قاعده لاضرر: تفاوت میان نسخه‌ها
←جایگاه و اهمیت
(←منابع) |
|||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
قاعده لاضرر از مشهورترین قواعد فقهی است که در بیشتر [[ابواب فقه]] مانند [[عبادت|عبادات]] و [[معاملات]]<ref>محقق داماد، قواعد فقه، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۱۳۱.</ref> و همچنین در فقه پزشکی و برخی مسائل مستحدث فقهی به آن استناد کرده‌اند.<ref>حرعاملی، الفوائد الطوسیة، ۱۴۲۳ق، ص۲۲۴؛ حسون، قراءة فی رسالة التنزیه (سید محسن الامین)، ۱۴۲۳ق، ص۱۲۰؛ عدنانی، «قاعده فقهی لاضرر و کاربرد آن در فقه پزشکی»، ص۶۹.</ref> به گفته [[ناصر مکارم شیرازی]] اهمیت این قاعده به حدی است که بسیاری از [[مجتهد|فقهای]] گذشته و حال در تألیفات و [[تقریرنویسی|تقریرات]] خود، رساله مستقلی را بدان اختصاص داده‌اند.<ref>محقق داماد، قواعد فقه، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۱۳۱.</ref> | قاعده لاضرر از مشهورترین قواعد فقهی است که در بیشتر [[ابواب فقه]] مانند [[عبادت|عبادات]] و [[معاملات]]<ref>محقق داماد، قواعد فقه، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۱۳۱.</ref> و همچنین در فقه پزشکی و برخی مسائل مستحدث فقهی به آن استناد کرده‌اند.<ref>حرعاملی، الفوائد الطوسیة، ۱۴۲۳ق، ص۲۲۴؛ حسون، قراءة فی رسالة التنزیه (سید محسن الامین)، ۱۴۲۳ق، ص۱۲۰؛ عدنانی، «قاعده فقهی لاضرر و کاربرد آن در فقه پزشکی»، ص۶۹.</ref> به گفته [[ناصر مکارم شیرازی]] اهمیت این قاعده به حدی است که بسیاری از [[مجتهد|فقهای]] گذشته و حال در تألیفات و [[تقریرنویسی|تقریرات]] خود، رساله مستقلی را بدان اختصاص داده‌اند.<ref>محقق داماد، قواعد فقه، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۱۳۱.</ref> | ||
قاعده لاضرر از جمله «لا ضَرر و لا ضِرار فی الاسلام؛ هر گونه ضرر و ضرار در اسلام ممنوع است» برگرفته شده است.<ref>جمعی از محققان، فرهنگ‌نامه اصول فقه، ۱۳۸۹ش، ج۱، ص۶۲۲.</ref> این جمله بخشی از روایات منسوب به [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]]، معروف به «احادیث لاضرر» است<ref> | قاعده لاضرر از جمله «لا ضَرر و لا ضِرار فی الاسلام؛ هر گونه ضرر و ضرار در اسلام ممنوع است» برگرفته شده است.<ref>جمعی از محققان، فرهنگ‌نامه اصول فقه، ۱۳۸۹ش، ج۱، ص۶۲۲.</ref> این جمله بخشی از روایات منسوب به [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]]، معروف به «احادیث لاضرر» است<ref>مؤسسه دائرةالمعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه، ۱۳۸۷ش، ج۳، ص۲۶۸.</ref> که از طریق [[شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]] نقل شده است.<ref>شیخ الشریعه اصفهانی، قاعدة لاضرر، مؤسسة النشر الإسلامی، ص۱۰.</ref> به گفته [[سید علی حسینی سیستانی|سید علی سیستانی]]، مجموع روایاتی که در متن آنها جمله «لاضرر و لاضرار» نقل شده هشت حدیث است که از این هشت مورد، سه مورد آن در منابع روایی [[شیعه|امامیه]]، چهار مورد در منابع روایی اهل سنت و یک مورد در کتاب [[دعائم الاسلام (کتاب)|دعائم الاسلام]] که نویسنده آن [[اسماعیلیه|اسماعیلی مذهب]] بوده، وارد شده است.<ref>سیستانی، قاعدة لاضرر و لاضرار، ۱۴۱۴ق، ص۱۱.</ref> | ||
برخی از [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]]<ref>ایروانی، دروس تمهیدیة فی القواعد الفقهیة، ۱۴۳۲ق، ج۱، ص۸۷.</ref> مانند [[جلال‌الدین سیوطی]] بر این نظرند که فقه اسلام بر پنج حدیث استوار است که یکی از آنها حدیث لاضرر است.<ref>سیوطی، تنویر الحوالک، ۱۳۸۹ق، ج۲، ص۱۲۲.</ref> [[شهید اول]] در کتاب [[القواعد و الفوائد]] از قاعده لاضرر به‌عنوان یکی از پنج قاعده‌ای یاد می‌کند که از [[ادله اربعه]] به دست آمده و ممکن است تمام احکام شرعی به آنها ارجاع داده شود.<ref>شهید اول، القواعد و الفوائد، مکتبة المفید، ج۱، ص۷۴.</ref> | برخی از [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]]<ref>ایروانی، دروس تمهیدیة فی القواعد الفقهیة، ۱۴۳۲ق، ج۱، ص۸۷.</ref> مانند [[جلال‌الدین سیوطی]] بر این نظرند که فقه اسلام بر پنج حدیث استوار است که یکی از آنها حدیث لاضرر است.<ref>سیوطی، تنویر الحوالک، ۱۳۸۹ق، ج۲، ص۱۲۲.</ref> [[شهید اول]] در کتاب [[القواعد و الفوائد]] از قاعده لاضرر به‌عنوان یکی از پنج قاعده‌ای یاد می‌کند که از [[ادله اربعه]] به دست آمده و ممکن است تمام احکام شرعی به آنها ارجاع داده شود.<ref>شهید اول، القواعد و الفوائد، مکتبة المفید، ج۱، ص۷۴.</ref> | ||