پرش به محتوا

حبیب بن مظاهر: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۸: خط ۲۸:
'''حَبیب بن مُظاهِر اَسَدی''' (شهادت [[سال ۶۱ هجری قمری|۶۱ق]]) از [[شهدای کربلا]]. حبیب از [[بنی‌اسد|قبیله بنی‌اسد]] و از اصحاب خاص [[امام علی علیه‌السلام|حضرت علی(ع)]] بود. او از کسانی بود که پس از مرگ [[معاویة بن ابی‌سفیان|معاویه]] به [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] برای رفتن به [[کوفه]] نامه نوشتند. پس از شهادت مسلم، حبیب مخفیانه از [[کوفه]] خارج شد و خود را به امام حسین رساند و در [[روز عاشورا]] در [[کربلا]] به [[شهادت]] رسید. قبر او در [[حرم امام حسین(ع)]] و در نزدیکی [[ضریح امام حسین(ع)]] قرار دارد.
'''حَبیب بن مُظاهِر اَسَدی''' (شهادت [[سال ۶۱ هجری قمری|۶۱ق]]) از [[شهدای کربلا]]. حبیب از [[بنی‌اسد|قبیله بنی‌اسد]] و از اصحاب خاص [[امام علی علیه‌السلام|حضرت علی(ع)]] بود. او از کسانی بود که پس از مرگ [[معاویة بن ابی‌سفیان|معاویه]] به [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] برای رفتن به [[کوفه]] نامه نوشتند. پس از شهادت مسلم، حبیب مخفیانه از [[کوفه]] خارج شد و خود را به امام حسین رساند و در [[روز عاشورا]] در [[کربلا]] به [[شهادت]] رسید. قبر او در [[حرم امام حسین(ع)]] و در نزدیکی [[ضریح امام حسین(ع)]] قرار دارد.


==نام، کنیه و نسب ==
==نام، کنیه و نسب==
حبیب بن مُظَهَّر<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۹۸۶م، ج۴، ص۵۵۳.</ref> از قبیله بنی‌اسد و کنیه ابوالقاسم بوده‌ است.<ref>سماوی، ابصارالعین، ۱۳۸۱ش، ص۳۰۸.</ref> در منابع نام پدر او به صورت مُظاهر<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۹۶۷، ج۵، ص۳۵۲، ۳۵۵، ۴۱۶.</ref> و مُظَهَّر<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۲۰۰۰م، ج۲، ص۴۶۲، ۴۷۸، ۴۸۰.</ref> و در برخی مُطَهَّر<ref>ابن‌اعثم، الفتوح، ۱۹۹۱م، ج۵، ص۲۸، ۳۴، ۸۷.</ref> ذکر شده است. [[عبدالله مامقانی|مامَقانی]]، با استناد به آنچه در زبان‌ها و زیارات مشهور است، مُظاهر را صحیح شمرده است.<ref>مامقانی، تنقیح المقال، ۱۴۲۳ق، ج۱۷، ص۳۹۴ـ۳۹۵.</ref> اما [[سید محسن امین]] گفته است بر اساس آنچه در نسخه‌های کتاب‌های قدیم آمده مُظَهَّر درست است و مظاهر خلاف ضبط قدما است.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۹۸۶م، ج۴، ص۵۵۳.</ref>
حبیب بن مُظَهَّر<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۹۸۶م، ج۴، ص۵۵۳.</ref> از قبیله بنی‌اسد و کنیه ابوالقاسم بوده‌ است.<ref>سماوی، ابصارالعین، ۱۳۸۱ش، ص۳۰۸.</ref> در منابع نام پدر او به صورت مُظاهر<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۹۶۷، ج۵، ص۳۵۲، ۳۵۵، ۴۱۶.</ref> و مُظَهَّر<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۲۰۰۰م، ج۲، ص۴۶۲، ۴۷۸، ۴۸۰.</ref> و در برخی مُطَهَّر<ref>ابن‌اعثم، الفتوح، ۱۹۹۱م، ج۵، ص۲۸، ۳۴، ۸۷.</ref> ذکر شده است. [[عبدالله مامقانی|مامَقانی]]، با استناد به آنچه در زبان‌ها و زیارات مشهور است، مُظاهر را صحیح شمرده است.<ref>مامقانی، تنقیح المقال، ۱۴۲۳ق، ج۱۷، ص۳۹۴ـ۳۹۵.</ref> اما [[سید محسن امین]] گفته است بر اساس آنچه در نسخه‌های کتاب‌های قدیم آمده مُظَهَّر درست است و مظاهر خلاف ضبط قدما است.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۹۸۶م، ج۴، ص۵۵۳.</ref>
==صحابه پیامبر ==
==صحابه پیامبر==
ابن‌حجر عسقلانی در کتاب الاصابة فی تمییز الصحابه از منابع صحابه‌نگاری نام او را آورده است. به گفته او حبیب، پیامبر را درک کرده است<ref>ابن‌حجر عسقلانی، الاصابة، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۱۴۲.</ref> اما به گفته [[سید محسن امین]] نام او در کتاب‌های [[الاستیعاب (کتاب)|الاِستیعاب]] و [[اسد الغابة (کتاب)|اُسدالغابه]] از منابع صحابه‌نگاری به عنوان صحابه پیامبر نیامده است.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۹۸۶م، ج۴، ص۵۵۴.</ref>
ابن‌حجر عسقلانی در کتاب الاصابة فی تمییز الصحابه از منابع صحابه‌نگاری نام او را آورده است. به گفته او حبیب، پیامبر را درک کرده است<ref>ابن‌حجر عسقلانی، الاصابة، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۱۴۲.</ref> اما به گفته [[سید محسن امین]] نام او در کتاب‌های [[الاستیعاب (کتاب)|الاِستیعاب]] و [[اسد الغابة (کتاب)|اُسدالغابه]] از منابع صحابه‌نگاری به عنوان صحابه پیامبر نیامده است.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۹۸۶م، ج۴، ص۵۵۴.</ref>


[[شیخ طوسی]] او را در زمره فهرست اصحاب [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]]، [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|امام حسن(ع)]] و [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] آورده است.<ref>شیخ طوسی، رجال الطوسی، ۱۳۷۳ش، ص۶۰، ۹۳، ۱۰۰.</ref>  
[[شیخ طوسی]] او را در زمره فهرست اصحاب [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]]، [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|امام حسن(ع)]] و [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] آورده است.<ref>شیخ طوسی، رجال الطوسی، ۱۳۷۳ش، ص۶۰، ۹۳، ۱۰۰.</ref>  


== ویژگی‌ها ==
==ویژگی‌ها==
حبیب، در همه جنگ‌ها در کنار امام علی بود و از یاران خاص و از حاملان علم و دانش آن حضرت شمرده می‌شد.<ref>سماوی، ابصارالعین، ۱۳۸۱ش، ص۱۲۷.</ref> او عضو [[شرطة الخمیس]] (نیروی ضربتی و گوش به فرمان علی(ع)) بود.<ref>الاختصاص، شیخ مفید، ۱۴۱۳ق، ص۲-۷.</ref> حبیب از حضرت علی(ع)، [[علم منایا و بلایا|علم مَنایا و بلایا]] (علم به اموری که بعدها اتفاق خواهد افتاد) اموخته بود.<ref>مجلسی، روضة المتقین، ۱۴۰۶ق، ج۱۴، ص۴۶۳.</ref> گفت‌وگویی از او و [[میثم تمار]] سال‌های پیش از [[واقعه کربلا]] نقل شده است که هر یک نحوه [[شهادت]] دیگری را پیشگویی کرده‌اند.<ref>سماوی، ابصارالعین، ۱۳۸۱ش، ص۱۲۷.</ref>
حبیب، در همه جنگ‌ها در کنار امام علی بود و از یاران خاص و از حاملان علم و دانش آن حضرت شمرده می‌شد.<ref>سماوی، ابصارالعین، ۱۳۸۱ش، ص۱۲۷.</ref> او عضو [[شرطة الخمیس]] (نیروی ضربتی و گوش به فرمان علی(ع)) بود.<ref>الاختصاص، شیخ مفید، ۱۴۱۳ق، ص۲-۷.</ref> حبیب از حضرت علی(ع)، [[علم منایا و بلایا|علم مَنایا و بلایا]] (علم به اموری که بعدها اتفاق خواهد افتاد) اموخته بود.<ref>مجلسی، روضة المتقین، ۱۴۰۶ق، ج۱۴، ص۴۶۳.</ref> گفت‌وگویی از او و [[میثم تمار]] سال‌های پیش از [[واقعه کربلا]] نقل شده است که هر یک نحوه [[شهادت]] دیگری را پیشگویی کرده‌اند.<ref>سماوی، ابصارالعین، ۱۳۸۱ش، ص۱۲۷.</ref>


خط ۴۲: خط ۴۲:
در [[زیارت امام حسین(ع)]] در [[نیمه شعبان]] و غیره<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۵ ص۷۱ و ج۹۸ ص۲۷</ref> نام او آمده است.<ref> ابن‌طاووس، اقبال الاعمال، ص۲۲۹</ref>
در [[زیارت امام حسین(ع)]] در [[نیمه شعبان]] و غیره<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۵ ص۷۱ و ج۹۸ ص۲۷</ref> نام او آمده است.<ref> ابن‌طاووس، اقبال الاعمال، ص۲۲۹</ref>


== حضور در واقعه کربلا ==
==حضور در واقعه کربلا==


=== دعوت از امام ===
===دعوت از امام===
پس از مرگ [[معاویة بن ابی‌سفیان|معاویه]] در سال ۶۰ق، حبیب و جمعی از بزرگان شیعیان [[کوفه]]، همچون [[سلیمان بن صرد خزاعی|سلیمان بن صُرَد]]، [[مسیب بن نجبه|مُسیب بن نَجَبَه]] و [[رفاعة بن شداد بجلی|رَفاعة بن شداد بَجَلی]]، از [[بیعت]] با [[یزید بن معاویه|یزید]] خودداری کردند و برای امام حسین(ع) نامه نوشتند و آن حضرت را برای قیام بر ضد [[بنی‌امیه|امویان]] به کوفه دعوت کردند<ref>شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۳۶-۳۷.</ref> زمانی که [[مسلم بن عقیل]] به کوفه آمد، به یاری او شتافتند. حبیب به همراه [[مسلم بن عوسجه اسدی|مسلم بن عوسجه]] به طور پنهانی در کوفه برای مسلم بن عقیل از مردم [[بیعت]] می‌گرفتند.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۹۸۶م، ج۴، ص۵۵۴.</ref>
پس از مرگ [[معاویة بن ابی‌سفیان|معاویه]] در سال ۶۰ق، حبیب و جمعی از بزرگان شیعیان [[کوفه]]، همچون [[سلیمان بن صرد خزاعی|سلیمان بن صُرَد]]، [[مسیب بن نجبه|مُسیب بن نَجَبَه]] و [[رفاعة بن شداد بجلی|رَفاعة بن شداد بَجَلی]]، از [[بیعت]] با [[یزید بن معاویه|یزید]] خودداری کردند و برای امام حسین(ع) نامه نوشتند و آن حضرت را برای قیام بر ضد [[بنی‌امیه|امویان]] به کوفه دعوت کردند<ref>شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۳۶-۳۷.</ref> زمانی که [[مسلم بن عقیل]] به کوفه آمد، به یاری او شتافتند. حبیب به همراه [[مسلم بن عوسجه اسدی|مسلم بن عوسجه]] به طور پنهانی در کوفه برای مسلم بن عقیل از مردم [[بیعت]] می‌گرفتند.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۹۸۶م، ج۴، ص۵۵۴.</ref>


=== پیوستن به امام ===
===پیوستن به امام===
هنگامی که [[عبیدالله بن زیاد|ابن‌زیاد]] به کوفه رفت و مردم مسلم بن عقیل را تنها گذاشتند، [[بنی‌اسد|قبیله بنی‌اسد]]، حبیب و مسلم بن عوسجه را پنهان کردند تا به آنها آسیبی نرسد. آنها مخفیانه از [[کوفه]] خارج شدند و در  روز [[۷ محرم|هفتم محرم]] در کربلا، به کاروان امام پیوستند.<ref>سماوی، ابصارالعین، ۱۳۸۱ش، ص۱۲۸.</ref>
هنگامی که [[عبیدالله بن زیاد|ابن‌زیاد]] به کوفه رفت و مردم مسلم بن عقیل را تنها گذاشتند، [[بنی‌اسد|قبیله بنی‌اسد]]، حبیب و مسلم بن عوسجه را پنهان کردند تا به آنها آسیبی نرسد. آنها مخفیانه از [[کوفه]] خارج شدند و در  روز [[۷ محرم|هفتم محرم]] در کربلا، به کاروان امام پیوستند.<ref>سماوی، ابصارالعین، ۱۳۸۱ش، ص۱۲۸.</ref>


به گزارش [[سید محسن امین]]، حبیب وقتی دید که یاران امام اندک و دشمنان او بسیارند، از امام حسین(ع) اجازه گرفت و نزد افرادی از قبیله بنی‌اسد که در نزدیکی کربلا سکونت داشتند رفت و آنان  به یاری امام طلبید. اما [[عمر بن سعد]] با فرستادن سپاهی، مانع از پیوستن آنان به امام شد.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۹۸۶م، ج۴، ص۵۵۴.</ref>  
به گزارش [[سید محسن امین]]، حبیب وقتی دید که یاران امام اندک و دشمنان او بسیارند، از امام حسین(ع) اجازه گرفت و نزد افرادی از قبیله بنی‌اسد که در نزدیکی کربلا سکونت داشتند رفت و آنان  به یاری امام طلبید. اما [[عمر بن سعد]] با فرستادن سپاهی، مانع از پیوستن آنان به امام شد.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۹۸۶م، ج۴، ص۵۵۴.</ref>


'''در عصر تاسوعا'''
==== در عصر تاسوعا ====
حبیب بن مظاهر، قبل از [[روز عاشورا]]، [[قرة بن قیس حنظلی]] را که از طرف [[عمر بن سعد]] برای [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] نامه آورده بود، موعظه کرد و از او خواست که حسین(ع) را یاری کند چراکه به واسطه پدرانش خداوند تو و ما کرامت بخشیده است.<ref>سماوی، ابصارالعین، ۱۳۸۱ش، ص۱۳۰.</ref> در روز نهم محرم، حبیب به همراهی [[زهیر بن قین بجلی|زهیر]] و گروهی دیگر به همراه [[حضرت عباس علیه السلام|حضرت عباس(ع)]] به قصد موعظه سپاه دشمن که می‌خواستند به خیمه‌های امام حمله کنند، به ذکر اوصاف امام و یارانش پرداخت و آنان را از جنگ برحذر داشت.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۲۰۰۰م، ج۲، ص۴۸۴.</ref>


حبیب بن مظاهر، قبل از [[روز عاشورا]]، [[قرة بن قیس حنظلی]] را که از طرف [[عمر بن سعد]] برای [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] نامه آورده بود، موعظه کرد و از او خواست که حسین(ع) را یاری کند چراکه به واسطه پدرانش خداوند تو و ما کرامت بخشیده است.<ref>سماوی، ابصارالعین، ۱۳۸۱ش، ص۱۳۰.</ref> در روز نهم محرم، حبیب به همراهی [[زهیر بن قین بجلی|زهیر]] و گروهی دیگر به همراه [[حضرت عباس علیه السلام|حضرت عباس(ع)]] به قصد موعظه سپاه دشمن که می‌خواستند به خیمه‌های امام حمله کنند، به ذکر اوصاف امام و یارانش پرداخت و آنان را از جنگ برحذر داشت.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۲۰۰۰م، ج۲، ص۴۸۴.</ref>
==== در شب عاشورا ====
 
در شب عاشورا، [[نافع بن هلال بجلی|نافع بن هلال]]، حبیب را از نگرانی [[حضرت زینب سلام الله علیها|زینب دختر امام علی(ع)]]، درباره وفاداری یاران امام باخبر کرد. نافع و حبیب، اصحاب امام حسین را گرد آوردند و همگی نزد امام رفتند و اعلان کردند که تا آخرین قطره خون خود از خاندان پیامبر(ص) حمایت خواهند کرد.<ref>موسوعة کلمات الامام الحسین(ع)، ۱۳۷۴ش، ص۴۰۷ـ۴۰۸.</ref>
'''در شب عاشورا'''
 
در شب عاشورا، [[نافع بن هلال بجلی|نافع بن هلال]]، حبیب را از نگرانی [[حضرت زینب سلام الله علیها|زینب دختر امام علی(ع)]]، درباره وفاداری یاران امام باخبر کرد. نافع و حبیب، اصحاب امام حسین را گرد آوردند و همگی نزد امام رفتند و اعلان کردند که تا آخرین قطره خون خود از خاندان پیامبر(ص) حمایت خواهند کرد.<ref>موسوعة کلمات الامام الحسین(ع)، ۱۳۷۴ش، ص۴۰۷ـ۴۰۸.</ref>  
 
'''در روز عاشورا'''


==== در روز عاشورا ====
[[روز عاشورا]]، امام حسین(ع) حبیب بن مظاهر را فرمانده جناح چپ نیروهای خویش کرد.<ref>خوارزمی، مقتل الحسین، ۱۴۲۳ق، ج۲ ص۷.</ref> امام حسین(ع) در سخنرانی خود، حسب، نسب، فضایل خویش و حدیث "[[حدیث سیدا شباب اهل الجنة|هذانِ سَیّدا شَبابِ اَهلِ الْجَنَّةِ]]" را یادآور شد و فرمود در میان شما افرادی هستند که این حدیث را از پیامبر(ص) شنیده‌اند. در این هنگام [[شمر بن ذی‌الجوشن]] گفت: من خدا را با شک و تردید عبادت کرده باشم اگر بدانم تو چه می‌گویی. حبیب بن مظاهر در پاسخ او گفت: به خدا من چنان می‌بینم که تو با هفتاد شک و تردید خدا را عبادت می‌کنی، شهادت می‌دهم که راست می‌گویی و نمی‌فهمی چه می‌گوید، چراکه قلب تو سیاه و مهر شده است.<ref>شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۹۸.</ref>  
[[روز عاشورا]]، امام حسین(ع) حبیب بن مظاهر را فرمانده جناح چپ نیروهای خویش کرد.<ref>خوارزمی، مقتل الحسین، ۱۴۲۳ق، ج۲ ص۷.</ref> امام حسین(ع) در سخنرانی خود، حسب، نسب، فضایل خویش و حدیث "[[حدیث سیدا شباب اهل الجنة|هذانِ سَیّدا شَبابِ اَهلِ الْجَنَّةِ]]" را یادآور شد و فرمود در میان شما افرادی هستند که این حدیث را از پیامبر(ص) شنیده‌اند. در این هنگام [[شمر بن ذی‌الجوشن]] گفت: من خدا را با شک و تردید عبادت کرده باشم اگر بدانم تو چه می‌گویی. حبیب بن مظاهر در پاسخ او گفت: به خدا من چنان می‌بینم که تو با هفتاد شک و تردید خدا را عبادت می‌کنی، شهادت می‌دهم که راست می‌گویی و نمی‌فهمی چه می‌گوید، چراکه قلب تو سیاه و مهر شده است.<ref>شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۹۸.</ref>  


در ابتدای درگیری که [[لشکر عمر بن سعد|لشکریان عمر سعد]] مبارزه می‌طلبیدند، حبیب و [[بریر بن خضیر همدانی|بریر بن خضیر]] به سوی میدان رفتند، اما امام حسین آنها را منع کرد. زمانی که [[ابوثمامه صائدی]] وقت [[نماز]] را به امام یادآوری کرد، امام فرمود: از آنان بخواهید دست از جنگ بردارند تا [[نماز]] بخوانیم. [[حصین بن نمیر]] گفت: نمازتان قبول نیست. حبیب بن مظاهر گفت: خیال می‌کنی نماز خاندان رسول قبول نیست و نماز تو قبول است ‌ای شراب‌خوار. حبیب بر او حمله کرد و با شمشیر به صورت اسب حصین زد، او بر زمین افتاد و یارانش حمله کرده، او را از چنگ حبیب نجات دادند.<ref>قمی، نفس المهموم، ۱۳۷۶ق، ص۱۲۴.</ref>
در ابتدای درگیری که [[لشکر عمر بن سعد|لشکریان عمر سعد]] مبارزه می‌طلبیدند، حبیب و [[بریر بن خضیر همدانی|بریر بن خضیر]] به سوی میدان رفتند، اما امام حسین آنها را منع کرد. زمانی که [[ابوثمامه صائدی]] وقت [[نماز]] را به امام یادآوری کرد، امام فرمود: از آنان بخواهید دست از جنگ بردارند تا [[نماز]] بخوانیم. [[حصین بن نمیر]] گفت: نمازتان قبول نیست. حبیب بن مظاهر گفت: خیال می‌کنی نماز خاندان رسول قبول نیست و نماز تو قبول است ‌ای شراب‌خوار. حبیب بر او حمله کرد و با شمشیر به صورت اسب حصین زد، او بر زمین افتاد و یارانش حمله کرده، او را از چنگ حبیب نجات دادند.<ref>قمی، نفس المهموم، ۱۳۷۶ق، ص۱۲۴.</ref>


حبیب پس از آنکه [[مسلم بن عوسجه اسدی|مسلم بن عوسجه]] بر زمین افتاده بود و لحظات آخر عمرش را سپری می‌کرد خطاب به او گفت: «کشته شدن تو بر من بسی مشکل است، ولی تو را به بهشت مژده می‌دهم» مسلم بن عوسجه گفت: خداوند تو را به خیر بشارت دهد. آنگاه حبیب به او گفت: اگر شهادتم نزدیک نبود، دوست داشتم آنچه برایت مهم است به من وصیت کنی تاحق دینی و خویشاوندی خود را ادا کرده باشم. مسلم بن عوسجه به امام اشاره کرد و به حبیب گفت: «تو را وصیت می‌کنم به امام حسین(ع)، خدای رحمتت کند تا جان در بدن داری از او دفاع کن و از یاری‌اش دست مکش تا کشته شوی.» حبیب بن مظاهر گفت: به وصیت تو عمل می‌کنم و چشم تو را روشن می‌گردانم.<ref>ابن‌طاووس، اللهوف، ۱۳۴۸ش، ص۱۰۷.</ref>  
حبیب پس از آنکه [[مسلم بن عوسجه اسدی|مسلم بن عوسجه]] بر زمین افتاده بود و لحظات آخر عمرش را سپری می‌کرد خطاب به او گفت: «کشته شدن تو بر من بسی مشکل است، ولی تو را به بهشت مژده می‌دهم» مسلم بن عوسجه گفت: خداوند تو را به خیر بشارت دهد. آنگاه حبیب به او گفت: اگر شهادتم نزدیک نبود، دوست داشتم آنچه برایت مهم است به من وصیت کنی تاحق دینی و خویشاوندی خود را ادا کرده باشم. مسلم بن عوسجه به امام اشاره کرد و به حبیب گفت: «تو را وصیت می‌کنم به امام حسین(ع)، خدای رحمتت کند تا جان در بدن داری از او دفاع کن و از یاری‌اش دست مکش تا کشته شوی.» حبیب بن مظاهر گفت: به وصیت تو عمل می‌کنم و چشم تو را روشن می‌گردانم.<ref>ابن‌طاووس، اللهوف، ۱۳۴۸ش، ص۱۰۷.</ref>
 
'''رجزهای حبیب'''


=== '''رجزهای حبیب''' ===
حبیب [[روز عاشورا]] رَجَزی که در حمله‌هایش می‌خواند چنین بود:
حبیب [[روز عاشورا]] رَجَزی که در حمله‌هایش می‌خواند چنین بود:
{{شعر جدید
{{شعر جدید
خط ۷۸: خط ۷۴:
|ترجمه=من حبیبم و پدرم مظهر است، جنگاور میدان کارزار و آتش شعله‌ور نبردم تعداد شما بیشتر و بالاتر است ولی ما در راه حق از شما وفادارتر و بردبارتریم. حجت‌مان برتر و حق ما آشکارتر است و از شما باتقواتر و دلیلمان استوارتر است.<ref>سماوی، ابصارالعین، ۱۳۸۱ش، ص۱۳۳.</ref>}}
|ترجمه=من حبیبم و پدرم مظهر است، جنگاور میدان کارزار و آتش شعله‌ور نبردم تعداد شما بیشتر و بالاتر است ولی ما در راه حق از شما وفادارتر و بردبارتریم. حجت‌مان برتر و حق ما آشکارتر است و از شما باتقواتر و دلیلمان استوارتر است.<ref>سماوی، ابصارالعین، ۱۳۸۱ش، ص۱۳۳.</ref>}}


== شهادت ==
==شهادت==
[[پرونده:مرقد حبيب بن مظاهر.jpg|بندانگشتی|مرقد حبیب بن مظاهر در [[حرم امام حسین(ع)]]]]
[[پرونده:مرقد حبيب بن مظاهر.jpg|بندانگشتی|مرقد حبیب بن مظاهر در [[حرم امام حسین(ع)]]]]
بنا به گزارش شیخ عباس قمی، حبیب بن مظاهر ۶۲ نفر از افراد دشمن را کشت. پس از آن بدیل بن صریم عقفانی به او حمله کرد و با شمشیر بر فرقش زد، فرد دیگری با نیزه به او حمله کرد. پس از آنکه حبیب از اسب بر زمین افتاد بدیل بن صریم سرش را از تن جدا کرد.<ref>قمی، نفس المهموم، ۱۳۷۶ق، ص۱۲۴.</ref> بنابر گزارش دیگری که در بحار الانوار آمده است، مردى از بنی‌تمیم بر حبیب حمله کرد و نیزه‌‏اى به او زد. وقتى حبیب خواست برخیزد، حصین بن نمیر، ضربه‌ای بر سرش زد و او را از پاى درآورد، آن‌گاه آن مرد تمیمى سرش را از تن جدا نمود.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۵، ص۲۶.</ref>
بنا به گزارش شیخ عباس قمی، حبیب بن مظاهر ۶۲ نفر از افراد دشمن را کشت. پس از آن بدیل بن صریم عقفانی به او حمله کرد و با شمشیر بر فرقش زد، فرد دیگری با نیزه به او حمله کرد. پس از آنکه حبیب از اسب بر زمین افتاد بدیل بن صریم سرش را از تن جدا کرد.<ref>قمی، نفس المهموم، ۱۳۷۶ق، ص۱۲۴.</ref> بنابر گزارش دیگری که در بحار الانوار آمده است، مردى از بنی‌تمیم بر حبیب حمله کرد و نیزه‌‏اى به او زد. وقتى حبیب خواست برخیزد، حصین بن نمیر، ضربه‌ای بر سرش زد و او را از پاى درآورد، آن‌گاه آن مرد تمیمى سرش را از تن جدا نمود.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۵، ص۲۶.</ref>
خط ۸۹: خط ۸۵:


به گزارش [[محمد سماوی نجفی|محمد بن طاهر سماوی]]، حبیب بن مظاهر فرزندی به نام قاسم داشت. او وقتی به بلوغ رسید بدیل بن صریم را کشت.<ref> سماوی، ابصارالعین، ۱۳۸۱ش، ص۱۲۷.</ref>   
به گزارش [[محمد سماوی نجفی|محمد بن طاهر سماوی]]، حبیب بن مظاهر فرزندی به نام قاسم داشت. او وقتی به بلوغ رسید بدیل بن صریم را کشت.<ref> سماوی، ابصارالعین، ۱۳۸۱ش، ص۱۲۷.</ref>   
=== مدفن ===
===مدفن===
قبیله بنی‌اسد هنگام دفن [[شهدای کربلا]] حبیب را که از بزرگان خود بود، در کنار قبر امام حسین(ع) جداگانه به خاک سپردند. مرقد او در [[حرم امام حسین(ع)]] قرار دارد.<ref>قائدان، عتبات عالیات عراق، ص۱۲۲.</ref>
قبیله بنی‌اسد هنگام دفن [[شهدای کربلا]] حبیب را که از بزرگان خود بود، در کنار قبر امام حسین(ع) جداگانه به خاک سپردند. مرقد او در [[حرم امام حسین(ع)]] قرار دارد.<ref>قائدان، عتبات عالیات عراق، ص۱۲۲.</ref>


== نقل روایت ==
==نقل روایت==
در کتاب‌های حدیثی روایاتی از حبیب نقل شده است. بنابه گفته [[شیخ صدوق]]، حبیب از امام حسین(ع) پرسید، قبل از آن‌که خداوند [[آدم (پیامبر)|حضرت آدم(ع)]] را بیافریند، شما چه بودید؟ امام(ع) فرمود: ما شبح‌‏هاى نورى بودیم که اطراف [[عرش|عرش خدا]] دور می‌زدیم و به [[فرشته|فرشتگان]]، [[تسبیح]] (سبحان الله) گفتن و [[تهلیل]] (لا اله الا الله) و [[تحمید]] (الحمد لله) را تعلیم می‌‏دادیم.<ref>شیخ صدوق، علل الشرائع، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۲۳.</ref>
در کتاب‌های حدیثی روایاتی از حبیب نقل شده است. بنابه گفته [[شیخ صدوق]]، حبیب از امام حسین(ع) پرسید، قبل از آن‌که خداوند [[آدم (پیامبر)|حضرت آدم(ع)]] را بیافریند، شما چه بودید؟ امام(ع) فرمود: ما شبح‌‏هاى نورى بودیم که اطراف [[عرش|عرش خدا]] دور می‌زدیم و به [[فرشته|فرشتگان]]، [[تسبیح]] (سبحان الله) گفتن و [[تهلیل]] (لا اله الا الله) و [[تحمید]] (الحمد لله) را تعلیم می‌‏دادیم.<ref>شیخ صدوق، علل الشرائع، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۲۳.</ref>


خط ۹۸: خط ۹۴:
کتاب "حبیب بن مظاهر" پنجمین شماره از مجموعه آشنایی با اسوه‌ها نوشته [[جواد محدثی]] است که چاپ هشتم آن در سال ۱۳۹۳ش از سوی بوستان کتاب قم منتشر شده است. این کتاب در ۵۲ صفحه زندگی حبیب بن مظاهر را گزارش کرده است.<ref>[https://bookroom.ir/book/43571 آشنایی با اسوه‌ها ۵: حبیب بن مظاهر]</ref>
کتاب "حبیب بن مظاهر" پنجمین شماره از مجموعه آشنایی با اسوه‌ها نوشته [[جواد محدثی]] است که چاپ هشتم آن در سال ۱۳۹۳ش از سوی بوستان کتاب قم منتشر شده است. این کتاب در ۵۲ صفحه زندگی حبیب بن مظاهر را گزارش کرده است.<ref>[https://bookroom.ir/book/43571 آشنایی با اسوه‌ها ۵: حبیب بن مظاهر]</ref>


== پانویس ==
==پانویس==
{{پانوشت}}
{{پانوشت}}


== منابع ==
==منابع==
{{منابع}}
{{منابع}}
*ابومخنف کوفی، لوط بن یحیی، وقعة الطف، محقق و مصحح: یوسفی غروی، محمدهادی‏، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ سوم، ۱۴۱۷ق.
*ابومخنف کوفی، لوط بن یحیی، وقعة الطف، محقق و مصحح: یوسفی غروی، محمدهادی‏، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ سوم، ۱۴۱۷ق.
خط ۱۲۶: خط ۱۲۲:


==پیوند به بیرون==
==پیوند به بیرون==
* [http://rch.ac.ir/article/Details/9445 دانشنامه جهان اسلام]
*[http://rch.ac.ir/article/Details/9445 دانشنامه جهان اسلام]
* [https://www.cgie.org.ir/fa/article/226898 دایرةالمعارف بزرگ اسلامی]
*[https://www.cgie.org.ir/fa/article/226898 دایرةالمعارف بزرگ اسلامی]
{{یاران امام علی (ع)}}
{{یاران امام علی (ع)}}
{{یاران امام حسن}}
{{یاران امام حسن}}