جن: تفاوت میان نسخه‌ها

[[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبائی]] در [[المیزان فی تفسیر القرآن (کتاب)|تفسیر المیزان]] جنیان را براساس آیات قرآن موجوداتی با این ویژگی‌ها معرفی کرده است:  غیرقابل ادراک با حواس، دارای حیات و مرگ و برانگیخته شدن در قیامت، آفریده شده از آتش و پیش از انسان، بهره‌مند از شعور و قدرت و توانمند بر انجام حرکت‌های سریع و کارهای پر مشقت، دارای تکلیف و تقسیم شدن به مذکر و مؤنث، مؤمن و کافر و صالح و فاسق، دارای نسل و فرزند و برخی از آنها مؤمن به قرآن و تصدیق کننده آن. <ref>طباطبائی، تفسیر المیزان، منشورات اسماعیلیان، ج۲۰، ص۲۹.</ref>

[[شیطان]] در معنای اصلی خود مفهوم وصفی دارد و به معنای «شرور» است، در قرآن تصریح شده که گروهی از جن‌ها و انسان‌ها شیطان (=شرور) هستند.<ref> انعام، ۱۱۲ </ref>

در قرآن، «شیطان» گاهی در مورد خود ابلیس و گاهی با معنای عام خود در مورد هر موجود شروری که شرارت در او «ملکه راسخ» گردیده، به کار رفته است.

اقوال مختلفی در مورد اینکه [[ابلیس]] جنّ است یا فرشته بیان شده است:

اخبار و حکایات بسیاری درباره ازدواج انسان با جنّ و نیز مناسبات عاشقانه میان آنها گزارش شده است؛<ref> برای نمونه رجوع کنید به شبلی، ص۱۰۶۱۱۰؛ سیدابی، ص۵۳ ۶۰ </ref> چنان‌که مطابق برخی گزارش‌ها مادر [[ملکه سبا]] را از جنیان دانسته‌‌اند؛<ref>عوتبی صحاری، الأنساب، ۱۴۲۷ق، ج۱، ص۲۰۹.</ref> البته برخی دیگر چنین مطلبی را انکار کرده‌اند.<ref>نووی، تهذیب الأسماء و اللغات، ۱۴۳۰ق،‌ ص۴۸۱.</ref> [[علامه مجلسی]]<ref> بحارالانوار، ج ۶۰، ص۳۱۲ </ref> تصریح کرده که مردی دانشمند و اهل [[قرآن]] را دیده است که چهار زن از جنّیان، یکی پس از دیگری، به همسری گرفته بوده است. موضوع ازدواج افراد جنّ و انسان‌ها به قدری مطرح بوده است که برخی مؤلفان درباره وقوع و [[احکام شرعی]] مترتب بر آن بحث کرده‌اند.<ref> رجوع کنید به شبلی، ص۱۱۹، ۱۲۱-۱۲۲؛ لیزول، ص۵۱ </ref> شبلی تصریح کرده که انگیزه اصلی‌اش از تألیف کتابِ ''آکام المرجان فی احکام الجانّ''، پاسخ به این پرسش بوده که آیا [[ازدواج]] جنّ و انسان جایز است یا نه.<ref> آکام المرجان، ص۱۰۳ </ref> وی قول [[فقه|فقیهان]] را، مبنی بر جایز نبودن نکاح جنّ و انسان، نقل کرده و از اینکه برخی [[تابعین]] آن را [[مکروه]] دانسته‌اند، نتیجه گرفته که امکان وقوع آن هست.<ref> آکام المرجان، ص۱۰۳ </ref> قُرطُبی اصل امکان ازدواج جنّ و انس را پذیرفته، ولی توضیح داده که بسیاری از ادعاها و گزارش‌ها در این خصوص [[دروغ]] است.<ref> تفسیر قرطبی، ج ۱۰، ص۱۴۲ </ref> [[فخر رازی]] نیز به امکان پدید آمدن نسلی از ازدواج جنّ با انسان باور داشت.<ref> تفسیر کبیر، ذیل رحمن : ۵۶ </ref>

[[پرونده:جن گیر- استاد حسین بهزاد.jpg|thumb|مینیاتور جن گیر اثر استاد حسین بهزاد- جن گیر در این تصویر نشسته است و

جن از چشم انسان پنهان است، اما مشاهده آنها برای برخی به اذن خدا امکان‌پذیر است. در قرآن نیز به طور صریح به رؤیت جن اشاره نشده، اما طبق ظاهر برخی از آیات، در صورتی که مقصود از قبیلۀ [[شیطان]] در آیۀ «انه یراکم هو و قبیلُه مِن حیثُ لا تَرَونَهم»<ref> اعراف، ۲۷ </ref> گروهی از جن باشد، حداقل بعضی از جنّیان می‌توانند ما را ببینند ولی ما آنها را نمی‌بینیم.

===زعفر جنی و حضور در کربلا===

{{اصلی|زعفر جنی}}

به اعتقاد برخی، پادشاه جنّیان، که زَعفَر نام داشت، در [[واقعه کربلا]] به [[امام حسین(ع)]] پیوست. گفته‌اند زعفرِ جنّی در سال‌های نخستین قرن چهاردهم هجری شمسی درگذشت و پسرش، شاه کاظم، بر جای او نشست.<ref> میهن دوست، همانجا؛ قس لوفلر، ص۱۴۳ </ref> [[شهید مطهری]] در کتاب [[حماسه حسینی]]، یکی از [[تحریفات عاشورا]] را جریان مربوط به زعفر جنی قلمداد می‌نماید.<ref> مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، انتشارات صدرا، تهران، ۱۳۷۴ش، ج ۱۷، ص۷۸ و ۹۴ و۱۱۰ </ref>

بنا بر عقاید عامیانه ایرانیان، بعضی از آزارهایی که جنّیان به مردم می‌رسانند، به این قرار است : فرستادن انواع بدبختی‌ها، ایجاد تصادفات و بیماری‌ها، عوض کردن فرزند انسان با بچه‌ای دیگر، و دزدیدن اسباب و مایملک انسان.<ref> ماسه، ج ۲، ص۳۵۸</ref> عوام بلوچ به جنِّ بسیار مردم‌آزاری به نام «دیو یا هولو» عقیده دارند که شب‌ها به صورت نرّه گاوی پدیدار می‌شود و به آدمیان حمله می‌کند و جنّ دیگری به نام «سنگ جَبوک»، با انداختن سنگ به مردم آزار می‌رساند.<ref> ناصری، ص۲۲۶ </ref>

در روایتی از [[امام علی|امیرالمؤمنین(ع)]] آمده است: «از قسمت شکستۀ ظرف و دستگیرۀ آن آب نخورید زیرا [[شیطان]] روی دستگیره و قسمت شکستۀ ظرف می‌نشیند».<ref> کافی، ج ۶، ص۳۸۵، حدیث ۵ </ref> برخی معتقدند منظور از شیطان در این روایت، میکروب است و از آنجا که در گذشته وجود این پدیده برای مردم ثابت نشده بود امام به جای اصطلاح «میکروب» از اصطلاح «شیطان» که معنای لغوی آن پنهان و غیر قابل دید است استفاده کرده‌اند.

در ایران نیز فیلم‌ها و سریال‌های مختلفی با موضوع شیطان ساخته شده است که در برخی از آنها [[ابلیس]] در قالب یک انسان معمولی در بین انسان‌ها زندگی کرده و آنها را از این طریق فریب می‌دهد -مانند سریال «اغما» که شیطان در قالب انسانی به نام الیاس در بین مردم زندگی کرده و آنها هم به راحتی او را می‌دیدند-، در حالی‌که مطابق آیات قرآنی و روایات، شیطان تنها از طریق وسوسه‌های درونی انسان‌ها را فریب می‌دهد، نه اینکه در بدن آنها [[حلول]] کند تا اختیارشان را از آنها سلب کند و نه به صورت انسان برای فریب آنها ظاهر شود.

{{پانوشت}}

{{یادداشت‌ها}}

==پیوند به بیرون==

{{اصطلاحات قرآنی}}

{{عالم غیب}}

<onlyinclude>{{درجه‌بندی