خواجوی کرمانی: تفاوت میان نسخه‌ها

کمال‌الدین ابوالعطاء محمود بن علی بن محمود کرمانی، متخلص به خواجو،<ref>سبحانی، تاریخ ادبیات ایران، ۱۳۹۵ش، ص۳۲۲.</ref> از عارفان<ref>صفا، تاریخ ادبیات ایران، ۱۳۶۷ش، ج۲، ص۱۸۲.</ref> و شاعران برجسته قرن هشتم دانسته شده است.<ref>حقیقت، فرهنگ شاعران زبان پارسی، ۱۳۶۸ش، ص۱۹۴؛ خواجوی کرمانی، دیوان کامل خواجوی کرمانی، مقدمه قانعی، ۱۳۷۴ش، ص۵.</ref> خواجو را از پرکارترین شاعران زبان فارسی دانسته‌اند.<ref>خواجوی کرمانی، دیوان کامل خواجوی کرمانی، مقدمه انوری، ۱۳۷۴ش، ص۵.</ref> تخلص او در همه شعرهایش «خواجو» است.<ref>صفا، تاریخ ادبیات ایران، ۱۳۶۷ش، ج۲، ص۱۸۲.</ref>  او را نَخلبند شعرا خوانده‌اند و این لقب اشاره به مهارتِ او در سبک‌های مختلف شعر دارد.<ref>شریفی، فرهنگ ادبیات فارسی، ۱۳۸۷ش. ص۵۹۹.</ref> از القاب دیگر او «مُرشدی» است که به‌سبب انتساب او به طریقه مُرشدیه، یعنی پیروان ابواسحاق کازرونی (شیخ سلسله کازرونیه و از صوفیان اوایل قرن پنجم) است.<ref>صفا، تاریخ ادبیات ایران، ۱۳۶۷ش، ج۲، ص۱۸۲.</ref> خواجو اشعار زیادی در منقبت بزرگان دینی،<ref>صفا، تاریخ ادبیات ایران، ۱۳۶۷ش، ج۲، ص۱۸۴.</ref> [[خلفای راشدین]]، سلاطین، امیران، وزیران و مشایخ تصوف<ref>دادبه، «خواجوی کرمانی»، ص۱۵.</ref> سروده است.<ref>خواجوی کرمانی، دیوان اشعار خواجو کرمانی، مقدمه محقق،  ۱۳۶۹ش، ص۴۴ و ۵۵؛ خواجوی کرمانی، دیوان اشعار خواجو کرمانی، ۱۳۶۹ش، ص۱۲۸ و ۵۸۲.</ref> از موضوعات برجسته زندگی خواجو، معاصر بودن و هم‌نشینی وی با [[حافظ شیرازی|حافظ]] بوده است.<ref>صفا، تاریخ ادبیات ایران، ۱۳۶۷ش، ج۲، ص۱۸۳؛ خواجوی کرمانی، دیوان اشعار خواجو کرمانی، مقدمه محقق،  ۱۳۶۹ش، ص۴۷.</ref> تأثیر خواجو بر حافظ را از امور بدیهی تاریخ ادبیات دانسته‌اند.<ref>شریفی، فرهنگ ادبیات فارسی، ۱۳۸۷ش، ص۵۹۹؛ خواجوی کرمانی، دیوان کامل خواجوی کرمانی، مقدمه انوری،  ۱۳۷۴ش، ص۴.</ref>

خواجو در سال ۶۸۹ق در [[کرمان]] به دنیا آمد.<ref>سبحانی، تاریخ ادبیات ایران، ۱۳۹۵ش، ص۳۲۲؛ صفا، تاریخ ادبیات ایران، ۱۳۶۷ش، ج۲، ص۱۸۲.</ref> سفرهای طولانی و متعدد در زندگی او گزارش شده است.<ref>شریفی، فرهنگ ادبیات فارسی، ۱۳۸۷ش، ص۵۹۹.</ref> وی در کازرون شاگرد شیخ امین‌الدین کازرونی (از عارفان و مشایخ قرن هشتم) بود.<ref>سبحانی، تاریخ ادبیات ایران، ۱۳۹۵ش، ص۳۲۲.</ref> خواجو مدتی به علاءالدوله سمنانی (از مشایخ بزرگ تصوف در قرن هفتم و هشتم) پیوست و از مریدان وی شد.<ref>شریفی، فرهنگ ادبیات فارسی، ۱۳۸۷ش، ص۵۹۹؛ خواجوی کرمانی، دیوان کامل خواجوی کرمانی، مقدمه قانعی، ۱۳۷۴ش، ص۶.</ref> او اواخر عمر به [[شیراز]] رفت و در پناه شاه ابواسحاق اینجو (از فرمانروایان آل‌اینجو در فارس و اصفهان) گذرانید.<ref>شریفی، فرهنگ ادبیات فارسی، ۱۳۸۷ش، ص۵۹۹.</ref> وفات وی در سال ۷۵۳ق (یا ۷۵۰ق)، در شیراز واقع شده و آرامگاهش در همانجا در بیرون از دروازه الله‌اکبر شیراز است.<ref>سبحانی، تاریخ ادبیات ایران، ۱۳۹۵ش، ص۳۲۶.</ref>

==مذهب==

==عرفان خواجو==

خواجو را سالک [[طریقت]] دانسته‌اند و پیر و مرشدش را شیخ امین‌الدین کازرونی (از عارفان و مشایخ قرن هشتم) گفته‌اند.<ref>سبحانی، تاریخ ادبیات ایران، ۱۳۹۵ش، ص۳۲۳؛ خواجوی کرمانی، دیوان کامل خواجوی کرمانی، مقدمه حسن انوری، ۱۳۷۴ش، ص۶.</ref> گفته‌اند که خواجو در سلوک به مقامات عالی رسیده اما او را به معنای اصطلاحی، عارف و صوفی ندانسته‌اند، هرچند بینش عرفانی در اشعارش وجود دارد.<ref>سبحانی، تاریخ ادبیات ایران، ۱۳۹۵ش، ص۳۲۳؛ خواجوی کرمانی، دیوان کامل خواجوی کرمانی، مقدمه حسن انوری، ۱۳۷۴ش، ص۶.</ref> خواجو را از شاعرانی دانسته‌اند که در آثارش مضمون‌های عرفانی و اندرزی و حِکَمی همراه با مضمون‌های عاشقانه وجود دارد.<ref>صفا، تاریخ ادبیات ایران، ۱۳۶۷ش، ج۲، ص۱۸۵. </ref> وی در مذمت زهدفروشان و صوفیان ریاکار نیز شعر بسیار سروده است.<ref>خواجوی کرمانی، دیوان اشعار خواجو کرمانی، مقدمه محقق، ۱۳۶۹ش، ص۴۴.</ref> در اشعار خواجو اشاره‌های دینی، اعم از قرآنی و حدیثی، ملاحظه می‌شود.<ref>امیری خراسانی، «سیمای امام علی(ع) در شعر خواجوی کرمانی»، ص۲۱۰.</ref> در بیشتر اشعارش، مشربِ [[تصوف]] و ذوق عرفانی دیده می‌شود.<ref>شریفی، فرهنگ ادبیات فارسی، ۱۳۸۷ش. ص۵۹۹.</ref> گفته شده روح مذهب در اشعار او پیداست.<ref>خواجوی کرمانی، دیوان اشعار خواجو کرمانی، مقدمه محقق،  ۱۳۶۹ش، ص۳۹.</ref>