غزوه بدر: تفاوت میان نسخه‌ها
←وقایع پس از جنگ
| خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
همچنین از آنجا که اموال مسلمانان مهاجر در [[مکه]] از طرف قریش مصادره شده بود، کاروان تجاری قریش که به سرپرستی [[ابوسفیان]] از مکه به [[شام]] می‌رفت تحت تعقیب مسلمانان قرار گرفت،<ref>واقدی، محمد بن عمر،المغازی، ج۱، ص۲۸. </ref> هر چند مسلمانان به آن دست نیافتند؛<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، داراحیاء التراث العربی، ج۲، ص۲۴۸ـ۲۴۹.</ref> اما نقش این واقعه را در شکل‌گیری جنگ بدر مهم دانسته‌اند.{{مدرک}} | همچنین از آنجا که اموال مسلمانان مهاجر در [[مکه]] از طرف قریش مصادره شده بود، کاروان تجاری قریش که به سرپرستی [[ابوسفیان]] از مکه به [[شام]] می‌رفت تحت تعقیب مسلمانان قرار گرفت،<ref>واقدی، محمد بن عمر،المغازی، ج۱، ص۲۸. </ref> هر چند مسلمانان به آن دست نیافتند؛<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، داراحیاء التراث العربی، ج۲، ص۲۴۸ـ۲۴۹.</ref> اما نقش این واقعه را در شکل‌گیری جنگ بدر مهم دانسته‌اند.{{مدرک}} | ||
== اقدامات دو سپاه پیش از جنگ == | ==اقدامات دو سپاه پیش از جنگ== | ||
=== خروج مسلمانان از مدینه === | ===خروج مسلمانان از مدینه=== | ||
با بازگشت کاروان از غزه به سوی [[مکه]]، خداوند [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبرش]] را برای خروج از مدینه برای پیروزی بر کاروان یا سپاه مشرکان فرمان داد.<ref>سوره انفال،آیات ۶ ـ ۷. </ref> [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|رسول خدا (ص)]] نیز این مطلب را اعلام کرد و بنا بر قول مشهور، در ۱۲ یا ۱۳ رمضان با ۳۱۳ نفر<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، داراحیاء التراث العربی، ج۲، ص۳۶۳-۳۶۴؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۹۶۸م، ج۲، ص۱۹-۲۰.</ref> از [[صحابه|اصحاب]] خود از [[مدینه]] خارج شدند<ref>بهرامیان، علی، دائره المعارف بزرگ اسلامی، ج۱۱، ص۵۲۷.</ref> در نخستین منزل، از گروه سان دید و چند نفر را به دلیل کمی سنّ بازگرداند. هم چنین [[ابولبابه انصاری |ابو لبابه]] را نیز به عنوان جانشین خود در مدینه بازگرداند.<ref>ابن اثیر، اسد الغابه، ۱۴۱۵ق، ۱۹۹۹۴م، ج ۲، ص ۲۸۳؛ طبری، تاریخ الطبری، منشورات مؤسسة الاعلمي للمطبوعات بيروت - لبنان، ج ۲ ، ص ۱۷۷؛ ابونعیم، معرة الصحابه، ج ۳، ص۱۰۹</ref> به گفته برخی تاریخ‌پژوهان، مسلمانان در این جنگ، امکانات و تجهیزات مناسبی نداشتند؛ از جمله اینکه از میان ۳۱۳ نفر، تنها ۷۰ نفر شمشیر داشتند، چند نفر کمان و نیزه و تنها یک نفر اسب داشت؛ چنان‌که از نظر غذا و پوشاک نیز وضعیت مناسبی نداشتند.<ref>قائدان، «مدیریت و رهبری پیامبر(ص) در عرصه‌های نظامی»، ص۶.</ref> | با بازگشت کاروان از غزه به سوی [[مکه]]، خداوند [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبرش]] را برای خروج از مدینه برای پیروزی بر کاروان یا سپاه مشرکان فرمان داد.<ref>سوره انفال،آیات ۶ ـ ۷. </ref> [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|رسول خدا (ص)]] نیز این مطلب را اعلام کرد و بنا بر قول مشهور، در ۱۲ یا ۱۳ رمضان با ۳۱۳ نفر<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، داراحیاء التراث العربی، ج۲، ص۳۶۳-۳۶۴؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۹۶۸م، ج۲، ص۱۹-۲۰.</ref> از [[صحابه|اصحاب]] خود از [[مدینه]] خارج شدند<ref>بهرامیان، علی، دائره المعارف بزرگ اسلامی، ج۱۱، ص۵۲۷.</ref> در نخستین منزل، از گروه سان دید و چند نفر را به دلیل کمی سنّ بازگرداند. هم چنین [[ابولبابه انصاری |ابو لبابه]] را نیز به عنوان جانشین خود در مدینه بازگرداند.<ref>ابن اثیر، اسد الغابه، ۱۴۱۵ق، ۱۹۹۹۴م، ج ۲، ص ۲۸۳؛ طبری، تاریخ الطبری، منشورات مؤسسة الاعلمي للمطبوعات بيروت - لبنان، ج ۲ ، ص ۱۷۷؛ ابونعیم، معرة الصحابه، ج ۳، ص۱۰۹</ref> به گفته برخی تاریخ‌پژوهان، مسلمانان در این جنگ، امکانات و تجهیزات مناسبی نداشتند؛ از جمله اینکه از میان ۳۱۳ نفر، تنها ۷۰ نفر شمشیر داشتند، چند نفر کمان و نیزه و تنها یک نفر اسب داشت؛ چنان‌که از نظر غذا و پوشاک نیز وضعیت مناسبی نداشتند.<ref>قائدان، «مدیریت و رهبری پیامبر(ص) در عرصه‌های نظامی»، ص۶.</ref> | ||
=== اقدامات ابوسفیان === | ===اقدامات ابوسفیان=== | ||
از سوی دیگر، [[ابوسفیان]] که در [[شام]] گزارش‌هایی از تدارک [[اسلام|مسلمانان]] به منظور مقابله با کاروان [[قریش]] به دست آورده بود، قاصدی را روانه [[مکه]] کرد و از اهالی آن برای نجات دارایی‌شان کمک خواست. مردم مکه که همه یا بیشترشان در کاروان سهم داشتند به محض شنیدن خبر، که به توصیه [[ابوسفیان]] به صورتی کاملاً تحریک‌آمیز ابلاغ شد، در سپاهی متشکل از ۹۵۰ تن از تمامی عشایر، به استثنای بنی عدی بن کعب و با حضور همه اشراف، جز [[ابولهب]]، که [[عاص بن هاشم]] را به جای خود فرستاد، به سرکردگی [[ابوجهل]] (عمروبن هشام) مَخزومی، راهی بدر شدند. | از سوی دیگر، [[ابوسفیان]] که در [[شام]] گزارش‌هایی از تدارک [[اسلام|مسلمانان]] به منظور مقابله با کاروان [[قریش]] به دست آورده بود، قاصدی را روانه [[مکه]] کرد و از اهالی آن برای نجات دارایی‌شان کمک خواست. مردم مکه که همه یا بیشترشان در کاروان سهم داشتند به محض شنیدن خبر، که به توصیه [[ابوسفیان]] به صورتی کاملاً تحریک‌آمیز ابلاغ شد، در سپاهی متشکل از ۹۵۰ تن از تمامی عشایر، به استثنای بنی عدی بن کعب و با حضور همه اشراف، جز [[ابولهب]]، که [[عاص بن هاشم]] را به جای خود فرستاد، به سرکردگی [[ابوجهل]] (عمروبن هشام) مَخزومی، راهی بدر شدند. | ||
| خط ۷۰: | خط ۷۰: | ||
==وقایع غزوه== | ==وقایع غزوه== | ||
غزوه بدر از غزوه‌های کوتاه به شمار می‌آید زیرا بیش از یک نیم‌روز طول نکشید.<ref>واقدی، المغازی، ج۱، ص۷۵.</ref>{{یاد|وَذَلِكَ حِينَ زَاغَتْ الشّمْسُ، وَذَاكَ عِنْدَ انْهِزَامِهِمْ يَوْمَ بَدْرٍ.}} | غزوه بدر از غزوه‌های کوتاه به شمار می‌آید زیرا بیش از یک نیم‌روز طول نکشید.<ref>واقدی، المغازی، ج۱، ص۷۵.</ref>{{یاد|وَذَلِكَ حِينَ زَاغَتْ الشّمْسُ، وَذَاكَ عِنْدَ انْهِزَامِهِمْ يَوْمَ بَدْرٍ.}} | ||
=== برخی از حوادث شب قبل از جنگ=== | ===برخی از حوادث شب قبل از جنگ=== | ||
پیامبر در این شب استعانت به [[نماز]] داشتند و در تمام ساعاتی که جنگ برپا بود پیامبر مشغول خواندن نماز و [[دعا]] بودند؛ و در تمام جنگ‌های اسلام یگانه جنگی که از اوّل تا به آخر پیغمبر به دعا مشغول بودند، همین جنگ است.”از [[امام علی علیه‌السلام|علی(ع)]] روایت است که در شب بدر همه خوابیده بودند به جز پیامبر صلّی الله علیه وآله که زیر درختی تا صبح نماز می‌گزارد و می‌گریست.“<ref>مفید، ارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۷۳.</ref> | پیامبر در این شب استعانت به [[نماز]] داشتند و در تمام ساعاتی که جنگ برپا بود پیامبر مشغول خواندن نماز و [[دعا]] بودند؛ و در تمام جنگ‌های اسلام یگانه جنگی که از اوّل تا به آخر پیغمبر به دعا مشغول بودند، همین جنگ است.”از [[امام علی علیه‌السلام|علی(ع)]] روایت است که در شب بدر همه خوابیده بودند به جز پیامبر صلّی الله علیه وآله که زیر درختی تا صبح نماز می‌گزارد و می‌گریست.“<ref>مفید، ارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۷۳.</ref> | ||
و نیز از علی علیه السّلام روایت است که می‌گفت: ”روز بدر چون مقداری جنگ کردم، شتابان برگشتم تا ببینم پیامبر صلّی الله علیه و سلّم در چه حال است و چه می‌کند، دیدم آن حضرت در [[سجده]] است و می‌گوید: «یا حیُّ یا قیّومُ!» و چیز دیگری بر آن نمی‌افزود، به صحنه برگشتم و دوباره بازگشتم دیدم هم‌چنان در سجده است و همان ذکر را می‌گوید، باز هم به صحنه برگشتم دفعۀ بعد هم که آمدم هم‌چنان در سجده بود و همان ذکر را تکرار می‌فرمود؛ و آن‌قدر ادامه داد تا فتح نصیب گردید!“»<ref>https://maktabevahy.org/Document/Speech/Details/93/قضایای-جنگ-بدر?page=4 | و نیز از علی علیه السّلام روایت است که می‌گفت: ”روز بدر چون مقداری جنگ کردم، شتابان برگشتم تا ببینم پیامبر صلّی الله علیه و سلّم در چه حال است و چه می‌کند، دیدم آن حضرت در [[سجده]] است و می‌گوید: «یا حیُّ یا قیّومُ!» و چیز دیگری بر آن نمی‌افزود، به صحنه برگشتم و دوباره بازگشتم دیدم هم‌چنان در سجده است و همان ذکر را می‌گوید، باز هم به صحنه برگشتم دفعۀ بعد هم که آمدم هم‌چنان در سجده بود و همان ذکر را تکرار می‌فرمود؛ و آن‌قدر ادامه داد تا فتح نصیب گردید!“»<ref>https://maktabevahy.org/Document/Speech/Details/93/قضایای-جنگ-بدر?page=4 | ||
| خط ۱۴۸: | خط ۱۴۸: | ||
'''گفتگوی پیامبر با کشتگان مشرکان''' | '''گفتگوی پیامبر با کشتگان مشرکان''' | ||
اموال برجای مانده به دستور [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر (ص)]] یکجا گردآوری شد. پس از [[دفن]] کردن پیکرهای [[شهادت|شهدا]]، اجساد کشته شدگان از [[شرک|مشرکان]] و سران قریش که به گفته بخاری 24 نفر بودند و به اصحاب قلیب مشهور شدند را به درون چاه انداخته شدند.<ref>واقدی، المغازی، ۱۹۸۹م، ج۱، ص۱۱۱-۱۱۲؛ ابوالفتوح رازی، روض الجنان و روح الجنان، ۱۴۰۸ق، ج۴، ص۲۵۹.</ref> سپس پیامبر(ص) خطاب به آنان (اصحاب قلیب) گفت: | اموال برجای مانده به دستور [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر (ص)]] یکجا گردآوری شد. پس از [[دفن]] کردن پیکرهای [[شهادت|شهدا]]، اجساد کشته شدگان از [[شرک|مشرکان]] و سران قریش که به گفته بخاری 24 نفر بودند و به [[اصحاب قلیب]] مشهور شدند را به درون چاه انداخته شدند.<ref>واقدی، المغازی، ۱۹۸۹م، ج۱، ص۱۱۱-۱۱۲؛ ابوالفتوح رازی، روض الجنان و روح الجنان، ۱۴۰۸ق، ج۴، ص۲۵۹.</ref> سپس پیامبر(ص) خطاب به آنان (اصحاب قلیب) گفت: | ||
::<blockquote>«آیا آنچه را پروردگارتان به شما وعده داده بود، حقیقت یافتید؟ همانا من آنچه را پروردگارم به من وعده داده بود، حقیقت یافتم».<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۸، ص۱۸۸؛ واقدی، المغازی، ۱۹۸۹م، ج۱، ص۱۱۲؛ بخاری، صحیح بخاری، تهران، ج۵، ص۸؛ انصاری، کشف الاسرار، ۱۳۷۱ش، ج۴، ص۶۵-۶۶.</ref> | ::<blockquote>«آیا آنچه را پروردگارتان به شما وعده داده بود، حقیقت یافتید؟ همانا من آنچه را پروردگارم به من وعده داده بود، حقیقت یافتم».<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۸، ص۱۸۸؛ واقدی، المغازی، ۱۹۸۹م، ج۱، ص۱۱۲؛ بخاری، صحیح بخاری، تهران، ج۵، ص۸؛ انصاری، کشف الاسرار، ۱۳۷۱ش، ج۴، ص۶۵-۶۶.</ref> | ||
| خط ۱۹۶: | خط ۱۹۶: | ||
==جستارهای وابسته== | ==جستارهای وابسته== | ||
* [[ابوسفیان]] | *[[ابوسفیان]] | ||
* [[غزوه احد]] | *[[غزوه احد]] | ||
* [[غزوه خندق]] | *[[غزوه خندق]] | ||
== پانویس == | ==پانویس== | ||
{{پانوشت}} | {{پانوشت}} | ||
== یادداشت == | ==یادداشت== | ||
{{یادداشت‌ها}} | {{یادداشت‌ها}} | ||
| خط ۲۳۸: | خط ۲۳۸: | ||
==پیوند به بیرون== | ==پیوند به بیرون== | ||
*[http://www.aparat.com/v/It2S1 کلیپی از فیلم محمد رسول الله (ص) از صحنۀ جنگ بدر. حمزه سید الشهدا، عبیده و حضرت علی (ع) در برابر کفار می‌جنگند و پیروز می‌شوند.] | *[http://www.aparat.com/v/It2S1 کلیپی از فیلم محمد رسول الله (ص) از صحنۀ جنگ بدر. حمزه سید الشهدا، عبیده و حضرت علی (ع) در برابر کفار می‌جنگند و پیروز می‌شوند.] | ||
* [http://book.iranseda.ir/DetailsAlbum/?VALID=TRUE&g=148158# کتاب گویای محمد رسول الله - از غزوه بدر تا احد] | *[http://book.iranseda.ir/DetailsAlbum/?VALID=TRUE&g=148158# کتاب گویای محمد رسول الله - از غزوه بدر تا احد] | ||
{{غزوه‌های پیامبر(ص)}} | {{غزوه‌های پیامبر(ص)}} | ||