جنبش انصارالله یمن: تفاوت میان نسخه‌ها

'''جنبش انصارالله یمن'''، جنبشی سیاسی مذهبی که بخشی از [[یمن|کشور یمن]] را تحت اختیار خود قرار داده است. انصارالله یمن را متأثر از [[انقلاب اسلامی ایران]] و افکار [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] دانسته‌اند. تشکیل حکومت حوثی‌ها، امتداد حکومت امامیه زیدیه در یمن به شمار رفته است که در قرن سوم هجری تشکیل گردید و بیش از هزار و صد سال ادامه داشت.  

دشمنی این جنبش با [[ایالات متحده آمریکا|آمریکا]] و همپیمانی دولت یمن با این کشور، موجب بروز درگیری بین آنها گردید. این جنبش در جنگ اول خود با دولت یمن، [[حسین الحوثی|حسین حوثی]] بنیان‌گذار و اولین رهبر خود را از دست داد ولی در جنگ‌های بعد، موفقیت بیشتری کسب کرد. با آغاز بیداری اسلامی، حوثی‌ها توانستند بر صنعا پایتخت یمن سیطره پیدا کنند. [[عربستان سعودی]] در پوشش ائتلاف عربی برای بازپس‌گیری مناطق تصرف شده، انصارالله را مورد هدف قرار داد که با مقاومت این جنبش ناکام ماند.  

حمله به [[اسرائیل]] و کشتی‌های متعلق به آن در پاسخ به حمله به [[نوار غزه|غزه]]، از جمله اقدامات منطقه‌ای انصارالله به شمار رفته است. این جنبش در لیست تروریسم شورای امنیت و برخی کشورها از جمله آمریکا و کشورهای عربی قرار دارد.  

جنبش انصارالله یمن، یک جنبش دینی دارای منظومه سیاسی و اعتقادی به شمار می‌رود.<ref>سید کامل، «الوجود الحوثی فی الیمن: دراسة فی الجغرافیا السیاسیه»، ص۱۹.</ref> مذهب اعضای این جنبش مذهب [[جارودیه]]، یکی از فرقه‌های [[زیدیه]] است که نزدیک‌ترین فرقه به [[امامیه|شیعه دوازده امامی]] به شمار می‌رود.<ref>سید کامل، «الوجود الحوثی فی الیمن: دراسة فی الجغرافیا السیاسیه»، ص۱۹.</ref> این جنبش را در امتداد حکومت امامیه یمن دانسته‌اند که توسط یحیی بن حسین، ملقب به الهادی الی الحق (درگذشت: ۲۹۸ق) در یمن تأسیس گردید و بیش از ۱۱۰۰ سال ادامه یافت.<ref>القاضی، «[https://aja.ws/3g0pk0 الحوثیین من الداخل.. ما لاتعرفه عنهم]»، وبگاه شبکه خبری الجزیره.</ref>

هسته اولیه این جنبش یک مجموعه فرهنگی با نام انجمن شباب المؤمن، بود که در سال ۱۹۹۰م تأسیس گردید.<ref>«[https://aja.me/wbmpl محمد یحیی عزان.. تنظیم شباب المؤمن بالیمن]»، وبگاه شبکه خبری الجزیره.</ref> پس از ریاست [[حسین الحوثی|حسین بدرالدین حوثی]] بر این مجموعه، با تغییر نام به گروه شباب المؤمن، فعالیت سیاسی خود را آغاز کرد.<ref>احمدی، الزهر و الحجر: التمرد الشیعی فی الیمن، ۲۰۰۷م، ص۱۳۰.</ref> فعالیت فرهنگی این گروه بین سال‌های ۱۹۹۲م تا ۲۰۰۴م تشدید شد و فعالیت نظامی آن آغاز گردید.<ref>احمدی، الزهر و الحجر: التمرد الشیعی فی الیمن، ۲۰۰۷م، ص۱۳۷.</ref> بی‌توجهی دولت به مناطق حوثی نشین، نفوذ [[سلفیه|گروه‌های سلفی]] و [[وهابیت|وهابی]] و انتشار تفکر آنها در این مناطق که تهدید جدی برای حوثی‌ها به شمار می‌‌رفت، علت تشکیل این گروه قلمداد شده است.<ref>«[https://www.bbc.com/arabic/middleeast-40645075 الحوثیون من هم و کیف نشأت حرکتهم]»، وبگاه شبکه خبری BBC.</ref> میزان جمعیت حوثی‌های یمن حدود ۴۰ درصد از جمعیت این کشور اعلام شده است.<ref>محمد، «ا[https://al-qanatir.com/aq/article/download/339/200/932 لظاهرة الحوثیه و التحول الفکری من الزیدیه الی الشیعه]»، وبگاه القناطیر.</ref> نام حوثی که برای این جنبش و رهبران آن به کار می‌رود، برگرفته از نام شهری با عنوان حوث در جنوب صَعْده است.<ref>محمد، «ا[https://al-qanatir.com/aq/article/download/339/200/932 لظاهرة الحوثیه و التحول الفکری من الزیدیه الی الشیعه]»، وبگاه القناطیر.</ref>

شیوه حکومت انصارالله یمن برگرفته از روش [[زیدیه]] سنتی، حکومت خاندانی و برخی از ارگان‌های [[انقلاب اسلامی ایران]] در قالب نظام جمهوری تلقی شده است.<ref>«[https://aja.me/mehrvh جماعة الحوثیین.. حرکة یمنیه جمعت بین الزیدیه و النهج الایرانی و الحکم العائلی]» وبگاه شبکه خبری الجزیره.</ref> ساختار حکومت انصارالله یمن دارای سه سازمان اجرایی است که مستقیما زیر نظر رهبر این جنبش قرار دارد:

محققانْ جنبش انصارالله یمن را متأثر از [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] و [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب]] او دانسته‌اند که توسط [[حسین الحوثی|حسین حوثی]] به عنوان الگو به مردم یمن معرفی گردید.<ref>«[https://afaip.com/دوافع-مساندة-إيران-للحوثيين-في-اليمن/ دواقع مساندة ایران للحوثیین فی الیمن]»، وبگاه المنتدی العربی لتحلیل السیاسات الایرانیه.</ref> دشمنی این جنبش با [[ایالات متحده آمریکا|آمریکا]] و [[اسرائیل]] متأثر از اندیشه انقلاب اسلامی ایران تلقی شده است.<ref>«[https://www.bbc.com/arabic/middleeast-40645075 الحوثییون من هم و کیف نشأت حرکتهم]»، وبگاه شکبه خبری BBC.</ref> [[ایران]] به عنوان پشتیبان مالی و نظامی انصارالله یمن معرفی می‌شود.<ref>«[https://ara.tv/rphn6 کیف و متی بدأت علاقة ایران بمیلیشیات الحوثی فی الیمن]»، وبگاه شبکه خبری العربیه.</ref> گفته می‌شود در زمان اقامت [[بدرالدین الحوثی|بدرالدین حوثی]] در ایران، جوانان یمنی در ایران، آموزش‌های نظامی، امنیتی و اعتقادی دریافت کرده‌اند.<ref>«[https://afaip.com/دوافع-مساندة-إيران-للحوثيين-في-اليمن دوافع مساندة ایران للحوثیین فی الیمن]»، وبگاه منتدی العربی لتحلیل السیاسات الایرانیه.</ref> مخالفان انصارالله یمن، این جنبش را بازوی ایران در [[یمن]] می‌دانند.<ref>«[https://ara.tv/rphn6 کیف و متی بدأت علاقة ایران بمیلیشیات الحوثی فی الیمن]»، وبگاه شبکه خبری العربیه.</ref>

تعدادی از اعضای انصارالله [[یمن]] از جمله عبدالملک حوثی در سال‌ ۲۰۱۴م و پس از آن در لیست تحریم شورای امنیت سازمان قرار گرفتند. شورای سازمان در سال ۲۰۲۲م این جنبش انصارالله را مورد تحریم تسلیحاتی قرار داد.<ref>«[https://aja.me/mehrvh جماعة الحوثیین.. حرکة یمنیه جمعت بین الزیدیه و النهج الایرانی و الحکم العائلی]» وبگاه شبکه خبری الجزیره.</ref> در همین سال شورای وزرای کشور دولت‌های عرب، این جنبش را در لیست سازمان‌های تروریستی خود قرار داد. کشورهای دیگری همچون [[ایالات متحده آمریکا|آمریکا]] این جنبش را یک سازمان تروریستی اعلام کردند.<ref>«[https://aja.me/mehrvh جماعة الحوثیین.. حرکة یمنیه جمعت بین الزیدیه و النهج الایرانی و الحکم العائلی]» وبگاه شبکه خبری الجزیره.</ref>

{{اصلی|حسین بدرالدین حوثی}}

[[حسین الحوثی]] فرزند عالم یمنی علامه [[بدرالدین الحوثی|بدرالدین حوثی]]،<ref>«[https://www.aljazeera.net/news/2004/10/4/حسين-الحوثي-من-الدعوة-إلى-التمرد حسین الحوثی... من الدعوه الی التمرد]»، وبگاه شبکه خبری الجزیره».</ref> بنیان‌گذار و اولین رهبر جنبش انصارالله یمن به شمار رفته است.<ref>شیخ حسینی، جنبش انصارالله یمن، ۱۳۹۳ش، ص۴۵.</ref> او پس از حادثه یازده سپتامبر و حمله [[ایالات متحده آمریکا|آمریکا]] به [[عراق]]، به مخالفت با آمریکا و سر دادن شعار علیه آن پرداخت که منجر به دستگیری شماری از شعار دهندگان شد.<ref>شیخ حسینی، جنبش انصارالله یمن، ۱۳۹۳ش، ص۱۵۳.</ref> حسین حوثی در جنگ اول حوثی‌ها با دولت [[یمن]]، در سال ۲۰۰۴م به [[شهادت]] رسید.<ref>«[https://www.ansarollah.com/archives/499807 السید حسین بدرالدین الحوثی من الولاده.. الی معراج الشهاده]»، وبگاه انصارالله.</ref> افکار وی منشور اعتقادی جنبش انصارالله یمن را تشکیل داده است.<ref>شیخ حسینی، جنبش انصارالله یمن، ۱۳۹۳ش، ص۲۴۵.</ref>

[[بدرالدین الحوثی|علامه بدرالدین حوثی]] از مراجع بزرگ [[زیدیه]] که او را پدر معنوی جنبش انصارالله و رهبر و مؤسس جنبش انصارالله یمن دانسته‌اند.<ref>احمدی، الزهر و الحجر: التمرد الشیعی فی الیمن، ۲۰۰۷م، ص۱۲۹.</ref> بدرالدین حوثی را از مؤسسان حزب الحق یمن به شمار آورده‌اند.<ref>شیخ‌حسینی، جنبش انصارالله یمن، ۱۳۹۳ش، ص۱۰۱.</ref> وی در کنار برخی از علمای [[زیدیه|زیدی]] یمن به مقابله با نفوذ افکار [[وهابیت]] در یمن پرداخت.<ref>«[https://www.ansarollah.com/archives/615665 العلامة الربانی بدرالدین الحوثی.. حائط صد امام التکفیریین]»،‌ وبگاه انصارالله.</ref>

 

بدرالدین را حامی [[انقلاب اسلامی ایران]] و متأثر از اندیشه‌‎های [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] دانسته‌اند. بدرالدین حوثی بر اثر فشارها و تهدیدهای وهابیت، از [[یمن]] به ایران آمده و مدتی در [[قم]] اقامت کرد. این حضور مقدمه آشنایی بیشتر وی با [[شیعه]] و اندیشه‌‎های انقلاب اسلامی بود.<ref>جنبش انصارالله، ص۷۶ ـ ۷۹.</ref>

[[عبدالملک الحوثی|عبدالملک حوثی]]، سومین رهبر جنبش انصارالله یمن، پس از برادرش [[حسین الحوثی|حسین]] و پدرش [[بدرالدین الحوثی|بدرالدین]]، به این منصب رسید.<ref>«[https://www.reuters.com/article/idUSKBN0KV0S8/ عبدالملک الحوثی..من متمرد من الاقالیم الی زعیم وطنی]»، وبگاه خبرگزاری رویترز.</ref> طبق گزارش‌ها وی توسط پدرش بدرالدین برای این منصب انتخاب گردید.<ref>«[https://www.aljazeera.net/encyclopedia/2015/3/1/عبد-الملك-الحوثي عبدالملک الحوثی]»، وبگاه شبکه خبری الجزیره.</ref> برخی آغاز رهبری وی بر جنبش انصارالله را سال ۲۰۱۰م (سال درگذشت بدرالدین حوثی) دانسته<ref>«[https://www.elnashra.com/news/show/792308 عبدالملک الحوثی]»، وبگاه النشره.</ref> و عده‌ای سال ۲۰۰۴م (سال کشته شدن حسین حوثی)<ref>«[https://www.islamist-movements.com/25751 عبدالملک الحوثی.. المرشد الاعلی فی الیمن]»، وبگاه بوابة الحرکات الاسلامیه.</ref> و برخی ۲۰۰۶م عنوان کرده‌اند.<ref>«[https://wasse3sadrak.com/حقائق-لا-تعرفها-عن-عبد-الملك-الحوثي/ حقائق لا تعرفها عن عبدالملک الحوثی]»، وبگاه مجله واسع صدرک.</ref>

پیروزی بر دولت [[یمن]]،<ref>«[https://www.noonpost.com/content/3868/ عبدالملک الحوثی من زعیم المتمردین الی صانع الملوک]»، وبگاه خبری نون پست.</ref> شکست حمله ائتلاف عربی به یمن به رهبری [[عربستان سعودی|عربستان]]،<ref>«[https://wasse3sadrak.com/حقائق-لا-تعرفها-عن-عبد-الملك-الحوثي/ حقائق لا تعرفها عن عبدالملک الحوثی]»، وبگاه مجله واسع صدرک.</ref> حمله موشکی و پهپادی انصارالله به [[اسرائیل]] و کشتی‌های متعلق به آن در دریای سرخ و خلیج عرب<ref>«[https://www.almayadeen.net/news/politics/السيد-الحوثي--نرصد-السفن-الإسرائيلية-في-البحر-الأحمر---سنظفر السید الحوثی: نرصد السفن الاسرائیلیه فی البحر الاحمر.. سنظفربها و سنستهدفها]»، وبگاه شبکه خبری المیادین؛ «[http://fna.ir/3h5r43 راز مقاومت و شکست‌ناپذیری رهبر انصارالله یمن چیست؟]»، وبگاه خبرگزاری فارس.</ref> و درگیری با آمریکا و [[بریتانیا|انگلیس]] در این دو دریا از جمله وقایع مهم زمانی رهبری عبدالملک حوثی به شمار می‌رود.<ref>«[https://www.bbc.com/arabic/articles/clev3265j5zo الضربات الامریکیه و البریطانیه تفشل فی الحد من هجمات الحوثیین]»، وبگاه شبکه خبری BBC.</ref>

گروه حوثی، دولت یمن را دست‌‎نشانده [[ایالات متحده آمریکا|آمریکا]] می‌دانست و نسبت به وجود تبعیض و فقر و وابستگی دولت و دخالت بیگانگان در امور کشور انتقاد داشت.<ref>شیخ حسینی، جنبش انصارالله یمن، ۱۳۹۳ش، ص۱۵۳-۱۵۴.</ref> پس از وقوع حادثه یازده سپتامبر و حمله آمریکا به [[افغانستان]] و [[عراق]] و حضور نظامی آن در منطقه و خلیج عدن، این جبنش موضع ضدآمریکایی گرفت<ref>شیخ حسینی، جنبش انصارالله یمن، ص۲۴۳.</ref> و شعار معروف آنها موسوم به صَرخه{{یاد|الله اکبر، الموت لامریکا، الموت لاسرائیل، اللعنة علی الیهود، النصر للاسلام}} علیه آمریکا و اسرائیل سر داده شد.<ref>شیخ حسینی، جنبش انصارالله یمن، ۱۳۹۳ش، ص۱۵۳.</ref> برخی محققان سر دادن شعار صرخه علیه آمریکا که رئیس دولت یمن آن را متوجه خود می‌دانست، و نیز تشدید فعالیت‌های نظامی جنبش و خودداری حسین حوثی از پاسخ‌گویی درباره فعالیت‌های این جنبش را علت وقوع درگیری بین دولت [[یمن]] و این جبنش و وقوع جنگ عنوان کرده‌اند.<ref>احمدی، الزهر و الحجر: التمرد الشیعی فی الیمن، ۲۰۰۷م، ص۱۴۰-۱۴۲.</ref> مقابله نظامی انصارالله یمن با دولت این کشور منجر به وقوع چندین جنگ گردید:

*جنگ اول: اولین جنگ دولت یمن علیه حوثی‌ها، منجر به کشته شدن [[حسین الحوثی|حسین حوثی]] گردید. کشته شدن سه نظامی دولتی و تلاش برای بازداشت حسین حوثی علت وقوع این جنگ اعلام شده است. این جنگ در منطقه مَرّان در سال ۲۰۰۴م به وقوع پیوست.<ref>سید کامل، «الوجود الحوثی فی الیمن: دراسة فی الجغرافیا السیاسیه»، ص۲۲.</ref>

*جنگ پنجم: این جنگ در سال ۲۰۰۸م آغاز گردید و استان‌های صَنْعا و عَمْران را درگیر خود کرد. اعلام آتش‌بس یک‌جانبه از طرف دولت پایانی بر این جنگ بود.<ref>سید کامل، «الوجود الحوثی فی الیمن: دراسه فی الجغرافیا السیاسیه»، ص۲۴.</ref>

منصور هادی رئیس جمهور یمن و نخست وزیرش خالد بحاح از سمت خود استعفا دادند.<ref>«[http://www.tasnimnews.com/Home/Single/629257 رئیس جمهور یمن استعفای خود را اعلام کرد]»، وبگاه خبرگزاری تسنیم.</ref> وی سپس به عدن رفت و دولت موقت تشکیل داد. ائتلافی از کشورهای منطقه به رهبری [[عربستان سعودی]] در ۲۶ مارس ۲۰۱۵م، در حمایت از منصور هادی، حملات هوایی و دریایی شدیدی را به [[یمن]] آغاز کردند که به دنبال آن بسیاری از زیرساخت‌ها، مراکز نظامی و غیر نظامی یمن ویران شد.<ref>[http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13940411000666 خبرگزاری فارس]</ref> هدف این حملات، خارج ساختن استان‌های یمنی از سیطره انصارالله و بازپس‌گیری سلاح‌های دولتی از این جنبش اعلام شد.<ref>سید کامل، «الوجود الحوثی فی الیمن: دراسه فی الجغرافیا السیاسیه»، ص۳۱.</ref>