پرش به محتوا

خسران: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
'''خُسران''' به معنای نقصان، هلاکت، زیان و گمراهی، اصطلاحی [[قرآن|قرآنی]] و [[حدیث|حدیثی]] است. خسران در آیات قرآنی با مفهوم کفر و مفاهیم هم‌سنخ آن مرتبط است. قرآن کریم شرط لازم برای خروج انسان از دایره خسران را پیوستن به اهل [[ایمان]]، انجام دادن عمل صالح و توصیه یکدیگر به حق و [[صبر]] بر طاعت [[خداوند]] دانسته است. در احادیث، پرداختن به آنچه انسان را از خداوند دور کند، موجب خسران او دانسته شده است.
'''خُسران''' به معنای نقصان، هلاکت، زیان و گمراهی، اصطلاحی [[قرآن|قرآنی]] و [[حدیث|حدیثی]] است. خسران در آیات قرآنی با مفهوم کفر و مفاهیم هم‌سنخ آن مرتبط است. قرآن کریم شرط لازم برای خروج انسان از دایره خسران را پیوستن به اهل [[ایمان]]، انجام دادن [[عمل صالح]] و توصیه یکدیگر به حق و [[صبر]] بر طاعت [[خداوند]] دانسته است. در احادیث، پرداختن به آنچه انسان را از خداوند دور کند، موجب خسران او دانسته شده است.


==در لغت و اصطلاح==
==در لغت و اصطلاح==
خط ۷: خط ۷:
در [[قرآن کریم]]، خسران و کلمات هم‌ریشه آن ۶۵ مرتبه و در شصت آیه، به اشکال صرفی گوناگون، به کار رفته است.<ref> رجوع کنید به محمدفؤاد عبدالباقی، ذیل «خسر» </ref>
در [[قرآن کریم]]، خسران و کلمات هم‌ریشه آن ۶۵ مرتبه و در شصت آیه، به اشکال صرفی گوناگون، به کار رفته است.<ref> رجوع کنید به محمدفؤاد عبدالباقی، ذیل «خسر» </ref>


آنچه در کاربرد قرآنی خسران بارز است، پیوند آن با مفهوم [[کفر]] و مفاهیم هم‌سنخ آن است. بنابر آیات قرآن، کفر و خسران (هلاکت) انسان با یکدیگر نسبت مستقیم دارند، به طوری‌که هرچه فرد بیشتر در کفر غرق شود، خسران وی افزون‌تر می‌شود<ref> رجوع کنید به فاطر: ۳۹ </ref> و از حیث عمل، در شمار زیان‌کار‌ترین انسان‌ها (أَخْسَرینَ أَعْمالا)<ref> رجوع کنید به کهف: ۱۰۳۱۰۵ </ref> قرار می‌گیرد. این خسران، به اعتقاد مفسران، همانند خسرانِ حقیقی است که برخلاف زیان‌های دنیوی، پایدار و جبران‌ناپذیر و موجب گرفتارشدن به عذاب اخروی است و قرآن از آن به «الخُسرانُ المُبینُ» (هلاکت آشکار) تعبیر کرده است.<ref> رجوع کنید به زُمر: ۱۵؛ طبری؛ طوسی؛ طباطبائی، ذیل همین آیه </ref> بر این اساس، قرآن کریم شرط لازم خروج انسان از دایره خسران را پیوستن به اهل [[ایمان]] و انجام دادن عمل صالح و توصیه یکدیگر به حق و [[صبر]] بر طاعت [[خداوند]] دانسته است.<ref> رجوع کنید به عصر: ۲۳؛ طبری؛ طوسی، ذیل همین آیات </ref>
آنچه در کاربرد قرآنی خسران بارز است، پیوند آن با مفهوم [[کفر]] و مفاهیم هم‌سنخ آن است. بنابر آیات قرآن، کفر و خسران (هلاکت) انسان با یکدیگر نسبت مستقیم دارند، به طوری‌که هرچه فرد بیشتر در کفر غرق شود، خسران وی افزون‌تر می‌شود<ref> رجوع کنید به فاطر: ۳۹ </ref> و از حیث عمل، در شمار زیان‌کار‌ترین انسان‌ها (أَخْسَرینَ أَعْمالا)<ref> رجوع کنید به کهف: ۱۰۳۱۰۵ </ref> قرار می‌گیرد. این خسران، به اعتقاد مفسران، همانند خسرانِ حقیقی است که برخلاف زیان‌های دنیوی، پایدار و جبران‌ناپذیر و موجب گرفتارشدن به عذاب اخروی است و قرآن از آن به «الخُسرانُ المُبینُ» (هلاکت آشکار) تعبیر کرده است.<ref> رجوع کنید به زُمر: ۱۵؛ طبری؛ طوسی؛ طباطبائی، ذیل همین آیه </ref> بر این اساس، قرآن کریم شرط لازم خروج انسان از دایره خسران را پیوستن به اهل [[ایمان]] و انجام دادن [[عمل صالح]] و توصیه یکدیگر به حق و [[صبر]] بر طاعت [[خداوند]] دانسته است.<ref> رجوع کنید به عصر: ۲۳؛ طبری؛ طوسی، ذیل همین آیات </ref>


از این گذشته، خداوند قرآن را نیز موجب فزونی خسران ظالمان (کافران به قرآن) دانسته است،<ref> رجوع کنید به إسراء: ۸۲ </ref> زیرا کافران با سرتافتن از دستورات کتاب خداوند، خود را مشمول عذاب الهی می‌سازند و عملا به خسرانی که به دلیل بی‌ایمانی، پیش از [[نزول قرآن]] در آن بودند، می‌افزایند. در عین حال، همین قرآن مایه رحمت و شفای [[مؤمن|مؤمنان]] است، زیرا آن‌ها با عمل به آن از جهل خارج و مشمول نعمت‌های الهی خواهند شد.<ref> طبری؛ طوسی، ذیل آیه </ref> به‌علاوه در قرآن کسانی که به‌سبب بدگمانی به خداوند در ایمانشان پایدار نیستند و با گرفتارشدن به کمترین سختی و نقصی در زندگی از دین خود برمی‌گردند نیز در خسران مبین‌اند،<ref> رجوع کنید به حج: ۱۱ </ref> زیرا هم در دنیا دچار نقص و کمبود شده‌اند و هم به‌سبب دست برداشتن از ایمان خود، ثواب صبر بر سختی‌ها را از دست می‌دهند به عذاب خداوند گرفتار می‌شوند.<ref> رجوع کنید به طبری؛ زمخشری، ۱۳۶۶، ذیل آیه </ref>برخی از مفسران براین باورند که انسان تا در مدار تربیت [[پیامبران|انبیا]] نباشد از هر سو در خسارت است و تنها راه جلوگيرى از خسارت، ايمان و عمل است و نجات از خسارت زمانى است كه انسان در صدد انجام تمام کارهاى نیک باشد گرچه موفق به انجام آنها نشود. <ref>قرائتی، تفسیر نور، ۱۳۸۳ش، ج۱۰، ص۵۹۰.</ref>
از این گذشته، خداوند قرآن را نیز موجب فزونی خسران ظالمان (کافران به قرآن) دانسته است،<ref> رجوع کنید به إسراء: ۸۲ </ref> زیرا کافران با سرتافتن از دستورات کتاب خداوند، خود را مشمول عذاب الهی می‌سازند و عملا به خسرانی که به دلیل بی‌ایمانی، پیش از [[نزول قرآن]] در آن بودند، می‌افزایند. در عین حال، همین قرآن مایه رحمت و شفای [[مؤمن|مؤمنان]] است، زیرا آن‌ها با عمل به آن از جهل خارج و مشمول نعمت‌های الهی خواهند شد.<ref> طبری؛ طوسی، ذیل آیه </ref> به‌علاوه در قرآن کسانی که به‌سبب بدگمانی به خداوند در ایمانشان پایدار نیستند و با گرفتارشدن به کمترین سختی و نقصی در زندگی از دین خود برمی‌گردند نیز در خسران مبین‌اند،<ref> رجوع کنید به حج: ۱۱ </ref> زیرا هم در دنیا دچار نقص و کمبود شده‌اند و هم به‌سبب دست برداشتن از ایمان خود، ثواب صبر بر سختی‌ها را از دست می‌دهند به عذاب خداوند گرفتار می‌شوند.<ref> رجوع کنید به طبری؛ زمخشری، ۱۳۶۶، ذیل آیه </ref>برخی از مفسران براین باورند که انسان تا در مدار تربیت [[پیامبران|انبیا]] نباشد از هر سو در خسارت است و تنها راه جلوگيرى از خسارت، ايمان و عمل است و نجات از خسارت زمانى است كه انسان در صدد انجام تمام کارهاى نیک باشد گرچه موفق به انجام آنها نشود. <ref>قرائتی، تفسیر نور، ۱۳۸۳ش، ج۱۰، ص۵۹۰.</ref>
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۲۱۵

ویرایش