدی صحفی | *زندگانی حضرت معصومه و تاریخ قم؛ سید مهدی صحفی | ||
* جغرافیای تاریخی حضرت فاطمه معصومه؛ سیدعلیرضا سیدکباری | *جغرافیای تاریخی حضرت فاطمه معصومه؛ سیدعلیرضا سیدکباری | ||
* حضرت معصومه و شهر قم؛ محمد کریمی | *حضرت معصومه و شهر قم؛ محمد کریمی | ||
* حیاة و کرامات فاطمة المعصومه؛ سید محمدعلی حسینی بقاعی لبنانی | *حیاة و کرامات فاطمة المعصومه؛ سید محمدعلی حسینی بقاعی لبنانی | ||
* بانوی ملکوت؛ علی کریمی جهرمی | *بانوی ملکوت؛ علی کریمی جهرمی | ||
* عمه سادات؛ سید ابوالقاسم حمیدی | *عمه سادات؛ سید ابوالقاسم حمیدی | ||
== پانویس == | ==پانویس== | ||
{{پانوشت}} | {{پانوشت}} | ||
== یادداشت == | ==یادداشت== | ||
{{یادداشتها}} | {{یادداشتها}} | ||
== منابع == | ==منابع== | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* ابنجوزی، تذکرة الخواص، قم، منشورات الشریف الرضی، ۱۴۱۸ق. | * ابنجوزی، تذکرة الخواص، قم، منشورات الشریف الرضی، ۱۴۱۸ق. | ||
خط ۱۳۴: | خط ۱۳۴: | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
== پیوند به بیرون == | ==پیوند به بیرون== | ||
* [https://amfm.ir سایت حرم حضرت معصومه (س)] | *[https://amfm.ir سایت حرم حضرت معصومه (س)] | ||
* [http://www.erfan.ir/farsi/mafatih326/ متن و صوت زیارتنامه حضرت فاطمه معصومه(س)] | *[http://www.erfan.ir/farsi/mafatih326/ متن و صوت زیارتنامه حضرت فاطمه معصومه(س)] | ||
* [https://amfm.ir/ziaratnameh/ زیارتنامه حضرت معصومه به زبانهای مختلف دنیا] | *[https://amfm.ir/ziaratnameh/ زیارتنامه حضرت معصومه به زبانهای مختلف دنیا] | ||
* [http://ensani.ir/fa/content/54418/default.aspx جغرافیای تاریخی هجرت حضرت معصومه(س)] | *[http://ensani.ir/fa/content/54418/default.aspx جغرافیای تاریخی هجرت حضرت معصومه(س)] | ||
{{زنان اهل بیت}} | {{زنان اهل بیت}} | ||
{{زنان تاثیرگذار از نگاه شیعه}} | {{زنان تاثیرگذار از نگاه شیعه}} |