جمهوری آذربایجان: تفاوت میان نسخه‌ها

جمهوری آذربایجان که در نوشته‌های مورخان باستان، از آن به آلبانیا، آردان و ارّان یاد شده است<ref>رضا، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۶۹ش، ج۱، ص۲۴۴-۲۳۷.</ref>،  با ۸۶۶۰۰ کیلومتر مربع مساحت در غرب دریای خزر و شمال [[ایران]] قرار دارد. اذربایجان از شمال با جمهوری خودمختار [[داغستان]] ([[روسیه]])، از شمال غرب با [[گرجستان]]، از غرب با [[ارمنستان]] و از طریق نخجوان با [[ترکیه]] همسایه  است. اذربایجان از طریق دریای خزر با [[ترکمنستان]] و [[قزاقستان]] نیز مرز آبی دارد. این کشور از شمال به رشته کوه‌های [[قفقاز]] و از جنوب به رودخانه ارس محدود است.<ref>رضا، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۶۹ش، ج۱، ص۲۴۴-۲۳۷.</ref> رود کُر یا کور از میان این کشور می‌گذرد.<ref>رضا، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۶۹ش، ج۱، ص۲۴۴-۲۳۷.</ref>

==تاریخ سیاسی==

بنا بر اعتقاد [[حاج علی‌اکرام علی‌اف]] و دیگر اسلامگرایان [[جمهوری آذربایجان]]، آمار جمعیتی [[شیعیان]] جمهوری آذربایجان ۸۵ تا ۹۰ درصد است و در پایین ذکر‌کردن این جمعیت، اغراض سیاسی وجود دارد.<ref>[http://wikifeqh.ir/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86?hilight=%D8%AD%DC+%D8%A7%D9%81 «جمهوری آذربایجان»]، وبگاه ویکی فقه.</ref>

روس‌ها پس از گرفتن حاکمیت مناطق شمال رود ارس، تا چندین دهه نسبت به آن کم‌توجه بوده و سرمایه‌گذاری اندکی داشت.<ref>مدخل اذربایجان، دانشنامه (آنلاین) بریتانیکا.بازدید:۱۳۹۸/۱۰/۸.</ref> با کشف و استخراج نفت در باکو در دهه ۱۲۵۰ش/۱۸۷۰م حاکمیت روسیه و حضور اتباع روس و ارمنی بیشتر شد. گفته می‌شود در این زمان برای کنترل فعالیت‌های دینی  و نیز قطع ارتباط مسلمانان آذربایجان با ایران و عراق، اداره روحانیت قفقاز تاسیس شد. فعالیت‌هایی نیز از سوی تزار برای اختلاف بین مسلمانان و وابستگی روحانیت شیعه صورت گرفت. در ابتدای قرن بیستم، فضای اجتماعی جمهوری آذربایجان تحت تأثیر جریان‌های دین‌ستیز و نیز روشن‌فکری، سکولاریسم را تجربه کرد.<ref>جباری، شیعیان آذربایجان، ۱۳۸۹ش، ص۲۸-۲۹.</ref>{{یاد|در فاصله بین سال‌های ۱۲۸۴ش/۱۹۰۵م تا ۱۲۹۶ش/۱۹۱۷م، افرادی ظهور کردند که در مجلات و روزنامه‌های محلی، از برخی مراسم شیعی مانند برپایی مراسم عاشورا و برخی سنت‌های قدیمی و مذهبی انتقاد می‌کردند. در مقابل این تحرکات، علمای دینی با نوشتن برخی مطالب، می‌کوشیدند عدم‌مخالفت دین با علم را نشان دهند.}}

در دوره حکومت کمونیستی، اسلام از صحنه زندگی اجتماعی بیرون رانده شده و امر خصوصی شهروندان کشور اعلام شد.<ref>اشرافی، مرتضی، «بررسی و تحلیل وضعیت شیعیان جمهوری آذربایجان»، ۱۳۹۶ش، ص۷۳-۱۰۰.</ref>

[[پرونده:کشور اذربایجان.jpg|بندانگشتی|409x409پیکسل]]

هر چند بر اساس ماده ۴۸ قانون‌اساسی آذربایجان، حکومت این کشور، یک دولت غیر مذهبی است و مذهب رسمی ندارد اما نخستین رییس جمهور اذربایجان، حیدر علی‌اف پس از استقلال، سفر [[حج]] انجام داد و در همان سال‌ها حج مسلمانان آذربایجان از سر گرفته شد. هم‌چنین مقامات رسمی ساخت مساجد، گسترش ادبیات اسلامی و احیای آموزش خصوصی اسلامی را تشویق کردند.<ref>[http://noorportal.net/951/1254/1310/23610.aspx مذهب شیعه در آذربایجان بعد از فروپاشی شوروی]</ref> گرچه برخی، مسلمانان سکولار را در اذربایجان رو به ازدیاد میدانند.<ref>[https://eurasianet.org/azerbaijan-islam-comes-with-a-secular-face «اذربایجان:بازگشت اسلام با چهره سکولار»، سایت eurasianet.]</ref>