حدیث صحیح: تفاوت میان نسخه‌ها
←تعریف: اصلاح ارقام
بدون خلاصۀ ویرایش |
(←تعریف: اصلاح ارقام) |
||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
==تعریف== | ==تعریف== | ||
تعریف حدیث صحیح نزد قدما و متاخرین متفاوت است، از نظر قدما حدیثی که از هر راه ممکن اطمینان به صدور آن از [[چهارده معصوم|معصوم(ع)]] را داشته باشیم، حدیث صحیح است و فرقی نمی‌کند این اطمینان از طریق یقین باشد یا گمان و اینکه از وثاقت راوی ثابت شود یا قرائن دیگر.<ref>جدیدی نژاد، معجم مصطلحات الرجال و الدرایة، ۱۳۸۰ش، ص ۸۹.</ref> ولی تعریف حدیث صحیح نزد متاخران روایتی است که سلسله سند آن توسط [[حدیث|راویانی]] [[عدالت (فقه)|عادل]] و [[امامیه|شیعه دوازده امامی]] در تمام طبقات به [[چهارده معصوم|معصوم]] متصل گردد.<ref>جبل عاملی، منتقی الجمان، ۱۳۶۲ش، ج۱، ص۴؛ جدیدی نژاد، معجم مصطلحات الرجال و الدرایة، ۱۳۸۰ش، ص۸۷؛ نصيري، آشنايي با علوم حديث، ۱۳۹۶ش، ص۲۴و۲۵؛ هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت(ع)، ۱۴۲۶ق، ج۳، ص۲۶۵.</ref> | تعریف حدیث صحیح نزد قدما و متاخرین متفاوت است، از نظر قدما حدیثی که از هر راه ممکن اطمینان به صدور آن از [[چهارده معصوم|معصوم(ع)]] را داشته باشیم، حدیث صحیح است و فرقی نمی‌کند این اطمینان از طریق یقین باشد یا گمان و اینکه از وثاقت راوی ثابت شود یا قرائن دیگر.<ref>جدیدی نژاد، معجم مصطلحات الرجال و الدرایة، ۱۳۸۰ش، ص ۸۹.</ref> ولی تعریف حدیث صحیح نزد متاخران روایتی است که سلسله سند آن توسط [[حدیث|راویانی]] [[عدالت (فقه)|عادل]] و [[امامیه|شیعه دوازده امامی]] در تمام طبقات به [[چهارده معصوم|معصوم]] متصل گردد.<ref>جبل عاملی، منتقی الجمان، ۱۳۶۲ش، ج۱، ص۴؛ جدیدی نژاد، معجم مصطلحات الرجال و الدرایة، ۱۳۸۰ش، ص۸۷؛ نصيري، آشنايي با علوم حديث، ۱۳۹۶ش، ص۲۴و۲۵؛ هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت(ع)، ۱۴۲۶ق، ج۳، ص۲۶۵.</ref> | ||
نزد قدما، خبر به مقبول و غیر مقبول تقسیم می‌شود و تقسیم حدیث به صحیح، حسن، | نزد قدما، خبر به مقبول و غیر مقبول تقسیم می‌شود و تقسیم حدیث به صحیح، حسن، مُوَثَّق و ضعیف در زمان [[علامه حلی]](درگذشت: ۷۲۶ق.) یا استاد او [[سید بن طاووس]] به وجود آمد. سه قسم اول صحیح، حسن و موثق، نزد قدما خبر مقبول شمرده می‌شود.<ref>مرکز اطلاعات و منابع اسلامی، فرهنگ نامه اصول فقه، ۱۳۸۹ش، ج۱، ص۴۴۱.</ref> | ||
بعضی عالمان قیدهای دیگری نیز به تعریف اضافه کرده‌اند: | بعضی عالمان قیدهای دیگری نیز به تعریف اضافه کرده‌اند: | ||
* علما [[اهل سنت]]<ref>ابن حجر عسقلانی، شرح نخبة الفکر فی مصطلح الاثر، ۱۴۳۰ق، ص۱۲؛ نووی شافعی، التقریب، ۱۴۰۶ق، ص۱۴.</ref> و جمعی از [[امامیه]]، <ref>هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه فارسی، ۱۴۲۶ق، ج۳، ص۲۶۵.</ref> قید عدم شُذوذ و عدم عِلَّت (ضعف و بیماری) را در تعریف، اضافه کرده‌اند. مراد از شذوذ روایت خلاف مشهوری است که توسط راوی ثقه روایت شده باشد؛ و منظور از علت، عبارت است از عیب غیر آشکاری که موجب ضعف حدیث شود، مثلا سند در ظاهر متصل به [[معصوم]] است ولی با دقت روشن می‌شود در سند افتادگی وجود دارد. | * علما [[اهل سنت]]<ref>ابن حجر عسقلانی، شرح نخبة الفکر فی مصطلح الاثر، ۱۴۳۰ق، ص۱۲؛ نووی شافعی، التقریب، ۱۴۰۶ق، ص۱۴.</ref> و جمعی از [[امامیه]]، <ref>هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه فارسی، ۱۴۲۶ق، ج۳، ص۲۶۵.</ref> قید عدم شُذوذ و عدم عِلَّت (ضعف و بیماری) را در تعریف، اضافه کرده‌اند. مراد از شذوذ روایت خلاف مشهوری است که توسط راوی ثقه روایت شده باشد؛ و منظور از علت، عبارت است از عیب غیر آشکاری که موجب ضعف حدیث شود، مثلا سند در ظاهر متصل به [[معصوم]] است ولی با دقت روشن می‌شود در سند افتادگی وجود دارد. | ||
* بعضی مانند بخاری در [[صحیح بخاری|صحیح]]، ملاقات راوی را با مَرویّ عنه(راوی نخست) نیز شرط صحت دانسته‌اند، ولی این شرط نزد [[مسلم نیشابوری|مُسلم]] و دیگران از اهل سنت و نیز نزد امامیه معتبر نیست. | * بعضی مانند بخاری در [[صحیح بخاری|صحیح]]، ملاقات راوی را با مَرویّ عنه(راوی نخست) نیز شرط صحت دانسته‌اند، ولی این شرط نزد [[مسلم نیشابوری|مُسلم]] و دیگران از اهل سنت و نیز نزد امامیه معتبر نیست. | ||
* [[شافعی]] و سخاوی و به پیروی از آنان جمع دیگری از پیشوایان اهل سنت، مذهب خاصی را شرط قبول روایت ندانسته و روایات ثقات مذاهب را قبول دارند<ref> ر. ک: قاسمی، قواعد التحدیث، ص۱۶۴.</ref> [[خطیب بغدادی]] از علی بن مدینی (از پیشوایان حدیث اهل سنت) نقل می‌کند که می‌گفت: اگر [[حدیث]] اهل [[کوفه]] را به جهت [[شیعه|تشیع]] رد کنیم، کتاب‌های حدیث از بین می‌رود.<ref> خطیب بغدادی، الکفایه | * [[شافعی]] و سخاوی و به پیروی از آنان جمع دیگری از پیشوایان اهل سنت، مذهب خاصی را شرط قبول روایت ندانسته و روایات ثقات مذاهب را قبول دارند<ref> ر. ک: قاسمی، قواعد التحدیث، ص۱۶۴.</ref> [[خطیب بغدادی]] از علی بن مدینی (از پیشوایان حدیث اهل سنت) نقل می‌کند که می‌گفت: اگر [[حدیث]] اهل [[کوفه]] را به جهت [[شیعه|تشیع]] رد کنیم، کتاب‌های حدیث از بین می‌رود.<ref> خطیب بغدادی، الکفایه فی علم الروایه، ناشردار الكتاب العربي بيروت الطبعة الاولى ۱۴۰۵ ق - ۱۹۸۵ م، ص۱۲۹؛ مدیر شانه چی، درایة الحدیث، ۱۳۸۷ش، ص۶۹.</ref> | ||
== حجیت خبر صحیح == | == حجیت خبر صحیح == | ||