آیه ۱۰۴ سوره کهف: تفاوت میان نسخه‌ها

[[آیه ۱۰۳ سوره کهف]] این سوال را مطرح می‌کند که «آیا شما را از زیانکارترین مردم آگاه گردانم؟»<ref>سوره کهف، آیه ۱۰۳.</ref> و آیه بعد (۱۰۴ کهف) به معرفی این افراد می‌پردازد.<ref>مغنیه، تفسیر الکاشف، ۱۴۲۴ق، ج۵، ص۱۶۳.</ref> در ابتدایِ توصیف زیانکاران می‌گوید: «کوشش‌شان در زندگی دنیا به هدر رفته است».<ref>سوره کهف، آیه ۱۰۴.</ref> این بخش چنین معنا شده که همه اعمال حتی کارهای نیک و مفید آن‌ها<ref>قرشی، تفسیر أحسن الحدیث، ۱۳۷۷ش، ج۶، ص۲۸۲.</ref> نیز باطل شده و ثمره‌ای برای آن‌ها ندارد.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۶، ص۷۶۷.</ref> [[محمدمحسن فیض کاشانی|فیض کاشانی]] عالم و مفسر شیعه علت بی‌ثمر بودنِ اعمال آنان را [[کفر|کُفر]] دانسته است.<ref>فیض کاشانی، تفسیر الصافی، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۲۶۷.</ref> برخی مفسران نیز آورده‌اند که هدف این نوع افراد [[خدا|خداوند]] نبوده و به همین جهت در [[آخرت]] ثمره‌ای از اعمال نیک خود نمی‌بینند.<ref>قرشی، تفسیر أحسن الحدیث، ۱۳۷۷ش، ج۶، ص۲۸۲.</ref>

آیه ۱۰۴ کهف، زیانکارترین بودن را با این توصیف تکمیل می‌کند<ref name=":0">طباطبائی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۳، ص۳۹۹.</ref> که آنان خبر از باطل بودن اعمال خود نداشته و گمان می‌کنند کار خوب انجام می‌دهند.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۶، ص۷۶۷.</ref> آنان اعتقاد دارند که بر حق هستند، [[عجب|عُجب]] آن‌ها را فرا گرفته و به همین جهت گمان می‌کنند کار درست را انجام می‌دهند.<ref>فیض کاشانی، تفسیر الصافی، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۲۶۷.</ref> اعمال درست این افراد به‌جهت کفر مورد قبول واقع نمی‌شود.<ref>فخر رازی، مفاتیح الغیب، ۱۴۲۰ق، ج۲۱، ص۵۰۱.</ref> [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]] عالم و مفسر شیعه زیانِ بیشتر این افراد را چنین تشریح می‌کند که نه تنها از کوشش‌های خود نتیجه‌ای نگرفته‌اند بلکه از زیانی که به آن‌ها رسیده عبرت نیز نمی‌گیرند و  این اشتباه را بارها تکرار می‌کنند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۲، ص۵۶۰.</ref>

مصادیق متعددی برای آیه ۱۰۴ کهف ذکر شده است؛ در روایتی از [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر(ع)]] عالمان و راهبانِ مسیحی، پیروانِ [[نفس اماره|هوای نفس]] و [[بدعت|اهل بدعت]] از مصادیق این آیه شمرده شده‌اند.<ref>قمی، تفسیر القمی، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۴۶.</ref> در روایتی از [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] [[اهل کتاب|اهل کتابی]] که کفر ورزیده و در دینشان بدعت ایجاد کردند از مصادیق آیه شمرده شده و امام در انتها خاطر نشان کرده بعید نیست [[خوارج]] نیز از مصادیق این آیه باشند.<ref>عیاشی، تفسیر العیاشی، ۱۳۸۰ق، ج۲، ص۳۵۲.</ref> افرادی که از روی دشمنی، [[امامت]] و فضل امامان شیعه را انکار کنند<ref>نعمانی، الغیبة، ۱۳۹۷ق، ص۲۹.</ref> و افرادی که [[حج]] را به تأخیر بیندازند را از دیگر مصادیق آیه برشمرده‌اند.<ref>قرائتی، تفسیر نور، ۱۳۸۳ش، ج۷، ص۲۳۱.</ref>