Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۴٬۲۰۶
ویرایش
خواجوی کرمانی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
Mkhaghanif (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
Mkhaghanif (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
==معرفی و جایگاه== | ==معرفی و جایگاه== | ||
کمال‌الدین ابوالعطاء محمود بن علی بن محمود کرمانی، متخلص به خواجو،<ref>سبحانی، تاریخ ادبیات ایران، ۱۳۹۵ش، ص۳۲۲.</ref> از عارفان<ref>صفا، تاریخ ادبیات ایران، ۱۳۶۷ش، ج۲، ص۱۸۲.</ref> و شاعران برجسته قرن هشتم دانسته شده است.<ref>حقیقت، فرهنگ شاعران زبان پارسی، ۱۳۶۸ش، ص۱۹۴؛ خواجوی کرمانی، دیوان کامل خواجوی کرمانی، مقدمه قانعی، ۱۳۷۴ش، ص۵.</ref> خواجو اشعار زیادی در منقبت بزرگان دینی،<ref>صفا، تاریخ ادبیات ایران، ۱۳۶۷ش، ج۲، ص۱۸۴.</ref> [[خلفای راشدین]]، سلاطین، امیران، وزیران و مشایخ تصوف<ref>دادبه، «خواجوی کرمانی»، ص۱۵.</ref> سروده است.<ref>خواجوی کرمانی، دیوان اشعار خواجو کرمانی، مقدمه محقق، ۱۳۶۹ش، ص۴۴ و ۵۵؛ خواجوی کرمانی، دیوان اشعار خواجو کرمانی، ۱۳۶۹ش، ص۱۲۸ و ۵۸۲.</ref> خواجو معاصر و هم‌نشین [[حافظ شیرازی|حافظ شیرازی]] بوده<ref>صفا، تاریخ ادبیات ایران، ۱۳۶۷ش، ج۲، ص۱۸۳؛ خواجوی کرمانی، دیوان اشعار خواجو کرمانی، مقدمه محقق، ۱۳۶۹ش، ص۴۷.</ref> و بر حافظ تأثیر فراوانی گذاشته است.<ref>شریفی، فرهنگ ادبیات فارسی، ۱۳۸۷ش، ص۵۹۹؛ خواجوی کرمانی، دیوان کامل خواجوی کرمانی، مقدمه انوری، ۱۳۷۴ش، ص۴.</ref> | کمال‌الدین ابوالعطاء محمود بن علی بن محمود کرمانی، متخلص به خواجو،<ref>سبحانی، تاریخ ادبیات ایران، ۱۳۹۵ش، ص۳۲۲.</ref> از عارفان<ref>صفا، تاریخ ادبیات ایران، ۱۳۶۷ش، ج۲، ص۱۸۲.</ref> و شاعران برجسته قرن هشتم دانسته شده است.<ref>حقیقت، فرهنگ شاعران زبان پارسی، ۱۳۶۸ش، ص۱۹۴؛ خواجوی کرمانی، دیوان کامل خواجوی کرمانی، مقدمه قانعی، ۱۳۷۴ش، ص۵.</ref> خواجو اشعار زیادی در منقبت بزرگان دینی،<ref>صفا، تاریخ ادبیات ایران، ۱۳۶۷ش، ج۲، ص۱۸۴.</ref> پیامبر اسلام و اهل‌بیت(ع)،<ref>مروجی، «خواجوی کرمانی»، ذیل مدخل؛ سبحانی، تاریخ ادبیات ایران، ۱۳۹۵ش، ص۳۲۳؛ خواجوی کرمانی، دیوان اشعار خواجو کرمانی، مقدمه محقق، ۱۳۶۹ش، ص۴۴.</ref> [[خلفای راشدین]]، سلاطین، امیران، وزیران و مشایخ تصوف<ref>دادبه، «خواجوی کرمانی»، ص۱۵.</ref> سروده است.<ref>خواجوی کرمانی، دیوان اشعار خواجو کرمانی، مقدمه محقق، ۱۳۶۹ش، ص۴۴ و ۵۵؛ خواجوی کرمانی، دیوان اشعار خواجو کرمانی، ۱۳۶۹ش، ص۱۲۸ و ۵۸۲.</ref> خواجو معاصر و هم‌نشین [[حافظ شیرازی|حافظ شیرازی]] بوده<ref>صفا، تاریخ ادبیات ایران، ۱۳۶۷ش، ج۲، ص۱۸۳؛ خواجوی کرمانی، دیوان اشعار خواجو کرمانی، مقدمه محقق، ۱۳۶۹ش، ص۴۷.</ref> و بر حافظ تأثیر فراوانی گذاشته است.<ref>شریفی، فرهنگ ادبیات فارسی، ۱۳۸۷ش، ص۵۹۹؛ خواجوی کرمانی، دیوان کامل خواجوی کرمانی، مقدمه انوری، ۱۳۷۴ش، ص۴.</ref> | ||
خواجو در سال ۶۸۹ق در [[کرمان]] به دنیا آمد.<ref>سبحانی، تاریخ ادبیات ایران، ۱۳۹۵ش، ص۳۲۲؛ صفا، تاریخ ادبیات ایران، ۱۳۶۷ش، ج۲، ص۱۸۲.</ref> سفرهای طولانی و متعدد در زندگی او گزارش شده است.<ref>شریفی، فرهنگ ادبیات فارسی، ۱۳۸۷ش، ص۵۹۹.</ref> او اواخر عمر به [[شیراز]] رفت | خواجو را از شاعرانی دانسته‌اند که در آثارش مضمون‌های عرفانی و اندرزی و حِکَمی همراه با مضمون‌های عاشقانه وجود دارد.<ref>صفا، تاریخ ادبیات ایران، ۱۳۶۷ش، ج۲، ص۱۸۵. </ref> وی در مذمت زهدفروشان و صوفیان ریاکار نیز شعر بسیار سروده است.<ref>خواجوی کرمانی، دیوان اشعار خواجو کرمانی، مقدمه محقق، ۱۳۶۹ش، ص۴۴.</ref> در اشعار خواجو اشاره‌های دینی، اعم از قرآنی و حدیثی، ملاحظه می‌شود.<ref>امیری خراسانی، «سیمای امام علی(ع) در شعر خواجوی کرمانی»، ص۲۱۰.</ref> در بیشتر اشعارش، مشربِ [[تصوف]] و ذوق عرفانی دیده می‌شود.<ref>شریفی، فرهنگ ادبیات فارسی، ۱۳۸۷ش. ص۵۹۹.</ref> گفته شده روح مذهب در اشعار او پیداست.<ref>خواجوی کرمانی، دیوان اشعار خواجو کرمانی، مقدمه محقق، ۱۳۶۹ش، ص۳۹.</ref> | ||
خواجو در سال ۶۸۹ق در [[کرمان]] به دنیا آمد.<ref>سبحانی، تاریخ ادبیات ایران، ۱۳۹۵ش، ص۳۲۲؛ صفا، تاریخ ادبیات ایران، ۱۳۶۷ش، ج۲، ص۱۸۲.</ref> سفرهای طولانی و متعدد در زندگی او گزارش شده است.<ref>شریفی، فرهنگ ادبیات فارسی، ۱۳۸۷ش، ص۵۹۹.</ref> او اواخر عمر به [[شیراز]] رفت<ref>شریفی، فرهنگ ادبیات فارسی، ۱۳۸۷ش، ص۵۹۹.</ref> و همانجا در سال ۷۵۳ق (یا ۷۵۰ق) درگذشت و آرامگاهش نیز همانجا بیرون از دروازه الله‌اکبر شیراز است.<ref>سبحانی، تاریخ ادبیات ایران، ۱۳۹۵ش، ص۳۲۶.</ref> | |||
{{جعبه نقل قول|{{شعر۲|به کربلا شد کرب و بلا به جان بخرید{{سخ}} گشود بال و از این تیره خاکدان بپرید.<ref>خواجوی کرمانی، دیوان اشعار خواجو کرمانی، ۱۳۶۹ش، ص۱۰۱ و ۱۳۳ و ۶۱۶.</ref>}}|رنگ پس‌زمینه=#d3f2f2|منبع=|عنوان=<small>شعری از خواجوی کرمانی در رثای امام حسین(ع)</small>}} | {{جعبه نقل قول|{{شعر۲|به کربلا شد کرب و بلا به جان بخرید{{سخ}} گشود بال و از این تیره خاکدان بپرید.<ref>خواجوی کرمانی، دیوان اشعار خواجو کرمانی، ۱۳۶۹ش، ص۱۰۱ و ۱۳۳ و ۶۱۶.</ref>}}|رنگ پس‌زمینه=#d3f2f2|منبع=|عنوان=<small>شعری از خواجوی کرمانی در رثای امام حسین(ع)</small>}} | ||
==اشعاری در مدح پیامبر(ص) و اهل بیت(ع)== | ==اشعاری در مدح پیامبر(ص) و اهل بیت(ع)== | ||
| خط ۶۳: | خط ۶۵: | ||
او نسبت [[رافضی|رفض]] به خود را رد کرده<ref>خواجوی کرمانی، دیوان اشعار خواجو کرمانی، ۱۳۶۹ش، ص۶۱۴ و ۵۷۱.</ref> اما گفته شده او در مدح امامان شیعه، اشاراتی به باورهای شیعیان دارد و از القابی برای ائمه(ع) استفاده می‌کند که شیعه برای اهل‌بیت(ع) قائل است.<ref>دادبه، «خواجوی کرمانی»، ص۱۵.</ref> [[رسول جعفریان]] تاریخ‌پژوه شیعه، خواجو را یکی از نمونه‌های باور به [[تسنن دوازده‌امامی]] در آن دوران می‌داند.<ref>جعفریان، تاریخ تشیع در ایران، ۱۳۸۸ش، ص۸۴۷.</ref> | او نسبت [[رافضی|رفض]] به خود را رد کرده<ref>خواجوی کرمانی، دیوان اشعار خواجو کرمانی، ۱۳۶۹ش، ص۶۱۴ و ۵۷۱.</ref> اما گفته شده او در مدح امامان شیعه، اشاراتی به باورهای شیعیان دارد و از القابی برای ائمه(ع) استفاده می‌کند که شیعه برای اهل‌بیت(ع) قائل است.<ref>دادبه، «خواجوی کرمانی»، ص۱۵.</ref> [[رسول جعفریان]] تاریخ‌پژوه شیعه، خواجو را یکی از نمونه‌های باور به [[تسنن دوازده‌امامی]] در آن دوران می‌داند.<ref>جعفریان، تاریخ تشیع در ایران، ۱۳۸۸ش، ص۸۴۷.</ref> | ||
=== عرفان خواجو === | ===عرفان خواجو=== | ||
خواجو را سالک [[طریقت]] دانسته‌اند و پیر و مرشدش را شیخ امین‌الدین کازرونی (از عارفان و مشایخ قرن هشتم) گفته‌اند.<ref>سبحانی، تاریخ ادبیات ایران، ۱۳۹۵ش، ص۳۲۳؛ خواجوی کرمانی، دیوان کامل خواجوی کرمانی، مقدمه حسن انوری، ۱۳۷۴ش، ص۶.</ref> و حتی به‌سبب انتساب او به طریقه مُرشدیه، (پیروان ابواسحاق کازرونی، شیخ سلسله کازرونیه و از صوفیان اوایل قرن پنجم) به لقب «مُرشدی» نیز شناخته شده است.<ref>صفا، تاریخ ادبیات ایران، ۱۳۶۷ش، ج۲، ص۱۸۲.</ref> وی در کازرون شاگرد شیخ امین‌الدین کازرونی (از عارفان و مشایخ قرن هشتم) بود.<ref>سبحانی، تاریخ ادبیات ایران، ۱۳۹۵ش، ص۳۲۲.</ref> و مدتی نیز به علاءالدوله سمنانی (از مشایخ بزرگ تصوف در قرن هفتم و هشتم) پیوست و از مریدان وی شد.<ref>شریفی، فرهنگ ادبیات فارسی، ۱۳۸۷ش، ص۵۹۹؛ خواجوی کرمانی، دیوان کامل خواجوی کرمانی، مقدمه قانعی، ۱۳۷۴ش، ص۶.</ref> گفته‌اند که خواجو در سلوک به مقامات عالی رسیده اما او را به معنای اصطلاحی، عارف و صوفی ندانسته‌اند، هرچند بینش عرفانی در اشعارش وجود دارد.<ref>سبحانی، تاریخ ادبیات ایران، ۱۳۹۵ش، ص۳۲۳؛ خواجوی کرمانی، دیوان کامل خواجوی کرمانی، مقدمه حسن انوری، ۱۳۷۴ش، ص۶.</ref> | خواجو را سالک [[طریقت]] دانسته‌اند و پیر و مرشدش را شیخ امین‌الدین کازرونی (از عارفان و مشایخ قرن هشتم) گفته‌اند.<ref>سبحانی، تاریخ ادبیات ایران، ۱۳۹۵ش، ص۳۲۳؛ خواجوی کرمانی، دیوان کامل خواجوی کرمانی، مقدمه حسن انوری، ۱۳۷۴ش، ص۶.</ref> و حتی به‌سبب انتساب او به طریقه مُرشدیه، (پیروان ابواسحاق کازرونی، شیخ سلسله کازرونیه و از صوفیان اوایل قرن پنجم) به لقب «مُرشدی» نیز شناخته شده است.<ref>صفا، تاریخ ادبیات ایران، ۱۳۶۷ش، ج۲، ص۱۸۲.</ref> وی در کازرون شاگرد شیخ امین‌الدین کازرونی (از عارفان و مشایخ قرن هشتم) بود.<ref>سبحانی، تاریخ ادبیات ایران، ۱۳۹۵ش، ص۳۲۲.</ref> و مدتی نیز به علاءالدوله سمنانی (از مشایخ بزرگ تصوف در قرن هفتم و هشتم) پیوست و از مریدان وی شد.<ref>شریفی، فرهنگ ادبیات فارسی، ۱۳۸۷ش، ص۵۹۹؛ خواجوی کرمانی، دیوان کامل خواجوی کرمانی، مقدمه قانعی، ۱۳۷۴ش، ص۶.</ref> گفته‌اند که خواجو در سلوک به مقامات عالی رسیده اما او را به معنای اصطلاحی، عارف و صوفی ندانسته‌اند، هرچند بینش عرفانی در اشعارش وجود دارد.<ref>سبحانی، تاریخ ادبیات ایران، ۱۳۹۵ش، ص۳۲۳؛ خواجوی کرمانی، دیوان کامل خواجوی کرمانی، مقدمه حسن انوری، ۱۳۷۴ش، ص۶.</ref> | ||
==دیوان شعر== | ==دیوان شعر== | ||