پرش به محتوا

ام‌سلمه (همسر پیامبر): تفاوت میان نسخه‌ها

(ویکی سازی)
 
خط ۴۳: خط ۴۳:
پس از دستور [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]] مبنی بر [[هجرت به مدینه]]، اولین کسی که به مدینه هجرت نمود [[عبدالله بن عبدالاسد|ابو سلمه]] بود. ام سلمه و پسرش سلمه نیز به همراه او عازم مدینه بودند، ولی [[بنی مغیره]] که از نزدیکان ام سلمه بودند مانع رفتن او به مدینه شدند. ام سلمه درباره جدایی از فرزند و شوهرش می‌گوید تا یک سال یا نزدیک به آن شب و روز می‌گریستم و هر روز بر سر راه می‌رفتم و از هر کس که از [[مدینه]] می‌آمد خبر آنان را می‌گرفتم؛ چون پسرعمویم بی‌تابی مرا دید دلش برایم سوخت و وساطت کرد و به من اجازه دادند که به مدینه سفر کنم و پس از یک سال من نیز همراه فرزند کوچکم به مدینه مهاجرت کردم و با کمک [[عثمان بن طلحه بن ابی طلحه]] نزد شوهرم رفتم.<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، نشر دارالمعرفه، ج۱، ص۴۶۹ .</ref>
پس از دستور [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]] مبنی بر [[هجرت به مدینه]]، اولین کسی که به مدینه هجرت نمود [[عبدالله بن عبدالاسد|ابو سلمه]] بود. ام سلمه و پسرش سلمه نیز به همراه او عازم مدینه بودند، ولی [[بنی مغیره]] که از نزدیکان ام سلمه بودند مانع رفتن او به مدینه شدند. ام سلمه درباره جدایی از فرزند و شوهرش می‌گوید تا یک سال یا نزدیک به آن شب و روز می‌گریستم و هر روز بر سر راه می‌رفتم و از هر کس که از [[مدینه]] می‌آمد خبر آنان را می‌گرفتم؛ چون پسرعمویم بی‌تابی مرا دید دلش برایم سوخت و وساطت کرد و به من اجازه دادند که به مدینه سفر کنم و پس از یک سال من نیز همراه فرزند کوچکم به مدینه مهاجرت کردم و با کمک [[عثمان بن طلحه بن ابی طلحه]] نزد شوهرم رفتم.<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، نشر دارالمعرفه، ج۱، ص۴۶۹ .</ref>


== در مدینه==
==در مدینه==
===ازدواج با پیامبر(ص)===
===ازدواج با پیامبر(ص)===
ام سلمه قبل از پیامبر با [[عبدالله بن عبدالاسد|ابوسلمه]]  ازدواج کرده بود، پس از درگذشت ابوسلمه در ۴ق بر اثر جراحتی که در [[غزوه احد|جنگ احد]] برداشته بود، [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]] با ام سلمه ازدواج کردند. گفته‌اند، پس از انقضای [[عده]]، [[ابوبکر بن ابی‌قحافه|ابوبکر]] و سپس [[عمر بن خطاب|عمر]] از او خواستگاری کردند، و ام سلمه نپذیرفت. آنگاه پیامبر خواستگار فرستاد و وی قبول کرد.<ref> ذهبی، سیراعلام النبلاء، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۲۰۳-۲۰۴.</ref> به نقل [[شیخ صدوق]] از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]]، ام سلمه پس از [[حضرت خدیجه کبری سلام الله علیها|خدیجه(س)]]، بافضیلت‌ ترین زنان پیامبر(ص) بوده است.<ref>صدوق، الخصال، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۴۱۹.</ref> ام سلمه دارای فضائل و کمالاتی بود که مورد حسادت [[عایشه]] و مایه اندوه او می‌شد.<ref>ذهبی، سیراعلام النبلاء، ج۲، ص۲۰۹.</ref>ام سلمه می‌گوید: آیه برای پذیرش توبه [[ابولبابه انصاری|ابولبابه]] در منزل من نازل شد وماجرا این گونه بود که در سحرگاهی دیدم رسول خدا خندان است از او سبب را پرسیدم فرمود [[توبه]] ابولبابه پذیرفته شد و من با اذن حضرت از دریچه‌ای که از منزلم به مسجد بود خبر را به او دادم.يَا أَبَا لُبَابَةَ، أَبْشِرْ فقد تاب الله عليك. <ref>واقدی، مغازی، ج۲، ص۵۰۸.
ام سلمه قبل از پیامبر با [[عبدالله بن عبدالاسد|ابوسلمه]]  ازدواج کرده بود، پس از درگذشت ابوسلمه در ۴ق بر اثر جراحتی که در [[غزوه احد|جنگ احد]] برداشته بود، [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]] با ام سلمه ازدواج کردند. گفته‌اند، پس از انقضای [[عده]]، [[ابوبکر بن ابی‌قحافه|ابوبکر]] و سپس [[عمر بن خطاب|عمر]] از او خواستگاری کردند، و ام سلمه نپذیرفت. آنگاه پیامبر خواستگار فرستاد و وی قبول کرد.<ref> ذهبی، سیراعلام النبلاء، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۲۰۳-۲۰۴.</ref> به نقل [[شیخ صدوق]] از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]]، ام سلمه پس از [[حضرت خدیجه کبری سلام الله علیها|خدیجه(س)]]، بافضیلت‌ ترین زنان پیامبر(ص) بوده است.<ref>صدوق، الخصال، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۴۱۹.</ref> ام سلمه دارای فضائل و کمالاتی بود که مورد حسادت [[عایشه]] و مایه اندوه او می‌شد.<ref>ذهبی، سیراعلام النبلاء، ج۲، ص۲۰۹.</ref>ام سلمه می‌گوید: آیه برای پذیرش توبه [[ابولبابه انصاری|ابولبابه]] در منزل من نازل شد وماجرا این گونه بود که در سحرگاهی دیدم رسول خدا خندان است از او سبب را پرسیدم فرمود [[توبه]] ابولبابه پذیرفته شد و من با اذن حضرت از دریچه‌ای که از منزلم به مسجد بود خبر را به او دادم.يَا أَبَا لُبَابَةَ، أَبْشِرْ فقد تاب الله عليك. <ref>واقدی، مغازی، ج۲، ص۵۰۸.
خط ۷۳: خط ۷۳:
پس از [[صلح امام حسن علیه السلام|صلح امام حسن(ع)]] با [[معاویة بن ابی‌سفیان|معاویه]]، ام سلمه به [[جابر بن عبدالله انصاری]] و برادرزاده‌اش توصیه کرد تا برای حفظ جانشان با [[معاویة بن ابی‌سفیان|معاویه]] [[بیعت]] کنند.<ref> بخاری محمد، التاریخ الصغیر، ج۱، ص۱۴۱وثقفی ابراهیم، الغارات، ج۱، ص۴۱۵والاختصاص، منسوب به شیخ مفید، ج۱، ص۱۱۳-۱۱۶.</ref> اما وی در مقابل معاویه ساکت ننشست؛ او پس از دستور معاویه، مبنی بر [[لعن]] [[امام علی علیه‌السلام|حضرت علی(ع)]] بر روی منبر، نامه‌ای به معاویه نوشت و وی را سخت سرزنش کرد.<ref>ابن عبدربه احمد، العقد الفرید، ج۴، ص۳۶۶وخطیب بغدادی احمد، تاریخ بغداد، ج۷، ص۴۰۱.</ref>
پس از [[صلح امام حسن علیه السلام|صلح امام حسن(ع)]] با [[معاویة بن ابی‌سفیان|معاویه]]، ام سلمه به [[جابر بن عبدالله انصاری]] و برادرزاده‌اش توصیه کرد تا برای حفظ جانشان با [[معاویة بن ابی‌سفیان|معاویه]] [[بیعت]] کنند.<ref> بخاری محمد، التاریخ الصغیر، ج۱، ص۱۴۱وثقفی ابراهیم، الغارات، ج۱، ص۴۱۵والاختصاص، منسوب به شیخ مفید، ج۱، ص۱۱۳-۱۱۶.</ref> اما وی در مقابل معاویه ساکت ننشست؛ او پس از دستور معاویه، مبنی بر [[لعن]] [[امام علی علیه‌السلام|حضرت علی(ع)]] بر روی منبر، نامه‌ای به معاویه نوشت و وی را سخت سرزنش کرد.<ref>ابن عبدربه احمد، العقد الفرید، ج۴، ص۳۶۶وخطیب بغدادی احمد، تاریخ بغداد، ج۷، ص۴۰۱.</ref>


==وفات ==
==وفات==
[[پرونده:مرقد ام سلمه.jpg|بندانگشتی|مرقد منسوب به‌ ام سلمه در [[قبرستان باب‌الصغیر|باب الصغیر]] [[سوریه]]]]
[[پرونده:مرقد ام سلمه.jpg|بندانگشتی|مرقد منسوب به‌ ام سلمه در [[قبرستان باب‌الصغیر|باب الصغیر]] [[سوریه]]|309x309پیکسل]]
سال رحلت ام سلمه محل اختلاف است، چنانکه آن را از [[سال ۵۹ هجری قمری|۵۹]] تا [[سال ۶۲ هجری قمری|سال ۶۲ قمری]] گفته‌اند.<ref> واقدی محمد،المغازی، ج۱، ص۳۴۴وابن سعد محمد، الطبقات الکبری، ج۴، ص۳۴۱و ابن عبدالبر یوسف، الاستیعاب فی معرفة الاصحاب، ج۴، ص۱۹۲۱وذهبی محمد، سیراعلام النبلاء، ج۲، ص۲۰۷وص۲۱ابن جوزی عبدالرحمان، صفة الصفوة، ج۲، ص۴۲.</ref> ولی به نظر می‌رسد که سال ۶۲ از بقیه نقل‌ها درست‌تر است؛ زیرا بر اساس برخی نقل‌ها او پس از [[شهادت]] [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] نیز زنده بوده است.<ref>حرعاملی محمد، وسائل الشیعة، ج۲۰، ص۱۴۳وذهبی محمد، سیراعلام النبلاء، ج۲، ص۲۰۷.</ref> بدین ترتیب ام سلمه آخرین همسر [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|حضرت محمد(ص)]] است که از دنیا رفته است.
سال رحلت ام سلمه محل اختلاف است، چنانکه آن را از [[سال ۵۹ هجری قمری|۵۹]] تا [[سال ۶۲ هجری قمری|سال ۶۲ قمری]] گفته‌اند.<ref> واقدی محمد،المغازی، ج۱، ص۳۴۴وابن سعد محمد، الطبقات الکبری، ج۴، ص۳۴۱و ابن عبدالبر یوسف، الاستیعاب فی معرفة الاصحاب، ج۴، ص۱۹۲۱وذهبی محمد، سیراعلام النبلاء، ج۲، ص۲۰۷وص۲۱ابن جوزی عبدالرحمان، صفة الصفوة، ج۲، ص۴۲.</ref> ولی به نظر می‌رسد که سال ۶۲ از بقیه نقل‌ها درست‌تر است؛ زیرا بر اساس برخی نقل‌ها او پس از [[شهادت]] [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] نیز زنده بوده است.<ref>حرعاملی محمد، وسائل الشیعة، ج۲۰، ص۱۴۳وذهبی محمد، سیراعلام النبلاء، ج۲، ص۲۰۷.</ref> بدین ترتیب ام سلمه آخرین همسر [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|حضرت محمد(ص)]] است که از دنیا رفته است.


خط ۸۱: خط ۸۱:
قبری در [[قبرستان باب‌الصغیر|قبرستان باب الصغیر]] به وی منسوب است.<ref>[http://elib.anhar.ir/pageview.asp?ID=37648 قائدان، اماکن سیاحتی و زیارتی دمشق]، کتابخانه الکترونیکی انهار.</ref>
قبری در [[قبرستان باب‌الصغیر|قبرستان باب الصغیر]] به وی منسوب است.<ref>[http://elib.anhar.ir/pageview.asp?ID=37648 قائدان، اماکن سیاحتی و زیارتی دمشق]، کتابخانه الکترونیکی انهار.</ref>


==مسند ام‌ سلمه ==
==مسند ام‌ سلمه==
ام‌ سلمه احادیث فراوانی از حضرت رسول(ص) نقل کرده که در کتب [[فریقین]] دیده می‌شود.
ام‌ سلمه احادیث فراوانی از حضرت رسول(ص) نقل کرده که در کتب [[فریقین]] دیده می‌شود.
احادیث وی که مشتمل بر ۳۷۸ حدیث می‌باشد، در مجموعه‌ای به نام [[مسند ام سلمه]] جمع آوری شده است.<ref>ذهبی محمد، سیراعلام النبلاء، ج۲، ص۲۱۰ و احمد بن حنبل، مسند، ج۶، ص۲۸۹- ۳۲۴، .</ref> فهرستی از احادیث منقول ام سلمه در منابع شیعه تهیه و منتشر نشده است.
احادیث وی که مشتمل بر ۳۷۸ حدیث می‌باشد، در مجموعه‌ای به نام [[مسند ام سلمه]] جمع آوری شده است.<ref>ذهبی محمد، سیراعلام النبلاء، ج۲، ص۲۱۰ و احمد بن حنبل، مسند، ج۶، ص۲۸۹- ۳۲۴، .</ref> فهرستی از احادیث منقول ام سلمه در منابع شیعه تهیه و منتشر نشده است.
خط ۹۳: خط ۹۳:
وقتی [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] از [[مدینه]] به قصد [[مکه]] خارج شدند، [[ودایع امامت]] را به‌ ام سلمه سپردند، پس از بازگشت [[امام سجاد علیه‌السلام|امام سجاد(ع)]] از سفر کربلا، ام سلمه کتاب‌های علم [[امام علی علیه‌السلام|امیرالمؤمنین(ع)]] و ذخایر نبوت و خصایص امامت را که نزد او به امانت گذاشته بود را به آن حضرت سپرد و از اینجا می‌توان به [[ثقه|وثاقت]] او نزد ائمه پی برد و نیازی به توثیق دیگری در مورد او نیست.<ref>حرعاملی محمد، وسائل الشیعة، ج۲۰، ص۱۴۳.</ref>
وقتی [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] از [[مدینه]] به قصد [[مکه]] خارج شدند، [[ودایع امامت]] را به‌ ام سلمه سپردند، پس از بازگشت [[امام سجاد علیه‌السلام|امام سجاد(ع)]] از سفر کربلا، ام سلمه کتاب‌های علم [[امام علی علیه‌السلام|امیرالمؤمنین(ع)]] و ذخایر نبوت و خصایص امامت را که نزد او به امانت گذاشته بود را به آن حضرت سپرد و از اینجا می‌توان به [[ثقه|وثاقت]] او نزد ائمه پی برد و نیازی به توثیق دیگری در مورد او نیست.<ref>حرعاملی محمد، وسائل الشیعة، ج۲۰، ص۱۴۳.</ref>


== پانویس ==
==پانویس==
{{پانوشت}}
{{پانوشت}}


== یادداشت ==
==یادداشت==
{{یادداشت‌ها}}
{{یادداشت‌ها}}


خط ۱۴۵: خط ۱۴۵:


==پیوند به بیرون==
==پیوند به بیرون==
* منبع مقاله: [https://www.cgie.org.ir/fa/article/225728/%D8%A7%D9%85-%D8%B3%D9%84%D9%85%D9%87 دایره المعارف بزرگ اسلامی]
*منبع مقاله: [https://www.cgie.org.ir/fa/article/225728/%D8%A7%D9%85-%D8%B3%D9%84%D9%85%D9%87 دایره المعارف بزرگ اسلامی]
* [http://ensani.ir/fa/content/56106/default.aspx ام سلمه انیس فاطمه(س)]
*[http://ensani.ir/fa/content/56106/default.aspx ام سلمه انیس فاطمه(س)]
{{مهاجران به مدینه}}
{{مهاجران به مدینه}}
{{غدیر}}
{{غدیر}}