خوجه‌های اثناعشری: تفاوت میان نسخه‌ها

| سیاسی            = [[محمدعلی جناح]]

}}

آنها به‌طور عمده در [[پاکستان]]، [[هند]] و [[تانزانیا]] زندگی می‌کنند؛ اما در کشورهای مختلفی چون [[آمریکا]]، [[کانادا]] و [[انگلیس]] نیز پراکنده شده‌اند. فرهنگ شیعیان خوجه آمیزه‌ای از فرهنگ اسلامی و فرهنگ هندی است. آنها در هر منطقه‌ای به‌منظور انسجام اجتماعی و انجام مناسک مذهبی، تشکلی راه می‌اندازند که به آن «جماعت» می‌گویند. آنها سازمان‌های بین‌المللی هم تأسیس کرده‌اند که [[فدراسیون جهانی جماعات شیعه خوجه اثناعشری]]، [[ویپاز]] (سازمان تبلیغات جهانی اسلامی و انسان دوستانه) و [[سازمان بلال مسلم میشن]] از آن جمله‌اند.

[[ملا قادر حسین]] و [[دوجی جمال]] را از رهبران نخستین شیعیان خوجه به شمار می‌آورند. برخی از شخصیت‌های به‌نام سیاسی و مذهبی، خوجه اثناعشری بوده‌اند. از میان آنان می‌توان [[سید سعیداختر رضوی]]، بنیانگذار [[سازمان بلال مسلم میشن]] در [[تانزانیا]] و [[محمدعلی جناح]] بنیانگذار کشور [[پاکستان]] را نام برد.

{{اصلی|خوجه}}

خوجه‌ها گروهی از مسلمانان هستند که در قرن پانزدهم میلادی در شهر سِند در [[هند]] زندگی می‌کردند.<ref>روغنی، شیعیان خوجه در آئینه تاریخ، ۱۳۸۷ش، صفحه یازده.</ref> آنها هندو بودند و به وسیله شخصی به نام پیر صدرالدین به [[دین اسلام]] گرایش پیدا کردند.<ref>روغنی، شیعیان خوجه در آئینه تاریخ، ۱۳۸۷ش، صفحه یازده.</ref> آیین خوجه‌ها در ابتدا تلفیقی از باورهای هندو و اسلام بود؛<ref>روغنی، شیعیان خوجه در آئینه تاریخ، ۱۳۸۷ش، صفحه یزده.</ref> در نیمه دوم قرن ۱۹م (دهه۱۲۳۰ش و بعد)، با فرار حسن‌علی محلاتی، آقاخان اول و امام فرقه [[آقاخانیه|اسماعیلیه نزاری]]، از [[ایران]] و شروع فعالیت در [[هند]]، بخشی از خوجه‌ها، پیرو او شدند و با احکام اسلامی چون [[نماز]]، [[روزه]] و [[زیارت]] هم آشنا شده و به آنها عمل می‌کردند.<ref>عرب‌احمدی، شیعیان خوجه اثناعشری در گستره جهان، ۱۳۸۹ش، ص۱۷.</ref> پس از مدتی به جهت اختلافاتی که میان خوجه‌ها به وجود آمد، گروهی از آنها از [[مذهب شیعه]] اسماعیلی جدا شده، به مذهب [[اهل سنت]] و گروهی دیگر به شیعه [[شیعه امامی|دوزاده‌امامی]] پیوستند.<ref> عرب‌احمدی، شیعیان خوجه اثناعشری در گستره جهان، ۱۳۸۹ش، ص۱۸و۱۹.</ref>

این سازمان به صورت مستقل از فدراسیون آفریقا و سازمان بلال مسلم میشن عمل می‌کند.<ref>عرب‌احمدی، شیعیان خوجه اثناعشری در گستره جهان، ۱۳۸۷ش، ص۱۸۷.</ref> «تبلیغ پیام صلح و دوستی بین سیاهان مسلمان با کمک آموزه‌های اسلامی»، «ریشه‌کن‌ساختن فقر با اقدامات آموزشی» و «کمک به بیماران و مستمندان»، ازجمله اهداف سازمان ویپاز است.<ref>عرب‌احمدی، شیعیان خوجه اثناعشری در گستره جهان، ۱۳۸۷ش، ص۱۸۷.</ref>

[[پرونده:محمد علی جناح.jpg|بندانگشتی|220px|[[محمد علی جناح]] از رهبران خوجه اثناعشری]]

برخی از شخصیت‌های دینی، فرهنگی و سیاسی خوجه‌های اثناعشری به شرح زیر است:

برخی دیگر از شخصیت‌های خوجه اثناعشری عبارت‌اند از: [[حاجی ناجی]]<small>(۱۸۶۴- ۱۹۴۳م)</small>، غلامحسین ولی محمد درسی (سلسبیل)، حاجی داوود حبیب، محمد شریف دوجی، علی‌محمد جعفر دوجی، دایا والجی، غلام‌عباس قاسم‌علی بهادر علی ملوجی، احمد دونگرسی و نظیر جسا.<ref>روغنی، شیعیان خوجه در آئینه تاریخ، ۱۳۸۷ش، ص۱۳۵-۱۵۰.</ref>

خوجه‌های اثناعشری از دیرباز نشریات بسیاری در کشورهای مختلف جهان منتشر کرده‌اند. مجلات راه نجات(۱۸۹۰م) و نور ایمان (۱۸۹۲م) در بمبئی، باغ نجات(۱۹۰۶م) در احمدآباد هند، منادی و سلسبیل (۱۹۲۴م) در زنگبار از آن جمله‌اند.<ref>عرب‌احمدی، شیعیان خوجه اثناعشری در گستره جهان، ۱۳۸۹ش، ص۲۰۸.</ref>

هم‌اکنون نیز نشریات ساماچار (مجله رسمی فدراسیون خوجه‌های اثناعشری افریقا)، «Insight» (نشریه رسمی فدراسیون جهانی خوجه‌های اثناعشری)، «Sauti ya Bilal» (صدای بلال، نشریه رسمی [[سازمان بلال مسلم میشن]])، «The light» (نور، نشریه رسمی سازمان بلال مسلم میشن) و «Shia International» به زبان‌های مختلف تولید می‌شوند.<ref>عرب‌احمدی، شیعیان خوجه اثناعشری در گستره جهان، ۱۳۸۹ش، ص۲۰۹-۲۱۲.</ref>

خوجه‌های اثناعشری در برخی از کشورها ازجمله [[آمریکا]]، [[انگلیس]]، [[سوریه]]، [[تانزانیا]] و [[کنیا]] حوزه‌های علمیه راه‌ندازی کرده‌اند. برخی از آنها به شرح زیر است:

خوجه‌های اثناعشری در اصل از اهالی ایالت گجرات و منطقه گچ [[هندوستان]] بوده‌اند؛<ref>جان‌احمدی و رنجبر شیرازی، «شیعیان تانزانیا و وضعیت آنان»، ص۳۹.</ref> اما امروزه در کشورهای مختلف جهان حضور دارند.<ref>جان‌احمدی و رنجبر شیرازی، «شیعیان تانزانیا و وضعیت آنان»، ص۳۹.</ref>

==جستار وابسته==

{{پانوشت}}

{{یادداشت‌ها}}

{{منابع}}

* امینی، رحیم، تانزانیا، تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی، ۱۳۷۵ش.