پرش به محتوا

بسم الله الرحمن الرحیم: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۳۳: خط ۳۳:


==آغاز کار با نام خدا==
==آغاز کار با نام خدا==
بسیاری از [[تفسیر قرآن|مفسران]] بر این باورند که جمله «بسم الله الرحمن الرحیم» در آغاز کارها برای آنکه با نام و یاد خدا همراه باشد، گفته می‌شود.<ref>برای نمونه نگاه کنید به طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۵۴؛ فخر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۱۰۳؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۱۵-۱۷؛ طیب، اطیب البیان، ۱۳۷۸ش، ج۱، ص۹۳.</ref> به‌گفته [[سید محمدحسین طباطبائی|سید محمدحسین طباطبایی]] در [[المیزان فی تفسیر القرآن (کتاب)|تفسیر المیزان]]، خداوند نیز کلام خود، یعنی [[قرآن]] را به نام خود که عزیزترین نام‌ها است آغاز کرده تا آنچه در کلامش است نشانه و یاد او را داشته و مرتبط با نام او باشد و همچنین با این کار به بندگانش نیز بیاموزد تا اعمال و گفتارشان را با نام وی آغاز کنند تا آن کار خدایی شود و نشان خدا در آن باشد.<ref> طباطبایی، المیزان، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۱۵.</ref> مفسرانی که چنین دیدگاهی دارند بر این نظرند که حرف «باء» در «بسم» به معنای «ابتدائیت» است و لذا وقتی کسی می‌گوید «بسم الله»، معنایش این است که کارش را با نام خدا آغاز کرده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به ابن‌قتیبه، تفسیر غریب القرآن، ۱۴۱۱ق، ص۳۹؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۵۴؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۱۷؛ حکیم، تفسیر سورة الحمد، ۱۴۲۰ق، ص۱۵۲-۱۵۳.</ref> البته برخی نیز بر این باورند که حرف «باء» در «بسم‌ الله» معنای خاصی از آن مورد نظر نیست؛ بلکه صرفاً به انگیزه یادآوری نام خدا و تبریک جستن به آن در آغاز سخن گفتن و انجام دادن کارها می‌آید.<ref> خمینی، تفسیر القرآن الکریم، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۹۵.</ref>
{{جعبه نقل قول|عنوان=|نقل‌قول='''كلُّ أمر ذي بالٍ لمْ يُذكَر فيه بسم الله فهو أبتر؛ هر کار ارزشمندی که با بسم‌الله آغاز نشود، ناقص است.|منبع=<small>علامه مجلسی، [[بحار الانوار]]، ج۷۶، ص۳۰۵.</small>|تراز=چپ|عرض=250px|حاشیه=1px|اندازه خط=|رنگ پس‌زمینه=#bacc9e|شکل‌بندی=|پس‌زمینه عنوان=|رنگ خط عنوان=|شکل‌بندی عنوان=|تراز نقل‌قول=وسط|شکل‌بندی نقل‌قول=|گیومه نقل‌قول=|تراز منبع=وسط|شکل‌بندی منبع=|title=پیامبر(ص):}}
{{جعبه نقل قول
 
|عنوان=
[[تفسیر قرآن|مفسران]] می‌گویند «بسم الله الرحمن الرحیم» در آغاز کارها، برای آنکه با نام و یاد خدا همراه باشد، گفته می‌شود.<ref>برای نمونه نگاه کنید به طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۵۴؛ فخر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۱۰۳؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۱۵-۱۷؛ طیب، اطیب البیان، ۱۳۷۸ش، ج۱، ص۹۳.</ref> به‌گفتهٔ [[سید محمدحسین طباطبائی|سید محمدحسین طباطبایی]] در [[المیزان فی تفسیر القرآن (کتاب)|تفسیر المیزان]]، خداوند [[قرآن]] را با نام خود که عزیزترین نام‌هاست آغاز کرده تا کلامش نشانه و یاد او را داشته باشد. همچنین با این کار، به بندگانش آموخته تا اعمال و گفتارشان را با نام وی آغاز کنند رفتار و گفتارشان خدایی شود و نشان خدا در آن باشد.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۱۵.</ref>
|نقل‌قول= '''كلُّ أمر ذي بالٍ لمْ يُذكَر فيه بسم الله فهو أبتر؛ هر کار ارزشمندی که با بسم‌الله آغاز نشود، ناقص است.
 
|منبع= <small>علامه مجلسی، [[بحار الانوار]]، ج۷۶، ص۳۰۵.</small>
== معنای بسم‌الله ==
|تراز= چپ
مفسرانی که چنین دیدگاهی دارند بر این نظرند که حرف «باء» در «بسم» به معنای «ابتدائیت» است و لذا وقتی کسی می‌گوید «بسم الله»، معنایش این است که کارش را با نام خدا آغاز کرده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به ابن‌قتیبه، تفسیر غریب القرآن، ۱۴۱۱ق، ص۳۹؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۵۴؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۱۷؛ حکیم، تفسیر سورة الحمد، ۱۴۲۰ق، ص۱۵۲-۱۵۳.</ref> البته برخی نیز بر این باورند که حرف «باء» در «بسم‌ الله» معنای خاصی از آن مورد نظر نیست؛ بلکه صرفاً به انگیزه یادآوری نام خدا و تبریک جستن به آن در آغاز سخن گفتن و انجام دادن کارها می‌آید.<ref>خمینی، تفسیر القرآن الکریم، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۹۵.</ref>
|عرض= 250px
|حاشیه= 1px
|اندازه خط=
|رنگ پس‌زمینه =#bacc9e
|شکل‌بندی =
|پس‌زمینه عنوان =
|رنگ خط عنوان=
|شکل‌بندی عنوان=
|تراز نقل‌قول= وسط
|شکل‌بندی نقل‌قول =
|گیومه نقل‌قول =
|تراز منبع = وسط
|شکل‌بندی منبع =
|title=پیامبر(ص):}}


دسته دیگری از مفسران، حرف «باء» را به معنای «استعانت» دانسته‌اند<ref>برای نمونه نگاه کنید به عروسی حویزی، تفسیر نور الثقلین، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۱۲-۱۳؛ طیب، اطیب البیان، ۱۳۷۸ش، ج۱، ص۹۳.</ref> که در این صورت «بسم الله» به معنای «اَستعینُ بسم الله؛ یاری می‌جویم با نام خدا» است.<ref>عروسی حویزی، تفسیر نور الثقلین، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۱۲-۱۳؛ طیب، اطیب البیان، ۱۳۷۸ش، ج۱، ص۹۳؛ حکیم، تفسیر سورة الحمد، ۱۴۲۰ق، ص۱۵۲.</ref> برخی مفسران شیعه<ref>برای نمونه نگاه کنید به عروسی حویزی، تفسیر نور الثقلین، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۱۲-۱۳؛ طیب، اطیب البیان، ۱۳۷۸ش، ج۱، ص۹۳.</ref> این معنا را با استناد به روایاتی از ائمه(ع)<ref>علامه مجلسی، بحار الانوار، ۱۹۸۳م، ج۳، ص۴۱.</ref> پذیرفته‌اند. برخی دیگر از مفسران بر این نظرند از آنجا که در قرآن تکرار راه ندارد، پس «بسم الله الرحمن الرحیم» در هر سوره، معنای خاصی دارد که با محتوای همان سوره مرتبط است.<ref>قشیری، لطائف الاشارات، ۲۰۰۰م، ج۱، ص۴۴؛ خمینی، تفسیر القرآن الکریم، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۹۶.</ref> در [[تفسیر عیاشی (کتاب)|تفسیر عیاشی]] روایتی از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] در تفسیر «بسم الله» نقل شده است که در آن «باء» در «بسم» را «بهاء‌الله: روشنی خدا»، «سین» را «سناء‌الله: رفعت خدا» و «میم» را «مجدالله: بزرگواری خدا»، معنا کرده است.<ref>عیاشی، تفسیر العیاشی، ۱۳۸۰ش، ج۱، ص۲۲.</ref>
دسته دیگری از مفسران، حرف «باء» را به معنای «استعانت» دانسته‌اند<ref>برای نمونه نگاه کنید به عروسی حویزی، تفسیر نور الثقلین، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۱۲-۱۳؛ طیب، اطیب البیان، ۱۳۷۸ش، ج۱، ص۹۳.</ref> که در این صورت «بسم الله» به معنای «اَستعینُ بسم الله؛ یاری می‌جویم با نام خدا» است.<ref>عروسی حویزی، تفسیر نور الثقلین، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۱۲-۱۳؛ طیب، اطیب البیان، ۱۳۷۸ش، ج۱، ص۹۳؛ حکیم، تفسیر سورة الحمد، ۱۴۲۰ق، ص۱۵۲.</ref> برخی مفسران شیعه<ref>برای نمونه نگاه کنید به عروسی حویزی، تفسیر نور الثقلین، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۱۲-۱۳؛ طیب، اطیب البیان، ۱۳۷۸ش، ج۱، ص۹۳.</ref> این معنا را با استناد به روایاتی از ائمه(ع)<ref>علامه مجلسی، بحار الانوار، ۱۹۸۳م، ج۳، ص۴۱.</ref> پذیرفته‌اند. برخی دیگر از مفسران بر این نظرند از آنجا که در قرآن تکرار راه ندارد، پس «بسم الله الرحمن الرحیم» در هر سوره، معنای خاصی دارد که با محتوای همان سوره مرتبط است.<ref>قشیری، لطائف الاشارات، ۲۰۰۰م، ج۱، ص۴۴؛ خمینی، تفسیر القرآن الکریم، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۹۶.</ref> در [[تفسیر عیاشی (کتاب)|تفسیر عیاشی]] روایتی از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] در تفسیر «بسم الله» نقل شده است که در آن «باء» در «بسم» را «بهاء‌الله: روشنی خدا»، «سین» را «سناء‌الله: رفعت خدا» و «میم» را «مجدالله: بزرگواری خدا»، معنا کرده است.<ref>عیاشی، تفسیر العیاشی، ۱۳۸۰ش، ج۱، ص۲۲.</ref>


بسم الله الرَّحمن الرَّحیم، با نام‌های «بَسمَله»<ref>برای نمونه نگاه کنید به هوشنگی، «بسمله»، ص۴۲۶.</ref> و «تَسمیه»<ref>برای نمونه نگاه کنید به ابوالفتوح رازی، روض الجنان، ۱۳۷۶ش، ج۱، ص۴۱؛ زمخشری، الکشاف، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۱.</ref> نیز به‌کار رفته است.
بسم الله الرَّحمن الرَّحیم، با نام‌های «بَسمَله»<ref>برای نمونه نگاه کنید به هوشنگی، «بسمله»، ص۴۲۶.</ref> و «تَسمیه»<ref>برای نمونه نگاه کنید به ابوالفتوح رازی، روض الجنان، ۱۳۷۶ش، ج۱، ص۴۱؛ زمخشری، الکشاف، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۱.</ref> نیز به‌کار رفته است.
==احکام فقهی بسمله==
==احکام فقهی بسمله==
فقها در [[ابواب فقه|ابوابی]] همچون ابوابِ [[طهارت]]، [[نماز]]، [[نکاح]]، [[صید و ذباحه]] و [[اطعمه و اشربه]]، احکامی در رابطه با بسمله بیان کرده‌اند که برخی از آن‌ها به بیان زیر است:
فقها در [[ابواب فقه|ابوابی]] همچون ابوابِ [[طهارت]]، [[نماز]]، [[نکاح]]، [[صید و ذباحه]] و [[اطعمه و اشربه]]، احکامی در رابطه با بسمله بیان کرده‌اند که برخی از آن‌ها به بیان زیر است:
Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۲٬۵۷۹

ویرایش