confirmed، protected، templateeditor
۱٬۶۳۳
ویرایش
اجتهاد در مقابل نص: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
==مفهوم شناسی== | ==مفهوم شناسی== | ||
نص به کلام معتبر و صریح و آشکاری گفته می‌شود که بیش از یک معنا نداشته باشد.<ref> | نص به کلام معتبر و صریح و آشکاری گفته می‌شود که بیش از یک معنا نداشته باشد.<ref>جرجانی، معجم التعریفات، ۲۰۰۴م، ص۲۰۳؛ جمعی از محققان، فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، ص۹۹۴.</ref> مقصود عالمان فقه و [[اصول فقه|اصول]] از اصطلاح اجتهاد در مقابل نص، مقدم داشتن ظنّ و نظر شخصی [[مجتهد]] در برابر فرمان صریح [[خدا]] یا [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] یا دیگر [[چهارده معصوم|معصومان]] دانسته شده است.<ref>مؤسّسه دائرة‌المعارف فقه اسلامى، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بيت، ۱۳۸۲ش، ج۱، ص۲۶۷؛ یوسفی مقدم، درآمدی بر اجتهاد از منظر قرآن، ۱۳۸۷ش، ص ۲۷۶.</ref> | ||
==نظر فقیهان== | ==نظر فقیهان== | ||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
[[سید عبدالحسین شرف‌الدین|شرف الدین عاملی]] در [[النص و الاجتهاد (کتاب)|کتاب النص و الاجتهاد]] برخی از این اجتهادات را نقل کرده است. وی در هفت فصل این کتاب صد اجتهاد در برابر نص از خلفا، حاکمان و برخی از بستگان آنان، در زمان رسول خدا یا پس از آن را برمی‌شمارد.<ref>شرف الدین، النص و الاجتهاد، ۱۴۰۴ق، بخش۲، ص۵.</ref> برخی از این موارد عبارتند از: | [[سید عبدالحسین شرف‌الدین|شرف الدین عاملی]] در [[النص و الاجتهاد (کتاب)|کتاب النص و الاجتهاد]] برخی از این اجتهادات را نقل کرده است. وی در هفت فصل این کتاب صد اجتهاد در برابر نص از خلفا، حاکمان و برخی از بستگان آنان، در زمان رسول خدا یا پس از آن را برمی‌شمارد.<ref>شرف الدین، النص و الاجتهاد، ۱۴۰۴ق، بخش۲، ص۵.</ref> برخی از این موارد عبارتند از: | ||
{{ستون-شروع|۳}} | {{ستون-شروع|۳}} | ||
* ماجرای روز [[سقیفه]] | * ماجرای روز [[واقعه سقیفه بنی‌ساعده|سقیفه]] | ||
* مخالفت با فرماندهی [[زید بن حارثه]] | * مخالفت با فرماندهی [[زید بن حارثه]] | ||
* تخلف از پیوستن به [[ | * تخلف از پیوستن به [[سپاه اسامه]] | ||
* غصب [[فدک]] | * غصب [[فدک]] | ||
* کشته شدن [[مالک بن نویره]] به امر [[خالد بن ولید]] و بی‌اعتنایی او نسبت به آن | * کشته شدن [[مالک بن نویره]] به امر [[خالد بن ولید]] و بی‌اعتنایی او نسبت به آن | ||
| خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
* اعتراض به گفتار پیامبر(ص) که خداپرستان بهشتی هستند | * اعتراض به گفتار پیامبر(ص) که خداپرستان بهشتی هستند | ||
* نهی از [[حج]] تمتّع | * نهی از [[حج]] تمتّع | ||
* نهی از [[ | * نهی از [[ازدواج موقت]] | ||
* بدعت در [[اذان]] صبح | * بدعت در [[اذان]] صبح | ||
* بدعت در اذان و [[اقامه]] | * بدعت در اذان و [[اقامه]] | ||
| خط ۶۵: | خط ۶۵: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* ابن حزم، علی بن محمد، الإحکام فی اصول الأحکام، لبنان، دار الآفاق الجدیده، بی‌تا. | |||
* [https://newspaper.hamshahrionline.ir/id/169008/%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%AF-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1.html «اجتهاد در برابر نص»]، سایت روزنامه همشهری، تاریخ انتشار: ۲۹ مرداد ۱۴۰۱ش، تاریخ بازدید: ۶ دی ۱۴۰۲ش. | * [https://newspaper.hamshahrionline.ir/id/169008/%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%AF-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1.html «اجتهاد در برابر نص»]، سایت روزنامه همشهری، تاریخ انتشار: ۲۹ مرداد ۱۴۰۱ش، تاریخ بازدید: ۶ دی ۱۴۰۲ش. | ||
* جرجانی، علی بن محمد، معجم التعریفات، قاهره، دار الفضیله، ۲۰۰۴م. | |||
* جمعی از محققان، فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، چاپ اول، ۱۳۹۴ش. | |||
* حسینی میلانی، سید علی، خلاصة عبقات الانوار فی امامة الائمة الاطهار، بی‌جا، ۱۴۰۵ق. | * حسینی میلانی، سید علی، خلاصة عبقات الانوار فی امامة الائمة الاطهار، بی‌جا، ۱۴۰۵ق. | ||
* شرف الدین موسوی، سید عبدالحسین، النص والاجتهاد، اول، سیدالشهداء، | * شرف الدین موسوی، سید عبدالحسین، النص والاجتهاد، اول، سیدالشهداء، بی‌جا، ۱۴۰۴ق. | ||
* شیخ حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، قم، مؤسسه آل البیت، چاپ اول، ۱۴۰۹ق. | * شیخ حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، قم، مؤسسه آل البیت، چاپ اول، ۱۴۰۹ق. | ||
* فضل الله، مهدی، «دراسات فقهیة و قانونیة: أضواء علی الشوری فی النص القرآنی»، در فصل‌نامه الثقافة الاسلامیه، شماره ۲۶، محرم و صفر ۱۴۱۰ق. | * فضل الله، مهدی، «دراسات فقهیة و قانونیة: أضواء علی الشوری فی النص القرآنی»، در فصل‌نامه الثقافة الاسلامیه، شماره ۲۶، محرم و صفر ۱۴۱۰ق. | ||
* قدسی، احمد، انوار الاصول، تقریرات درس ناصر مکارم شیرازی، قم، انتشارات نسل جوان، چاپ دوم، ۱۴۱۶ق. | |||
* مغنیه، محمد‌جواد، فی ظلال نهج البلاغه، بیروت، دار العلم للملایین، ۱۹۷۹م. | * مغنیه، محمد‌جواد، فی ظلال نهج البلاغه، بیروت، دار العلم للملایین، ۱۹۷۹م. | ||
* مکارم شیرازی، ناصر، دائرة المعارف فقه مقارن، قم، انتشارات مدرسه امام علی بن ابی‌طالب (ع)، چاپ اول، ۱۴۲۷ق. | |||
* هاشمی خویی، میرزا حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، تحقیق: ابراهیم میانجی، ترجمه: حسن زاده آملی، حسن و محمد‌باقر کمره‌ای، تهران، مکتبة الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۰ق. | * هاشمی خویی، میرزا حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، تحقیق: ابراهیم میانجی، ترجمه: حسن زاده آملی، حسن و محمد‌باقر کمره‌ای، تهران، مکتبة الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۰ق. | ||
* یوسفی مقدم، محمد‌صادق، درآمدی بر اجتهاد از منظر قرآن، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۷ش. | * یوسفی مقدم، محمد‌صادق، درآمدی بر اجتهاد از منظر قرآن، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۷ش. | ||