سربداران (مجموعه تلویزیونی): تفاوت میان نسخه‌ها
←تولید و پخش
(←موسیقی) |
|||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
تصویربرداری این مجموعه تلویزیونی از شهریورماه [[سال ۱۳۶۰ هجری شمسی|۱۳۶۰ش]] آغاز و تا [[۳ آبان]] [[سال ۱۳۶۲ هجری شمسی|۱۳۶۲ش]] ادامه داشت. این مجموعه تلویزیونی در شهرک سینمایی غزالی و [[مسجد]] جامع تاریخی شهرستان [[اردستان]] و ابیانه ساخته و فیلم برداری شد و پخش آن از دوشنبه [[۲۶ دی]] سال ۱۳۶۲ش از شبکه یک سیمای جمهوری اسلامی ایران آغاز شد. | تصویربرداری این مجموعه تلویزیونی از شهریورماه [[سال ۱۳۶۰ هجری شمسی|۱۳۶۰ش]] آغاز و تا [[۳ آبان]] [[سال ۱۳۶۲ هجری شمسی|۱۳۶۲ش]] ادامه داشت. این مجموعه تلویزیونی در شهرک سینمایی غزالی و [[مسجد]] جامع تاریخی شهرستان [[اردستان]] و ابیانه ساخته و فیلم برداری شد و پخش آن از دوشنبه [[۲۶ دی]] سال ۱۳۶۲ش از شبکه یک سیمای جمهوری اسلامی ایران آغاز شد. | ||
== داستان == | ==داستان== | ||
{{اصلی|سربداران}} | {{اصلی|سربداران}} | ||
داستان این مجموعه تلویزیونی بر اساس قیام [[سربداران|سربداران خراسان]] به رهبری [[حسن جوری|شیخ حسن جوری]] و همچنین عملکرد مردم [[باشتین]] علیه استیلای مغول بر ایران و عکس‌العمل مغولان ساخته شده‌است. | داستان این مجموعه تلویزیونی بر اساس قیام [[سربداران|سربداران خراسان]] به رهبری [[حسن جوری|شیخ حسن جوری]] و همچنین عملکرد مردم [[باشتین]] علیه استیلای مغول بر ایران و عکس‌العمل مغولان ساخته شده‌است. | ||
حوادثی که در این مجموعه تلویزیونی روایت می‌شود، به قرن هشتم قمری (۷۸۸-۷۳۶ق) برمی‌گردد.<ref>مجمل فصیح، به تصحیح محمود فرخ خراسانی، جلد سوم، در ضمن وقایع سال ۷۳۶ هجری، ص۵۱-۵۰.</ref> | حوادثی که در این مجموعه تلویزیونی روایت می‌شود، به قرن هشتم قمری (۷۸۸-۷۳۶ق) برمی‌گردد.<ref>مجمل فصیح، به تصحیح محمود فرخ خراسانی، جلد سوم، در ضمن وقایع سال ۷۳۶ هجری، ص۵۱-۵۰.</ref> | ||
== تولید و پخش == | ==تولید و پخش== | ||
[[پرونده:نجفی٬ کارگردان.jpg|بندانگشتی|محمدعلی نجفی، کارگردان]] | [[پرونده:نجفی٬ کارگردان.jpg|بندانگشتی|محمدعلی نجفی، کارگردان]] | ||
از سربداران به عنوان اولین مجموعه تاریخی تلویزیون بعد از [[انقلاب اسلامی ایران]] یاد می‌شود. به گفته کارگردان، سوژه سربداران قبل از انقلاب شکل گرفت و فیلم‌نامه آن با همکاری [[علی شریعتی]] و با بهره‌گیری از کتاب نهضت سربداران پطروشفسکی پژوهشگر | از سربداران به عنوان اولین مجموعه تاریخی تلویزیون بعد از [[انقلاب اسلامی ایران]] یاد می‌شود. به گفته کارگردان، سوژه سربداران قبل از انقلاب شکل گرفت و فیلم‌نامه آن با همکاری [[علی شریعتی]] و با بهره‌گیری از کتاب نهضت سربداران خراسان نوشته [[پطروشفسکی]]، پژوهشگر روسی، نوشته شد.<ref>[http://www.irna.ir/fa/News/81884000/ دلیل موفقیت سریال سربداران چندین سال پیشینه تحقیقاتی بود]، خبرگزاری ایرنا.</ref>{{یاد| نجفی کارگردان سریال سربداران درباره نقش شریعتی و [[مرتضی مطهری|استاد مطهری]] در این باره می‌گوید: کار بزرگی که دکتر شریعتی در عرصه فرهنگ و هنر به انجام رساند، این بود که سبب شد بچه‌های مذهبی مانند ما که انجمن اسلامی داشتیم، با جرئت وارد حوزه فرهنگ و هنر شویم...بدون اغراق باید بگویم شریعتی سبب شد که من سینما را ادامه دهم. همچنانکه استاد مطهری می‌گفت بر تو واجب است این کار را ادامه دهی ولی ایشان به طور کلی بر این موضوع اصرار داشت، اما دکتر شریعتی بود که مرا وا داشت به عنوان متخصص در این زمینه فعال شوم. <ref>https://www.javanonline.ir/fa/news/1028165/ایده-اصلی-سربداران-را-مرحوم-شریعتی-داد</ref>}} | ||
از محمود دولت‌آبادی به‌عنوان اولین نویسنده فیلم‌نامه سربداران یاد می‌شود که در سال ۱۳۵۶ش آن را نوشت؛ اما نه قبل از انقلاب اسلامی ایران و نه بعد از آن، اجاز ساخت بر اساس آن داده نشد و دولت‌آبادی آن را در کتاب جمعه چاپ کرد.<ref>[https://www.sharghdaily.com/بخش-اخبار-3/579983-دچار-پژواک-دولت-آبادی-نمی-شوم «دچار پژواک دولت‌آبادی نمی‌شوم»]، سایت روزنامه شرق.</ref> | از محمود دولت‌آبادی به‌عنوان اولین نویسنده فیلم‌نامه سربداران یاد می‌شود که در سال ۱۳۵۶ش آن را نوشت؛ اما نه قبل از انقلاب اسلامی ایران و نه بعد از آن، اجاز ساخت بر اساس آن داده نشد و دولت‌آبادی آن را در کتاب جمعه چاپ کرد.<ref>[https://www.sharghdaily.com/بخش-اخبار-3/579983-دچار-پژواک-دولت-آبادی-نمی-شوم «دچار پژواک دولت‌آبادی نمی‌شوم»]، سایت روزنامه شرق.</ref> | ||
| خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
این مجموعه در زمان پخش به یکی از پربیننده‌ترین مجموعه‌های تلویزیونی در [[ایران]] تبدیل شد و تکیه‌کلام‌های آن به شکل ضرب‌المثل مورد استفاده مردم قرار گرفت. پخش مجدد آن از شبکه‌های استانی و همچنین شبکه «آی فیلم» نیز با استقبال بالایی روبرو می‌شود.<ref>[http://mardomsalari.com/template1/News.aspx?NID=177994 پایگاه تحلیلی مردم سالاری]</ref> | این مجموعه در زمان پخش به یکی از پربیننده‌ترین مجموعه‌های تلویزیونی در [[ایران]] تبدیل شد و تکیه‌کلام‌های آن به شکل ضرب‌المثل مورد استفاده مردم قرار گرفت. پخش مجدد آن از شبکه‌های استانی و همچنین شبکه «آی فیلم» نیز با استقبال بالایی روبرو می‌شود.<ref>[http://mardomsalari.com/template1/News.aspx?NID=177994 پایگاه تحلیلی مردم سالاری]</ref> | ||
== برخی از عوامل و بازیگران == | ==برخی از عوامل و بازیگران== | ||
{| class="wikitable" style="margin:10px 30px; float:right" | {| class="wikitable" style="margin:10px 30px; float:right" | ||
|- bgcolor="#efefef" | |- bgcolor="#efefef" | ||
|- | |- | ||
| کارگردان|| محمدعلی نجفی | |کارگردان||محمدعلی نجفی | ||
|- | |- | ||
| نویسنده|| کیهان رهگذار | |نویسنده||کیهان رهگذار | ||
|- | |- | ||
| متن تحقیقی|| عبدالرفیع حقیقت | |متن تحقیقی||عبدالرفیع حقیقت | ||
|- | |- | ||
| مدیر تصویربرداری|| محمد زرفام | |مدیر تصویربرداری||محمد زرفام | ||
|- | |- | ||
| گریم و چهره‌پردازی|| جلال‌الدین معیریان | |گریم و چهره‌پردازی||جلال‌الدین معیریان | ||
|- | |- | ||
| سرپرست گویندگان|| علی کسمایی | |سرپرست گویندگان||علی کسمایی | ||
|- | |- | ||
| موسیقی|| فرهاد فخرالدینی | |موسیقی||فرهاد فخرالدینی | ||
|- | |- | ||
|} | |} | ||
| خط ۶۸: | خط ۶۸: | ||
!بازیگر!!نقش!!بازیگر!!نقش | !بازیگر!!نقش!!بازیگر!!نقش | ||
|- | |- | ||
| امین تارخ|| شیخ حسن جوری|| حسین خانی‌بیک||ای تخت | |امین تارخ||شیخ حسن جوری||حسین خانی‌بیک||ای تخت | ||
|- | |- | ||
| سوسن تسلیمی|| فاطمه|| علی نصیریان|| قاضی شارح | |سوسن تسلیمی||فاطمه||علی نصیریان||قاضی شارح | ||
|- | |- | ||
| محمدعلی کشاورز|| خواجه قشیری|| فیروز بهجت‌محمدی|| طغای | |محمدعلی کشاورز||خواجه قشیری||فیروز بهجت‌محمدی||طغای | ||
|- | |- | ||
| جمشید لایق|| ارغون شاه|| افسانه بایگان|| ترکان خاتون | |جمشید لایق||ارغون شاه||افسانه بایگان||ترکان خاتون | ||
|- | |- | ||
| محمد ابهری|| امیر محمود اسفراینی|| عنایت‌الله بخشی|| خان باشتین | |محمد ابهری||امیر محمود اسفراینی||عنایت‌الله بخشی||خان باشتین | ||
|- | |- | ||
| فتحعلی اویسی|| ایلچی طغای|| چنگیز وثوقی|| محمد بیک | |فتحعلی اویسی||ایلچی طغای||چنگیز وثوقی||محمد بیک | ||
|- | |- | ||
|} | |} | ||
=== لوکیشن === | ===لوکیشن=== | ||
[[پرونده:امین تارخ.jpg|بندانگشتی|امین تارخ در نقش [[حسن جوری|شیخ حسن جوری]]]] | [[پرونده:امین تارخ.jpg|بندانگشتی|امین تارخ در نقش [[حسن جوری|شیخ حسن جوری]]]] | ||
دکورهای این مجموعه در سوله‌ای به مساحت ۱۵۰۰ متر مربع در مجموعه استودیوی گلستان و مکان فعلی سایت خبری مرکز سیمافیلم و لوکیشن شهر باشتین در شهرک سینمایی غزالی ساخته شد. همچنین بخش‌هایی از آن در مسجد جامع تاریخی شهرستان اردستان و شهر ابیانه فیلم‌برداری شده است.<ref>[http://www.bartarinha.ir/fa/news/33628/دیدار-با-سربداران-پس-از-دو-دهه دیدار با «سربداران» پس از دو دهه]، پورتال خبری برترین‌ها.</ref> بعدها لوکیشن شهر باشتین به دلیل ساخت دکور مجموعه تلویزیونی [[کلاه‌پهلوی]] تخریب شد.<ref>[http://www.khabaronline.ir/detail/173176/culture/television شهر باشتین سریال «سربداران» به خاطر «کلاه‌پهلوی» تخریب شد]، خبر آنلاین.</ref> | دکورهای این مجموعه در سوله‌ای به مساحت ۱۵۰۰ متر مربع در مجموعه استودیوی گلستان و مکان فعلی سایت خبری مرکز سیمافیلم و لوکیشن شهر باشتین در شهرک سینمایی غزالی ساخته شد. همچنین بخش‌هایی از آن در مسجد جامع تاریخی شهرستان اردستان و شهر ابیانه فیلم‌برداری شده است.<ref>[http://www.bartarinha.ir/fa/news/33628/دیدار-با-سربداران-پس-از-دو-دهه دیدار با «سربداران» پس از دو دهه]، پورتال خبری برترین‌ها.</ref> بعدها لوکیشن شهر باشتین به دلیل ساخت دکور مجموعه تلویزیونی [[کلاه‌پهلوی]] تخریب شد.<ref>[http://www.khabaronline.ir/detail/173176/culture/television شهر باشتین سریال «سربداران» به خاطر «کلاه‌پهلوی» تخریب شد]، خبر آنلاین.</ref> | ||
=== هزینه === | ===هزینه=== | ||
به گفته کارگردان٬ هزینه تولید آن کم‌تر از ۵۰۰ میلیون ریال و هزینه پس از تولید ۱۵۰ میلیون ریال شد که در نهایت هزینه کلی ساخت آن به ۶۰۰ میلیون ریال رسید. | به گفته کارگردان٬ هزینه تولید آن کم‌تر از ۵۰۰ میلیون ریال و هزینه پس از تولید ۱۵۰ میلیون ریال شد که در نهایت هزینه کلی ساخت آن به ۶۰۰ میلیون ریال رسید. | ||
بیشترین دست‌مزد ماهانه ۱۵۰ هزار ریال و کم‌ترین آن ۲۰ هزار ریال بود.<ref>[http://www.simafilm.ir/news/show/id/2467 سربداران با بودجه‌ای معادل ۶۰ میلیون تومان ساخته شد]، مرکز امور نمایشی سیما.</ref> | بیشترین دست‌مزد ماهانه ۱۵۰ هزار ریال و کم‌ترین آن ۲۰ هزار ریال بود.<ref>[http://www.simafilm.ir/news/show/id/2467 سربداران با بودجه‌ای معادل ۶۰ میلیون تومان ساخته شد]، مرکز امور نمایشی سیما.</ref> | ||
=== موسیقی === | ===موسیقی=== | ||
موسیقی متن این مجموعه اثر فرهاد فخرالدینی است. وی این موسیقی را با رعایت نکاتی چون «جذاب بودن برای مخاطب»، استفاده از «گنجینه موسیقی ملی و محلی» ایران و «بکارگیری تکنیک‌ها و سازهای موسیقی غربی» آن ساخته است.<ref>[https://jamejamonline.ir/fa/news/725919/موسیقی-ماندگار-سربداران «موسیقی ماندگار سربداران»]، سایت جام‌جم آنلاین.</ref> فخرالدینی با همراهی ارکستر فیلارمونیک ژنو، موسیقی سربداران را در مقر سازمان ملل در ژنو اجرا کرد که در سایت سازمان ملل به‌عنوان یک موسیقی قابل احترام ایرانی مورد توجه قرار دارد.<ref>[http://www.mehrnews.com/news/2248660/موسیقی-سربداران-آبروی-ایران-را-در-ژنو-خرید-خاطره-دیدن-سریال موسیقی «سربداران» آبروی ایران را در ژنو خرید]، خبرگزاری مهر.</ref> | موسیقی متن این مجموعه اثر فرهاد فخرالدینی است. وی این موسیقی را با رعایت نکاتی چون «جذاب بودن برای مخاطب»، استفاده از «گنجینه موسیقی ملی و محلی» ایران و «بکارگیری تکنیک‌ها و سازهای موسیقی غربی» آن ساخته است.<ref>[https://jamejamonline.ir/fa/news/725919/موسیقی-ماندگار-سربداران «موسیقی ماندگار سربداران»]، سایت جام‌جم آنلاین.</ref> فخرالدینی با همراهی ارکستر فیلارمونیک ژنو، موسیقی سربداران را در مقر سازمان ملل در ژنو اجرا کرد که در سایت سازمان ملل به‌عنوان یک موسیقی قابل احترام ایرانی مورد توجه قرار دارد.<ref>[http://www.mehrnews.com/news/2248660/موسیقی-سربداران-آبروی-ایران-را-در-ژنو-خرید-خاطره-دیدن-سریال موسیقی «سربداران» آبروی ایران را در ژنو خرید]، خبرگزاری مهر.</ref> | ||
== حواشی == | ==حواشی== | ||
'''حذف برخی صحنه‌های مجموعه:''' [[سال ۱۳۶۲ هجری شمسی|سال ۱۳۶۲ش]] همراه با پخش مجموعه سربداران، به نوع بازی و نقش فاطمه، همسر شیخ حسن (با بازی سوسن تسلیمی) ایراد گرفته شد که باعث شد بخشی از بازی سوسن تسلیمی حذف شود. همچنین صحنه‌های مربوط به شهر میکده‌ها نیز به دلیل انتقاد نسبت به حضور شیخ حسن جوری در چنین مکانی حذف گردید.<ref>[http://www.simafilm.ir/news/show/id/2467 سربداران با بودجه‌ای معادل ۶۰ میلیون تومان ساخته شد]، مرکز امور نمایشی سیما.</ref> | '''حذف برخی صحنه‌های مجموعه:''' [[سال ۱۳۶۲ هجری شمسی|سال ۱۳۶۲ش]] همراه با پخش مجموعه سربداران، به نوع بازی و نقش فاطمه، همسر شیخ حسن (با بازی سوسن تسلیمی) ایراد گرفته شد که باعث شد بخشی از بازی سوسن تسلیمی حذف شود. همچنین صحنه‌های مربوط به شهر میکده‌ها نیز به دلیل انتقاد نسبت به حضور شیخ حسن جوری در چنین مکانی حذف گردید.<ref>[http://www.simafilm.ir/news/show/id/2467 سربداران با بودجه‌ای معادل ۶۰ میلیون تومان ساخته شد]، مرکز امور نمایشی سیما.</ref> | ||
| خط ۱۰۰: | خط ۱۰۰: | ||
'''سربداران در خاطرات هاشمی رفسنجانی:''' [[اکبر هاشمی رفسنجانی]] رییس وقت مجلس شورای اسلامی در زمان پخش این مجموعه در بخشی از خاطراتش در [[۱۲ بهمن]] [[سال ۱۳۶۲ هجری شمسی|۱۳۶۲ش]] به این نکته اشاره می‌کند که رئیس جمهور وقت [[سید علی حسینی خامنه‌ای|آیت‌الله خامنه‌ای]] ایرادی به سریال سربداران داشتند که وی آن را رد کرد.<ref>[http://www.asrarnameh.com/news.php?id=2051 اختلاف نظر آیت‌الله هاشمی با آیت الله خامنه‌ای درباره تاریخ سبزوار]، مجله اینترنتی اسرار نامه.</ref> | '''سربداران در خاطرات هاشمی رفسنجانی:''' [[اکبر هاشمی رفسنجانی]] رییس وقت مجلس شورای اسلامی در زمان پخش این مجموعه در بخشی از خاطراتش در [[۱۲ بهمن]] [[سال ۱۳۶۲ هجری شمسی|۱۳۶۲ش]] به این نکته اشاره می‌کند که رئیس جمهور وقت [[سید علی حسینی خامنه‌ای|آیت‌الله خامنه‌ای]] ایرادی به سریال سربداران داشتند که وی آن را رد کرد.<ref>[http://www.asrarnameh.com/news.php?id=2051 اختلاف نظر آیت‌الله هاشمی با آیت الله خامنه‌ای درباره تاریخ سبزوار]، مجله اینترنتی اسرار نامه.</ref> | ||
== پانویس == | ==پانویس== | ||
{{پانوشت}} | {{پانوشت}} | ||
== یادداشت == | ==یادداشت== | ||
{{یادداشت‌ها}} | {{یادداشت‌ها}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||