پرش به محتوا

حضرت معصومه سلام الله علیها: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۳۶: خط ۳۶:


==تاریخ تولد و وفات==
==تاریخ تولد و وفات==
در منابع قدیمی [[شیعه]]، تاریخ ولادت و وفات فاطمه معصومه بیان نشده است. به‌گفته [[رضا استادی]]، نخستین کتابی که در آن، تاریخی ذکر شده است، نورالآفاق نوشته جواد شاه‌عبدالعظیمی است<ref>استادی، «آشنایی با حضرت عبدالعظیم و مصادر شرح‌ حال او»، ص۳۰۱.</ref> که در سال ۱۳۴۴ق منتشر شد.<ref>استادی، «آشنایی با حضرت عبدالعظیم و مصادر شرح‌ حال او»، ص۲۹۷.</ref> در این کتاب، تاریخ ولادت حضرت معصومه(س) [[۱ ذی‌القعده]] سال ۱۷۳ق و تاریخ وفات او [[۱۰ ربیع‌الثانی]] سال ۲۰۱ق ذکر شده و از آن کتاب به دیگر کتاب‎ها راه‌ یافته است؛<ref>استادی، «آشنایی با حضرت عبدالعظیم و مصادر شرح‌حال او»، ص۳۰۱.</ref> اما برخی از علما مانند [[سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی|آیت‌الله مرعشی نجفی]]،<ref>محلاتی، ریاحین الشریعه، ۱۳۷۳ش، ج۵، ص۳۲.</ref> [[سید موسی شبیری زنجانی|آیت‌الله شبیری زنجانی]]،<ref>شبیری زنجانی، جرعه‌ای از دریا، ۱۳۹۴ش، ج۲، ص۵۱۹.</ref> [[رضا استادی]]<ref>استادی، «آشنایی با حضرت عبدالعظیم و مصادر شرح‌ حال او»، ص۳۰۱.</ref> و ذبیح‌الله محلاتی<ref>محلاتی، ریاحین الشریعه، ۱۳۷۳ش، ج۵، ص۳۱و۳۲.</ref> با این نظر شاه‌ عبدالعظیمی مخالفت کرده و تاریخ‌های ذکر شده در این کتاب را ساختگی دانسته‌اند.<br>
در منابع قدیمی [[شیعه]]، تاریخ ولادت و وفات فاطمه معصومه بیان نشده است. به‌گفته [[رضا استادی]]، نخستین کتابی که در آن، تاریخی ذکر شده است، نورالآفاق نوشته جواد شاه‌عبدالعظیمی است<ref>استادی، «آشنایی با حضرت عبدالعظیم و مصادر شرح‌ حال او»، ص۳۰۱.</ref> که در سال ۱۳۴۴ق منتشر شد.<ref>استادی، «آشنایی با حضرت عبدالعظیم و مصادر شرح‌ حال او»، ص۲۹۷.</ref> در این کتاب، تاریخ ولادت حضرت معصومه(س) [[۱ ذی‌القعده]] سال ۱۷۳ق و تاریخ وفات او [[۱۰ ربیع‌الثانی]] سال ۲۰۱ق ذکر شده و از آن کتاب به دیگر کتاب‌ها راه‌ یافته است؛<ref>استادی، «آشنایی با حضرت عبدالعظیم و مصادر شرح‌حال او»، ص۳۰۱.</ref> اما برخی از علما مانند [[سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی|آیت‌الله مرعشی نجفی]]،<ref>محلاتی، ریاحین الشریعه، ۱۳۷۳ش، ج۵، ص۳۲.</ref> [[سید موسی شبیری زنجانی|آیت‌الله شبیری زنجانی]]،<ref>شبیری زنجانی، جرعه‌ای از دریا، ۱۳۹۴ش، ج۲، ص۵۱۹.</ref> [[رضا استادی]]<ref>استادی، «آشنایی با حضرت عبدالعظیم و مصادر شرح‌ حال او»، ص۳۰۱.</ref> و ذبیح‌الله محلاتی<ref>محلاتی، ریاحین الشریعه، ۱۳۷۳ش، ج۵، ص۳۱و۳۲.</ref> با این نظر شاه‌ عبدالعظیمی مخالفت کرده و تاریخ‌های ذکر شده در این کتاب را ساختگی دانسته‌اند.<br>
در تقویم رسمی [[نظام جمهوری اسلامی ایران|جمهوری اسلامی ایران]] روز اول ذی‌القعده به عنوان روز دختر نام گذاری شده است.<ref> شورای مرکز تقویم مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، تقویم رسمی کشور سال ۱۳۹۸ هجری شمسی، ص۹.</ref>
در تقویم رسمی [[نظام جمهوری اسلامی ایران|جمهوری اسلامی ایران]] روز اول ذی‌القعده به عنوان روز دختر نام گذاری شده است.<ref> شورای مرکز تقویم مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، تقویم رسمی کشور سال ۱۳۹۸ هجری شمسی، ص۹.</ref>


خط ۴۷: خط ۴۷:
به نوشته کتاب [[ریاحین الشریعة (کتاب)|ریاحین الشریعه]]، معلوم نیست که حضرت معصومه(س) [[ازدواج]] کرده است یا نه و اینکه فرزند داشته است یا خیر؛<ref>محلاتی، ریاحین الشریعه، ۱۳۷۳ش، ج۵، ص۳۱.</ref> البته مشهور است که حضرت معصومه(س) هرگز ازدواج نکرده است<ref>برای نمونه نگاه کنید به مهدی‌پور، کریمه اهل بیت(س)، ۱۳۸۰ش، ص۱۵۰.</ref> و دلایلی هم برای ازدواج‌ نکردن وی ذکر شده است؛ ازجمله گفته‌اند: او به این جهت که همتایی برایش پیدا نشد، ازدواج نکرد.<ref>مهدی‌پور، کریمه اهل بیت(س)، ۱۳۸۰ش، ص۱۵۱.</ref> همچنین [[احمد بن ابی‌یعقوب|یعقوبی]]، تاریخ‌نگار قرن سوم هجری، نوشته است: امام کاظم(ع) وصیت کرده بود که هیچ‌یک از دخترانش ازدواج نکنند؛<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۳۶۱.</ref> اما به این سخن اشکال کرده‌اند که چنین سفارشی در وصیت‌نامه‌ای که [[محمد بن یعقوب کلینی|کُلینی]] در کتاب [[الکافی (کتاب)|الکافی]] از [[امام موسی کاظم علیه‌السلام|امام کاظم(ع)]] نقل کرده،<ref>نگاه کنید به کلینی، کتاب الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۱۷.</ref> نیامده است.<ref>قرشی، حیاة الامام موسی بن جعفر(ع)، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۴۹۷.</ref> برخی از محققان نیز ازدواج نکردن حضرت معصومه(س) و خواهرانش را شدت اختناق [[حکومت عباسیان]] به‌ویژه [[هارون عباسی|هارون]] و [[مأمون عباسی|مأمون]] دانسته‌اند.<ref>حسینی، «راز عدم ازدواج حضرت معصومه(ع)»، ص۱۰۳-۱۰۴.</ref>
به نوشته کتاب [[ریاحین الشریعة (کتاب)|ریاحین الشریعه]]، معلوم نیست که حضرت معصومه(س) [[ازدواج]] کرده است یا نه و اینکه فرزند داشته است یا خیر؛<ref>محلاتی، ریاحین الشریعه، ۱۳۷۳ش، ج۵، ص۳۱.</ref> البته مشهور است که حضرت معصومه(س) هرگز ازدواج نکرده است<ref>برای نمونه نگاه کنید به مهدی‌پور، کریمه اهل بیت(س)، ۱۳۸۰ش، ص۱۵۰.</ref> و دلایلی هم برای ازدواج‌ نکردن وی ذکر شده است؛ ازجمله گفته‌اند: او به این جهت که همتایی برایش پیدا نشد، ازدواج نکرد.<ref>مهدی‌پور، کریمه اهل بیت(س)، ۱۳۸۰ش، ص۱۵۱.</ref> همچنین [[احمد بن ابی‌یعقوب|یعقوبی]]، تاریخ‌نگار قرن سوم هجری، نوشته است: امام کاظم(ع) وصیت کرده بود که هیچ‌یک از دخترانش ازدواج نکنند؛<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۳۶۱.</ref> اما به این سخن اشکال کرده‌اند که چنین سفارشی در وصیت‌نامه‌ای که [[محمد بن یعقوب کلینی|کُلینی]] در کتاب [[الکافی (کتاب)|الکافی]] از [[امام موسی کاظم علیه‌السلام|امام کاظم(ع)]] نقل کرده،<ref>نگاه کنید به کلینی، کتاب الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۱۷.</ref> نیامده است.<ref>قرشی، حیاة الامام موسی بن جعفر(ع)، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۴۹۷.</ref> برخی از محققان نیز ازدواج نکردن حضرت معصومه(س) و خواهرانش را شدت اختناق [[حکومت عباسیان]] به‌ویژه [[هارون عباسی|هارون]] و [[مأمون عباسی|مأمون]] دانسته‌اند.<ref>حسینی، «راز عدم ازدواج حضرت معصومه(ع)»، ص۱۰۳-۱۰۴.</ref>


== سفر به ایران، ورود به قم و درگذشت==
==سفر به ایران، ورود به قم و درگذشت==
برپایه کتاب [[تاریخ قم (حسن بن محمد قمی)|تاریخ قم]]، حضرت معصومه در [[سال ۲۰۱ هجری قمری|سال ۲۰۱ق]] برای دیدار برادرش امام رضا(ع) از [[مدینه]] راهی [[ایران]] شد.<ref>قمی، تاریخ قم، توس، ص۲۱۳.</ref> بر اساس نقلی که [[باقر شریف قرشی|باقر شریف قَرَشی]] تاریخ‌پژوه شیعه، از کتاب «جوهرة الکلام فی مدح السادة الاعلام» آورده، دلیل مسافرت حضرت معصومه(س) به ایران نامه‌ای بود که امام رضا(ع) برای وی فرستاده بود و در آن از او خواسته بود به نزدش در [[خراسان بزرگ|خراسان]] برود.<ref>قرشی، حیاة الامام الرضا(ع)، ۱۳۸۰ش، ج۲، ص۳۵۱.</ref> امام رضا(ع) در آن زمان [[ولایتعهدی امام رضا(ع)|ولی‌عهد]] مأمون، خلیفه عباسی، بود و در خراسان سکونت داشت. حضرت معصومه در میان راه بیمار شد و درگذشت.<ref>قمی، تاریخ قم، توس، ص۲۱۳.</ref> به باور [[سید جعفر مرتضی عاملی]]، حضرت معصومه(س) در [[ساوه]] مسموم و شهید شده است.<ref>عاملی، حیاة السیاسیة للامام رضا(ع)، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۴۲۸.</ref>
برپایه کتاب [[تاریخ قم (حسن بن محمد قمی)|تاریخ قم]]، حضرت معصومه در [[سال ۲۰۱ هجری قمری|سال ۲۰۱ق]] برای دیدار برادرش امام رضا(ع) از [[مدینه]] راهی [[ایران]] شد.<ref>قمی، تاریخ قم، توس، ص۲۱۳.</ref> بر اساس نقلی که [[باقر شریف قرشی|باقر شریف قَرَشی]] تاریخ‌پژوه شیعه، از کتاب «جوهرة الکلام فی مدح السادة الاعلام» آورده، دلیل مسافرت حضرت معصومه(س) به ایران نامه‌ای بود که امام رضا(ع) برای وی فرستاده بود و در آن از او خواسته بود به نزدش در [[خراسان بزرگ|خراسان]] برود.<ref>قرشی، حیاة الامام الرضا(ع)، ۱۳۸۰ش، ج۲، ص۳۵۱.</ref> امام رضا(ع) در آن زمان [[ولایتعهدی امام رضا(ع)|ولی‌عهد]] مأمون، خلیفه عباسی، بود و در خراسان سکونت داشت. حضرت معصومه در میان راه بیمار شد و درگذشت.<ref>قمی، تاریخ قم، توس، ص۲۱۳.</ref> به باور [[سید جعفر مرتضی عاملی]]، حضرت معصومه(س) در [[ساوه]] مسموم و شهید شده است.<ref>عاملی، حیاة السیاسیة للامام رضا(ع)، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۴۲۸.</ref>


خط ۸۶: خط ۸۶:
==کتاب‌شناسی==
==کتاب‌شناسی==
برخی از کتاب‌ها درباره فاطمه معصومه(س) عبارت است از:
برخی از کتاب‌ها درباره فاطمه معصومه(س) عبارت است از:
* حضرت معصومه فاطمه دوم؛ [[محمد محمدی اشتهاردی]]
*حضرت معصومه فاطمه دوم؛ [[محمد محمدی اشتهاردی]]
* پرتوی از روی دوست؛ اسماعیل کرمانشاهی
*پرتوی از روی دوست؛ اسماعیل کرمانشاهی
* زندگانی حضرت معصومه و تاریخ قم؛ سید مهدی صحفی
*زندگانی حضرت معصومه و تاریخ قم؛ سید مهدی صحفی
* جغرافیای تاریخی حضرت فاطمه معصومه؛ سیدعلیرضا سیدکباری
*جغرافیای تاریخی حضرت فاطمه معصومه؛ سیدعلیرضا سیدکباری
* حضرت معصومه و شهر قم؛ محمد کریمی
*حضرت معصومه و شهر قم؛ محمد کریمی
* حیاة و کرامات فاطمة المعصومه؛ سید محمدعلی حسینی بقاعی لبنانی
*حیاة و کرامات فاطمة المعصومه؛ سید محمدعلی حسینی بقاعی لبنانی
* بانوی ملکوت؛ علی کریمی جهرمی
*بانوی ملکوت؛ علی کریمی جهرمی
* عمه سادات؛ سید ابوالقاسم حمیدی
*عمه سادات؛ سید ابوالقاسم حمیدی


== پانویس ==
==پانویس==
{{پانوشت}}
{{پانوشت}}


== یادداشت ==
==یادداشت==
{{یادداشت‌ها}}
{{یادداشت‌ها}}


== منابع ==
==منابع==
{{منابع}}
{{منابع}}
* ابن‌جوزی، تذکرة الخواص، قم، منشورات الشریف الرضی، ۱۴۱۸ق.
* ابن‌جوزی، تذکرة الخواص، قم، منشورات الشریف الرضی، ۱۴۱۸ق.
خط ۱۳۴: خط ۱۳۴:
{{پایان}}
{{پایان}}


== پیوند به بیرون ==
==پیوند به بیرون==
* [https://amfm.ir سایت حرم حضرت معصومه (س)]
*[https://amfm.ir سایت حرم حضرت معصومه (س)]
* [http://www.erfan.ir/farsi/mafatih326/ متن و صوت زیارتنامه حضرت فاطمه معصومه(س)]
*[http://www.erfan.ir/farsi/mafatih326/ متن و صوت زیارتنامه حضرت فاطمه معصومه(س)]
* [https://amfm.ir/ziaratnameh/ زیارتنامه حضرت معصومه به زبان‌های مختلف دنیا]
*[https://amfm.ir/ziaratnameh/ زیارتنامه حضرت معصومه به زبان‌های مختلف دنیا]
* [http://ensani.ir/fa/content/54418/default.aspx جغرافیای تاریخی هجرت حضرت معصومه(س)]
*[http://ensani.ir/fa/content/54418/default.aspx جغرافیای تاریخی هجرت حضرت معصومه(س)]
{{زنان اهل بیت}}
{{زنان اهل بیت}}
{{زنان تاثیرگذار از نگاه شیعه}}
{{زنان تاثیرگذار از نگاه شیعه}}
confirmed، protected، templateeditor
۷٬۳۱۶

ویرایش