حدیث کنز مخفی: تفاوت میان نسخه‌ها

حدیث کنز مخفی اشاره به جمله‌ای است درباره [[فلسفه آفرینش]] که در بسیاری کتاب‌های عرفانی به آن پرداخته شده<ref>ابن‌عربی، فصوص الحکم، ۱۳۵۶ق، ج۲، ص۶۱ و ۳۰۳ و ۳۲۶؛ خمینی، آداب الصلاة، ۱۳۷۸ش، ص۲۸۸.</ref> و آن را به عنوان [[حدیث قدسی]]<ref>سیمایی، مشهورات بی‌اعتبار در تاریخ و حدیث، ۱۴۰۰ش، ص۱۳۳.</ref> قلمداد کرده‌اند. این جمله را پاسخِ خداوند به پرسش [[داوود (پیامبر)|داوود(ع)]] دانسته‌اند که گفت «یاربّ لِمٰاذا خَلَقْتَ الْخَلْقَ؛ ای پروردگار، برای چه مخلوقات را خلق کرده‌ای؟»<ref>دادبه، «تجلی»، ذیل مدخل.</ref> و خدا در پاسخ چنین گفت: {{عربی|اندازه=۱۳۰%|«<big>کُنْتُ کَنْزاً مَخْفِیّاً فَاحْبَبْتُ أنْ أُعْرَفُ وَ خَلَقْتُ الْخَلْقَ لِکَیْ أُعْرَفَ؛<ref>علامه مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۸۴، ص۱۹۹ و ۳۴۴.</ref> من گنجی پنهان بودم، دوست داشتم شناخته شوم، خلائق را آفریدم تا شناخته شوم.»<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۲، ص۳۹۴ و ۳۹۵.</ref></big>}}

[[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] گفته است به مقتضای این حدیث، در فطرت تمام موجودات حبّ ذاتی و عشق جِبِلّی وجود دارد<ref>خمینی، آداب الصلاة، ۱۳۷۸ش، ص۲۸۸.</ref> و کمالِ حقیقی انسان معرفت به خداوند است.<ref>خمینی، شرح حدیث جنود عقل و جهل، ۱۳۸۲ش، ص۲۹۷.</ref> بر اساس این روایت، ذات الهی عین محبت به ذات خودش است و وجود مخلوقات ازآن‌رو که آثاری از وجود خداوند، یا به تعبیر دیگر، تجلی اسماء و صفات وی هستند، مورد محبتش قرار می‌گیرند.<ref>مصباح یزدی، سجاده‌های سلوک، قم، ج۲، ص۲۶.</ref>

[[خواجه عبدالله انصاری]](درگذشت: [[سال ۴۸۱ هجری قمری|۴۸۱ق]])،<ref>خادم، «حدیث کنز مخفی و سیر تاریخی آن»، ص۱۷.</ref>،<ref>انصاری، طبقات الصوفیة، ۱۳۶۲ش، ص۶۴۵.</ref>[[عین‌القضات همدانی]](درگذشت: [[سال ۵۲۵ هجری قمری|۵۲۵ق]])،<ref>رستگار، «پژوهشی در سند و متن حدیث کنز مخفی»، ص۱۱۱.</ref> [[روزبهان بقلی شیرازی|روزبهان بَقْلی شیرازی]](درگذشت: [[سال ۶۰۶ هجری قمری|۶۰۶ق]])،<ref>روزبهان بقلی، شرح شطحیات، ۱۳۷۴ش، ص۱۶۶.</ref> [[نجم‌الدین کبری]](درگذشت: [[سال ۶۱۸ هجری قمری|۶۱۸ق]])،<ref>دانش‌پژوه، «شرح حدیث کنت کنزاً مخفیاً»، ص۲۷.</ref> ابن‌عربی(درگذشت: [[سال ۶۳۸ هجری قمری|۶۳۸ق]])،<ref>ابن‌عربی، فصوص الحکم، ۱۳۵۶ق، ج۲، ص۶۱ و ۳۰۳ و ۳۲۶؛ ابن‌عربی، الفتوحات المکیة، بیروت، ج۴، ص۴۲۸ و ج۳، ص۲۶۷ و ج۲، ص۲۳۲ و ج۲، ص۳۲۲.</ref> [[شمس تبریزی]](درگذشت: [[سال ۶۴۵ هجری قمری|۶۴۵ق]])،<ref>تبریزی، مقالات شمس تبریزی، ۱۳۴۹ش. ص۱۷۰.</ref> [[مولوی]](درگذشت: [[سال ۶۷۲ هجری قمری|۶۷۲ق]])،<ref>فروزانفر،  احادیث و قصص مثنوی، ۱۳۸۷ش، ص۱۶۳.</ref> [[صدرالدین قونوی]](درگذشت: [[سال ۶۷۳ هجری قمری|۶۷۳ق]])،<ref>صدرالدین قونوی، اعجاز البیان فی تفسیر أم القرآن، ۱۳۸۱ش. ص۲۵۸.</ref> [[سید حیدر آملی|سیدحیدر آملی]](زنده تا [[سال ۷۸۷ هجری قمری|۷۸۷ق]])،<ref>آملی، جامع الأسرار و منبع الأنوار، ۱۳۶۸ش، ص۱۶۴.</ref> ملاصدرا(درگذشت: [[سال ۱۰۵۰ هجری قمری|۱۰۵۰ق]])،<ref>صدرالدین شیرازی، کسر الاصنام الجاهلیة، ۱۳۸۱ش، ص۱۷۹.</ref> [[محمدمحسن فیض کاشانی|فیض کاشانی]](درگذشت: [[سال ۱۰۹۱ هجری قمری|۱۰۹۱ق]])،<ref>فیض کاشانی، اصول المعارف، ۱۳۷۵ش، ص۷۹.</ref> [[ملا احمد نراقی]](درگذشت: [[سال ۱۲۴۵ هجری قمری|۱۲۴۵ق]])،<ref>نراقی، معراج السعادة، ۱۳۷۸ش، ص۱۰۳.</ref> [[سلطان محمد گنابادی]](درگذشت: [[سال ۱۳۲۷ هجری قمری|۱۳۲۷ق]])،<ref>سلطان علی‌شاه، بیان السعادة فی مقامات العبادة، ۱۴۰۸ش، ج۴، ص۱۱۶.</ref> [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]](درگذشت: [[سال ۱۳۶۸ هجری شمسی|۱۳۶۸ش]])<ref>خمینی، آداب الصلاة، تهران، ۱۳۷۸ش، ص۲۸۸؛ خمینی، مصباح الهدایة إلی الخلافة والولایة، ۱۳۷۶ش، ص۱۵ و ۱۶.</ref> و [[حسن حسن‌زاده آملی|حسن‌زاده آملی]](درگذشت: [[سال ۱۴۰۰ هجری شمسی|۱۴۰۰ش]])،<ref>حسن‌زاده آملی، انسان کامل از دیدگاه نهج البلاغه، ۱۳۷۲ش، ص۱۹۷.</ref> از جمله کسانی هستند که از حدیث کنز مخفی در آثار خود استفاده کرده‌اند.