ختم قرآن: تفاوت میان نسخهها
←دعاهای ختم قرآن
(←آداب) |
|||
خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
==دعاهای ختم قرآن== | ==دعاهای ختم قرآن== | ||
«ختم قرآن» به معنای خواندن یک دوره کامل قرآن است؛ ولی در هنگام به پایان رساندن هر سوره یا حزب و جزئی، میتوان «دعاهای ختم قرآن» را خواند.{{یاد|«حُذَیفه» میگوید: پیامبر(ص) بعد از اتمام تلاوت سوره بقره، این دعا را خواند: «أَللهُمَّ ارْحَمنی بِالقرآن...»}}<ref>قرآن و آداب تلاوت آن، ص۴۳ و ۴۴.</ref> برخی دعاهای رایج در بین مردم ریشۀ روایی دارند (مأثور) و برخی با وجود داشتن مضمون زیبا دعاهای [[معصوم|معصومین]] نیستند (غیر مأثور).{{مدرک}} در هنگام قرائت دعاهای ختم قرآن معمولاً شنوندگان در پایان هر بخشی از دعا، «آمین» یا «الهی آمین» میگویند؛ دلیل این کار را نیز روایت [[امام علی(ع)]] میدانند.{{یاد|امام علی علیهالسلام به صحابیاش - زرّ بن حبیش - فرمود: «ای زرّ! من دعا میکنم و تو آمین بگو...»}}<ref>بحار الانوار، ج۹۲، ص۲۰۶.</ref> | «ختم قرآن» به معنای خواندن یک دوره کامل قرآن است؛ ولی در هنگام به پایان رساندن هر سوره یا حزب و جزئی، میتوان «دعاهای ختم قرآن» را خواند.{{یاد|«حُذَیفه» میگوید: پیامبر(ص) بعد از اتمام تلاوت سوره بقره، این دعا را خواند: «أَللهُمَّ ارْحَمنی بِالقرآن...»}}<ref>مجلسی، بحارالانوار،۱۴۰۳ق، ج۸۹، ص ۳۶۹؛ قرآن و آداب تلاوت آن، ص۴۳ و ۴۴.</ref> برخی دعاهای رایج در بین مردم ریشۀ روایی دارند (مأثور) و برخی با وجود داشتن مضمون زیبا دعاهای [[معصوم|معصومین]] نیستند (غیر مأثور).{{مدرک}} در هنگام قرائت دعاهای ختم قرآن معمولاً شنوندگان در پایان هر بخشی از دعا، «آمین» یا «الهی آمین» میگویند؛ دلیل این کار را نیز روایت [[امام علی(ع)]] میدانند.{{یاد|امام علی علیهالسلام به صحابیاش - زرّ بن حبیش - فرمود: «ای زرّ! من دعا میکنم و تو آمین بگو...»}}<ref> مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۲، ص۲۰۶.</ref> | ||
===برخی دعاهای مأثور=== | ===برخی دعاهای مأثور=== | ||
*[[دعای ۴۲ صحیفه سجادیه]] از [[امام سجاد(ع)]] از جامعترین و معروفترین دعاهای ختم قرآن است: {{عربی|أَللهُمَّ إنَّكَ أَعَنْتَنی عَلی خَتْمِ كِتابِكَ...}} [http://www.ghorany.com/khatm_pray.htm ادامه] | *[[دعای ۴۲ صحیفه سجادیه]] از [[امام سجاد(ع)]] از جامعترین و معروفترین دعاهای ختم قرآن است: {{عربی|أَللهُمَّ إنَّكَ أَعَنْتَنی عَلی خَتْمِ كِتابِكَ...}} [http://www.ghorany.com/khatm_pray.htm ادامه] | ||
*[[پیامبر اکرم (ص)]] در هنگام ختم قرآن، این دعا را میخواندند: {{عربی|أَللهمَّ ارْحَمْنی بِالقرآنِ...}}<ref> أَللهمَّ ارْحَمْنی بِالقرآنِ وَاجْعَلْهُ لی اِماماً وَ نُوراً وَ هُدًی وَ رَحْمَةً. أَللهمَّ ذَكِّرْنی مِنهُ ما نَسیتُ وَ عَلِّمْنی مِنهُ ما جَهِلْتُ، وَارْزُقْنی تِلاوَتَهُ آناءَ اللَّیلِ وَالنَّهارِ، وَاجْعَلْهُ حُجَّةً لی یارَبَّ العالمینَ -- خدایا! به حُرمت قرآن بر من رحم کن و آن را راهنما، نور، رستگاری و رحمت برایم قرار ده. خدایا! مرا به آنچه که فراموش کرده ام، متذكّر ساز، و آنچه را که نمیدانم، بر من بیاموز، و در ساعات روز و شب تلاوت آن را نصیبم گردان، و آن را حجّت و دلیلم قرار بده، ای پروردگار جهانیان</ref> | *[[پیامبر اکرم (ص)]] در هنگام ختم قرآن، این دعا را میخواندند: {{عربی|أَللهمَّ ارْحَمْنی بِالقرآنِ...}}<ref> أَللهمَّ ارْحَمْنی بِالقرآنِ وَاجْعَلْهُ لی اِماماً وَ نُوراً وَ هُدًی وَ رَحْمَةً. أَللهمَّ ذَكِّرْنی مِنهُ ما نَسیتُ وَ عَلِّمْنی مِنهُ ما جَهِلْتُ، وَارْزُقْنی تِلاوَتَهُ آناءَ اللَّیلِ وَالنَّهارِ، وَاجْعَلْهُ حُجَّةً لی یارَبَّ العالمینَ -- خدایا! به حُرمت قرآن بر من رحم کن و آن را راهنما، نور، رستگاری و رحمت برایم قرار ده. خدایا! مرا به آنچه که فراموش کرده ام، متذكّر ساز، و آنچه را که نمیدانم، بر من بیاموز، و در ساعات روز و شب تلاوت آن را نصیبم گردان، و آن را حجّت و دلیلم قرار بده، ای پروردگار جهانیان</ref> | ||
*دعای دیگر پیامبر(ص): {{عربی|أللهمَّ اِنّی أَسْئَلُكَ اِخْباتَ المُخْبِتینَ...}}<ref> زرّ بن حبیش نقل میکند: در مسجد جامع شهر کوفه و در محضر امیرمؤمنان علی علیهالسلام قرآن را از آغاز تا پایانش تلاوت کردم... وقتی به آیه ۲۲ سوره «حم عسق» رسیدم، آن حضرت گریست؛ به گونهای که اشک بر صورتش جاری شد. سپس سرش را به آسمان بلند نموده و فرمود:ای زرّ! من دعا میکنم و تو آمین بگو. آنگاه چنین عرضه داشت: أللهمَّ اِنّی أَسْئَلُكَ اِخْباتَ المُخْبِتینَ، وَاخْلاصَ المُوقنینَ، وَ مُرافَقَةَالأَبرارِ، وَاسْتِحْقاقَ حَقائِقِ الایمان، وَالغَنیمَةَ مِنْ كُلِّ بِرٍّ وَالسَّلامَةَ مِن كُلِّ اِثْمٍ، وَ وُجُوبَ رَحْمَتِكَ، وَ عَزائِمَ مَغْفِرَتِكَ، وَالْفَوزَ بِالْجَنَّةِ، وَالنَّجاةَ مِنَ النَّارِ -- خدایا! همانا من دل نهادن دل دادگان، اخلاص اهل یقین، همراهی نیکان، شایستگی دریافت حقائق ایمان، بهرهمندی از همه خوبیها، مصون ماندن از تمامی گناهان، شمول رحمتت، به دست آوردن بخششهای بزرگت، رستگاری و رسیدن به بهشتت، و نجات یافتن از آتش جهنّم را، از درگاه مقدّست درخواست میکنم. | *دعای دیگر پیامبر(ص): {{عربی|أللهمَّ اِنّی أَسْئَلُكَ اِخْباتَ المُخْبِتینَ...}}<ref> زرّ بن حبیش نقل میکند: در مسجد جامع شهر کوفه و در محضر امیرمؤمنان علی علیهالسلام قرآن را از آغاز تا پایانش تلاوت کردم... وقتی به آیه ۲۲ سوره «حم عسق» رسیدم، آن حضرت گریست؛ به گونهای که اشک بر صورتش جاری شد. سپس سرش را به آسمان بلند نموده و فرمود:ای زرّ! من دعا میکنم و تو آمین بگو. آنگاه چنین عرضه داشت: أللهمَّ اِنّی أَسْئَلُكَ اِخْباتَ المُخْبِتینَ، وَاخْلاصَ المُوقنینَ، وَ مُرافَقَةَالأَبرارِ، وَاسْتِحْقاقَ حَقائِقِ الایمان، وَالغَنیمَةَ مِنْ كُلِّ بِرٍّ وَالسَّلامَةَ مِن كُلِّ اِثْمٍ، وَ وُجُوبَ رَحْمَتِكَ، وَ عَزائِمَ مَغْفِرَتِكَ، وَالْفَوزَ بِالْجَنَّةِ، وَالنَّجاةَ مِنَ النَّارِ -- خدایا! همانا من دل نهادن دل دادگان، اخلاص اهل یقین، همراهی نیکان، شایستگی دریافت حقائق ایمان، بهرهمندی از همه خوبیها، مصون ماندن از تمامی گناهان، شمول رحمتت، به دست آوردن بخششهای بزرگت، رستگاری و رسیدن به بهشتت، و نجات یافتن از آتش جهنّم را، از درگاه مقدّست درخواست میکنم. امیرالمؤمنین علیهالسلام در پایان، به من فرمود: «ای زرّ! هرگاه قرآن را ختم نمودی، این دعا را بخوان؛ زیرا دوست و محبوبم پیامبر خدا (ص) مرا دستور و سفارش داده بود که به هنگام ختم قرآن با این کلمات، دعا بخوانم.» مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۲، ص۲۰۶ و ۲۰۷ </ref> | ||
* دعای [[امام صادق (ع)]] به هنگام ختم قرآن: {{عربی|أللهمَّ انّی قَدْ قَرَأْتُ ماقَضَیتَ مِنْ كِتابِكَ...}}<ref> أللهمَّ انّی قَدْ قَرَأْتُ ماقَضَیتَ مِنْ كِتابِكَ الَّذی أَنْزَلْتَهُ عَلی نَبِیكَ الصّادِقِ صلی الله علیه وآله وسلم، فَلَكَ الحمدُ رَبَّنا، اللهمَّ اجْعَلْنی مِمَّنْ یحِلُّ حَلالَهُ وَ یحَرِّمُ حَرامَهُ وَ یؤْمِنُ بِمُحْکْمِهِ وَ مُتَشابِهِه، وَاجْعَلْهُ لی اُنْساً فی قَبْری وَ اُنساً فی حَشْری، وَاجْعَلْنی مِمَّنْ تُرْقیهِ بِكُلِّ آیةٍ قَرَأَها دَرَجَةً فی أَعْلی عِلِّیینَ، بِرَحْمَتِكَ یا أَرْحَمَ الرَّاحِمینَ. -- خدایا! همانا من آنچه را که از کتابت بیان نمودهای، تلاوت کردم؛ همان کتابی که بر پیامبر راستگویت فرو فرستادی. پروردگارا! سپاس و ستایش، سزاوار توست. خداوندا! مرا جزو گروهی قرار بده که حلال قرآن را، [[حلال]] و [[حرام]]ش را، حرام شمرده و به محکم و متشابه آن، معتقدند. و قرآن را در گورم و هنگام حشر و زنده شدنم، انیس و مونسم ساز، و نیز مرا جزو کسانی قرار بده که به سبب تلاوت هر آیهای، آنها را به والاترین مقامات (بهشتی) میرسانی و بر درجه آنان میافزایی. به رحمتت ای مهربانترین مهربانان. بحارالانوار، ج۹۲، ص۲۰۷ </ref> | * دعای [[امام صادق (ع)]] به هنگام ختم قرآن: {{عربی|أللهمَّ انّی قَدْ قَرَأْتُ ماقَضَیتَ مِنْ كِتابِكَ...}}<ref> أللهمَّ انّی قَدْ قَرَأْتُ ماقَضَیتَ مِنْ كِتابِكَ الَّذی أَنْزَلْتَهُ عَلی نَبِیكَ الصّادِقِ صلی الله علیه وآله وسلم، فَلَكَ الحمدُ رَبَّنا، اللهمَّ اجْعَلْنی مِمَّنْ یحِلُّ حَلالَهُ وَ یحَرِّمُ حَرامَهُ وَ یؤْمِنُ بِمُحْکْمِهِ وَ مُتَشابِهِه، وَاجْعَلْهُ لی اُنْساً فی قَبْری وَ اُنساً فی حَشْری، وَاجْعَلْنی مِمَّنْ تُرْقیهِ بِكُلِّ آیةٍ قَرَأَها دَرَجَةً فی أَعْلی عِلِّیینَ، بِرَحْمَتِكَ یا أَرْحَمَ الرَّاحِمینَ. -- خدایا! همانا من آنچه را که از کتابت بیان نمودهای، تلاوت کردم؛ همان کتابی که بر پیامبر راستگویت فرو فرستادی. پروردگارا! سپاس و ستایش، سزاوار توست. خداوندا! مرا جزو گروهی قرار بده که حلال قرآن را، [[حلال]] و [[حرام]]ش را، حرام شمرده و به محکم و متشابه آن، معتقدند. و قرآن را در گورم و هنگام حشر و زنده شدنم، انیس و مونسم ساز، و نیز مرا جزو کسانی قرار بده که به سبب تلاوت هر آیهای، آنها را به والاترین مقامات (بهشتی) میرسانی و بر درجه آنان میافزایی. به رحمتت ای مهربانترین مهربانان. مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۲، ص۲۰۷ </ref> | ||
===برخی دعاهای غیرمأثور=== | ===برخی دعاهای غیرمأثور=== |