پرش به محتوا

تفسیر نمونه (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

اصلاح نشانی وب
(اصلاح نشانی وب)
خط ۴: خط ۴:
| برگرداننده =
| برگرداننده =
| تصویر = تفسیر نمونه.jpg
| تصویر = تفسیر نمونه.jpg
|اندازه تصویر  = 180px
|اندازه تصویر  = 230
| زیرنویس تصویر =
| زیرنویس تصویر =
| نویسنده = [[آیت الله ناصر مکارم شیرازی]] با همکاری جمعی از نویسندگان
| نویسنده = [[آیت الله ناصر مکارم شیرازی]] با همکاری جمعی از نویسندگان
خط ۲۷: خط ۲۷:
}}
}}
'''تفسیر نمونه''' از [[تفسیر ترتیبی|تفاسیر ترتیبی قرآن]] به زبان فارسی، اثر [[ناصر مکارم شیرازی]] و گروهی از نویسندگان [[حوزه علمیه قم]].  تألیف این کتاب ۱۵ سال طول کشیده و نویسندگان کوشیده‌اند [[آیه|آیات]] [[قرآن]] را با زبانی ساده و روان ترجمه و شرح کنند. مؤلف در پیشگفتار این اثر، هدف از تألیف آن را ارائه [[تفسیر قرآن|تفسیری]] برای استفاده عموم مردم بیان کرده است. به گزارش ناصر مکارم شیرازی تفسیر نمونه به زبان‌های عربی و اردو ترجمه شده و ترجمه انگلیسی آن در دست تهیه است.
'''تفسیر نمونه''' از [[تفسیر ترتیبی|تفاسیر ترتیبی قرآن]] به زبان فارسی، اثر [[ناصر مکارم شیرازی]] و گروهی از نویسندگان [[حوزه علمیه قم]].  تألیف این کتاب ۱۵ سال طول کشیده و نویسندگان کوشیده‌اند [[آیه|آیات]] [[قرآن]] را با زبانی ساده و روان ترجمه و شرح کنند. مؤلف در پیشگفتار این اثر، هدف از تألیف آن را ارائه [[تفسیر قرآن|تفسیری]] برای استفاده عموم مردم بیان کرده است. به گزارش ناصر مکارم شیرازی تفسیر نمونه به زبان‌های عربی و اردو ترجمه شده و ترجمه انگلیسی آن در دست تهیه است.
== نویسندگان ==
 
==نویسندگان==
ده نویسنده از [[حوزه علمیه قم]] با [[ناصر مکارم شیرازی|آیت الله ناصر مکارم شیرازی]] در تالیف این تفسیر همکاری داشته‌اند:
ده نویسنده از [[حوزه علمیه قم]] با [[ناصر مکارم شیرازی|آیت الله ناصر مکارم شیرازی]] در تالیف این تفسیر همکاری داشته‌اند:
{{ستون-شروع|3}}
{{ستون-شروع|3}}
خط ۴۲: خط ۴۳:
{{پایان}}
{{پایان}}


== ویژگی‌ها ==
==ویژگی‌ها==
{{تفسیر}}
{{تفسیر}}
مهمترین ویژگی این تفسیر، اختصاص آن به عموم مردم است. نوع تفسیر و بیان مطالب، برای افراد و اقشار غیرمتخصص قابل فهم است. برخی دیگر ویژگی‌های تفسیر نمونه بنابر آنچه در مقدمه کتاب آمده است:
مهمترین ویژگی این تفسیر، اختصاص آن به عموم مردم است. نوع تفسیر و بیان مطالب، برای افراد و اقشار غیرمتخصص قابل فهم است. برخی دیگر ویژگی‌های تفسیر نمونه بنابر آنچه در مقدمه کتاب آمده است:
#از آنجا که قرآن کتاب زندگی و حیات است، در تفسیر [[آیه|آیات]] به جای پرداختن به مسائل ادبی و عرفانی و مانند آن، توجه خاصی به مسائل سازنده زندگی مادی و معنوی و به ویژه مسائل اجتماعی شده و به اندازه کافی روی مسائلی که تماس نزدیک با حیات فرد و اجتماع دارد تکیه گردیده است.
#از آنجا که قرآن کتاب زندگی و حیات است، در تفسیر [[آیه|آیات]] به جای پرداختن به مسائل ادبی و عرفانی و مانند آن، توجه خاصی به مسائل سازنده زندگی مادی و معنوی و به ویژه مسائل اجتماعی شده و به اندازه کافی روی مسائلی که تماس نزدیک با حیات فرد و اجتماع دارد تکیه گردیده است.
# به تناسب عناوینی که در آیات مطرح می‌شود، در ذیل هر آیه بحث فشرده و مستقلی درباره موضوعاتی مانند: [[ربا]]، [[برده|بردگی]]، حقوق زن، فلسفه [[حج]]، اسرار [[حرام|تحریم]] [[قمار]]، [[شراب]]، گوشت خوک و ارکان و اهداف جهاد اسلامی و مانند آن آمده است تا خوانندگان در یک مطالعه اجمالی از مراجعه به کتاب‌های دیگر بی‌نیاز گردند.
#به تناسب عناوینی که در آیات مطرح می‌شود، در ذیل هر آیه بحث فشرده و مستقلی درباره موضوعاتی مانند: [[ربا]]، [[برده|بردگی]]، حقوق زن، فلسفه [[حج]]، اسرار [[حرام|تحریم]] [[قمار]]، [[شراب]]، گوشت خوک و ارکان و اهداف جهاد اسلامی و مانند آن آمده است تا خوانندگان در یک مطالعه اجمالی از مراجعه به کتاب‌های دیگر بی‌نیاز گردند.
# به جای پرداختن به بحث‌های کم‌حاصل، توجه مخصوصی به ریشه لغات و‌ [[شان نزول]] آیات که هر دو در فهم دقیق معانی قرآن مؤثر هستند شده است.
#به جای پرداختن به بحث‌های کم‌حاصل، توجه مخصوصی به ریشه لغات و‌ [[شان نزول]] آیات که هر دو در فهم دقیق معانی قرآن مؤثر هستند شده است.
# اشکالات، ایرادات و سؤالات مختلفی که گاهی در پیرامون [[اصول دین|اصول]] و [[فروع دین|فروع اسلام]] مطرح می‌گردد، به تناسب هر آیه طرح شده و پاسخ فشرده آن ذکر گردیده است، مانند: [[شبهه آکل و مأکول]]، [[معراج]]، [[چندهمسری|تعدد زوجات]]، علت تفاوت [[ارث زن]] و مرد، [[دیه زن|تفاوت دیه زن و مرد]]، [[حروف مقطعه|حروف مقطعه قرآن]]، [[ناسخ و منسوخ|نسخ احکام]]، جنگ‌ها و [[غزوه|غزوات]] اسلامی، [[امتحان الهی|آزمایش‌های گوناگون الهی]] و ده‌ها مسأله دیگر به طوری که هنگام مطالعه آیات، علامت استفهامی در ذهن خواننده عزیز باقی نماند.
#اشکالات، ایرادات و سؤالات مختلفی که گاهی در پیرامون [[اصول دین|اصول]] و [[فروع دین|فروع اسلام]] مطرح می‌گردد، به تناسب هر آیه طرح شده و پاسخ فشرده آن ذکر گردیده است، مانند: [[شبهه آکل و مأکول]]، [[معراج]]، [[چندهمسری|تعدد زوجات]]، علت تفاوت [[ارث زن]] و مرد، [[دیه زن|تفاوت دیه زن و مرد]]، [[حروف مقطعه|حروف مقطعه قرآن]]، [[ناسخ و منسوخ|نسخ احکام]]، جنگ‌ها و [[غزوه|غزوات]] اسلامی، [[امتحان الهی|آزمایش‌های گوناگون الهی]] و ده‌ها مسأله دیگر به طوری که هنگام مطالعه آیات، علامت استفهامی در ذهن خواننده عزیز باقی نماند.
# از اصطلاحاتِ پیچیده علمی که نتیجه آن اختصاص کتاب به صنف خاصی است در متن کتاب دوری و به هنگام ضرورت در پاورقی آمده تا برای دانشمندان و صاحب‌نظران نیز مفید باشد.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، مقدمه، ص۲۸.</ref>
#از اصطلاحاتِ پیچیده علمی که نتیجه آن اختصاص کتاب به صنف خاصی است در متن کتاب دوری و به هنگام ضرورت در پاورقی آمده تا برای دانشمندان و صاحب‌نظران نیز مفید باشد.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، مقدمه، ص۲۸.</ref>
 
==نگاهی به محتوا==
==نگاهی به محتوا==
نخستین مطلب تفسیر نمونه توضیحی درباره چیستی تفسیر و اشاره به معنای لغوی آن که برگرفتن چهره از نقاب است. نویسنده یادآور شده که برای فهم مفاهیم  قرآن باید نقاب از چهره جان  و پرده از دیده عقل و هوش کنار زده شود. هم‌چنین تفسیر به چشم‌ها قدرت بخشیده و پرده‌ها را کنار می‌زند تا  جایی که امکان دارد چهره‌های مخفی قرآن را درک کنیم. <ref>مکارم شیرازی و همکاری جمعی از نویسندگان، تفسیر نمونه، دارالکتب الاسلامیه، ج۱، صص۵-۶.</ref>
نخستین مطلب تفسیر نمونه توضیحی درباره چیستی تفسیر و اشاره به معنای لغوی آن که برگرفتن چهره از نقاب است. نویسنده یادآور شده که برای فهم مفاهیم  قرآن باید نقاب از چهره جان  و پرده از دیده عقل و هوش کنار زده شود. هم‌چنین تفسیر به چشم‌ها قدرت بخشیده و پرده‌ها را کنار می‌زند تا  جایی که امکان دارد چهره‌های مخفی قرآن را درک کنیم. <ref>مکارم شیرازی و همکاری جمعی از نویسندگان، تفسیر نمونه، دارالکتب الاسلامیه، ج۱، صص۵-۶.</ref>
مطلب پایان بخش تفسیر نمونه روایتی از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] درباره شیطانی به نام [[خناس| وسواس خناس]] است که برای فریب مردمان برنامه‌اش این است که آنان را با وعده‌ها و آروزها سرگرم و به [[گناه]] آلوده می‌کند و بعد از ارتکاب گناه توبه را ازیادشان می‌برد. <ref>مکارم شیرازی و جمعی از نویسندگان، تفسیر نمونه، دارالکتب الاسلامیه، ج۲۷، صص۵۱۰-۵۱۱.</ref>
مطلب پایان بخش تفسیر نمونه روایتی از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] درباره شیطانی به نام [[خناس| وسواس خناس]] است که برای فریب مردمان برنامه‌اش این است که آنان را با وعده‌ها و آروزها سرگرم و به [[گناه]] آلوده می‌کند و بعد از ارتکاب گناه توبه را ازیادشان می‌برد. <ref>مکارم شیرازی و جمعی از نویسندگان، تفسیر نمونه، دارالکتب الاسلامیه، ج۲۷، صص۵۱۰-۵۱۱.</ref>


==ترجمه و آثار مرتبط ==
==ترجمه و آثار مرتبط==
به گزارش [[ناصر مکارم شیرازی]] تفسیر نمونه به زبان‌های عربی، اردو انگلیسی و ترکی آذربایجان ترجمه شده است.<ref>مکارم شیرازی و علی‌بابایی، برگزیده تفسیر نمونه،۱۳۸۲ش، ج۱، ص۲۰؛ https://www.ibna.ir/news/8474/تفسير-نمونه-به-سه-زبان</ref> ترجمه عربی این کتاب در ۲۰ مجلد با عنوان «الأمثل فی تفسیر کتاب الله المنزل» به وسیله محمد علی آذرشب و جمعی دیگر به انجام رسیده است.<ref>[http://fa.the-koran.org/ «الامثل في تفسير كتاب الله المنزل»]، پایگاه تخصصی قرآن کریم.</ref>
به گزارش [[ناصر مکارم شیرازی]] تفسیر نمونه به زبان‌های عربی، اردو انگلیسی و ترکی آذربایجان ترجمه شده است.<ref>مکارم شیرازی و علی‌بابایی، برگزیده تفسیر نمونه،۱۳۸۲ش، ج۱، ص۲۰؛ https://www.ibna.ir/news/8474/تفسير-نمونه-به-سه-زبان</ref> ترجمه عربی این کتاب در ۲۰ مجلد با عنوان «الأمثل فی تفسیر کتاب الله المنزل» به وسیله محمد علی آذرشب و جمعی دیگر به انجام رسیده است.<ref>[http://fa.the-koran.org/ «الامثل في تفسير كتاب الله المنزل»]، پایگاه تخصصی قرآن کریم.</ref>
علاوه بر ترجمه‌ها، کتاب‌های دیگری نیز بر اساس این تفسیر تالیف شده‌اند:
علاوه بر ترجمه‌ها، کتاب‌های دیگری نیز بر اساس این تفسیر تالیف شده‌اند:
*'''برگزیده تفسیر نمونه''': خلاصۀ دوره کامل تفسیر نمونه که توسط احمدعلی بابایی انجام و در ۵ مجلد منتشر شده است. مقدمه آیت الله مکارم شیرازی بر این کتاب تاریخ [[۱۳ رجب]] ۱۴۱۴ق برابر با [[۶ شهریور]] ۱۳۷۲ را دارد. این کتاب به زبان‌های انگلیسی، ترکی آذری و عربی ترجمه و منتشر شده است.<ref>[https://makarem.ir/main.aspx?typeinfo=3&lid=0&mid=61817&catid=6509 «برگزیده تفسیر نمونه»]، سایت آیت الله مکارم شیرازی.</ref>
*'''برگزیده تفسیر نمونه''': خلاصۀ دوره کامل تفسیر نمونه که توسط احمدعلی بابایی انجام و در ۵ مجلد منتشر شده است. مقدمه آیت الله مکارم شیرازی بر این کتاب تاریخ [[۱۳ رجب]] ۱۴۱۴ق برابر با [[۶ شهریور]] ۱۳۷۲ را دارد. این کتاب به زبان‌های انگلیسی، ترکی آذری و عربی ترجمه و منتشر شده است.<ref>[https://makarem.ir/main.aspx?typeinfo=3&lid=0&mid=61817&catid=6509 «برگزیده تفسیر نمونه»]، سایت آیت الله مکارم شیرازی.</ref>
*'''تفسیر موضوعی قرآن کریم؛ برگرفته از تفسیر نمونه''': این کتاب توسط علی‌رضا کمالی گردآوری شده و توسط نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها چاپ شده است.<ref>[http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/801338 «تفسیر موضوعی قرآن کریم براساس تفسیر نمونه»]، سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.</ref>
*'''تفسیر موضوعی قرآن کریم؛ برگرفته از تفسیر نمونه''': این کتاب توسط علی‌رضا کمالی گردآوری شده و توسط نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها چاپ شده است.<ref>[http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/801338 «تفسیر موضوعی قرآن کریم براساس تفسیر نمونه»]، سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.</ref>
*'''زن در تفسیر نمونه''': این کتاب اولین بار در سال ۱۳۹۳ش، با مقدمه آیت الله مکارم شیرازی و به اهتمام سعید داوودی چاپ شد. کتاب در ۷۱۲ صفحه‌ و در هفت بخش به موضوع زنان در قرآن می‌پردازد که عناوین بخش‌ها عبارتند از؛ سرگذشت غمبار زنان که به زنان در عصر جاهلیت و وضعیت آنها در دیگر اقوام اشاره دارد، تلاش قرآن برای احیای جایگاه زن، احکام مرتبط با زنان، زنان نمونه، زنان ناشایست، داستان‌هایی از زنان، و سرانجام زنان پیامبر.<ref>[https://imamalipub.ir/product/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%B2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%AA%D9%81%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D9%86%D9%85%D9%88%D9%86%D9%87/ «کتاب زن در تفسیر نمونه»]، سایت انتشارات امام علی ع.</ref>
*'''زن در تفسیر نمونه''': این کتاب اولین بار در سال ۱۳۹۳ش، با مقدمه آیت الله مکارم شیرازی و به اهتمام سعید داوودی چاپ شد. کتاب در ۷۱۲ صفحه‌ و در هفت بخش به موضوع زنان در قرآن می‌پردازد که عناوین بخش‌ها عبارتند از؛ سرگذشت غمبار زنان که به زنان در عصر جاهلیت و وضعیت آنها در دیگر اقوام اشاره دارد، تلاش قرآن برای احیای جایگاه زن، احکام مرتبط با زنان، زنان نمونه، زنان ناشایست، داستان‌هایی از زنان، و سرانجام زنان پیامبر.<ref>[https://imamalipub.ir/product/کتاب-زن-در-تفسیر-نمونه/ «کتاب زن در تفسیر نمونه»]، سایت انتشارات امام علی ع.</ref>
*'''ترجمه فارسی قرآن کریم''': این ترجمه مبتنی بر ترجمه‌ای است که در تفسیر نمونه آمده و در سال ۱۳۷۳ش، با ویراستاری [[جواد محدثی]] چاپ شده است.<ref>مکارم شیرازی، ترجمه قرآن کریم، دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی، قم، ۱۳۷۳ش.</ref> [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]] در پی‌نوشت ترجمه خود یادآور شده که از زبان روزمره توده مردم استفاده کرده است.<ref>رضایی اصفهانی، «مفهوم‌شناسى ضوابط و قواعد ترجمه قرآن»، ص۱۲۲.</ref> [[مرتضی کریمی‌نیا]]، اشکالاتی به این ترجمه وارد کرده است؛ از جمله، عدم ترجمه برخی موارد، اشکالات نحوی و ساختاری، تفاوت و تضاد در تفسیر و توضیح و اشکالات لغوی و صرفی.<ref>کریمی‌نیا، «نقد و بررسی ترجمه قرآن کریم از آیت الله مکارم شیرازی»، ص ۱۴۲.</ref>
*'''ترجمه فارسی قرآن کریم''': این ترجمه مبتنی بر ترجمه‌ای است که در تفسیر نمونه آمده و در سال ۱۳۷۳ش، با ویراستاری [[جواد محدثی]] چاپ شده است.<ref>مکارم شیرازی، ترجمه قرآن کریم، دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی، قم، ۱۳۷۳ش.</ref> [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]] در پی‌نوشت ترجمه خود یادآور شده که از زبان روزمره توده مردم استفاده کرده است.<ref>رضایی اصفهانی، «مفهوم‌شناسى ضوابط و قواعد ترجمه قرآن»، ص۱۲۲.</ref> [[مرتضی کریمی‌نیا]]، اشکالاتی به این ترجمه وارد کرده است؛ از جمله، عدم ترجمه برخی موارد، اشکالات نحوی و ساختاری، تفاوت و تضاد در تفسیر و توضیح و اشکالات لغوی و صرفی.<ref>کریمی‌نیا، «نقد و بررسی ترجمه قرآن کریم از آیت الله مکارم شیرازی»، ص ۱۴۲.</ref>


*آثار متعددی در سالیان پس از نشر تفسیر نمونه به عنوان  نقد و بررسی مبانی و قواعد و روش های تفسیری  در تفسیر نمونه در قالب کتاب و  پایان نامه و مانند آن از سوی نویسندگان ارائه شده است. به عنوان نمونه: نقد و بررسی قواعد تفسیری در تفسیر نمونه، نوشته اسحاق علی مطهری<ref>[https://www.alefbalib.com/Metadata/380155/%D9%86%D9%82%D8%AF-%D9%88-%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D9%82%D9%88%D8%A7%D8%B9%D8%AF-%D8%AA%D9%81%D8%B3%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%AA%D9%81%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D9%86%D9%85%D9%88%D9%86%D9%87 «نقد و بررسی قواعد تفسیری در تفسیر نمونه»]، کتابخانه مجازی الفبا.</ref> و پایان‌نامه‌ای با عنوان بررسی قواعد تفسیری در تفسیر نمونه، اثر فاطمه احمدی نژاد.<ref>[https://www.virascience.com/thesis/660069/ «بررسی قواعد تفسیری در تفسیر نمونه»]، ویرا ساینس.
*آثار متعددی در سالیان پس از نشر تفسیر نمونه به عنوان  نقد و بررسی مبانی و قواعد و روش های تفسیری  در تفسیر نمونه در قالب کتاب و  پایان نامه و مانند آن از سوی نویسندگان ارائه شده است. به عنوان نمونه: نقد و بررسی قواعد تفسیری در تفسیر نمونه، نوشته اسحاق علی مطهری<ref>[https://www.alefbalib.com/Metadata/380155/نقد-و-بررسی-قواعد-تفسیری-در-تفسیر-نمونه «نقد و بررسی قواعد تفسیری در تفسیر نمونه»]، کتابخانه مجازی الفبا.</ref> و پایان‌نامه‌ای با عنوان بررسی قواعد تفسیری در تفسیر نمونه، اثر فاطمه احمدی نژاد.<ref>[https://www.virascience.com/thesis/660069/ «بررسی قواعد تفسیری در تفسیر نمونه»]، ویرا ساینس.
</ref>
</ref>
و نیز پایان نامه‌ای درباره نقد و بررسی مبانی و روش تفسیر نمونه توسط فتح الله نجارزادگان.<ref>https://ganj.irandoc.ac.ir//#/articles/735a2887144c113d37fdc3e947b47acb سایت گنج. پایگاه اطلاعات علمی ایران.</ref>
و نیز پایان نامه‌ای درباره نقد و بررسی مبانی و روش تفسیر نمونه توسط فتح الله نجارزادگان.<ref>[https://ganj.irandoc.ac.ir//#/articles/735a2887144c113d37fdc3e947b47acb نقد و بررسی مبانی و روش تفسیری‌‌'‌‌‌‌'‌‌‌‌‌‌تفسیر نمونه‌‌"‌‌] سایت گنج. پایگاه اطلاعات علمی ایران.</ref>


==جستارهای وابسته ==
==جستارهای وابسته==
{{ستون-شروع|4}}
{{ستون-شروع|4}}
* [[تفسیر قرآن]]
* [[تفسیر قرآن]]
خط ۸۷: خط ۸۸:
{{پایان}}
{{پایان}}


== پانویس ==
==پانویس==
{{پانوشت}}
{{پانوشت}}


== منابع ==
==منابع==
{{منابع}}
{{منابع}}
* «الامثل في تفسير كتاب الله المنزل»، پایگاه تخصصی قرآن کریم، تاریخ بازدید: ۱۰ خرداد ۱۴۰۲ش.
* «الامثل في تفسير كتاب الله المنزل»، پایگاه تخصصی قرآن کریم، تاریخ بازدید: ۱۰ خرداد ۱۴۰۲ش.