پرش به محتوا

بسم الله الرحمن الرحیم: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۴: خط ۳۴:


از بسم الله الرَّحمن الرَّحیم، با نام‌های «بَسمَله»<ref>برای نمونه نگاه کنید به هوشنگی، «بسمله»، ص۴۲۶.</ref> و «تَسمیه»<ref>برای نمونه نگاه کنید به ابوالفتوح رازی، روض الجنان، ۱۳۷۶ش، ج۱، ص۴۱؛ زمخشری، الکشاف، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۱.</ref> نیز یاد می‌شود.
از بسم الله الرَّحمن الرَّحیم، با نام‌های «بَسمَله»<ref>برای نمونه نگاه کنید به هوشنگی، «بسمله»، ص۴۲۶.</ref> و «تَسمیه»<ref>برای نمونه نگاه کنید به ابوالفتوح رازی، روض الجنان، ۱۳۷۶ش، ج۱، ص۴۱؛ زمخشری، الکشاف، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۱.</ref> نیز یاد می‌شود.
==فضلیت==
{{جعبه نقل قول
|عنوان=
|نقل‌قول= در آغاز هر كار کوچک یا بزرگ بگویید: '''«بسم اللّه الرحمن الرحيم»'''.
|منبع= <small>شیخ صدوق، [[کتاب التوحید]]، ص۲۳۲.</small>
|تراز= چپ
|عرض= 250px
|حاشیه= 1px
|اندازه خط=
|رنگ پس‌زمینه =#bacc9e
|شکل‌بندی =
|پس‌زمینه عنوان =
|رنگ خط عنوان=
|شکل‌بندی عنوان=
|تراز نقل‌قول= وسط
|شکل‌بندی نقل‌قول =
|گیومه نقل‌قول =
|تراز منبع = وسط
|شکل‌بندی منبع =
|title=امام علی(ع):}}
روایاتی در بیان فضیلت بسمله در منابع تفسیری و روایی شیعه و اهل‌سنت آمده است. قُرطُبی در تفسیرش از [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] نقل کرده که بسمله شفای هر بیماری و یاری‌کننده هر دارویی است.<ref>قرطبی، الجامع لاحکام القرآن، ۱۳۶۴ش، ج۱، ص۱۰۷.</ref> برپایه روایتی در [[تفسیر عیاشی (کتاب)|تفسیر عیاشی]] به نقل از [[امام رضا(ع)]]، این آیه باکرامت‌ترین و بزرگ‌ترین آیه قرآن است.<ref>عیاشی، تفسیر العیاشی، ۱۳۸۰ش، ج۱، ص۲۱.</ref> همچنین در برخی روایات، کتابت زیبای آن برای تعظیم خداوند، موجب غفران و بخشش<ref>سیوطی، درالمنثور، دار الفکر، ج۱، ص۲۷.</ref> و قرائت آن رهایی و نجات از آتش دوزخ است.<ref>بحرانی، البرهان فی تفسیر القرآن، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۹۹.</ref> در روایتی چنین نقل شده که اسرار همهٔ کتاب‌های آسمانی در قرآن جمع است و همهٔ آنچه در قرآن است در [[سوره فاتحه|سورهٔ فاتحه]] و همهٔ آنچه در سوره فاتحه است در بسمله آن جمع شده است.<ref>قندوزی، ینابیع المودة، ۱۴۲۲ق، ج۱، ۲۱۳.</ref>


==آغاز کار با نام خدا==
==آغاز کار با نام خدا==
خط ۶۵: خط ۸۸:
*[[مالک بن انس|مالک بن اَنَس]]، [[ابوحنیفه]] و پیروانش، ابوعمر و یعقوب بن اسحاق از قاریان بصره و برخی دیگر از عالمان، بسمله را آیه‌ای مستقل می‌دانند که صرفاً برای تبرک و بیان آغاز سوره‌ها و همچنین فاصلهٔ بین آن‌ها آمده است<ref>رشید رضا، تفسیر المنار، ۱۹۹۰م، ج۱، ص۳۴؛ آلوسی، روح المعانی، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۴۱.</ref> و جزو هیچ سوره‌ای غیر از آنچه در آیه ۳۰ سوره نمل آمده، به شمار نمی‌رود.<ref>فخر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۱۷۲.</ref>
*[[مالک بن انس|مالک بن اَنَس]]، [[ابوحنیفه]] و پیروانش، ابوعمر و یعقوب بن اسحاق از قاریان بصره و برخی دیگر از عالمان، بسمله را آیه‌ای مستقل می‌دانند که صرفاً برای تبرک و بیان آغاز سوره‌ها و همچنین فاصلهٔ بین آن‌ها آمده است<ref>رشید رضا، تفسیر المنار، ۱۹۹۰م، ج۱، ص۳۴؛ آلوسی، روح المعانی، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۴۱.</ref> و جزو هیچ سوره‌ای غیر از آنچه در آیه ۳۰ سوره نمل آمده، به شمار نمی‌رود.<ref>فخر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۱۷۲.</ref>
*[[احمد بن حنبل]]، [[حمزة ‌بن حبیب|حمزه]] از [[قاریان هفت‌گانه]] و برخی دیگر معتقدند که بسمله فقط در [[سوره فاتحه|سورهٔ حمد]] آیه‌ای مستقل است و جزوی از این سوره به شمار می‌رود.<ref>رشیدرضا، تفسیر المنار، ۱۹۹۰م، ج۱، ص۳۴؛ آلوسی، روح المعانی، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۴۱.</ref>
*[[احمد بن حنبل]]، [[حمزة ‌بن حبیب|حمزه]] از [[قاریان هفت‌گانه]] و برخی دیگر معتقدند که بسمله فقط در [[سوره فاتحه|سورهٔ حمد]] آیه‌ای مستقل است و جزوی از این سوره به شمار می‌رود.<ref>رشیدرضا، تفسیر المنار، ۱۹۹۰م، ج۱، ص۳۴؛ آلوسی، روح المعانی، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۴۱.</ref>
==فضلیت==
{{جعبه نقل قول
|عنوان=
|نقل‌قول= در آغاز هر كار کوچک یا بزرگ بگویید: '''«بسم اللّه الرحمن الرحيم»'''.
|منبع= <small>شیخ صدوق، [[کتاب التوحید]]، ص۲۳۲.</small>
|تراز= چپ
|عرض= 250px
|حاشیه= 1px
|اندازه خط=
|رنگ پس‌زمینه =#bacc9e
|شکل‌بندی =
|پس‌زمینه عنوان =
|رنگ خط عنوان=
|شکل‌بندی عنوان=
|تراز نقل‌قول= وسط
|شکل‌بندی نقل‌قول =
|گیومه نقل‌قول =
|تراز منبع = وسط
|شکل‌بندی منبع =
|title=امام علی(ع):}}
روایاتی در بیان فضیلت بسمله در منابع تفسیری و روایی شیعه و اهل‌سنت آمده است. قُرطُبی در تفسیرش از [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] نقل کرده که بسمله شفای هر بیماری و یاری‌کننده هر دارویی است.<ref>قرطبی، الجامع لاحکام القرآن، ۱۳۶۴ش، ج۱، ص۱۰۷.</ref> برپایه روایتی در [[تفسیر عیاشی (کتاب)|تفسیر عیاشی]] به نقل از [[امام رضا(ع)]]، این آیه باکرامت‌ترین و بزرگ‌ترین آیه قرآن است.<ref>عیاشی، تفسیر العیاشی، ۱۳۸۰ش، ج۱، ص۲۱.</ref> همچنین در برخی روایات، کتابت زیبای آن برای تعظیم خداوند، موجب غفران و بخشش<ref>سیوطی، درالمنثور، دار الفکر، ج۱، ص۲۷.</ref> و قرائت آن رهایی و نجات از آتش دوزخ است.<ref>بحرانی، البرهان فی تفسیر القرآن، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۹۹.</ref> در روایتی چنین نقل شده که اسرار همهٔ کتاب‌های آسمانی در قرآن جمع است و همهٔ آنچه در قرآن است در [[سوره فاتحه|سورهٔ فاتحه]] و همهٔ آنچه در سوره فاتحه است در بسمله آن جمع شده است.<ref>قندوزی، ینابیع المودة، ۱۴۲۲ق، ج۱، ۲۱۳.</ref>
==کاربرد در آثار هنری==
[[پرونده:بسمله.jpg|300px|بندانگشتی|خوشنویسی بسم الله به [[خط ثلث]]، به قلم محمد اوزچای، خوشنویس کشور [[ترکیه]]]]
بسمله از جمله آیاتی است که کتابت آن بسیار موردتوجه هنرمندان خوشنویسی قرار گرفته و در طول تاریخ، آثار متنوعی با انواع مختلف خط، از آن کتابت شده است.<ref>مطیع، «تسمیه»، ص۳۲۶.</ref> کتابت بسمله در هنر کاشی‌کاری نیز، به‌عنوان یکی از هنرهای تزئینی و معماری ایران، نمود یافته و آثار مختلف آن در سردرِ خانه‌ها، محراب مساجد و در اماکن مقدس نصب می‌گردد.<ref>مطیع، «تسمیه»، ص۳۲۶.</ref> همچنین آثار مختلفی از حک و کتابت بسمله به‌دست هنرمندان مسلمان در معرق‌کاری و قلم‌زنی پدید آمده است.
بسمله در شعر و ادب فارسی گاهی در مصرع یک بیت قرار گرفته<ref>برای نمونه نگاه کنید به نظامی، کلیات دیوان حکیم نظامی گنجه‌ای، ۱۳۳۵ش، ص۹.</ref> و گاهی نیز دربارهٔ مضمون و محتوای آن و سفارش به آغازنمودن کارها با نام خدا، اشعاری سروده شده است.<ref>مطیع، «تسمیه»، ص۳۲۶.</ref>
بسم‌الله در ادبیات فارسی، در اصطلاحاتی نظیر «مرغ بِسْمِل» به‌معنای مرغ سربریده و «مرغ نیم‌بسمل» به‌معنای مرغ نیمه‌جان و همچنین «بسمل‌گاه» به‌معنای قربانگاه هم راه یافته است.<ref>معینی، فرهنگ امثال و تعابیر قرآنی، ۱۳۹۴ش، ص۱۵۹؛ مطیع، «تسمیه»، ص۳۲۶.</ref>


==ترجمهٔ فارسی بسم الله الرحمن الرحیم==
==ترجمهٔ فارسی بسم الله الرحمن الرحیم==
خط ۱۱۸: خط ۱۱۰:


در برخی متون و تفاسیر عرفانی، «رحمان» به‌معنای بخشنده و افاضه‌کنندهٔ وجود و کمال به همهٔ موجودات، براساس حکمت و قابلیت آن‌ها آمده<ref>کاشانی، تفسیر ابن‌عربی (تأویلات عبدالرزاق)، ۱۴۲۲ق، ج۱، ص۷؛ قونوی، اعجاز البیان، ۱۳۸۱ش، ص۱۷۳؛ سلطان علیشاه، بیان السعادة، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۲۸.</ref> و «رحیم» به‌معنای افاضه‌کنندهٔ کمال معنویِ مخصوص به‌ انسان بیان شده است.<ref>کاشانی، تفسیر ابن‌عربی (تأویلات عبدالرزاق)، ۱۴۲۲ق، ج۱، ص۷.</ref>
در برخی متون و تفاسیر عرفانی، «رحمان» به‌معنای بخشنده و افاضه‌کنندهٔ وجود و کمال به همهٔ موجودات، براساس حکمت و قابلیت آن‌ها آمده<ref>کاشانی، تفسیر ابن‌عربی (تأویلات عبدالرزاق)، ۱۴۲۲ق، ج۱، ص۷؛ قونوی، اعجاز البیان، ۱۳۸۱ش، ص۱۷۳؛ سلطان علیشاه، بیان السعادة، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۲۸.</ref> و «رحیم» به‌معنای افاضه‌کنندهٔ کمال معنویِ مخصوص به‌ انسان بیان شده است.<ref>کاشانی، تفسیر ابن‌عربی (تأویلات عبدالرزاق)، ۱۴۲۲ق، ج۱، ص۷.</ref>
==کاربرد در آثار هنری==
[[پرونده:بسمله.jpg|300px|بندانگشتی|خوشنویسی بسم الله به [[خط ثلث]]، به قلم محمد اوزچای، خوشنویس کشور [[ترکیه]]]]
بسمله از جمله آیاتی است که کتابت آن بسیار موردتوجه هنرمندان خوشنویسی قرار گرفته و در طول تاریخ، آثار متنوعی با انواع مختلف خط، از آن کتابت شده است.<ref>مطیع، «تسمیه»، ص۳۲۶.</ref> کتابت بسمله در هنر کاشی‌کاری نیز، به‌عنوان یکی از هنرهای تزئینی و معماری ایران، نمود یافته و آثار مختلف آن در سردرِ خانه‌ها، محراب مساجد و در اماکن مقدس نصب می‌گردد.<ref>مطیع، «تسمیه»، ص۳۲۶.</ref> همچنین آثار مختلفی از حک و کتابت بسمله به‌دست هنرمندان مسلمان در معرق‌کاری و قلم‌زنی پدید آمده است.
بسمله در شعر و ادب فارسی گاهی در مصرع یک بیت قرار گرفته<ref>برای نمونه نگاه کنید به نظامی، کلیات دیوان حکیم نظامی گنجه‌ای، ۱۳۳۵ش، ص۹.</ref> و گاهی نیز دربارهٔ مضمون و محتوای آن و سفارش به آغازنمودن کارها با نام خدا، اشعاری سروده شده است.<ref>مطیع، «تسمیه»، ص۳۲۶.</ref>
بسم‌الله در ادبیات فارسی، در اصطلاحاتی نظیر «مرغ بِسْمِل» به‌معنای مرغ سربریده و «مرغ نیم‌بسمل» به‌معنای مرغ نیمه‌جان و همچنین «بسمل‌گاه» به‌معنای قربانگاه هم راه یافته است.<ref>معینی، فرهنگ امثال و تعابیر قرآنی، ۱۳۹۴ش، ص۱۵۹؛ مطیع، «تسمیه»، ص۳۲۶.</ref>
==پانویس==
==پانویس==
{{پانوشت}}
{{پانوشت}}
Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۴٬۶۹۵

ویرایش