پرش به محتوا

اجتهاد در مقابل نص: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش ۲|ماه=[[آذر]]|روز=[[۲۰]]|سال=[[۱۴۰۲]]|کاربر=Naghavi  }}
{{در دست ویرایش ۲|ماه=[[آذر]]|روز=[[۲۰]]|سال=[[۱۴۰۲]]|کاربر=Naghavi  }}
{{درباره ۲|اجتهاد در برابر نص|آشنایی با کتاب اجتهاد در برابر نص مدخلِ|النص و الاجتهاد (کتاب)| }}
{{درباره ۲|اجتهاد در برابر نص|آشنایی با کتاب اجتهاد در برابر نص مدخلِ|النص و الاجتهاد (کتاب)| }}
'''اجتهاد در مقابل نَصّ''' اصطلاحی در [[فقه امامیه|فقه]] و [[کلام امامیه|کلام شیعه]]. این اصطلاح به معنای مقدم داشتن نظر شخصی، بر کلام صریح و روشن [[قرآن]] یا [[چهارده معصوم|معصومین]] است.
'''اجتهاد در مقابل نَصّ''' به معنای مقدم داشتن نظر شخصی [[مجتهد]] بر کلام صریح و روشن [[قرآن]] یا [[چهارده معصوم|معصومین]] است. این اصطلاح در [[فقه امامیه|فقه]] و [[کلام امامیه|کلام شیعه]] رواج دارد. [[حبیب‌الله خویی|میرزا حبیب‌الله خویی]] چنین اجتهادی را [[بدعت]] شمرده و [[ناصر مکارم شیرازی]] آن را منجر به نابودی مصونیّت همه احکام دانسته است.  


== اهمیت ==
== اهمیت ==
خط ۱۴: خط ۱۴:
=== دلایل مخالفت ===
=== دلایل مخالفت ===
دلیل مخالفان اجتهاد در برابر نص، علاوه بر عقل، [[آیه|آیات قرآن]] و روایات شیعه و اهل سنت است:
دلیل مخالفان اجتهاد در برابر نص، علاوه بر عقل، [[آیه|آیات قرآن]] و روایات شیعه و اهل سنت است:
* آیه ۱۱۶ [[سور
* آیه ۱۱۶ <nowiki>[[سوره نحل]]</nowiki>: {{عربی|وَ لاتَقُولُوا لِما تَصِفُ أَلْسِنَتُکُمُ الکَذِبَ هذا حَلالٌ وَ هذا حَرامٌ لِتَفْتَرُوا عَلَی اللّهِ الکَذِبَ، إِنَّ الَّذِینَ یفْتَرُونَ عَلَی اللّهِ الکَذِبَ لایفْلِحُونَ |ترجمه=و با دروغی که بر زبانتان می‌رود مگویید: این حلال است و آن حرام، تا بر خدا دروغ بندید. همانا کسانی که بر خدا دروغ بندند، رستگار نخواهند شد}}. در این آیه خداوند از [[دروغ|دروغ‌بستن]] به خدا و پیامبر، و حلال و حرام کردن چیزی که خدا و رسول به آن فرمان داده‌اند نهی کرده و چنین افرادی را عاقبت به خیر نمی‌داند.
ه نحل]]: {{عربی|وَ لاتَقُولُوا لِما تَصِفُ أَلْسِنَتُکُمُ الکَذِبَ هذا حَلالٌ وَ هذا حَرامٌ لِتَفْتَرُوا عَلَی اللّهِ الکَذِبَ، إِنَّ الَّذِینَ یفْتَرُونَ عَلَی اللّهِ الکَذِبَ لایفْلِحُونَ |ترجمه=و با دروغی که بر زبانتان می‌رود مگویید: این حلال است و آن حرام، تا بر خدا دروغ بندید. همانا کسانی که بر خدا دروغ بندند، رستگار نخواهند شد}}. در این آیه خداوند از [[دروغ|دروغ‌بستن]] به خدا و پیامبر، و حلال و حرام کردن چیزی که خدا و رسول به آن فرمان داده‌اند نهی کرده و چنین افرادی را عاقبت به خیر نمی‌داند.
* [[جعفر سبحانی]]، [[مرجع تقلید]] با استناد به [[آیه اول سوره حجرات]] و لزوم تسلیم در برابر فرمان خدا و رسولش اجتهاد در برابر نص را جلو‌افتادن و تقدّم بر آنان دانسته است.<ref>سبحانی، الانصاف فی مسائل مادام فیها الخلاف، ۱۴۲۳ق، ج۱، ص۳۴.</ref>
 
* آیه ۶۵ [[سوره نساء]] است: {{عربی|فَلا وَرَبِّکَ لایؤْمِنُونَ حَتّی یحَکِّمُوکَ فِیما شَجَرَ بَینَهُمْ ثُمَّ لایجِدُوا فِی أَنْفُسِهِمْ حَرَجاً مِمّا قَضَیتَ وَ یسَلِّمُوا تَسْلِیماً|ترجمه=به پروردگارت سوگند که ایمان ندارند مگر تو را در آن چه میانشان اختلاف است داور کنند و آن گاه از آنچه داوری کرده‌ای دلتنگ نبوده و به راستی بر آن گردن نهند.}}
* آیه ۶۵ [[سوره نساء]] است: {{عربی|فَلا وَرَبِّکَ لایؤْمِنُونَ حَتّی یحَکِّمُوکَ فِیما شَجَرَ بَینَهُمْ ثُمَّ لایجِدُوا فِی أَنْفُسِهِمْ حَرَجاً مِمّا قَضَیتَ وَ یسَلِّمُوا تَسْلِیماً|ترجمه=به پروردگارت سوگند که ایمان ندارند مگر تو را در آن چه میانشان اختلاف است داور کنند و آن گاه از آنچه داوری کرده‌ای دلتنگ نبوده و به راستی بر آن گردن نهند.}}
* روایت از منابع شیعه: [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] می‌فرماید: هر کس در دو درهم به غیر آن چه خدا نازل کرده حکم کند، کافر شده است. راوی از امام می‌پرسد: کافر به آن چه خدا نازل کرده یا به آن چه بر محمد(ص) نازل شده است؟ حضرت فرمودند: وای بر تو! هرگاه کسی به آن چه بر محمد(ص) نازل شده کافر شود، به تحقیق به آن چه خدا نازل فرموده نیز کافر شده است.<ref>شیخ حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۲۷، ص۳۵.</ref><ref group="یادداشت">{{عربی|عن أبی عبدالله(ع) قال: من حَکَم فی درهَمَین بغیرِ ما أنزلَ اللهُ فقد کَفَر. قلت: کَفَر بما أَنزلَ اللهُ أو کَفَر بما أُنزلَ علی محمّد(صلی الله علیه وآله)؟ قال(صلی الله علیه وآله): ویلک! إذا کَفَر بما أُنزِل علی محمّد(صلی الله علیه وآله)فقد کَفَر بما أَنزلَ الله}}</ref>
* روایت از منابع شیعه: [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] می‌فرماید: هر کس در دو درهم به غیر آن چه خدا نازل کرده حکم کند، کافر شده است. راوی از امام می‌پرسد: کافر به آن چه خدا نازل کرده یا به آن چه بر محمد(ص) نازل شده است؟ حضرت فرمودند: وای بر تو! هرگاه کسی به آن چه بر محمد(ص) نازل شده کافر شود، به تحقیق به آن چه خدا نازل فرموده نیز کافر شده است.<ref>شیخ حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۲۷، ص۳۵.</ref><ref group="یادداشت">{{عربی|عن أبی عبدالله(ع) قال: من حَکَم فی درهَمَین بغیرِ ما أنزلَ اللهُ فقد کَفَر. قلت: کَفَر بما أَنزلَ اللهُ أو کَفَر بما أُنزلَ علی محمّد(صلی الله علیه وآله)؟ قال(صلی الله علیه وآله): ویلک! إذا کَفَر بما أُنزِل علی محمّد(صلی الله علیه وآله)فقد کَفَر بما أَنزلَ الله}}</ref>
confirmed، protected، templateeditor
۱٬۶۳۳

ویرایش