اعلام الوری باعلام الهدی (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

'''إعلامُ الوَریٰ بأعلامِ الهدیٰ''' کتابی به زبان عربی، نوشته أمین‌الاسلام [[فضل بن حسن طبرسی| فضل بن حسن طبرَسی]] متوفای ۵۴۸ ق. طبرسی در این کتاب، مختصری از دیدگاه تاریخی [[شیعه]] درباره [[سیره رسول خدا(ص)]] و تاریخچه زندگی [[معصومین]] به همراه بحث [[امامت]] را عرضه کرده است. بیشتر نویسندگان بزرگی که درباره زندگانی معصومان(ع) نوشته‌اند، در بسیاری از ابواب کتاب‌هایشان، نام إعلام الوری و طبرسی را به عنوان منبع ذکر کرده‌اند.

امین الاسلام ابوعلی [[فضل بن حسن طبرسی]] (م ۵۴۸ق) از دانشمندان برجسته قرن ششم هجری است که به دلیل کتاب [[تفسیر]] مهمش با عنوان [[مجمع البیان]] (تألیف سال ۵۳۰ق) و [[جوامع الجامع]] (تألیف سال ۵۴۲ق در ۷۰ سالگی مؤلف) شهرت دارد. وی در [[خراسان]] می‌زیسته و از عالمان معتدل [[شیعه]] در این دوره به شمار می‌آید. از دیگر آثار وی می‌توان به «الاداب الدینیة للخزانة المعینیه» و «جواهر النحو» اشاره کرد. شرح حال مفصل وی، بررسی تفصیلی آثار او و نیز اوضاع زمان طبرسی را [[کریمان]] در کتاب طبرسی و [[مجمع البیان]] آورده است.

سپس می‌گوید: «اکنون که روزگار مرا از خدمت در آستان او عاق کرده، مصمم شدم تا خدمتی به او کنم تا این دوری را جبران کرده باشم. این خدمت چیزی جز تألیف کتاب اعلام الوری به نام او نیست.» وی آثار دیگر خود را نیز به نام بزرگان از سادات و شیعه نگاشته است.

کتاب اعلام الوری در کنار [[الارشاد شیخ مفید|الارشاد]] [[مفید]] و [[کشف الغمة]] و [[روضة الواعظین]] [[فتال نیشابوری]]، از آثار با ارزشی است که از قرن پنجم تا هفتم درباره زندگی چهارده [[معصوم]] نگاشته شده و حکم منابع اصلی را در این زمینه دارد. ارزش این کتاب‌ها از آن روست که کوشیده‌اند تا از مصادر و منابع پیشین، شرح‌حالی برای معصومان(ع) تدارک دیده و در اختیار مسلمانان به ویژه شیعیان قرار دهند. طبیعی است که در کتاب‌ها، بیش از هر چیز مراعات حال خوانندگان کتاب‌ها می‌شده است.

===ساختارمحتوایی===

[[پرونده:اعلام الوری.jpg|بندانگشتی|۱۵۰px|ترجمه‌ای از اعلام الوری]]

شیوه وی در بحث از زندگانی ائمه، درست مانند ارشاد و سایر آثار، در ابتدا، بیان خصوصیات شخصی، سن و سال تولد و وفات و کیفیت آن و نیز معرفی فرزندان و مدت خلافت و امامت و محل دفن است و به‌دنبال آن اثبات امامت هر امام با دلایل عقلی و نقلی مطرح می‌شود. در ادامه، نقل‌هایی در معجزات امامان آورده شده و نیز به تناسب بخشی از اخبار زندگی هر امام عرضه می‌شود.{{مدرک}}

با این حال مواردی وجود دارد که طبرسی نام کتابی را یاد کرده و یا اگر از شخصی نقل کرده، باید اطمینان داشت که کتاب خاصی از آن مؤلف مورد نظر وی بوده است. معمولا وقتی چیزی در این کتاب از [[شیخ مفید]] نقل می‌شود، می‌توان مطمئن بود که آن را از ارشاد نقل می‌کند.<ref>طبرسی، اعلام الوری، ج۱، ص۴۷۷.</ref> در کنار آن، مواردی هست که از اشخاصی از مؤلفان نقل کرده، اما به دلیل آنکه نام کتاب وی را نیاورده، اطمینان نداریم که از کدام یک از کتاب‌های او نقل کرده است؛ مثلا می‌نویسد: «و ذکر السید الاجل المرتضی فی بعض مسائله…».<ref>طبرسی، اعلام الوری، ج۱، ص۴۷۷.</ref>

در میان منابع وی، چند کتاب وجود دارد که اثری از آن‌ها برجای نمانده است. برخی از آن‌ها، تنها قسمت‌های باقیمانده‌شان، همین چند نقلی است که طبرسی از آن‌ها به دست داده است. نمونه آن کتاب اخبار [[ابوهاشم جعفری]]، الرد علی الزیدیه دوریستی، التفهیم ابومحمد حسینی، نوادر الحکمة [[اشعری قمی]]، و مهم‌تر از همه کتاب المغازی [[ابان بن عثمان احمر]] است که طبرسی قسمت‌های فراوانی از آن را نقل کرده است.

چاپ جدید کتاب با تحقیق [[مؤسسه آل البیت]] در دو جلد عرضه شده که امتیاز آن افزون بر استخراج منابع، فهارس آن است. همچنین این کتاب به همت استاد [[عزیزالله عطاردی]] به نام «زندگانی چهارده معصوم(ع)» به فارسی ترجمه و منتشر شده است.

{{پانوشت}}

==منابع==