شواهد التنزیل لقواعد التفضیل (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

عبیدالله بن عبدالله بن احمد حَسْکانی نیشابوری،{{یاد| حَسْکان بر  (ورزن غَضْبان) جد، حاکم حسکانی است. طهرانی، الذریعه، ۱۴۰۸ق، ج۴، ص۱۹۴. }}معروف به ابن حذاء (ابن حداد)، از علمای بزرگ قرن پنجم هجری است. عبیدالله در [[نیشابور]] در خانواده‌ای اهل علم به دنیا آمد. او از همان کودکی، برخی علوم را از پدر و پدربزرگ خود فراگرفت. او در عصر خویش سرآمد دانشمندان در حدیث‌شناسی و [[علم رجال]] به شمار می‌آمد. بسیاری از راویان حدیث به درس او می‌رفتند تا از او روایت بشنوند و یا [[اجازه روایت]] بگیرند. حاکم حسکانی دارای مجلس وعظ و خطابه بود و خود نیز از علمای فراوانی روایت شنیده و یا اجازه روایت داشت. درباره مذهب او اختلاف است،‌ اما نظر مشهور آن است که وی [[حنفی|حنفی‌مذهب]] بود.{{مدرک}}

بنا بر آنچه در ابتدای کتاب آمده، نام کامل کتاب «شواهد التنزیل لقواعد التفضیل فی الآیات النازلة فی أهل البیت صلوات الله و سلامه علیهم» است.<ref>حسکانی،شواهد التنزیل، ۱۴۱۱ ق، ج۱، ص۳.</ref>

مؤلف کتابش را چنین نامگذاری کرده تا به وسیله آیات قرآنی (شواهد التنزیل) و به دلیل برتری [[پیامبر اسلام(ص)]] بر سایر [[پیامبران]] و [[فرشته|فرشتگان]] و نیز به دلیل برتری [[امامان|امامان معصوم]] به ویژه [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] بر سایر مردم به غیر از پیامبر(لقواعد التفضیل)، فضائل آن امام و فرزندان وی را برساند.<ref>تهرانی، الذریعة، ۱۴۰۸ق، ج۱۴، ص۲۴۳.</ref>

مؤلف انگیزه خود را از تألیف این کتاب، ادعای یکی از پیروان مذهب [[کرامیه]] دانسته که نزول [[سوره انسان]] در شأن امام علی(ع) و خاندان وی را منکر شده و ادعا کرده که هیچ آیه‌ای در قرآن در شأن [[اهل بیت]] نازل نشده است. از سوی دیگر عالمان اسلامی به این ادعا هیچ اعتراضی نکرده، جز یکی از اساتید مؤلف که شاگردان حاضر در آن جلسه را سرزنش نمود و به این مقدار بسنده کرد. حسکانی از این موضوع ناراحت شده و بنا به احساس وظیفه تصمیم گرفت پاسخ این شبهه را بصورت مستدل و مستند بدهد؛ به همین جهت به جمع‌آوری روایات پرداخته و شواهد التنزیل را تدوین کرده است.<ref>حسکانی، شواهد التنزیل، ۱۴۱۱ ق، ج۱، ص۱۹ و ۲۰.</ref>

چون مولف از [[محدث|محدثان]] [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]] است از جوامع روایی عامه بیشترین استفاده را نموده است. ولی از منابع شیعی هم نقل کرده ومنابع شیعی هم به کتاب شواهدالتنزیل او استناد کرده‌اند. او از [[تفسیر فرات کوفی]] روایت کرده و [[امین الاسلام طبرسی]] در تفسیر [[مجمع البیان]] از شواهد التنزیل نقل کرده است.<ref>تهرانی، الذریعة، ۱۴۰۸ق، ج۱۴، ص۲۹۳.</ref> همچنین این کتاب یکی از مصادر [[بحارالانوار]] است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ ق، ج۱، ص۲۳.</ref>

این اثر ابتدا با تحقیق [[محمدباقر محمودی]] در [[بیروت]] به سال ۱۳۹۳ق در دو جلد چاپ شد و بعدها توسط [[وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی]] در [[ایران]] به زیور طبع آراسته شد.<ref>طباطبایی، اهل البیت فی المکتبة العربیة، ۱۴۱۷ ق، ص۲۶۳ و ۲۶۴.</ref>