هشام بن حکم: تفاوت میان نسخه‌ها

== گرایش‌های فکری و مذهبی ==

هشام از نظر گرایش‌های فکری و مذهبی به فرقه‌های گوناگونی منسوب است که بر اساس آنها، می‌توان گزارش حیات فکری عقیدتی وی را به سه دسته تقسیم کرد.<ref>رجوع کنید به: به نعمه، ص۵۵</ref>

*برخی هشام را از اصحاب [[ابوشاکر دیصانی]]، و [[ملحد]] و [[دهریون|دهری]] دانسته‌اند<ref>خیاط، ص۴۰ ۴۱؛ ملطی شافعی، ص۳۱</ref>. در این باره حتی به روایتی از [[امام رضا(ع)]] تمسک شده که هشام را از اصحاب خاص ابوشاکر و ابوشاکر را [[زندیق]] خوانده است<ref>رجال کشّی، ص۲۷۸</ref>. تأثیر ابوشاکر دیصانی بر هشام و اندیشه وی، روشن نیست و حتی در برخی منابع شواهد علیه آن گزارش شده است<ref>توحیدمفضل/ترجمه علامه مجلسی،ص۱۸</ref> و نسبت دادن اعتقاد به جسمیت برخی [[جوهر و عرض|اعراض]] (همچون رنگ‌ها و طعم‌ها و بوها)، انکار [[جزء لایتجزی|جزء لایتجزا]] و [[تجسیم]] به او را ثابت ندانسته‌اند.<ref>مفید،الحکایات فی مخالفات المعتزله من العدلیه،ص۷۷ </ref> اما برخی این نسبت‌ها را داده‌اند چون این اقوال به فیلسوفان [[رواقیون|رواقی]] یونانی منسوب بود، این احتمال مطرح شده که فیلسوفان رواقی از طریق دیصانیه -که در عراق پراکنده بودند و ابوشاکر از بزرگان آنان بود- بر اندیشه هشام تأثیر گذاشته‌اند<ref>نعمه، ص۵۶ ۵۸</ref>.