تمثیلات قرآنی: تفاوت میان نسخه‌ها

بنا بر روایت [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]]، تمثیل در قرآن، یکی از وجوه پنجگانه اصلی است که محورهای عمده مسائل قرآنی را تشکیل می‌دهند<ref>طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۳۵۷.</ref> از نظر محققان، تمثیلات قرآن، خود به تنهایی می‌تواند نقش‌های متعددی را از جنبه‌های علمی، اخلاقی، تربیتی، اجتماعی و… ایفا نماید.<ref>محمدقاسمی، تمثیلات قرآن‏، قم، ۱۳۸۲ش، ص۵۰.</ref> تا جایی که برخی تمثیلات قرآن را یکی از مصادیق [[اعجاز بیانی قرآن|اعجازهای بیانی]] آن به‌شمار آورده‌اند.<ref>البیانونی، ضرب الامثال فی القرآن، بی تا، ص۳۹؛ سیوطی، معترک الأقران فی إعجاز القرآن، بی تا، ج۱، ص۴۶۴.</ref>{{جعبه نقل قول| عنوان = [[امام سجاد علیه‌السلام|امام سجاد(ع)]]:| نقل‌قول = «خدایا بر محمد و آل او درود فرست و قرآن را در تاریکی‌های شب‌های تیره مونس ما کن … تا دل‌های ما عجایب آن را نیک دریابد، و شگفتی مثال‌های آن که کوه‌های سخت از حمل آن عاجزند در دل ما نشیند.»<ref> الصحیفة السجادیة، ۱۳۷۶ش، ص۱۷۸.</ref>| منبع =|تراز = چپ| عرض = ۲۵۰px|رنگ پس‌زمینه =#d3f2f2| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}

برخی تمثیلات قرآن را دارای اهداف و آثار تربیتی دانسته و مواردی چون تربیت از راه «توجه دادن به ارزش‌ها و مکارم اخلاقی»، «ترسیم و تصویر حقایق غیبی در قالب امور محسوس و ملموس»، «ارائه الگوها و نمونه‌های عینی» و «برانگیختن نیروی فکر و اندیشه بشر» را از این قِسم می‌دانند.<ref>محمدقاسمی، تمثیلات قرآن‏، قم، ۱۳۸۲ش، ص۱۰۴–۲۴۴.</ref> به عنوان نمونه، در خصوص هدف تربیت بر اساس توجه دادن به ارزش‌ها، خداوند در آیه [[آیه ۲۶۱ سوره بقره|۲۶۱ سوره بقره]]، انفاق‌کننده را به دانه‌ای تشبیه کرده است؛ ولی در مقابل، در [[سوره بقره، آیه ۱۶۴]]، انفاقی را که توأم با منّت و آزار باشد، به سنگی تشبیه می‌کند که قشر نازکی از خاک بر روی آن بوده که با اولین رگبار باران شسته شده و از بین برود.<ref>نگاه کنید به: محمدقاسمی، تمثیلات قرآن‏، قم، ۱۳۸۲ش، ص۱۲۷–۱۲۸.</ref>[[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] نویسنده [[المیزان فی تفسیر القرآن (کتاب)|تفسیر المیزان]] در بیان اهداف تمثیلات قرآنی  در تفسیر  [[آیه ۳۹ سوره فرقان]] «وَكُلًّا ضَرَبْنا لَهُ الْأَمْثالَ» «و ما برای هر یک از این طوایف مثلها (و پندها برای هدایت و اتمام حجت) زدیم» را به معنای یادآوری و موعظه و انذار دانسته است. <ref>طباطبایی، المیزان،منشورات اسماعيليان ج۱۵، ص۲۱۸.