پرش به محتوا

عبدالله جوادی آملی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۷: خط ۳۷:
عبدالله جوادی آملی در [[سال ۱۳۱۲ هجری شمسی|سال ۱۳۱۲ش]] در آمل به دنیا آمد.<ref>[https://hawzah.net/fa/Article/View/3172/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA-%D8%A2%DB%8C%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%AC%D9%88%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%A2%D9%85%D9%84%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86-%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%B4%D8%A7%D9%86 «زندگی‌نامه حضرت آیة الله جوادی آملی از زبان خودشان»]، وبگاه پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.</ref> پدر وی از روحانیون این شهر بود.<ref>[https://hawzah.net/fa/Article/View/3172/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA-%D8%A2%DB%8C%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%AC%D9%88%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%A2%D9%85%D9%84%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86-%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%B4%D8%A7%D9%86 «زندگی‌نامه حضرت آیة الله جوادی آملی از زبان خودشان»]، وبگاه پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.</ref> در سال ۱۳۲۵ تحصیلات دینی را در [[حوزه علمیه]] آمل آغاز کرد و در مدت پنج سال دروسی چون ادبیات عرب، منطق، [[اصول فقه]]، [[فقه]]، [[تفسیر قرآن|تفسیر]] قرآن و حدیث را در سطح متوسط حوزه آموخت.<ref>بندعلی، مهر استاد، ۱۳۹۱، ص۳۷.</ref>
عبدالله جوادی آملی در [[سال ۱۳۱۲ هجری شمسی|سال ۱۳۱۲ش]] در آمل به دنیا آمد.<ref>[https://hawzah.net/fa/Article/View/3172/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA-%D8%A2%DB%8C%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%AC%D9%88%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%A2%D9%85%D9%84%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86-%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%B4%D8%A7%D9%86 «زندگی‌نامه حضرت آیة الله جوادی آملی از زبان خودشان»]، وبگاه پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.</ref> پدر وی از روحانیون این شهر بود.<ref>[https://hawzah.net/fa/Article/View/3172/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA-%D8%A2%DB%8C%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%AC%D9%88%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%A2%D9%85%D9%84%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86-%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%B4%D8%A7%D9%86 «زندگی‌نامه حضرت آیة الله جوادی آملی از زبان خودشان»]، وبگاه پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.</ref> در سال ۱۳۲۵ تحصیلات دینی را در [[حوزه علمیه]] آمل آغاز کرد و در مدت پنج سال دروسی چون ادبیات عرب، منطق، [[اصول فقه]]، [[فقه]]، [[تفسیر قرآن|تفسیر]] قرآن و حدیث را در سطح متوسط حوزه آموخت.<ref>بندعلی، مهر استاد، ۱۳۹۱، ص۳۷.</ref>


در سال ۱۳۲۹ش به تهران رفت و پنج سال در [[مدرسه مروی]] به تحصیل علوم دینی ادامه داد. در این مدت در دروس [[محمدتقی آملی]]، [[ابوالحسن شعرانی]]، [[مهدی الهی قمشه‌ای]] و [[محمدحسین تونی]] حاضر شد. او در کنار [[فقه]] و [[اصول]]، [[فلسفه]] و [[عرفان نظری|عرفان]] هم تحصیل کرد و هم‌زمان به تدریس دروس حوزوی مشغول شد.<ref>[http://javadi.esra.ir/web/office/master «حیات علمی و قرآنی آیت‌الله جوادی آملی»]، وبگاه بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء.</ref> وی در سال ۱۳۳۴ش به [[حوزه علمیه قم]] رفت و سطوح تخصصی دروس حوزوی را از عالمانی همچون [[آیت‌الله بروجردی]]، [[آیت‌الله سیدمحمد محقق داماد]]، [[میرزا هاشم آملی]]، [[امام خمینی]] و [[علامه طباطبایی]] فراگرفت.<ref>[http://javadi.esra.ir/web/office/master «حیات علمی و قرآنی آیت‌الله جوادی آملی»]، وبگاه بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء.</ref>
در سال ۱۳۲۹ش به تهران رفت و پنج سال در [[مدرسه مروی]] به تحصیل علوم دینی ادامه داد. در این مدت در دروس [[محمدتقی آملی]]، [[ابوالحسن شعرانی]]، [[مهدی الهی قمشه‌ای]] و [[محمدحسین تونی]] حاضر شد. او در کنار [[فقه]] و [[اصول]]، [[فلسفه]] و [[عرفان نظری|عرفان]] هم تحصیل کرد و هم‌زمان به تدریس دروس حوزوی مشغول شد.<ref>[http://javadi.esra.ir/web/office/master «حیات علمی و قرآنی آیت‌الله جوادی آملی»]، وبگاه بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء.</ref> وی در سال ۱۳۳۴ش به [[حوزه علمیه قم]] رفت و سطوح تخصصی دروس حوزوی را از عالمانی همچون [[آیت‌الله بروجردی]]، [[آیت‌الله سیدمحمد محقق داماد]]، [[میرزا هاشم آملی]]، [[امام خمینی]] و [[علامه طباطبایی]] فراگرفت.<ref>[http://javadi.esra.ir/web/office/master «حیات علمی و قرآنی آیت‌الله جوادی آملی»]، وبگاه بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء.</ref>


==تدریس==
==تدریس==
خط ۴۳: خط ۴۳:
جوادی آملی تدریس علوم حوزوی را از جوانی و زمانی که در [[حوزه تهران]] درس می‌خوانده، آغاز کرده است.<ref>[http://javadi.esra.ir/web/office/master «حیات علمی و قرآنی آیت‌الله جوادی آملی»]، وبگاه بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء.</ref> از زمان اقامت در تهران در اوایل دهه سی شمسی تدریس وی در حوزه علمیه آغاز شد و هم‌اکنون سابقه حدود شصت سال تدریس دروس مختلف حوزوی ازجمله [[فقه]]، [[فلسفه]]، [[عرفان نظری|عرفان]] و [[تفسیر قرآن]] را در کارنامه علمی‌اش دارد. در این مدت سه دوره کتاب [[اسفار اربعه]] ملاصدرا را در [[حوزه علمیه قم]] تدریس کرده است.<ref>[http://javadi.esra.ir/web/office/master «حیات علمی و قرآنی آیت‌الله جوادی آملی»]، وبگاه بنیاد بین‌المللی علوم وحیانی اسراء.</ref>
جوادی آملی تدریس علوم حوزوی را از جوانی و زمانی که در [[حوزه تهران]] درس می‌خوانده، آغاز کرده است.<ref>[http://javadi.esra.ir/web/office/master «حیات علمی و قرآنی آیت‌الله جوادی آملی»]، وبگاه بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء.</ref> از زمان اقامت در تهران در اوایل دهه سی شمسی تدریس وی در حوزه علمیه آغاز شد و هم‌اکنون سابقه حدود شصت سال تدریس دروس مختلف حوزوی ازجمله [[فقه]]، [[فلسفه]]، [[عرفان نظری|عرفان]] و [[تفسیر قرآن]] را در کارنامه علمی‌اش دارد. در این مدت سه دوره کتاب [[اسفار اربعه]] ملاصدرا را در [[حوزه علمیه قم]] تدریس کرده است.<ref>[http://javadi.esra.ir/web/office/master «حیات علمی و قرآنی آیت‌الله جوادی آملی»]، وبگاه بنیاد بین‌المللی علوم وحیانی اسراء.</ref>


درس تفسیر او از سال ۱۳۵۵ش آغاز شد و در ۲۳ خرداد ۱۳۹۹ش. به پایان رسید.<ref>[http://javadi.esra.ir/web/office/master «حیات علمی و قرآنی آیت‌الله جوادی آملی»]، وبگاه بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء.</ref> درس تفسیر و [[درس خارج]] فقه جوادی آملی در [[مسجد اعظم قم]] برگزار می‌شود.<ref>[https://hawzah.net/fa/News/View/85121/%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%B3-%D8%A2%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%AC%D9%88%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%A2%D9%85%D9%84%DB%8C «برنامه دروس آیت‌الله جوادی آملی»]، وبگاه پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.</ref> طبق گفته آیت الله جوادی آغاز درس تفسیر ۱۴۰۰ و پایانش ۲۳ شعبان ۱۴۴۱ هجری قمری است.<ref>https://iqna.ir/fa/news/3904371/%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%B4%DA%A9%D9%84%E2%80%8C%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%D8%AA%D9%81%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D8%AA%D8%B3%D9%86%DB%8C%D9%85-%D8%A7%D8%B4%DA%A9%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D9%81%D8%B3%D8%B1-%D9%BE%D8%B3-%D8%A7%D8%B2-%DA%86%D9%87%D9%84-%D8%B3%D8%A7%D9%84-%D8%AF%D8%B1%D8%B3-%D8%AA%D9%81%D8%B3%DB%8C%D8%B1
درس تفسیر او از سال ۱۳۵۵ش آغاز شد و در ۲۳ خرداد ۱۳۹۹ش. به پایان رسید.<ref>[http://javadi.esra.ir/web/office/master «حیات علمی و قرآنی آیت‌الله جوادی آملی»]، وبگاه بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء.</ref> درس تفسیر و [[درس خارج]] فقه جوادی آملی در [[مسجد اعظم قم]] برگزار می‌شود.<ref>[https://hawzah.net/fa/News/View/85121/%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%B3-%D8%A2%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%AC%D9%88%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%A2%D9%85%D9%84%DB%8C «برنامه دروس آیت‌الله جوادی آملی»]، وبگاه پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.</ref> طبق گفته آیت الله جوادی آغاز درس تفسیر ۱۴۰۰ و پایانش ۲۳ شعبان ۱۴۴۱ هجری قمری است.<ref>https://iqna.ir/fa/news/3904371/%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%B4%DA%A9%D9%84%E2%80%8C%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%D8%AA%D9%81%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D8%AA%D8%B3%D9%86%DB%8C%D9%85-%D8%A7%D8%B4%DA%A9%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D9%81%D8%B3%D8%B1-%D9%BE%D8%B3-%D8%A7%D8%B2-%DA%86%D9%87%D9%84-%D8%B3%D8%A7%D9%84-%D8%AF%D8%B1%D8%B3-%D8%AA%D9%81%D8%B3%DB%8C%D8%B1
</ref>  
</ref>  
===شاگردان===
===شاگردان===
در طیّ سالیان طولانی تدریس آیت‌الله جوادی آملی -بیش از ٥٥ سال- هزاران نفر از دروس او بهره برده‌اند؛ از جمله:
در طی سالیان طولانی تدریس آیت‌الله جوادی آملی -بیش از ۵۵ سال- هزاران نفر از دروس او بهره برده‌اند؛ از جمله:
{{ستون-شروع|۳}}
{{ستون-شروع|۳}}
#[[مهدی شب‌زنده‌دار ]]،<ref>[https://www.farsnews.ir/news/13920425000697 «شب‌زنده‌دار کیست؟»]، خبرگزاری فارس.</ref>
#[[مهدی شب‌زنده‌دار]]،<ref>[https://www.farsnews.ir/news/13920425000697 «شب‌زنده‌دار کیست؟»]، خبرگزاری فارس.</ref>
# [[سید محمدرضا مدرسی یزدی]]، <ref>[http://jameehmodarresin.org/azae-jameeh/azae-kononi/111-modarresi-yazde-seiyed-mohammadreza/57 «زندگی‌نامه حضرت حجه الاسلام والمسلمین سید محمد رضا مدرسی یزدی»]، سایت جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.</ref>
# [[سید محمدرضا مدرسی یزدی]]،<ref>[http://jameehmodarresin.org/azae-jameeh/azae-kononi/111-modarresi-yazde-seiyed-mohammadreza/57 «زندگی‌نامه حضرت حجه الاسلام والمسلمین سید محمد رضا مدرسی یزدی»]، سایت جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.</ref>
# [[غلامرضا فیاضی]]،
# [[غلامرضا فیاضی]]،
# [[عبدالحسین خسروپناه]]،
# [[عبدالحسین خسروپناه]]،
خط ۵۷: خط ۵۷:


==اندیشه‌ها==
==اندیشه‌ها==
به باور برخی شاگردان جوادی آملی، محور اندیشه‌های وی، [[حکمت متعالیه]] است. ازاین‌رو به هماهنگی [[عقل]] و [[عرفان]] و [[قرآن]] اعتقاد دارد و معارف آنها را با هم ناسازگار نمی‌بیند.<ref>[http://maarej.esra.ir/-/%D9%85%D9%86%D8%B8%D9%88%D9%85%D9%87-%D9%81%DA%A9%D8%B1%DB%8C-%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA-%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%AC%D9%88%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%D9%85%D9%84%DB%8C مصطفی‌پور، «منظومه فکری آیت‌الله جوادی آملی»]، وبگاه پژوهشگاه معارج.</ref> از دیدگاه وی عقل در مقابل دین نیست؛ چراغ دین است و می‌توان از آن برای فهم آموزه‌های اعتقادی و [[اخلاق|اخلاقی]] و قوانین [[فقه|فقهی]] و حقوقی دین بهره برد.<ref>واعظی، «علم دینی از منظر آیت‌الله جوادی آملی»، ص۱۰.</ref>
به باور برخی شاگردان جوادی آملی، محور اندیشه‌های وی، [[حکمت متعالیه]] است. ازاین‌رو به هماهنگی [[عقل]] و [[عرفان]] و [[قرآن]] اعتقاد دارد و معارف آنها را با هم ناسازگار نمی‌بیند.<ref>[http://maarej.esra.ir/-/%D9%85%D9%86%D8%B8%D9%88%D9%85%D9%87-%D9%81%DA%A9%D8%B1%DB%8C-%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA-%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%AC%D9%88%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%D9%85%D9%84%DB%8C مصطفی‌پور، «منظومه فکری آیت‌الله جوادی آملی»]، وبگاه پژوهشگاه معارج.</ref> از دیدگاه وی عقل در مقابل دین نیست؛ چراغ دین است و می‌توان از آن برای فهم آموزه‌های اعتقادی و [[اخلاق|اخلاقی]] و قوانین [[فقه|فقهی]] و حقوقی دین بهره برد.<ref>واعظی، «علم دینی از منظر آیت‌الله جوادی آملی»، ص۱۰.</ref>
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = راه ماندگارشدن از دیدگاه آیت الله جوادی:{{سخ}}
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = راه ماندگارشدن از دیدگاه آیت الله جوادی:{{سخ}}
ما اگر بخواهيم خير ببینیم و ماندنی بشویم و با وجه خدا که بارزترین مصداقش [[پیامبران|انبیا]] و اولیا و [[اهل‌بیت(ع)|اهل بیت]] عصمت و طهارت است هماهنگ باشیم؛ دو كار  بايد بكنيم ۱- همه با هم در خدمت [[قرآن]] و عترت باشيم  ۲- اگر اكثریت قاطع در خدمت قرآن و عترت‌اند ما هرگز از اين اكثریت جدا نشويم*| منبع =*منبع:پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله جوادی آملی،https://javadi.esra.ir/fa/w/امت-ما-بايد-از-قرآن-و-عترت-جدا-نشود-تا-خير-ببيند | تراز = چپ| عرض = ۲۵۰px|رنگ حاشیه= #۶۶۷۷۸۸|حاشیه= ۵px|اندازه خط = ۱۵px|رنگ پس‌زمینه =#F4FFF4| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}
ما اگر بخواهیم خیر ببینیم و ماندنی بشویم و با وجه خدا که بارزترین مصداقش [[پیامبران|انبیا]] و اولیا و [[اهل‌بیت(ع)|اهل بیت]] عصمت و طهارت است هماهنگ باشیم؛ دو کار باید بکنیم ۱- همه با هم در خدمت [[قرآن]] و عترت باشیم ۲- اگر اکثریت قاطع در خدمت قرآن و عترت‌اند ما هرگز از این اکثریت جدا نشویم*| منبع =*منبع:پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله جوادی آملی،https://javadi.esra.ir/fa/w/امت-ما-باید-از-قرآن-و-عترت-جدا-نشود-تا-خیر-ببیند| تراز = چپ| عرض = ۲۵۰px|رنگ حاشیه= #۶۶۷۷۸۸|حاشیه= ۵px|اندازه خط = ۱۵px|رنگ پس‌زمینه =#F4FFF4| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}


   
   
===علم دینی===
===علم دینی===
جوادی آملی به علم دینی باور دارد. در اندیشه وی، مراد از عقل، تنها عقل نظری نیست؛ بلکه «عقل تجربی» را نیز شامل می‌شود و بنابراین علوم تجربیِ طبیعی و انسانی را نیز دربرمی‌گیرد.<ref>واعظی، «علم دینی از منظر آیت‌الله جوادی آملی»، ص۱۱و۱۲.</ref> او می‌گوید: علم به‌خودی‌خود با دین تعارض ندارد.<ref>واعظی، «علم دینی از منظر آیت‌الله جوادی آملی»، ص۱۵.</ref> علوم تجربی جهان طبیعت را به ما نشان می‌دهد و به جهت آنکه جهان مخلوق خدا است، این علوم فعل [[خدا]] را به ما می‌نمایاند. بنابراین این علوم را باید دینی دانست.<ref>واعظی، «علم دینی از منظر آیت‌الله جوادی آملی»، ص۱۶.</ref>
جوادی آملی به علم دینی باور دارد. در اندیشه وی، مراد از عقل، تنها عقل نظری نیست؛ بلکه «عقل تجربی» را نیز شامل می‌شود و بنابراین علوم تجربی طبیعی و انسانی را نیز دربرمی‌گیرد.<ref>واعظی، «علم دینی از منظر آیت‌الله جوادی آملی»، ص۱۱و۱۲.</ref> او می‌گوید: علم به‌خودی‌خود با دین تعارض ندارد.<ref>واعظی، «علم دینی از منظر آیت‌الله جوادی آملی»، ص۱۵.</ref> علوم تجربی جهان طبیعت را به ما نشان می‌دهد و به جهت آنکه جهان مخلوق خدا است، این علوم فعل [[خدا]] را به ما می‌نمایاند. بنابراین این علوم را باید دینی دانست.<ref>واعظی، «علم دینی از منظر آیت‌الله جوادی آملی»، ص۱۶.</ref>


او از این استدلال نتیجه می‌گیرد که علم اگر واقعا علم باشد، نمی‌تواند غیردینی و الحادی باشد.<ref>واعظی، «علم دینی از منظر آیت‌الله جوادی آملی»، ص۱۶.</ref>
او از این استدلال نتیجه می‌گیرد که علم اگر واقعا علم باشد، نمی‌تواند غیردینی و الحادی باشد.<ref>واعظی، «علم دینی از منظر آیت‌الله جوادی آملی»، ص۱۶.</ref>


===اندیشه سیاسی===
===اندیشه سیاسی===
جوادی آملی از معتقدان نظریه [[ولایت فقیه]] است. او در کتاب «ولایت فقیه، ولایتِ فقاهت و عدالت» سه گونه دلیل «عقلی محض»، «مرکب از عقل و نقل (روایت)» و «نقلی محض» برای اثبات ولایت فقیه مطرح کرده است.<ref>نگاه کنید به جوادی آملی، ولایت فقیه، ۱۳۷۸ش، ص۱۵۰تا۱۸۴.</ref> دلیل مرکب از عقل و نقل او این است که از سویی اسلام احکام اجتماعی و سیاسی‌ای چون [[حج]]،<ref>نگاه کنید به جوادی آملی، ولایت فقیه، ۱۳۷۸ش، ص۱۶۸.</ref> [[جهاد]]،<ref>نگاه کنید به جوادی آملی، ولایت فقیه، ۱۳۷۸ش، ص۱۶۸.</ref> [[حدود]] و [[تعزیرات]]<ref>نگاه کنید به جوادی آملی، ولایت فقیه، ۱۳۷۸ش، ص۱۷۰.</ref> و قوانین مالی چون [[انفال|اَنفال]] و [[خمس]]<ref>نگاه کنید به جوادی آملی، ولایت فقیه، ۱۳۷۸ش، ص۱۷۱و۱۷۲.</ref> دارد که اجرای آنها در [[غیبت امام مهدی(عج)|دوره غیبت معصوم]]، تنها با مدیریت [[فقیه]] جامع‌الشرایط امکان‌پذیر است.<ref>نگاه کنید به جوادی آملی، ولایت فقیه، ۱۳۷۸ش، ص۱۶۸.</ref> از سوی دیگر عقل حکم می‌کند که خداوند در دوره غیبت معصوم، جامعه مسلمانان را بی‌سرپرست رها نکند. بنابراین در این دوره فقیهان جامع‌الشرایط به عنوان جانشینان معصوم، رهبری جامعه را برعهده دارند.<ref>نگاه کنید به جوادی آملی، ولایت فقیه، ۱۳۷۸ش، ص۱۶۸.</ref>
جوادی آملی از معتقدان نظریه [[ولایت فقیه]] است. او در کتاب «ولایت فقیه، ولایتِ فقاهت و عدالت» سه گونه دلیل «عقلی محض»، «مرکب از عقل و نقل (روایت)» و «نقلی محض» برای اثبات ولایت فقیه مطرح کرده است.<ref>نگاه کنید به جوادی آملی، ولایت فقیه، ۱۳۷۸ش، ص۱۵۰تا۱۸۴.</ref> دلیل مرکب از عقل و نقل او این است که از سویی اسلام احکام اجتماعی و سیاسی‌ای چون [[حج]]،<ref>نگاه کنید به جوادی آملی، ولایت فقیه، ۱۳۷۸ش، ص۱۶۸.</ref> [[جهاد]]،<ref>نگاه کنید به جوادی آملی، ولایت فقیه، ۱۳۷۸ش، ص۱۶۸.</ref> [[حدود]] و [[تعزیرات]]<ref>نگاه کنید به جوادی آملی، ولایت فقیه، ۱۳۷۸ش، ص۱۷۰.</ref> و قوانین مالی چون [[انفال|اَنفال]] و [[خمس]]<ref>نگاه کنید به جوادی آملی، ولایت فقیه، ۱۳۷۸ش، ص۱۷۱و۱۷۲.</ref> دارد که اجرای آنها در [[غیبت امام مهدی(عج)|دوره غیبت معصوم]]، تنها با مدیریت [[فقیه]] جامع‌الشرایط امکان‌پذیر است.<ref>نگاه کنید به جوادی آملی، ولایت فقیه، ۱۳۷۸ش، ص۱۶۸.</ref> از سوی دیگر عقل حکم می‌کند که خداوند در دوره غیبت معصوم، جامعه مسلمانان را بی‌سرپرست رها نکند. بنابراین در این دوره فقیهان جامع‌الشرایط به عنوان جانشینان معصوم، رهبری جامعه را برعهده دارند.<ref>نگاه کنید به جوادی آملی، ولایت فقیه، ۱۳۷۸ش، ص۱۶۸.</ref>


===فتواهای خاص===
===فتواهای خاص===
خط ۷۷: خط ۷۷:
==فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی==
==فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی==
[[پرونده:دیدار آیت الله جوادی با گورباچف.jpg|250px|بندانگشتی|ابلاغ [[نامه امام خمینی به میخائیل گورباچف|پیام امام خمینی به گورباچف]] آخرین رهبر شوروی سابق توسط آیت‌الله جوادی]]
[[پرونده:دیدار آیت الله جوادی با گورباچف.jpg|250px|بندانگشتی|ابلاغ [[نامه امام خمینی به میخائیل گورباچف|پیام امام خمینی به گورباچف]] آخرین رهبر شوروی سابق توسط آیت‌الله جوادی]]
گرچه همواره فعالیت علمی بیشترین مشغولیت جوادی آملی بوده است، در سال‌های پیش و پس از [[انقلاب اسلامی ایران]] در فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی هم مشارکت داشته است. او پیش از انقلاب از مروجان اندیشه امام خمینی بود و به این جهت چند بار از تبلیغ و سخنرانی ممنوع و بازداشت شد.<ref>بندعلی، مهر استاد، نسخه الکترونیک، ۱۳۹۱ش، ص۱۹۱ و ۱۹۲.</ref>
گرچه همواره فعالیت علمی بیشترین مشغولیت جوادی آملی بوده است، در سال‌های پیش و پس از [[انقلاب اسلامی ایران]] در فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی هم مشارکت داشته است. او پیش از انقلاب از مروجان اندیشه امام خمینی بود و به این جهت چند بار از تبلیغ و سخنرانی ممنوع و بازداشت شد.<ref>بندعلی، مهر استاد، نسخه الکترونیک، ۱۳۹۱ش، ص۱۹۱ و ۱۹۲.</ref>


عضویت در شورای عالی قضایی،<ref>بندعلی، سعید، مهر استاد، نسخه الکترونیک، ۱۳۹۱ش، ص۲۰۱.</ref> تهیه پیش‌نویس لوایح قضایی،<ref>بندعلی، سعید، مهر استاد، نسخه الکترونیک، ۱۳۹۱ش، ص۲۰۴.</ref> دو دوره عضویت در [[مجلس خبرگان]] و عضویت در [[جامعه مدرسین حوزه علمیه قم]] ازجمله فعالیت‌های وی پس از انقلاب بوده است.<ref>[http://www.ensani.ir/fa/content/50036/default.aspx مدرسی، «تاریخچه زندگی آیت‌الله شیخ عبدالله جوادی آملی».]</ref>
عضویت در شورای عالی قضایی،<ref>بندعلی، سعید، مهر استاد، نسخه الکترونیک، ۱۳۹۱ش، ص۲۰۱.</ref> تهیه پیش‌نویس لوایح قضایی،<ref>بندعلی، سعید، مهر استاد، نسخه الکترونیک، ۱۳۹۱ش، ص۲۰۴.</ref> دو دوره عضویت در [[مجلس خبرگان]] و عضویت در [[جامعه مدرسین حوزه علمیه قم]] ازجمله فعالیت‌های وی پس از انقلاب بوده است.<ref>[http://www.ensani.ir/fa/content/50036/default.aspx مدرسی، «تاریخچه زندگی آیت‌الله شیخ عبدالله جوادی آملی».]</ref>
خط ۸۸: خط ۸۸:
{{هم‌چنین ببینید|نامه امام خمینی به میخائیل گورباچف}}
{{هم‌چنین ببینید|نامه امام خمینی به میخائیل گورباچف}}


جوادی آملی در سال ۱۳۶۷ش، همراه محمدجواد لاریجانی و مرضیه حدیده‌چی (۱۳۱۸-۱۳۹۵ش. مشهور به دباغ، از مبارزان علیه رژیم پهلوی)<ref>[https://hawzah.net/fa/Article/View/94954/%D9%85%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%A8%D9%87-%DA%AF%D9%88%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DA%86%D9%81-%D8%A8%D9%87-%D9%82%D9%84%D9%85-%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA-%D8%A2%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%AC%D9%88%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%A2%D9%85%D9%84%DB%8C «ماجرای نامه امام به گورباچف به قلم حضرت آیت‌الله جوادی آملی»]، وبگاه پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.</ref> مأموریت پیدا کرد تا پیام [[امام خمینی]] را به میخائیل گورباچف آخرین رهبر شوروی سابق برساند و پیام را برای او بخواند.<ref>[http://www.ensani.ir/fa/content/50036/default.aspx مدرسی، «تاریخچه زندگی آیت‌الله شیخ عبدالله جوادی آملی».]</ref> او پس از این دیدار شرحی بر پیام امام خمینی با نام «آوای توحید» نوشت و در سفرهای بعدی که به کشورهای اروپایی در سال ۱۳۶۹ش صورت گرفت، این پیام را به برخی مقام‌های مذهبی هدیه داد. وی در این سفر به کشورهای فرانسه، سوئیس، اتریش، آلمان، ایتالیا، انگلستان، سوریه و لبنان رفت و به بیان نگاه امام خمینی برای شخصیت‌های مذهبی پرداخت..<ref>[http://www.ensani.ir/fa/content/50036/default.aspx مدرسی، «تاریخچه زندگی آیت‌الله شیخ عبدالله جوادی آملی».]</ref> وی در سال ۱۳۷۹ش مطابق با ۲۰۰۰م، برای قرائت پیام رهبر [[جمهوری اسلامی ایران]]، در نشست هزارهٴ ادیان، به نیویورک سفر کرد.<ref>[http://www.ensani.ir/fa/content/50036/default.aspx مدرسی، «تاریخچه زندگی آیت‌الله شیخ عبدالله جوادی آملی».]</ref>
جوادی آملی در سال ۱۳۶۷ش، همراه محمدجواد لاریجانی و مرضیه حدیده‌چی (۱۳۱۸-۱۳۹۵ش. مشهور به دباغ، از مبارزان علیه رژیم پهلوی)<ref>[https://hawzah.net/fa/Article/View/94954/%D9%85%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%A8%D9%87-%DA%AF%D9%88%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DA%86%D9%81-%D8%A8%D9%87-%D9%82%D9%84%D9%85-%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA-%D8%A2%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%AC%D9%88%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%A2%D9%85%D9%84%DB%8C «ماجرای نامه امام به گورباچف به قلم حضرت آیت‌الله جوادی آملی»]، وبگاه پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.</ref> مأموریت پیدا کرد تا پیام [[امام خمینی]] را به میخائیل گورباچف آخرین رهبر شوروی سابق برساند و پیام را برای او بخواند.<ref>[http://www.ensani.ir/fa/content/50036/default.aspx مدرسی، «تاریخچه زندگی آیت‌الله شیخ عبدالله جوادی آملی».]</ref> او پس از این دیدار شرحی بر پیام امام خمینی با نام «آوای توحید» نوشت و در سفرهای بعدی که به کشورهای اروپایی در سال ۱۳۶۹ش صورت گرفت، این پیام را به برخی مقام‌های مذهبی هدیه داد. وی در این سفر به کشورهای فرانسه، سوئیس، اتریش، آلمان، ایتالیا، انگلستان، سوریه و لبنان رفت و به بیان نگاه امام خمینی برای شخصیت‌های مذهبی پرداخت..<ref>[http://www.ensani.ir/fa/content/50036/default.aspx مدرسی، «تاریخچه زندگی آیت‌الله شیخ عبدالله جوادی آملی».]</ref> وی در سال ۱۳۷۹ش مطابق با ۲۰۰۰م، برای قرائت پیام رهبر [[جمهوری اسلامی ایران]]، در نشست هزارهٴ ادیان، به نیویورک سفر کرد.<ref>[http://www.ensani.ir/fa/content/50036/default.aspx مدرسی، «تاریخچه زندگی آیت‌الله شیخ عبدالله جوادی آملی».]</ref>


===بنیاد اِسراء و مؤسسه امام حسن عسکری(ع)===
===بنیاد اِسراء و مؤسسه امام حسن عسکری(ع)===
خط ۹۶: خط ۹۶:
{{اصلی|فهرست آثار آیت‌الله جوادی آملی}}
{{اصلی|فهرست آثار آیت‌الله جوادی آملی}}
جوادی آملی در زمینه‌های مختلفی چون [[فقه]]، [[تفسیر]]، [[فلسفه]] و [[حدیث]] کتاب نوشته است. مرکز مطالعات استراتژیک سلطنتی اردن تعداد مقالات و کتاب‌های جوادی آملی را بیش از ۳۰۰ اثر نوشته است.<ref> The Muslim, 500, 2023, p114</ref> کتاب تفسیر او که حاصل درس‌های تفسیر او است، [[تفسیر تسنیم (کتاب)|تسنیم]] نام دارد<ref>نگاه کنید به جوادی آملی، تسنیم، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۲۵.</ref> و ۶۲ جلد از آن تا تیر ۱۴۰۱ش منتشر شده است.<ref>
جوادی آملی در زمینه‌های مختلفی چون [[فقه]]، [[تفسیر]]، [[فلسفه]] و [[حدیث]] کتاب نوشته است. مرکز مطالعات استراتژیک سلطنتی اردن تعداد مقالات و کتاب‌های جوادی آملی را بیش از ۳۰۰ اثر نوشته است.<ref> The Muslim, 500, 2023, p114</ref> کتاب تفسیر او که حاصل درس‌های تفسیر او است، [[تفسیر تسنیم (کتاب)|تسنیم]] نام دارد<ref>نگاه کنید به جوادی آملی، تسنیم، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۲۵.</ref> و ۶۲ جلد از آن تا تیر ۱۴۰۱ش منتشر شده است.<ref>
[https://www.nashresra.ir/products/تسنیم-تفسیر-قرآن-کریم-جلد-62 « تسنیم: تفسیر قرآن کریم جلد ۶۲»]، مرکز بین المللی نشر اسراء.</ref>
[https://www.nashresra.ir/products/تسنیم-تفسیر-قرآن-کریم-جلد-۶۲ «تسنیم: تفسیر قرآن کریم جلد ۶۲»]، مرکز بین المللی نشر اسراء.</ref>


کتاب دیگر او [[رحیق مختوم]] حاصل سومین دوره تدریس کتاب [[اسفار اربعه|اَسفار اَربعه]] نوشته [[ملاصدرا]] است<ref>[http://javadi.esra.ir/web/office/master «حیات علمی و قرآنی آیت‌الله جوادی آملی»]، وبگاه بنیاد بین‌المللی علوم وحیانی اسراء.</ref> که تا سال ۱۴۰۰ش جلد سی و پنجم آن منتشر شده است.<ref>
کتاب دیگر او [[رحیق مختوم]] حاصل سومین دوره تدریس کتاب [[اسفار اربعه|اَسفار اَربعه]] نوشته [[ملاصدرا]] است<ref>[http://javadi.esra.ir/web/office/master «حیات علمی و قرآنی آیت‌الله جوادی آملی»]، وبگاه بنیاد بین‌المللی علوم وحیانی اسراء.</ref> که تا سال ۱۴۰۰ش جلد سی و پنجم آن منتشر شده است.<ref>
[https://www.nashresra.ir/products/رحیق-مختوم-شرح-حکمت-متعالیه-جلد-35 «رحیق مختوم: شرح حکمت متعالیه جلد 35»]، مرکز بین‌المللی نشر اسراء.</ref>
[https://www.nashresra.ir/products/رحیق-مختوم-شرح-حکمت-متعالیه-جلد-۳۵ «رحیق مختوم: شرح حکمت متعالیه جلد ۳۵»]، مرکز بین‌المللی نشر اسراء.</ref>


[[مفاتیح الحیات]]، زن در آیینه جمال و جلال، شریعت در آیینه معرفت، ادب فنای مقربان (شرح زیارت جامعه کبیره) و توضیح المسائل از دیگر کتاب‌های جوادی آملی است.
[[مفاتیح الحیات]]، زن در آیینه جمال و جلال، شریعت در آیینه معرفت، ادب فنای مقربان (شرح زیارت جامعه کبیره) و توضیح المسائل از دیگر کتاب‌های جوادی آملی است.
خط ۱۱۱: خط ۱۱۱:


==بزرگداشت==
==بزرگداشت==
در سال ۱۳۹۴ش همایش «طبیب روحانی» به منظور بزرگداشت آیت‌الله جوادی در دانشگاه علوم پزشکی تهران برگزار شد. در این همایش تعدادی از دانشجویان، [[طلبه|طلاب]] و برخی از مسئولان سیاسی [[ایران]] حاضر بودند.<ref>[http://www.iribnews.ir/fa/news/84680 «همایش طبیب روحانی؛ بزرگداشت آیت‌الله جوادی آملی »]، خبرگزاری صداوسیما.</ref>
در سال ۱۳۹۴ش همایش «طبیب روحانی» به منظور بزرگداشت آیت‌الله جوادی در دانشگاه علوم پزشکی تهران برگزار شد. در این همایش تعدادی از دانشجویان، [[طلبه|طلاب]] و برخی از مسئولان سیاسی [[ایران]] حاضر بودند.<ref>[http://www.iribnews.ir/fa/news/84680 «همایش طبیب روحانی؛ بزرگداشت آیت‌الله جوادی آملی»]، خبرگزاری صداوسیما.</ref>


جوادی آملی از سال ۲۰۰۹م تا ۲۰۲۲م،‌ هر سال به عنوان یکی از پانصد شخصیت اثرگذار و برتر جهان اسلام از سوی مرکز سلطنتی مطالعات استراتژیک اسلامی در [[اردن]] معرفی شده است.<ref>[https://fa.shafaqna.com/news/1293265 «حضرت آیت الله جوادی آملی در فهرست ۵۰۰ شخصیت برتر مسلمان جهان»]، خبرگزاری بین المللی شفقنا.</ref>
جوادی آملی از سال ۲۰۰۹م تا ۲۰۲۲م،‌ هر سال به عنوان یکی از پانصد شخصیت اثرگذار و برتر جهان اسلام از سوی مرکز سلطنتی مطالعات استراتژیک اسلامی در [[اردن]] معرفی شده است.<ref>[https://fa.shafaqna.com/news/1293265 «حضرت آیت الله جوادی آملی در فهرست ۵۰۰ شخصیت برتر مسلمان جهان»]، خبرگزاری بین المللی شفقنا.</ref>


جوادی آملی در پانزدهمین [[همایش کتاب سال حوزه]] که در سال ۱۳۹۲ش برگزار شد به عنوان شخصیت برجسته علمی حوزه مورد تقدیر قرار گرفته است.<ref>دبیرخانه همایش کتاب سال حوزه، ویژه‌نامه پانزدهمین همایش کتاب سال حوزه، ۱۳۹۲ش، ص۷۸-۸۰</ref>
جوادی آملی در پانزدهمین [[همایش کتاب سال حوزه]] که در سال ۱۳۹۲ش برگزار شد به عنوان شخصیت برجسته علمی حوزه مورد تقدیر قرار گرفته است.<ref>دبیرخانه همایش کتاب سال حوزه، ویژه‌نامه پانزدهمین همایش کتاب سال حوزه، ۱۳۹۲ش، ص۷۸-۸۰</ref>


==پانویس==
==پانویس==
خط ۱۲۴: خط ۱۲۴:
* [http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=8809060313 «آخرین خطبه نماز جمعه آیت‌الله جوادی آملی قرائت شد»، وبگاه خبرگزاری فارس، ۶ آذر ۱۳۸۸، دیده‌شده در ۲۴ تیر ۱۳۹۶.].
* [http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=8809060313 «آخرین خطبه نماز جمعه آیت‌الله جوادی آملی قرائت شد»، وبگاه خبرگزاری فارس، ۶ آذر ۱۳۸۸، دیده‌شده در ۲۴ تیر ۱۳۹۶.].
* [http://rc.majlis.ir/fa/law/show/868176 «اساسنامه بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء»، وبگاه مرکز پژوهش‌های مجلس، ۲۴ آذر ۱۳۹۲، دیده‌شده در ۲۶ تیر ۱۳۹۶.]
* [http://rc.majlis.ir/fa/law/show/868176 «اساسنامه بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء»، وبگاه مرکز پژوهش‌های مجلس، ۲۴ آذر ۱۳۹۲، دیده‌شده در ۲۶ تیر ۱۳۹۶.]
* [http://nashresra.ir/SingleNews.aspx?NewsID=52 «انتشار جلد ۴۵ تفسیر تسنیم»، وبگاه مرکز بین‌المللی نشر اسراء، دیده‌شده در ۱۱ خرداد ۱۳۹۷.]
* [http://nashresra.ir/SingleNews.aspx?NewsID=52 «انتشار جلد ۴۵ تفسیر تسنیم»، وبگاه مرکز بین‌المللی نشر اسراء، دیده‌شده در ۱۱ خرداد ۱۳۹۷.]
* [https://hawzah.net/fa/News/View/85121 «برنامه دروس آیت‌الله جوادی آملی»، وبگاه پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، ۳۰ شهریور ۱۳۸۹، دیده‌شده در ۲۹ اردیبهشت ۱۳۹۷.]
* [https://hawzah.net/fa/News/View/85121 «برنامه دروس آیت‌الله جوادی آملی»، وبگاه پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، ۳۰ شهریور ۱۳۸۹، دیده‌شده در ۲۹ اردیبهشت ۱۳۹۷.]
* بندعلی، سعید، مهر استاد، نسخه الکترونیک، نرم افزار حکیم.
* بندعلی، سعید، مهر استاد، نسخه الکترونیک، نرم افزار حکیم.
* جوادی آملی، عبدالله، تسنیم، تحقیق علی اسلامی، قم، مرکز نشر اسراء، چاپ هشتم، ۱۳۸۸.
* جوادی آملی، عبدالله، تسنیم، تحقیق علی اسلامی، قم، مرکز نشر اسراء، چاپ هشتم، ۱۳۸۸.
خط ۱۴۲: خط ۱۴۲:
* [https://hawzah.net/fa/Article/View/3172 «زندگی‌نامه حضرت آیة الله جوادی آملی از زبان خودشان»، وبگاه پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، ۱۸ تیر ۱۳۸۵ش، دیده‌شده در ۲۵ اردیبهشت ۱۳۹۷.]
* [https://hawzah.net/fa/Article/View/3172 «زندگی‌نامه حضرت آیة الله جوادی آملی از زبان خودشان»، وبگاه پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، ۱۸ تیر ۱۳۸۵ش، دیده‌شده در ۲۵ اردیبهشت ۱۳۹۷.]
* غفاریان، متین، «گفتگوی خردمندانه»، گزارشی از مناظره انتقادی آیت‌الله حائری یزدی و آیت‌الله جوادی آملی درباره ولایت، در مجله خردنامه همشهری، ۲۵ فروردین ۱۳۸۴ - شماره ۴۶ (ص ۸ تا ۱۱).
* غفاریان، متین، «گفتگوی خردمندانه»، گزارشی از مناظره انتقادی آیت‌الله حائری یزدی و آیت‌الله جوادی آملی درباره ولایت، در مجله خردنامه همشهری، ۲۵ فروردین ۱۳۸۴ - شماره ۴۶ (ص ۸ تا ۱۱).
* [https://hawzah.net/fa/Article/View/94954 «ماجرای نامه امام به گورباچف به قلم حضرت آیت‌الله جوادی آملی»، وبگاه پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، ۱۲ بهمن ۱۳۹۵، دیده‌شده در ۱ خرداد ۱۳۹۷.]
* [https://hawzah.net/fa/Article/View/94954 «ماجرای نامه امام به گورباچف به قلم حضرت آیت‌الله جوادی آملی»، وبگاه پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، ۱۲ بهمن ۱۳۹۵، دیده‌شده در ۱ خرداد ۱۳۹۷.]
* [http://www.ensani.ir/fa/content/50036/default.aspx مدرسی، فرید، «تاریخچه زندگی آیت‌الله شیخ عبدالله جوادی آملی»، شهروند، ش۵۵، تیر۱۳۸۷.]
* [http://www.ensani.ir/fa/content/50036/default.aspx مدرسی، فرید، «تاریخچه زندگی آیت‌الله شیخ عبدالله جوادی آملی»، شهروند، ش۵۵، تیر۱۳۸۷.]
* [http://maarej.esra.ir/-/%D9%85%D9%86%D8%B8%D9%88%D9%85%D9%87-%D9%81%DA%A9%D8%B1%DB%8C-%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA-%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%AC%D9%88%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%D9%85%D9%84%DB%8C مصطفی‌پور، محمدرضا، «منظومه فکری آیت‌الله جوادی آملی»، وبگاه پژوهشگاه معارج، دیده‌شده‌در ۲۵ تیر ۱۳۹۶ش.].
* [http://maarej.esra.ir/-/%D9%85%D9%86%D8%B8%D9%88%D9%85%D9%87-%D9%81%DA%A9%D8%B1%DB%8C-%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA-%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%AC%D9%88%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%D9%85%D9%84%DB%8C مصطفی‌پور، محمدرضا، «منظومه فکری آیت‌الله جوادی آملی»، وبگاه پژوهشگاه معارج، دیده‌شده‌در ۲۵ تیر ۱۳۹۶ش.].
* [http://www.ofoghhawzah.com/uploads/Ofogh364_152550.pdf «نیم‌نگاهی به بنیاد بین‌المللی علوم وحیانی اِسراء»، افق حوزه، ش۳۶۴، ۱ خرداد ۱۳۹۲.]
* [http://www.ofoghhawzah.com/uploads/Ofogh364_152550.pdf «نیم‌نگاهی به بنیاد بین‌المللی علوم وحیانی اِسراء»، افق حوزه، ش۳۶۴، ۱ خرداد ۱۳۹۲.]
* واعظی، احمد، «علم دینی از منظر آیت اله جوادی آملی»، روش‌شناسی علوم انسانی، ش۵۴، ۱۳۸۷.
* واعظی، احمد، «علم دینی از منظر آیت اله جوادی آملی»، روش‌شناسی علوم انسانی، ش۵۴، ۱۳۸۷.
* [http://www.iribnews.ir/fa/news/84680 «همایش طبیب روحانی؛ بزرگداشت آیت‌الله جوادی آملی »، در سایت خبرگزاری صدا و سیما،‌ تاریخ درج مطلب: ۲۰ خرداد ۱۳۹۴، تاریخ بازدید: ۲۱ بهمن ۱۳۹۷.]
* [http://www.iribnews.ir/fa/news/84680 «همایش طبیب روحانی؛ بزرگداشت آیت‌الله جوادی آملی»، در سایت خبرگزاری صدا و سیما،‌ تاریخ درج مطلب: ۲۰ خرداد ۱۳۹۴، تاریخ بازدید: ۲۱ بهمن ۱۳۹۷.]
*[https://www.nashresra.ir/products/تسنیم-تفسیر-قرآن-کریم-جلد-62 « تسنیم: تفسیر قرآن کریم جلد ۶۲»]، مرکز بین المللی نشر اسراء، مشاهده ۴ تیر ۱۴۰۱ش.
*[https://www.nashresra.ir/products/تسنیم-تفسیر-قرآن-کریم-جلد-۶۲ «تسنیم: تفسیر قرآن کریم جلد ۶۲»]، مرکز بین المللی نشر اسراء، مشاهده ۴ تیر ۱۴۰۱ش.
*[https://www.nashresra.ir/products/رحیق-مختوم-شرح-حکمت-متعالیه-جلد-35 «رحیق مختوم: شرح حکمت متعالیه جلد ۳۵»]، مرکز بین‌المللی نشر اسراء، مشاهده ۴ تیر ۱۴۰۱ش.
*[https://www.nashresra.ir/products/رحیق-مختوم-شرح-حکمت-متعالیه-جلد-۳۵ «رحیق مختوم: شرح حکمت متعالیه جلد ۳۵»]، مرکز بین‌المللی نشر اسراء، مشاهده ۴ تیر ۱۴۰۱ش.
*[https://themuslim500.com/The Muslim 500: The World’s 500 Most Influential Muslims, 2023]
*[https://themuslim500.com/The Muslim 500: The World’s 500 Most Influential Muslims, 2023]
{{پایان}}
{{پایان}}


==پیوند به بیرون==
==پیوند به بیرون==
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۵٬۹۹۳

ویرایش