جعفر کاشف‌الغطاء: تفاوت میان نسخه‌ها

'''جعفر بن خضر بن یحیی جناجی حلّی نجفی'''، ملقب به‌ '''کاشف الغطاء''' ([[سال ۱۱۵۶ هجری قمری|۱۱۵۶]] - [[سال ۱۲۲۸ هجری قمری|۱۲۲۸ق]]) از [[فهرست مراجع تقلید شیعه|مراجع تقلید]] [[شیعه]] در قرن سیزدهم قمری بود. شیخ جعفر پس از استادش [[سید محمدمهدی بحرالعلوم]]، [[مرجع تقلید|مرجعیت]] را بر عهده گرفت. او همچون استاد دیگرش [[محمدباقر بهبهانی|وحید بهبهانی]] به مبارزه با [[اخباریان]] پرداخت و آثاری در ردّ آرای آنان نگاشت.

شیخ جعفر در حمله [[وهابیت|وهابیان]] به [[نجف]]، به دفاع از این شهر پرداخت و نخستین عالم [[شیعه|شیعی]] بود که در ردّ [[وهابیت]] کتاب نوشت. کاشف الغطاء آثاری در [[فقه]]، [[اصول فقه|اصول]] و [[کلام اسلامی|کلام]] هم دارد. مشهورترین اثر او '' [[کشف الغطاء عن مبهمات الشریعة الغراء (کتاب)|کشف الغطاء]]'' است که به سبب نگارش آن به کاشف الغطاء مشهور شد. او [[منهج الرشاد لمن اراد السداد]] را در ردّ آراء [[وهابیت|وهابیان]] و ''الحقّ المبین فی تصویب المجتهدین و تخطئه الاخباریین'' را در ردّ اخباریان نگاشت. [[محمدحسن نجفی]]، معروف به (صاحب جواهر)، از شاگردان وی بوده است. [[خاندان کاشف‌الغطاء|آل کاشف الغطاء]]، از خاندان‌های علمی شیعی قرن ۱۳ و ۱۴ق، از تبار وی هستند.

== نسب و زندگینامه ==

نسب آل کاشف الغطاء به [[مالک اشتر]] می‌رسد. پدر او خضر، از عالمان و زاهدان روزگار خود شمرده می‌شد، از جُناجیه در اطراف  [[حله (شهر)|حله]] به قصد تحصیل به [[نجف]] رفت و در همان شهر ماند و در سال [[سال ۱۱۸۱ هجری قمری|۱۱۸۱ق]] درگذشت.<ref>معلم حبیب‌آبادی، مکارم الآثار، ۱۳۵۲ش، ج۳، ص۸۵۲؛ آقابزرگ، طبقات اعلام الشیعه، ۱۴۰۴ق، ص۲۴۹.</ref> شیخ جعفر هم در [[نجف]] زاده شد.

او در [[کربلا]] و نجف به تحصیل پرداخت و پس از آموختن علم تا پایان عمر در نجف ساکن بود. او در [[۲۲ رجب]] ۱۲۲۸ق<ref>حائری، روزشمار قمری، ۱۳۸۱ش، ص۲۰۲.</ref> در نجف درگذشت و در مقبره‌ای که خود آماده کرده بود (یکی از [[حجره]] های مدرسه خود)، در محله عماره نجف [[دفن]] شد. گنبدی بر مقبره او ساخته‌اند. جمعی از اولاد و اعقاب او در همین مقبره دفن شده‌اند.<ref>خوانساری، روضات الجنات، مکتبة اسماعیلیان، ج۲، ص۲۰۶.</ref>

شیخ جعفر کاشف الغطاء، در صدر خاندان کاشف الغطاء قرار دارد که از خاندان‌های علمی شیعی قرن ۱۳ و ۱۴ق است. [[محمدحسین کاشف‌الغطاء]]، از [[فهرست مراجع تقلید شیعه|مراجع تقلید شیعه]] قرن ۱۴ قمری، نوه اوست.

== تحصیل ==

کاشف‌الغطاء از شاگردان [[سید محمدمهدی بحرالعلوم]] (۱۱۵۵–۱۲۱۲ق) بود و به گفته [[سید موسی شبیری زنجانی]]، شیخ جعفر با اینکه تقریبا با بحرالعلوم هم‌سن بود ولی به او احترام زیادی می‌گذاشت تا این حد که با تحت الحنک عمامه خود، نعلین سید را تمیز می‌کرد و تبرک می‌جست.<ref>شبیری زنجانی، جرعه‌ای از دریا، ج۲ ص۳۳۳.</ref> برای احترام به درس او می‌رفت و او را استاد خطاب می‌کرد. همچنین منقول است که در مورد بحرالعلوم چنین گفته‌است که اگر او [[مجتهد]] باشد من هیچ مجتهد نیستم.<ref>شبیری زنجانی، جرعه‌ای از دریا، ج۲ ص۳۳۳.</ref>  

شیخ جعفر نزد پدر مقدمات علوم را خواند و پس از آن خارج [[فقه]] و [[اصول فقه|اصول]] را نزد عالمان [[عراق]] مانند [[سید صادق فحام|سید صادق فَحّام]] (۱۱۲۴–۱۲۰۵ق)، [[شیخ محمد دورقی|شیخ محمد دوْرَقی]] (م ۱۱۸۷ق)، [[شیخ فتونی|شیخ فتّونی]]، [[محمدباقر بهبهانی|وحید بهبهانی]] در [[کربلا]]، و اندکی نزد و خود از [[مجتهد|مجتهدان]] و عالمان بلندآوازه گردید و به تدریس پرداخت.

== شاگردان ==

== زعامت دینی ==

== مبارزه با اخباری‌ها ==

== مبارزه با وهابیان ==

== مسافرت‌ها ==

== اندیشه و عمل سیاسی ==

=== مشروعیت سلطنت ===

=== حدود اختیارات فقیه ===

=== تأکید بر اجرای حدود ===

== آثار ==

* الحقّ المبین فی تصویب المجتهدین و تخطئه الاخباریین، چاپ تهران، ۱۳۰۶ق و ۱۳۱۹ق.

* [[کشف الغطاء عن مبهمات الشریعة الغراء (کتاب)|کشف الغطاء عن مبهمات الشّریعة الغّراء]]، <ref>الطهراني،  الذّريعة إلى تصانيف الشّيعة، ۱۴۰۸ق، ج۱۸، ص۴۵.</ref> تهران، ۱۲۷۱ق و ۱۳۱۷ق؛ تبحّر و مهارت کاشف الغطاء بیش‌تر در [[فقه]] و [[اصول فقه|اصول]] بود و آثار او در این دانش‌ها به‌ویژه کتاب کشف الغطاء، نشانه چیره‌دستی او در استنباط احکام است. وی این کتاب را در ضمن سفر به ایران نوشته در حالی که جز کتاب قواعد [[علامه حلی|علامه حلّی]] کتاب دیگری همراه نداشته است. چنین نقل شده که [[شیخ مرتضی انصاری]] (۱۲۱۴–۱۲۸۱ق) گفته است: اگر کسی قواعد و اصول این کتاب را بداند، نزد من [[مجتهد]] است. او خود ادّعا کرده است که اگر همه کتاب‌های فقهی از دسترس من بیرون رود، باز قادر خواهم بود همه ابواب و مباحث فقهی را از آغاز تا انجام بنویسم<ref>قمی، فوائد الرّضویه، ص۷۰.</ref> تبحّر علمی و فقهی او مورد تأیید فقیهان معاصرِ او و پس از اوست.

* بُغیة الطّالب فی معرفة المفّوض و الواجب: رساله‌ای عملیه و کوتاه که بخش اول آن در اصول عقاید و بخش دوم آن در احکام است.{{یاد|این کتاب با نام «البغیة فی معرفة المفروض و الواجب» نیز معرفی شده است. الطهراني، الذّريعة إلى تصانيف الشّيعة، ج۳، ص۱۳۳؛  ونیز<ref>https://makhtutat.inoor.ir/booklist?authorid=46</ref>  }}

* التحقیق و التّنقیر فیما یتعلّق بالمقادیر

* الرّسالة الصّومیه<ref>تهرانی، الذریعه الی تصانیف الشیعه، ۱۴۰۸ق، ج۱۱، ص۲۰۵.</ref>

* مشکاة المصابیح شرح  کتاب «المصابيح في الفقه المستنبط على الوجه الصحيح" [[سید محمدمهدی بحرالعلوم|سید مهدی بحرالعلوم]] <ref>تهرانی، الذریعه الی تصانیف الشیعه، ۱۴۰۸ق، ج۲۳، ص۱۶.</ref>

* رسالة فی العبادات المالیه

* غایة المراد فی احکام الجهاد{{مدرک}}

* [[منهج الرشاد لمن اراد السداد]].<ref>تهرانی، الذریعه الی تصانیف الشیعه، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۱۶۴.</ref>

== پانویس ==

== یادداشت ==

== منابع ==