پرش به محتوا

اجماع: تفاوت میان نسخه‌ها

۹۷۵ بایت اضافه‌شده ،  ۱۵ ژانویه
خط ۹: خط ۹:
عالمان شیعه، راه‌ها و دلایلی برشمرده‌اند که بر اساس آنها، اجماع دربردارنده نظر معصوم خواهد بود؛ از جمله:
عالمان شیعه، راه‌ها و دلایلی برشمرده‌اند که بر اساس آنها، اجماع دربردارنده نظر معصوم خواهد بود؛ از جمله:
* به باور [[سید مرتضی]] و [[محقق حلی]]، اگر یقین حاصل شود که همه فقهای مسلمان یا شیعه بر حکمی توافق دارند، از این توافقِ همگانی دانسته می‌شود که نظر رییس فقها، یعنی معصوم یا [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|امام عصر]] هم همین بوده است.<ref>نراقی، انیس المجتهدین، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۳۵۷.</ref> این شیوه، [[اجماع دخولی]] خوانده می‌شود.<ref>نراقی، انیس المجتهدین، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۳۵۷.</ref>
* به باور [[سید مرتضی]] و [[محقق حلی]]، اگر یقین حاصل شود که همه فقهای مسلمان یا شیعه بر حکمی توافق دارند، از این توافقِ همگانی دانسته می‌شود که نظر رییس فقها، یعنی معصوم یا [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|امام عصر]] هم همین بوده است.<ref>نراقی، انیس المجتهدین، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۳۵۷.</ref> این شیوه، [[اجماع دخولی]] خوانده می‌شود.<ref>نراقی، انیس المجتهدین، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۳۵۷.</ref>
* چنانکه [[علامه حلی]] و [[شیخ طوسی]] گفته‌اند، از آنجا که [[فقها]] در بیشتر [[احکام]] با یکدیگر اختلاف دارند، توافق و اجماع آنها در یک حکم، می‌تواند حاکی از حضور نظر معصوم در میان اجماع‌کنندگان باشد.<ref>نراقی، انیس المجتهدین، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۳۵۷.</ref> این شیوه، [[اجماع حدسی]] خوانده شده است.<ref>نراقی، انیس المجتهدین، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۳۵۷.</ref>
* چنانکه [[علامه حلی]] و [[شیخ طوسی]] گفته‌اند، از آنجا که [[فقها]] در بیشتر [[احکام]] با یکدیگر اختلاف دارند، توافق و اجماع آنها در یک حکم، می‌تواند حاکی از حضور نظر معصوم در میان اجماع‌کنندگان باشد.<ref>نراقی، انیس المجتهدین، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۳۵۷.</ref> این شیوه، [[اجماع حدسی]] خوانده شده است.<ref>نراقی، انیس المجتهدین، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۳۵۷.</ref>در برابر اجماع حدسی اجماع حسی است یعنی حصول علم به قول معصوم عليه‌السّلام در ميان اجماع كنندگان که از سه راه قابل دست یافتن است ۱-.از راه تشرّف فرد يا افرادى از اجماع كنندگان به حضور امام زمان .اين اجماع، «اجماع تشرّفى» ناميده مى‌شود.۲-فقها يا گروهى از آنان در حضور امام بر حكم شرعى اتّفاق كنند و او اتّفاق آنان را تأييد و تقرير نمايد این «اجماع تقريرى» است.۳- .اتّفاق فقها بر حكم شرعى، به گونه‌اى كه علم به دخول امام در ميان آنان پيدا شود؛ اين نوع اجماع را «اجماع دخولى» گويند. <ref>مؤسسه دائرةالمعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه،۱۳۸۲ش، ج۱، ص۲۷۵.</ref>
* راه دیگری که شیخ طوسی برای یافتن اجماع بیان کرده، این است که بنابر روایات [[متواتر]]، اگر اجماعی بر نظر خلاف حق به وجود بیاید، بر معصوم [[واجب]] است که مانع از آن شود؛ ‌بر این اساس،‌ اگر اجماع وجود داشته باشد و نظری بر خلاف آن نباشد، به معنای بر حق بودن آن اجماع است.<ref>نراقی، انیس المجتهدین، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۳۶۱.</ref> این شیوه، [[اجماع لطفی]] دانسته می‌شود.<ref>نراقی، انیس المجتهدین، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۳۶۱.</ref>
* راه دیگری که شیخ طوسی برای یافتن اجماع بیان کرده، این است که بنابر روایات [[متواتر]]، اگر اجماعی بر نظر خلاف حق به وجود بیاید، بر معصوم [[واجب]] است که مانع از آن شود؛ ‌بر این اساس،‌ اگر اجماع وجود داشته باشد و نظری بر خلاف آن نباشد، به معنای بر حق بودن آن اجماع است.<ref>نراقی، انیس المجتهدین، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۳۶۱.</ref> این شیوه، [[اجماع لطفی]] دانسته می‌شود.<ref>نراقی، انیس المجتهدین، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۳۶۱.</ref>


۱۷٬۰۱۴

ویرایش