جنابت: تفاوت میان نسخه‌ها

جنابت در لغت به معنای دور شدن است و در اصطلاح [[فقه]] به معنای ایجاد حالتی برای انسان است که موجب دوری او از احکام پاکان می‌شود.<ref>نجفی، جواهر الکلام، دار احیاء التراث العربی، ج۳، ص۳</ref> به شخصی که چنین حالتی به او دست داده «جُنُب» گفته می‌شود. کتاب‌های فقهی از جنابت در باب‌های [[طهارت]]،<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱، ص۴.</ref> [[نماز]]{{مدرک}} و [[روزه]]<ref>امام خمینی، تحریر الوسیله، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۴۰.</ref> بحث می‌کنند.

انزال به معنای خارج شدن مَنی از انسان است؛ چه با شهوت، فشار و سستی بدن همراه باشد یا نباشد؛ مرد باشد یا زن، در خواب باشد یا بیداری.<ref>نجفی، جواهر الکلام، دار احیاء التراث العربی، ج۳، ص۳</ref>   

هرگاه رطوبتی از مرد خارج شود (چه در بیداری و چه در خواب) که [[منی]] بودن آن مشکوک باشد، در صورتی که با سه نشانه شهوت، فشار و سستی بدن همراه باشد، حُکم منی را خواهد داشت. در اینکه آیا وجود هر سه نشانه یاد شده شرط است یا وجود بعضی از آنها کفایت می‌کند، [[فتوا|فتاوا]] مختلف است.<ref>نجفی، جواهر الکلام، دار احیاء التراث العربی، ج۳، ص۸-۱۲ </ref> در بیمار، وجود دو نشانۀ شهوت و سستی کفایت می‌کند.<ref>نجفی، جواهر الکلام، دار احیاء التراث العربی، ج۳، ص۸-۱۲ </ref> اگر منی از بدن خارج نشود، جنابت محقق نمی‌شود.

در باب حکم خروج رطوبت همراه با اوج لذت جنسی  در بانوان میان فقها اختلاف نظر وجود دارد.<ref> نجفی، جواهر الکلام، دار احیاء التراث العربی، ج۳، ص۱۲-۱۳ </ref>

با دخول آلت تناسلی مرد به مقدار ختنه‌گاه (حَشَفَه= حَشَفِه) در فرج زن، جنابت هم برای مرد و هم برای زن حاصل می‌شود.<ref> نجفی، جواهر الکلام، دار احیاء التراث العربی، ج۳، ص۲۵-۲۶</ref> بیشتر فقها معتقدند با دخول در دُبُر (محل خروج مدفوع) اعم از زن و مرد نیز جنابت ایجاد می‌شود.<ref> نجفی، جواهر الکلام، دار احیاء التراث العربی، ج۳، ص۲۶-۳۱</ref> در صورت آمیزش با حیوان بدون اینکه منی بیرون آید، برخی فقها علاوه بر [[غسل]]، [[وضو]] را نیز برای نماز لازم می‌دانند.<ref>گلپایگانی، ارشاد السائل، دار الصفوة، ص ۱۰۷. </ref>

فرد جنب مستحب است هرچه زودتر غُسل جنابت انجام دهد تا ناپاکی روحی ناشی از آن برطرف گردد، ولی این غسل برای به جا آوردن واجبات مشروط به [[طهارت]]، مانند [[نماز]]، [[طواف]] و روزه [[رمضان|ماه رمضان]] واجب می‌شود. چنانچه برای [[تکلیف|مکلف]] یکی از اسباب جنابت پیش بیاید وی می‌تواند به نیت غسل جنابت، غسل کند. بدون یکی از اسباب جنابت، نمی‌توان به نیت غسل جنابت، غسل کرد.<ref> نجفی، جواهر الکلام، دار احیاء التراث العربی، ج۱، ص۴۶-۵۵؛ یزدی، العروة الوثقی، النشر الاسلامی، ج۱، ص ۴۹۲</ref> شیوه، احکام و شرایط غسل جنابت همانند دیگر غسل‌های واجب و مستحب است. با غسل جنابت می‌توان نماز خواند و هر عملی را که نیاز به وضو داشته باشد، می‌توان انجام داد.  

خواندن [[عزائم|سوره‌های عزائم]] (دارای سجده واجب) بر جُنُب [[حرام]] است؛ ولی در اینکه این حرمت به آیه سجده‌دار ([[سوره نجم]] آیه ۶۲، [[سوره علق]] آیه ۱۹، [[سوره سجده]] آیه ۱۵، [[سوره فصلت]] آیه ۳۷) اختصاص دارد یا شامل همه سوره می‌شود اختلاف نظر وجود دارد.<ref>نجفی، جواهر الکلام، دار احیاء التراث العربی، ج۳، ص ۴۲ ۴۵؛ یزدی، العروة الوثقی، النشر الاسلامی، ج۱، ص ۴۸۲؛ آملی، مصباح الهدی، ۱۳۷۷ق، ج۴، ص۱۴۶- ۱۴۷</ref>

لمس خطوط [[قرآن|قرآن کریم]]، نام [[خدا|خداوند]] (به هر زبانی که باشد) و طبق نظر بیشتر [[مرجع تقلید|فقها]] نام [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اکرم(ص)]] و  [[اهل‌بیت(ع)|اهل بیت(ع)]] بر جنب حرام است.<ref>بحرانی، الحدائق الناضرة، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص ۱۲۲؛ نجفی، جواهر الکلام، دار احیاء التراث العربی، ج۲، ص ۳۱۶؛ ج۳، ص۴۶؛ حکیم، مستمسک العروة، ۱۳۸۷ق، ج۳، ص۴۵</ref>

فرد جنب نمی‌تواند در [[مسجد]] توقف کند. نمی‌تواند چیزی در مسجد بگذارد. اما عبور -یعنی از دری وارد شود و از دری دیگر خارج شود- و برداشتن چیزی از مسجد بر او حرام نیست. عبور و برداشتن چیزی در [[مسجد الحرام]] و [[مسجدالنبی|مسجد النبی]] حرام است.<ref>نجفی، جواهر الکلام، دار احیاء التراث العربی، ج۳، ص۵۵-۵۴</ref> برخی فقها گذاشتن چیزی در مسجد در حال جنابت بدون ورود به آن را جایز دانسته‌اند. <ref>ابن فهد حلی در المقتصر به نقل از: نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۳، ص ۵۴.</ref>برخی فقها، حرم امامان معصوم (ع) را همانند مساجد دانسته‌اند.<ref>نجفی، جواهر الکلام، دار احیاء التراث العربی، ج۳، ص۴۹-۵۶.</ref>

:::[[وضو]]، [[مضمضه]] و [[استنشاق]] کراهت خوردن و آشامیدن را برطرف یا -طبق قولی دیگر- کم‌تر می‌کند.<ref>نجفی، جواهر الکلام، دار احیاء التراث العربی، ج۳، ص۶۴-۶۷</ref>

* تلاوت بیش از ۷ آیه از قرآن بنا به نظر مشهور فقها، غیر از [[عزائم|سوره‌های سجده‌دار]].<ref>نجفی، جواهر الکلام، دار احیاء التراث العربی، ج۳، ص۶۷-۷۲</ref>

* خضاب کردن<ref>نجفی، جواهر الکلام، دار احیاء التراث العربی، ج۳، ص۷۲-۷۸</ref>

* برخی فقها،‌ عرق کسی را که از راه حرام -مانند [[استمناء|استمنا]] یا [[زنا]]- جنب شده است، نجس می‌دانند..<ref>نجفی، جواهر الکلام، دار احیاء التراث العربی، ج۶، ص۷۱-۷۷</ref>برخی آن را پاک می‌دانند؛ اما نمی‌توان با آن نماز خواند.<ref>گلپایگانی، ارشاد السائل، ۱۴۱۳ق، ص۱۶؛ لنکرانی، الاحکام الواضحة، ۱۳۸۰ش، ص۹۵</ref>

* باقی ماندن بر جنابت تا [[طلوع فجر]] در [[رمضان|ماه رمضان]] برای کسی که [[روزه]] بر او واجب است، حرام و موجب بطلان روزه و ثبوت قضا و [[روزه#کفاره روزه|کفّاره]] خواهد بود.<ref>نجفی، جواهر الکلام، دار احیاء التراث العربی، ج۱۶، ص ۲۳۶-۲۴۷</ref>

* اگر [[غسل]] برای جنب ضرر داشته باشد باید برای نماز [[تیمم]] بدل از غسل نماید.<ref>نجفی، جواهر الکلام، دار احیاء التراث العربی، ج۵، ص۱۱۱</ref> نماز خواندن در اتاقی که جنب در آن است کراهت دارد.<ref>یزدی، العروة الوثقی، النشر الاسلامی، ج۲، ص۴۰۱.</ref>