سلیم بن قیس هلالی: تفاوت میان نسخه‌ها

سلیم بن قیس هلالی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۶ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۶:۴۷

۲٬۸۲۶ بایت حذف‌شده ، ۶ ژانویه

جز

←‏گزارش زندگی سلیم از سوی موافقان

دیداریویکی‌متن

Mkhaghanif

Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor

۴٬۲۷۸

ویرایش

@@ خط ۵۶: / خط ۵۶: @@
 == گزارش زندگی سلیم از سوی موافقان ==
-محمدباقر انصاری زنجانی که تحقیق مفصلی‌درباره سلیم انجام داده و آن را در مقدمه کتاب سلیم بن قیس متنشر کرده است گزارشی تفصیلی از زندگی سلیم نگاشته است. بر اساس گزارش و گردآوری انصاری زنجانی سلیم فرزند قیس و کنیه‌اش ابوصادق<ref>نجاشی، رجال نجاشی، ۱۴۱۶ق، ص۸.</ref> و از طایفه بنی هلال بن عامر است که از نواحی [[حجاز]] به [[شام]] و [[عراق]] آمده‌اند.<ref>هلالی، أسرار آل محمد(ع)، ۱۴۱۶ق، ص۱۷.</ref> ولادت سلیم دو سال قبل از هجرت در منطقه [[کوفه]] بوده است.<ref>هلالی، أسرار آل محمد(ع)، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۱۸.</ref>
+محمدباقر انصاری زنجانی که تحقیق مفصلی‌درباره سلیم انجام داده و آن را در مقدمه کتاب سلیم بن قیس متنشر کرده است گزارشی تفصیلی از زندگی سلیم نگاشته است. بر اساس گزارش و گردآوری انصاری زنجانی سلیم فرزند قیس و کنیه‌اش ابوصادق<ref>نجاشی، رجال نجاشی، ۱۴۱۶ق، ص۸.</ref> و از طایفه بنی هلال بن عامر است که از نواحی [[حجاز]] به [[شام]] و [[عراق]] آمده‌اند.<ref>هلالی، أسرار آل محمد(ع)، ۱۴۱۶ق، ص۱۷.</ref> ولادت سلیم دو سال قبل از هجرت در منطقه [[کوفه]] بوده است.<ref>هلالی، أسرار آل محمد(ع)، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۱۸.</ref> ابان بن ابی عیاش که در چند سال آخر عمر سلیم با او هم‌نشین بوده است سلیم را پیرمردی اهل عبادت با چهره‌ای نورانی توصیف کرده که بسیار پر تلاش، صاحب نفسی بزرگوار و حزنی طولانی بود، دور از جماعت بودن را دوست می‌داشت و از اشتهار پرهیز می‌کرد.<ref>هلالی، أسرار آل محمد(ع)، ۱۴۱۶ق، ص۲۶.</ref>
-او در اوائل حکومت [[عمر بن خطاب|عمر]] و قبل از [[سال ۱۶ هجری قمری|سال شانزدهم هجرت]] وارد مدینه شده است<ref>هلالی، أسرار آل محمد(ع)، ۱۴۱۶ق، ص۱۸.</ref> و در زمان حیات پیامبر(ص) و نیز بعد از آن حضرت در زمان حکومت [[ابوبکر]] در [[مدینه]] نبوده، و در جریانات [[سقیفه بنی ساعده|سقیفه]] و [[شهادت]] [[حضرت زهرا(س)]] شخصا حضور نداشته است.<ref>هلالی، أسرار آل محمد(ع)، ۱۴۱۶ق، ص۱۷.</ref> در سن ۲۵ سالگی به سفر [[حج]] رفت و [[خطبه|خطابه]] [[ابوذر]] را در کنار خانه خدا شنید و آن را نوشت. زمانی که ابوذر را در [[سال ۳۴ هجری]] به [[ربذه]] تبعید کردند به عنوان [[عیادت بیمار|عیادت]] ابوذر، به ربذه رفت و در آنجا مطالبی از ابوذر پرسید و جواب‌های او را در کتابش ثبت کرد.<ref>[http://www.imamalinet.net/fa/Mostabser/View/3027/%D8%B3%D9%84%DB%8C%D9%85-%D8%A8%D9%86-%D9%82%DB%8C%D8%B3-%D9%87%D9%84%D8%A7%D9%84%DB%8C- «اصل و نسب سلیم»]، وبگاه امام علی(ع).</ref> سلیم از اصحاب خاص امیرالمؤمنین علی(ع) به شمار می‌رفت و پنهانی به برنامه خود در ثبت حدیث و تاریخ ادامه می‌داد.<ref>هلالی، أسرار آل محمد(ع)، ۱۴۱۶ق، ص۱۹.</ref> و همچنان با ابوذر و [[مقداد]]  ارتباطی قوی داشت.<ref>هلالی، أسرار آل محمد(ع)، ۱۴۱۶ق، ص۱۹.</ref>
+=== زندگی در مدینه و کوفه وهمراهی با امامان نخستین ===
+او در اوائل حکومت [[عمر بن خطاب|عمر]] و قبل از [[سال ۱۶ هجری قمری|سال شانزدهم هجرت]] وارد مدینه شده است<ref>هلالی، أسرار آل محمد(ع)، ۱۴۱۶ق، ص۱۸.</ref> و در زمان حیات پیامبر(ص) و نیز بعد از آن حضرت در زمان حکومت [[ابوبکر]] در [[مدینه]] نبوده، و در جریانات [[سقیفه بنی ساعده|سقیفه]] و [[شهادت]] [[حضرت زهرا(س)]] شخصا حضور نداشته است.<ref>هلالی، أسرار آل محمد(ع)، ۱۴۱۶ق، ص۱۷.</ref> سلیم از اصحاب خاص امیرالمؤمنین علی(ع) به شمار می‌رفت و پنهانی به برنامه خود در ثبت حدیث و تاریخ ادامه می‌داد.<ref>هلالی، أسرار آل محمد(ع)، ۱۴۱۶ق، ص۱۹.</ref> و با ابوذر و [[مقداد]]  ارتباطی قوی داشت.<ref>هلالی، أسرار آل محمد(ع)، ۱۴۱۶ق، ص۱۹.</ref>
-در زمان حکومت امام علی(ع) به عنوان یکی از اعضای «[[شرطة الخمیس]]» فعال بود<ref> مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۴ق، ج۳۴، ص۲۷۲؛ هلالی، أسرار آل محمد(ع)، ۱۴۱۶ق، ص۲۰.</ref> در جنگ جمل به همراه علی(ع) از مدینه به [[بصره]] آمد و در جنگ شمشیر زد و در کتابش تعداد افراد لشکر در جنگ جمل، و خصوصیات افراد و کیفیت جنگ و آنچه بعد از آن در بصره اتفاق افتاد و حتّی خطابه امیر المؤمنین(ع) بعد از جنگ را ثبت کرد.<ref>هلالی، أسرار آل محمد(ع)، ۱۴۱۶ق، ص۲۰.</ref> او هم‌چنین در جنگ صفین  و «[[لیله الهریر|یوم الهریر]]» حاضر بود و به گفته خودش در این زمان حدودا چهل سال از عمر او می‌گذشت.<ref>هلالی، أسرار آل محمد(ع)، ۱۴۱۶ق، ص۲۰.</ref>
+در زمان حکومت امام علی(ع) به عنوان یکی از اعضای «[[شرطة الخمیس]]» فعال بود<ref> مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۴ق، ج۳۴، ص۲۷۲؛ هلالی، أسرار آل محمد(ع)، ۱۴۱۶ق، ص۲۰.</ref> در جنگ جمل<ref>هلالی، أسرار آل محمد(ع)، ۱۴۱۶ق، ص۲۰.</ref> و جنگ صفین  و «[[لیله الهریر|یوم الهریر]]» حاضر بود و به گفته خودش در این زمان حدودا چهل سال از عمر او می‌گذشت.<ref>هلالی، أسرار آل محمد(ع)، ۱۴۱۶ق، ص۲۰.</ref> سلیم هم‌چنین در [[جنگ نهروان]] شرکت داشت و مطالبی از آن واقعه را در کتابش ثبت کرد.<ref>هلالی،أسرار آل محمد(ع)، ۱۴۱۶ق، ص۲۱.</ref>
+و نیز در سه روز آخر عمر امام علی(ع) ملتزم حضور بود، و [[وصیت]] نامه امام علی (ع) را به نقل از آن حضرت نوشت.<ref>هلالی،أسرار آل محمد(ع)، ۱۴۱۶ق، ص۲۱.</ref> پس از [[شهادت]] [[علی(ع)]]، سلیم از اصحاب وفادار امام حسن مجتبی(ع) و سپس امام حسین(ع) بود.<ref>هلالی، أسرار آل محمد(ع)، ۱۴۱۶ق، ص۲۲.</ref>. در ماجرای [[صلح امام حسن(ع)]] با معاویه حضور داشت.<ref>هلالی،أسرار آل محمد(ع)، ۱۴۱۶ق، ص۲۱ و ۲۲.</ref> در طول حکومت معاویه، سلیم، فعّالیت علمی خود را ادامه داد و حوادث روزگار معاویه و نیز اقدامات او در وضع و تحریف احادیث را در کتابش ثبت کرد.<ref>هلالی،أسرار آل محمد(ع)، ۱۴۱۶ق، ص۲۱ و ۲۲.</ref>
-او در کتابش، مکاتبات علی(ع) با [[معاویه]] را به دقت ثبت کرد و خطابه‌های آن حضرت در جنگ را نوشت. همچنین کیفیت جنگ هریر و داستان [[حکمیت]] و بر نیزه نمودن قرآن‌ها را در کتابش نوشت. در بازگشت از صفّین هم در قضیه راهبی که مسلمان شد و کتابهای [[حضرت عیسی]](ع) را به امیرالمؤمنین(ع) تحویل داد حاضر بود و تمامی جریان را در کتابش نوشت.<ref>هلالی، أسرار آل محمد(ع)، ۱۴۱۶ق، ص۲۰.</ref>سلیم هم‌چنین در [[جنگ نهروان]] شرکت داشت و مطالبی از آن واقعه را در کتابش ثبت کرد.<ref>هلالی،أسرار آل محمد(ع)، ۱۴۱۶ق، ص۲۱.</ref>
+در [[سال ۵۸ هجری]] (دو سال قبل از مرگ معاویه)، [[خطبه امام حسین در منا|خطبه امام حسین(ع) در منا]] را در کتابش نوشت.<ref>هلالی، أسرار آل محمد(ع)، ۱۴۱۶ق، ص۲۲.</ref> در [[سال ۶۱ هجری]] که شهادت امام حسین(ع) اتّفاق افتاد، در صفحات تاریخ مطلبی از احوال سلیم دیده نمیشود.<ref>هلالی، أسرار آل محمد(ع)، ۱۴۱۶ق، ص۲۲.</ref> سلیم در اواخر [[سال ۳۸ هجری قمری|سال ۳۸]] قمری [[امام سجّاد(ع)]] را که در سنّ شیرخوارگی بود ملاقات کرده بود.<ref>هلالی، أسرار آل محمد(ع)، ۱۴۱۶ق، ص۲۰.</ref> او پس از شهادت امام حسین(ع) از اصحاب امام سجّاد(ع) گردید و در همان زمان امام باقر(ع) را هم که در سنین هفت سالگی یا بیشتر بود ملاقات کرد.<ref>هلالی، أسرار آل محمد(ع)، ۱۴۱۶ق، ص۲۲.</ref>
-و نیز در سه روز آخر عمر امام علی(ع) ملتزم حضور بود، و [[وصیت]] نامه امام علی (ع) را به نقل از آن حضرت نوشت.<ref>هلالی،أسرار آل محمد(ع)، ۱۴۱۶ق، ص۲۱.</ref>
-=== پس از دوران امام علی(ع) ===
-پس از [[شهادت]] [[علی(ع)]]، سلیم از اصحاب وفادار امام حسن مجتبی(ع) و سپس امام حسین(ع) بود.<ref>هلالی، أسرار آل محمد(ع)، ۱۴۱۶ق، ص۲۲.</ref>. هنگامی که معاویه برای صلح وارد کوفه شد سلیم حاضر بود و خطابه آن حضرت در مقابل معاویه را ثبت کرد.<ref>هلالی،أسرار آل محمد(ع)، ۱۴۱۶ق، ص۲۱ و ۲۲.</ref> در طول حکومت معاویه، سلیم، فعّالیت علمی خود را ادامه داد و حوادث روزگار معاویه و نیز اقدامات او در وضع و تحریف احادیث را در کتابش ثبت کرد.<ref>هلالی،أسرار آل محمد(ع)، ۱۴۱۶ق، ص۲۱ و ۲۲.</ref>
-از [[سال ۴۹ هجری قمری|سال ۴۹ هجری]] که زیاد از طرف معاویه حاکم کوفه شد سلیم توانست با [[تقیه]] کامل، خود را از شر او حفظ کند و حتّی با ایجاد ارتباط مخفیانه، نامه سرّی معاویه را استنساخ کرد و آن را به عنوان یک سند تاریخی مهم ثبت کرد که احدی غیر از سلیم بر آن دست نیافته است.<ref>هلالی، أسرار آل محمد(ع)، ۱۴۱۶ق، ص۲۲.</ref> در [[سال ۵۰ هجری]] که از سفر معاویه به [[مکه]] و مدینه و اقدامات او بر علیه شیعه تهیه کرد.<ref>هلالی، أسرار آل محمد(ع)، ۱۴۱۶ق، ص۲۲.</ref> در [[سال ۵۸ هجری]] (دو سال قبل از مرگ معاویه)، [[خطبه امام حسین در منا|خطبه امام حسین(ع) در منا]] را در کتابش نوشت. در این ایام بیش از شصت سال از عمر سلیم می‌گذشت.<ref>هلالی، أسرار آل محمد(ع)، ۱۴۱۶ق، ص۲۲.</ref> در [[سال ۶۱ هجری]] که شهادت امام حسین(ع) اتّفاق افتاد، در صفحات تاریخ مطلبی از احوال سلیم دیده نمیشود.<ref>هلالی، أسرار آل محمد(ع)، ۱۴۱۶ق، ص۲۲.</ref>
-سلیم در اواخر [[سال ۳۸ هجری قمری|سال ۳۸]] قمری [[امام سجّاد(ع)]] را که در سنّ شیرخوارگی بود ملاقات کرده بود<ref>هلالی، أسرار آل محمد(ع)، ۱۴۱۶ق، ص۲۰.</ref>و پس از شهادت امام حسین(ع) از اصحاب امام سجّاد(ع) گردید و در همان زمان امام باقر(ع) را هم که در سنین هفت سالگی یا بیشتر بود ملاقات کرد.<ref>هلالی، أسرار آل محمد(ع)، ۱۴۱۶ق، ص۲۲.</ref>
 === فرار به فارس و دیدار با ابان بن ابی‌ ایاش ===
-در این سال‌ها که در حجاز، جریان [[عبدالله بن زبیر|ابن زبیر]] و در عراق جریان [[مختار بن ابوعبید ثقفی|مختار]] ادامه داشت، در کتاب سلیم و تاریخچه زندگی او مطلبی دیده نمی‌شود ولی ظاهرا تا زمان حجاج در کوفه بوده است.<ref>هلالی، أسرار آل محمد(ع)، ۱۴۱۶ق، ص۲۳.</ref> در [[سال ۷۵ هجری]]، [[حجاج بن یوسف ثقفی]] از طرف [[عبدالملک بن مروان]] حاکم [[عراق]] شد و به علت ارتباطات سلیم با امام علی(ع) در پی دستگیری او برآمد. با ورود حجاج، سلیم بن قیس از عراق فرار کرد و در شهری بنام «نوبندجان» در نزدیکی [[شیراز]] اقامت کرد. او در این زمان هفتاد و هفت سال داشت.<ref>هلالی،أسرار آل محمد(ع)، ۱۴۱۶ق، ص۲۶.</ref>
+در سال‌های بعد از واقعه عاشورا (از ۶۱ تا ۷۵ق) و در ماجرای حکومت [[عبدالله بن زبیر|ابن زبیر]] در حجاز و نیز [[قیام مختار]] در عراق، در کتاب سلیم و تاریخچه زندگی او مطلبی دیده نمی‌شود ولی ظاهرا تا زمان حجاج در کوفه بوده است.<ref>هلالی، أسرار آل محمد(ع)، ۱۴۱۶ق، ص۲۳.</ref> در [[سال ۷۵ هجری]]، [[حجاج بن یوسف ثقفی]] از طرف [[عبدالملک بن مروان]] حاکم [[عراق]] شد و به علت ارتباطات سلیم با امام علی(ع) در پی دستگیری او برآمد. سلیم بن قیس از عراق فرار کرد و در شهری بنام «نوبندجان» در نزدیکی [[شیراز]] اقامت کرد. او در این زمان هفتاد و هفت سال داشت.<ref>هلالی،أسرار آل محمد(ع)، ۱۴۱۶ق، ص۲۶.</ref>
-در شهر نوبندجان، سلیم در خانه پدری [[ابان بن ابی عیاش]] اقامت کرد و با ابان با جوانی که ۱۴ سال از عمرش می‌گذشت و آشنا شد.<ref>هلالی، أسرار آل محمد(ع)، ۱۴۱۶ق، ص۲۶.</ref> سلیم در اواخر [[سال ۷۶ هجری قمری|سال ۷۶ هجری]]، در نوبندجان فارس در سن ۷۸ سالگی درگذشت و ظاهرا در همان شهر به خاک سپرده شد. برخی نیز سال وفات او را در [[سال ۹۰ هجری قمری|۹۰ هجری]] می‌دانند.<ref>امینی، الغدیر، ۱۳۹۷ق، ج ۱، ص۶۶.</ref>
-ابان درباره مدّتی که با سلیم معاشرت داشته چنین می‌گوید: او پیرمردی اهل عبادت بود و چهره‌ای نورانی داشت. بسیار پر تلاش، صاحب نفسی بزرگوار و حزنی طولانی بود. او دور از جماعت بودن را دوست می‌داشت و از اشتهار پرهیز می‌کرد. سلیم هم درباره ابان گفته است: «من با تو معاشرت داشتم و جز آن گونه که دوست می‌داشتم چیزی ندیدم.»<ref>هلالی، أسرار آل محمد(ع)، ۱۴۱۶ق، ص۲۶.</ref>
+در شهر نوبندجان، سلیم در خانه پدری [[ابان بن ابی عیاش]] اقامت کرد و با ابان که ۱۴ سال از عمرش می‌گذشت آشنا شد.<ref>هلالی، أسرار آل محمد(ع)، ۱۴۱۶ق، ص۲۶.</ref> سلیم در اواخر [[سال ۷۶ هجری قمری|سال ۷۶ هجری]]، در نوبندجان فارس در سن ۷۸ سالگی درگذشت و ظاهرا در همان شهر به خاک سپرده شد. برخی نیز سال وفات او را در [[سال ۹۰ هجری قمری|۹۰ هجری]] می‌دانند.<ref>امینی، الغدیر، ۱۳۹۷ق، ج ۱، ص۶۶.</ref>
 == پانویس ==
 {{پانوشت}}