حد شرعی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مقاله توصیفی فقهی}} | {{مقاله توصیفی فقهی}} | ||
{{احکام}} | {{احکام}} | ||
'''حد شرعی''' مجازات و کیفر غیرمالی تعیین‌شده در شرع برای برخی [[ گناه |گناهان]] خاص است. نوع، مقدار و شیوه اجرای این دسته مجازات‌ها در [[قرآن]] و یا [[ حدیث|روایات]] تعیین شده است. | '''حد شرعی''' مجازات و کیفر غیرمالی تعیین‌شده در شرع برای برخی [[ گناه |گناهان]] خاص است. نوع، مقدار و شیوه اجرای این دسته مجازات‌ها در [[قرآن]] و یا [[ حدیث|روایات]] تعیین شده است. حدود، معمولاً مجازات‌های بدنی مانند تازیانه‌زدن است. حد گاهی در معنای عام‌ِ مجازات به کار می‌رود که در این صورت، [[تعزیر| تعزیرات]] را نیز دربرمی‌گیرد ولی از در اصطلاح خاص فقهی تعزیر به مجازات‌هایی گفته می‌شود که نوع، اندازه و کیفیت اجرای آن در منابع شرعی نیامده است و تعیین آن در اختیار [[حاکم شرع|حاکم]] است. بخشی از حدود مربوط به روابطِ نامشروع جنسی مانند [[زنا]] و [[لواط]] است. | ||
در | در تعدادِ حدود میان فقها اختلاف است و گاهی حدود را هشت و گاهی شانزده مورد برشمرده‌اند. در حدود، عفو، مصالحه و عوض مطرح نیست. حدود به غیر از [[حد سرقت]] و [[قذف]]، حق الله است. کتاب‌های فقهی در بیشتر موارد مشتمل بر بخشی با عنوان حدود هستند که مجازات‌های خاص، شرایط، کیفیت اجرا و دیگر مسایل مرتبط با حدود را بیان می‌کند. | ||
اجرای حدود شرعی به شرایطی وابسته است. برخی فقیهان شیعه معتقدند اجرای حد شرعی از اختصاصات [[ امامان شیعه |امام معصوم(ع)]] است و دیگرانی چنین اختصاصی را قبول ندارند و اعتقاد دارند در زمان [[ غیبت امام مهدی(عج)|غیبت امام معصوم(ع)]] نیز می‌توان حدود را اجرا کرد. | اجرای حدود شرعی به شرایطی وابسته است. برخی فقیهان شیعه معتقدند اجرای حد شرعی از اختصاصات [[ امامان شیعه |امام معصوم(ع)]] است و دیگرانی چنین اختصاصی را قبول ندارند و اعتقاد دارند در زمان [[ غیبت امام مهدی(عج)|غیبت امام معصوم(ع)]] نیز می‌توان حدود را اجرا کرد. | ||
==مفهوم‌شناسی== | ==مفهوم‌شناسی== | ||
حد به مجازات‌های غیرمالی گفته می‌شود که در | حد به مجازات‌های غیرمالی گفته می‌شود که در شرعِ اسلام برای جرایم خاصی تعیین شده است. میزان و چگونگی اجرای این مجازات‌های معین در منابع اسلامی بیان شده است.<ref>طباطبائی، ریاض المسائل، ۱۴۱۲ق، ج۱۳، ص۴۱۵.</ref> گاهی واژه حد در معنای وسیع‌تری به کار رفته است؛ به صورتی‌که دیگر مجازات‌ها مانند [[تعزیرات]] را نیز شامل می‌شود.<ref>هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۳۸۷ش،ج۳، ص۲۵۱.</ref> | ||
برخی نیز حد را به جرایم با مجازات مشخص، تعریف کرده‌اند.<ref>محقق حلی، شرائع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۴، ص۱۳۶.</ref> | برخی نیز حد را به جرایم با مجازات مشخص، تعریف کرده‌اند.<ref>محقق حلی، شرائع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۴، ص۱۳۶.</ref> | ||
| خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
* نوع، مقدار و کیفیت اجرای حدود در شرع مشخص شده است.<ref>حسینی وردجانی، اجرای حدود در اسلام، ۱۳۸۳ش، ص۲۷-۲۸.</ref> | * نوع، مقدار و کیفیت اجرای حدود در شرع مشخص شده است.<ref>حسینی وردجانی، اجرای حدود در اسلام، ۱۳۸۳ش، ص۲۷-۲۸.</ref> | ||
از این جهت، بیشتر فقهای | از این جهت، بیشتر فقهای [[امامیه]] قصاص را یکی از حدود ندانسته‌اند.<ref>محقق حلی، شرایع الاسلام، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص ۹۳۲؛ شهید ثانی، مسالک الافهام، ۱۴۱۳-۱۴۱۹ق، ج۱۴، ص۳۲۵.</ref> | ||
==جرائم حدی== | ==جرائم حدی== | ||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
حدی بودن برخی جرایم نیز اختلافی است و تنها برخی از فقها به تعیین حد برای آنها معتقدند. برخی از این جرایم عبارتند از: | حدی بودن برخی جرایم نیز اختلافی است و تنها برخی از فقها به تعیین حد برای آنها معتقدند. برخی از این جرایم عبارتند از: | ||
* ازدواج مرد مسلمان با كنيز و زن ذمّی و نزديكى كردن با آنها پيش از اجازه از همسر آزاد مسلمان خود<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۴۱، ص۳۷۲.</ref> به نظر [[سید ابوالقاسم خویی|خویی]] اگر کسی با زن آزاد غیر مسلمان(اهل کتاب) ازدواج کند در حالی که همسر مسلمانی دارد و پیش از جلب رضایت همسر مسلمانش با او آمیزش داشته باشد با این که می‌داند این کار حرام است یک هشتم | * ازدواج مرد مسلمان با كنيز و زن ذمّی و نزديكى كردن با آنها پيش از اجازه از همسر آزاد مسلمان خود<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۴۱، ص۳۷۲.</ref> به نظر [[سید ابوالقاسم خویی|خویی]] اگر کسی با زن آزاد غیر مسلمان(اهل کتاب) ازدواج کند در حالی که همسر مسلمانی دارد و پیش از جلب رضایت همسر مسلمانش با او آمیزش داشته باشد با این که می‌داند این کار [[حرام]] است یک هشتم حدی که برای [[زنا]] است بر او جاری می‌شود و اگر همسرش رضایت ندهد باید از ذمیه جدا شود.<ref>خوئی، مبانی تکملة‌المنهاج، موسسه احیاء آثار الامام الخویی، ص۴۰.</ref> | ||
* بوسیدن پسر جوان از روی شهوت توسط شخصی که در [[احرام]] است.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۴۱، ص۳۸۷.</ref> | * بوسیدن پسر جوان از روی شهوت توسط شخصی که در [[احرام]] است.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۴۱، ص۳۸۷.</ref> | ||