پرش به محتوا

تیمم: تفاوت میان نسخه‌ها

جز (جایگزینی متن - '{{یادداشت|' به '{{یاد|')
 
خط ۵: خط ۵:
دو آیه در [[قرآن]] و بیش از ۲۲۰ [[روایت]] در [[جوامع حدیثی]] به موارد وجوب و شرایط آن پرداخته‌اند.
دو آیه در [[قرآن]] و بیش از ۲۲۰ [[روایت]] در [[جوامع حدیثی]] به موارد وجوب و شرایط آن پرداخته‌اند.


==مفهوم‌شناسی تیمم ==
==مفهوم‌شناسی تیمم==
تیمم در لغت از ریشه «ی م م» یا «ام م» به معنی «قصد کردن»،<ref>راغب اصفهانی، المفردات فی غریب القرآن، ص۸۹۳</ref> و در [[اصطلاحات فقهی|اصطلاح فقهی]] به معنی مسح پیشانی و پشت دست‌ها با خاک است.<ref>بحرانی، الحدائق الناضرة، ج۴، ص۲۴۳</ref> به تیممْ طهارت «تُرابیه» یا «اضطراری»، و به وضو و غُسل «طهارت مائیه» نیز گفته می‌شود.<ref>فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام، ج۵، ص۲۴۳</ref>
تیمم در لغت از ریشه «ی م م» یا «ام م» به معنی «قصد کردن»،<ref>راغب اصفهانی، المفردات فی غریب القرآن، ص۸۹۳</ref> و در [[اصطلاحات فقهی|اصطلاح فقهی]] به معنی مسح پیشانی و پشت دست‌ها با خاک است.<ref>بحرانی، الحدائق الناضرة، ج۴، ص۲۴۳</ref> به تیممْ طهارت «تُرابیه» یا «اضطراری»، و به وضو و غُسل «طهارت مائیه» نیز گفته می‌شود.<ref>فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام، ج۵، ص۲۴۳</ref>


خط ۲۴: خط ۲۴:
|-
|-
|
|
* آب برای وضو یا غسل در دسترس نباشد.
*آب برای وضو یا غسل در دسترس نباشد.
* اکنون آب دارد ولی استفاده آن موجب تشنگی سخت او یا همراهانش شود.
*اکنون آب دارد ولی استفاده آن موجب تشنگی سخت او یا همراهانش شود.
* در صورت استفاده از آب، حیوانات او یا دیگری تلف شوند.
*در صورت استفاده از آب، حیوانات او یا دیگری تلف شوند.
* آب برای برطرف کردن [[نجاست]] و وضو یا غسل کافی نباشد.(اختلاف فتوا)
*آب برای برطرف کردن [[نجاست]] و وضو یا غسل کافی نباشد.(اختلاف فتوا)
* وضو یا غسل ضرر داشته باشد (احتمال منطقی ضرر هم کافی است).
*وضو یا غسل ضرر داشته باشد (احتمال منطقی ضرر هم کافی است).
* زمان کافی برای وضو یا غسل ندارد.<ref>[http://portal.anhar.ir/node/1301/?ref=sbttl#gsc.tab=0 توضیح المسائل مراجع، م۶۴۸ تا ۶۷۸]</ref>
*زمان کافی برای وضو یا غسل ندارد.<ref>[http://portal.anhar.ir/node/1301/?ref=sbttl#gsc.tab=0 توضیح المسائل مراجع، م۶۴۸ تا ۶۷۸]</ref>
|-
|-
|}
|}


== روش انجام تیمم ==
==روش انجام تیمم==
[[Image:تیمم کردن.ogv|thumb|240px|| آموزش تیمم]]
[[Image:تیمم کردن.ogv|thumb|409x409px| آموزش تیمم]]
۱- ابتدا به قصد انجام امر [[خدا]] کف دو دست را بر چیزی که تیمم بر آن صحیح است می‌زنیم (برخی [[مرجع تقلید|مراجع تقلید]] اندکی ضربه داشتن دستها را لازم می‌دانند، نه اینکه به آرامی دستها را بر خاک قرار دهیم).<ref>[http://portal.anhar.ir/node/1311/?ref=sbttl#gsc.tab=0 توضیح المسائل مراجع، م۷۰۰]</ref>
۱- ابتدا به قصد انجام امر [[خدا]] کف دو دست را بر چیزی که تیمم بر آن صحیح است می‌زنیم (برخی [[مرجع تقلید|مراجع تقلید]] اندکی ضربه داشتن دستها را لازم می‌دانند، نه اینکه به آرامی دستها را بر خاک قرار دهیم).<ref>[http://portal.anhar.ir/node/1311/?ref=sbttl#gsc.tab=0 توضیح المسائل مراجع، م۷۰۰]</ref>


خط ۴۶: خط ۴۶:


===نکات===
===نکات===
* بین مراحل تیمم [[موالات]] باید رعایت شود (یعنی فاصله طولانی بین آنها نباشد).<ref>[http://portal.anhar.ir/node/1312/?ref=sbttl#gsc.tab=0 توضیح المسائل مراجع، م۷۰۴]</ref>
*بین مراحل تیمم [[موالات]] باید رعایت شود (یعنی فاصله طولانی بین آنها نباشد).<ref>[http://portal.anhar.ir/node/1312/?ref=sbttl#gsc.tab=0 توضیح المسائل مراجع، م۷۰۴]</ref>
* در تیمم محلی که بر آن مسح کشیده می‌شود باید ثابت بوده و دستی که با آن مسح داده می‌شود حرکت کند.<ref>[http://portal.anhar.ir/node/1311/?ref=sbttl#gsc.tab=0 توضیح المسائل مراجع، م۷۰۰]</ref>
*در تیمم محلی که بر آن مسح کشیده می‌شود باید ثابت بوده و دستی که با آن مسح داده می‌شود حرکت کند.<ref>[http://portal.anhar.ir/node/1311/?ref=sbttl#gsc.tab=0 توضیح المسائل مراجع، م۷۰۰]</ref>
* اعضای تیمم باید [[پاک]] بوده و مانعی مانند [[انگشتر]] یا چسب بر روی آنها وجود نداشته باشد و اگر نمی‌تواند آنها را برطرف کند تیمم جبیره‌ای بگیرد (آموزش در فیلم بالا).<ref>[http://portal.anhar.ir/node/1312/?ref=sbttl#gsc.tab=0 توضیح المسائل مراجع، م۷۰۶ و ۷۰۷]</ref>
*اعضای تیمم باید [[پاک]] بوده و مانعی مانند [[انگشتر]] یا چسب بر روی آنها وجود نداشته باشد و اگر نمی‌تواند آنها را برطرف کند تیمم جبیره‌ای بگیرد (آموزش در فیلم بالا).<ref>[http://portal.anhar.ir/node/1312/?ref=sbttl#gsc.tab=0 توضیح المسائل مراجع، م۷۰۶ و ۷۰۷]</ref>
* در شرایط عادی نباید در انجام تیمم از دیگری کمک گرفت.<ref>[http://portal.anhar.ir/node/1312/?ref=sbttl#gsc.tab=0 توضیح المسائل مراجع، م۷۱۱]</ref>
*در شرایط عادی نباید در انجام تیمم از دیگری کمک گرفت.<ref>[http://portal.anhar.ir/node/1312/?ref=sbttl#gsc.tab=0 توضیح المسائل مراجع، م۷۱۱]</ref>
* کشیدن دست بر روی بینی لازم نیست.<ref>[http://portal.anhar.ir/node/1311/?ref=sbttl#gsc.tab=0 توضیح المسائل مراجع، م۷۰۰]</ref>
*کشیدن دست بر روی بینی لازم نیست.<ref>[http://portal.anhar.ir/node/1311/?ref=sbttl#gsc.tab=0 توضیح المسائل مراجع، م۷۰۰]</ref>
* پس از زدن کف دستها به خاک، می‌توان آنها را به هم زد تا زیادی گرد و خاک بریزد.<ref>[http://portal.anhar.ir/node/1310/?ref=sbttl#gsc.tab=0 توضیح المسائل مراجع، م۶۹۸]</ref>
*پس از زدن کف دستها به خاک، می‌توان آنها را به هم زد تا زیادی گرد و خاک بریزد.<ref>[http://portal.anhar.ir/node/1310/?ref=sbttl#gsc.tab=0 توضیح المسائل مراجع، م۶۹۸]</ref>


==چیزهایی که تیمم بر آنها صحیح است==
==چیزهایی که تیمم بر آنها صحیح است==
خط ۶۳: خط ۶۳:


==احکام دیگر==
==احکام دیگر==
* هر آنچه [[وضو]] را باطل می‌کند تیمم بدل از وضو را هم باطل می‌کند و هرچه [[غسل]] را باطل می‌کند تیمم بدل از غسل را هم باطل می‌کند.<ref>[http://portal.anhar.ir/node/1312/?ref=sbttl#gsc.tab=0 توضیح المسائل مراجع، م۷۲۰ و م۷۲۶] </ref>
*هر آنچه [[وضو]] را باطل می‌کند تیمم بدل از وضو را هم باطل می‌کند و هرچه [[غسل]] را باطل می‌کند تیمم بدل از غسل را هم باطل می‌کند.<ref>[http://portal.anhar.ir/node/1312/?ref=sbttl#gsc.tab=0 توضیح المسائل مراجع، م۷۲۰ و م۷۲۶] </ref>
* کسی که باید تیمم کند اگر اطمینان دارد عذر او برای تیمم تا پایان وقت باقی است، می‌تواند در اول وقت نماز بخواند و اگر چنین اطمینانی ندارد بر اساس برخی فتاوا باید صبر کند تا اگر در نزدیکی پایان وقت هنوز عذر برای تیمم باقی بود تیمم کرده و نماز بخواند.<ref>[http://portal.anhar.ir/node/1312/?ref=sbttl#gsc.tab=0 توضیح المسائل مراجع، م۷۱۵] </ref>
*کسی که باید تیمم کند اگر اطمینان دارد عذر او برای تیمم تا پایان وقت باقی است، می‌تواند در اول وقت نماز بخواند و اگر چنین اطمینانی ندارد بر اساس برخی فتاوا باید صبر کند تا اگر در نزدیکی پایان وقت هنوز عذر برای تیمم باقی بود تیمم کرده و نماز بخواند.<ref>[http://portal.anhar.ir/node/1312/?ref=sbttl#gsc.tab=0 توضیح المسائل مراجع، م۷۱۵] </ref>
* اگر به خاطر تنگی وقت، تیمم بدل از غسل انجام شده بود (مانند لحظات قبل از اذان صبح [[ماه رمضان]]) برای کارهای بعدی مانند [[نماز]] لازم است غسل کند و نماز بخواند.<ref>[http://portal.anhar.ir/node/1312/?ref=sbttl#gsc.tab=0 توضیح المسائل مراجع، م۷۱۹] </ref>
*اگر به خاطر تنگی وقت، تیمم بدل از غسل انجام شده بود (مانند لحظات قبل از اذان صبح [[ماه رمضان]]) برای کارهای بعدی مانند [[نماز]] لازم است غسل کند و نماز بخواند.<ref>[http://portal.anhar.ir/node/1312/?ref=sbttl#gsc.tab=0 توضیح المسائل مراجع، م۷۱۹] </ref>
* در صورت برطرف شدن عذری که به خاطر آن تیمم کرده، تیمم باطل می‌شود و برای انجام کارهای بعدی مشروط به [[طهارت]] باید وضو بگیرد یا غسل کند.<ref>[http://portal.anhar.ir/node/1312/?ref=sbttl#gsc.tab=0 توضیح المسائل مراجع، م۷۱۹] </ref>
*در صورت برطرف شدن عذری که به خاطر آن تیمم کرده، تیمم باطل می‌شود و برای انجام کارهای بعدی مشروط به [[طهارت]] باید وضو بگیرد یا غسل کند.<ref>[http://portal.anhar.ir/node/1312/?ref=sbttl#gsc.tab=0 توضیح المسائل مراجع، م۷۱۹] </ref>
* فتاوای مراجع تقلید در تکرار عبادات مشروط به طهارت (مانند نماز) که با تیمم به دلیل عذری شرعی (مانند نبود آب) خوانده شده ولی پیش از پایان وقت عذر تیمم از بین برود (مثلا آب پیدا شود) متفاوت است.<ref>[http://portal.anhar.ir/node/1312/?ref=sbttl#gsc.tab=0 توضیح المسائل مراجع، م۷۱۵] </ref>
*فتاوای مراجع تقلید در تکرار عبادات مشروط به طهارت (مانند نماز) که با تیمم به دلیل عذری شرعی (مانند نبود آب) خوانده شده ولی پیش از پایان وقت عذر تیمم از بین برود (مثلا آب پیدا شود) متفاوت است.<ref>[http://portal.anhar.ir/node/1312/?ref=sbttl#gsc.tab=0 توضیح المسائل مراجع، م۷۱۵] </ref>


==جُستارهای وابسته==
==جُستارهای وابسته==
* [[اصطلاحات فقهی]]
*[[اصطلاحات فقهی]]


== پانویس ==
==پانویس==
{{پانوشت}}
{{پانوشت}}


== یادداشت ==
==یادداشت==
{{یادداشت‌ها}}
{{یادداشت‌ها}}


خط ۹۲: خط ۹۲:


==پیوند به بیرون==
==پیوند به بیرون==
* [https://rch.ac.ir/article/Details/10748 دانشنامه جهان اسلام]
*[https://rch.ac.ir/article/Details/10748 دانشنامه جهان اسلام]
{{احکام طهارت}}
{{احکام طهارت}}