پرش به محتوا

مسجد جامع بصره: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۲۴: خط ۲۴:
مسجد جامع بصره، از عبادتگاه‌های مشهور در [[اسلام]]<ref>هروی، الاشارات الی معرفة الزیارات، ۱۴۲۳ق، ص۷۲.</ref> و نخستین [[مسجد جامع]] ساخته‌شده در [[عراق]] و سومین مسجد در اسلام است.<ref>شانواز و منتشلو، «بررسی جایگاه مسجد جامع بصره از تأسیس تا پایان امویان»، ص۷۰.</ref> آنچه در طول تاریخ بر مسجد جامع بصره گذشته و آن را مهم کرده، کارکردهای مختلف سیاسی، قضایی، آموزشی، تربیتی و اجتماعی است.<ref>شانواز و منتشلو، بررسی جایگاه مسجد جامع بصره از تأسیس تا پایان امویان، ص۷۹.</ref> از جامع بصره به‌عنوان اولین مدرسه [[فقه]]، [[حدیث]]، [[اصول فقه|اصول]] و [[فلسفه اسلامی|فلسفه]] نام برده می‌شود که در دوران‌های مختلف، محل مباحثات و مناظرات نحوی، ادبی، کلامی و مذهبی میان شخصیت‌های علمی بود<ref>شانواز و منتشلو، «بررسی جایگاه مسجد جامع بصره از تأسیس تا پایان امویان»، ص۹۰.</ref> و به‌دلیل جامعیت این مسجد در تشکیل حلقه‌های درسی و وجود مکتب‌های فکری، به بصره لقب «خزانه اسلام» را داده بودند.<ref>شانواز و منتشلو، «بررسی جایگاه مسجد جامع بصره از تأسیس تا پایان امویان»، ص۹۰.</ref>  
مسجد جامع بصره، از عبادتگاه‌های مشهور در [[اسلام]]<ref>هروی، الاشارات الی معرفة الزیارات، ۱۴۲۳ق، ص۷۲.</ref> و نخستین [[مسجد جامع]] ساخته‌شده در [[عراق]] و سومین مسجد در اسلام است.<ref>شانواز و منتشلو، «بررسی جایگاه مسجد جامع بصره از تأسیس تا پایان امویان»، ص۷۰.</ref> آنچه در طول تاریخ بر مسجد جامع بصره گذشته و آن را مهم کرده، کارکردهای مختلف سیاسی، قضایی، آموزشی، تربیتی و اجتماعی است.<ref>شانواز و منتشلو، بررسی جایگاه مسجد جامع بصره از تأسیس تا پایان امویان، ص۷۹.</ref> از جامع بصره به‌عنوان اولین مدرسه [[فقه]]، [[حدیث]]، [[اصول فقه|اصول]] و [[فلسفه اسلامی|فلسفه]] نام برده می‌شود که در دوران‌های مختلف، محل مباحثات و مناظرات نحوی، ادبی، کلامی و مذهبی میان شخصیت‌های علمی بود<ref>شانواز و منتشلو، «بررسی جایگاه مسجد جامع بصره از تأسیس تا پایان امویان»، ص۹۰.</ref> و به‌دلیل جامعیت این مسجد در تشکیل حلقه‌های درسی و وجود مکتب‌های فکری، به بصره لقب «خزانه اسلام» را داده بودند.<ref>شانواز و منتشلو، «بررسی جایگاه مسجد جامع بصره از تأسیس تا پایان امویان»، ص۹۰.</ref>  


گفته شده جامع بصره، پایگاهی برای شیعیان بود و تمام فعالیت‌های شیعیان علیه [[بنی‌امیه]] از این مسجد نشأت می‌گرفت و آن را کانونی برای مبارزه و احقاق حقوق [[اهل‌بیت(ع)]] قرار داده بودند.<ref> شانواز و منتشلو، «بررسی جایگاه مسجد جامع بصره از تأسیس تا پایان امویان»، ص۷۹.</ref> [[توبه]] و اعلام روی‌گردانی [[ابوالحسن اشعری]] از [[معتزله]]<ref> سبحانی، مدخل «اهل سنت»، دانشنامه کلام اسلامی، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۵۸۱و۵۸۲.</ref> و مناظره [[هشام بن حکم]] با عمرو بن عبید، متکلم [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]]<ref>[https://hawzah.net/fa/Article/View/102942/ «مناظره هشام بن حکم و عمرو بن عبید»]، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.</ref> از دیگر وقایعی است که در این مسجد رخ داده است.
گفته شده جامع بصره، پایگاهی برای شیعیان بود و تمام فعالیت‌های شیعیان علیه [[بنی‌امیه]] از این مسجد نشأت می‌گرفت و آن را کانونی برای مبارزه و احقاق حقوق [[اهل‌بیت(ع)]] قرار داده بودند.<ref> شانواز و منتشلو، «بررسی جایگاه مسجد جامع بصره از تأسیس تا پایان امویان»، ص۷۹.</ref> توبه و اعلام روی‌گردانی [[ابوالحسن اشعری]] از [[معتزله]]<ref> سبحانی، مدخل «اهل سنت»، دانشنامه کلام اسلامی، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۵۸۱و۵۸۲.</ref> و مناظره [[هشام بن حکم]] با عمرو بن عبید، متکلم [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]]<ref>[https://hawzah.net/fa/Article/View/102942/ «مناظره هشام بن حکم و عمرو بن عبید»]، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.</ref> از دیگر وقایعی است که در این مسجد رخ داده است.


بنا بر نظر برخی فقیهان شیعه، [[اعتکاف]] فقط در [[مسجد الحرام|مسجدالحرام]]، [[مسجدالنبی]]، [[مسجد کوفه|مسجد جامع کوفه]] و مسجد جامع بصره صحیح است و در دیگر مساجد، به‌قصد رجاء (به امید قبولی) اشکال ندارد.<ref>خمینی، تحریر الوسیله، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۳۲۲؛ فلاح‌زاده، احکام مسجد، ۱۳۷۸ش، ۵۷و۵۸.</ref> به‌گفته [[شیخ صدوق]]، علت جایز بودن اعتکاف در مساجد چهارگانه این است که امام عادلی در آن [[نماز جمعه]] خوانده باشد و حضرت علی(ع) در مسجد بصره، نماز جمعه اقامه کرده است.<ref>صدوق، المقنع، ۱۳۷۳ش، ص۲۰۹.</ref>
بنا بر نظر برخی فقیهان شیعه، [[اعتکاف]] فقط در [[مسجد الحرام|مسجدالحرام]]، [[مسجدالنبی]]، [[مسجد کوفه|مسجد جامع کوفه]] و مسجد جامع بصره صحیح است و در دیگر مساجد، به‌قصد رجاء (به امید قبولی) اشکال ندارد.<ref>خمینی، تحریر الوسیله، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۳۲۲؛ فلاح‌زاده، احکام مسجد، ۱۳۷۸ش، ۵۷و۵۸.</ref> به‌گفته [[شیخ صدوق]]، علت جایز بودن اعتکاف در مساجد چهارگانه این است که امام عادلی در آن [[نماز جمعه]] خوانده باشد و حضرت علی(ع) در مسجد بصره، نماز جمعه اقامه کرده است.<ref>صدوق، المقنع، ۱۳۷۳ش، ص۲۰۹.</ref>
confirmed، protected، templateeditor
۲۳۰

ویرایش