confirmed، templateeditor
۱۲٬۰۶۳
ویرایش
ابوبکر بن علی بن ابیطالب: تفاوت میان نسخه‌ها
ویکی سازی
(ویکی سازی) |
|||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
| تصویر = آرامگاه شهدای کربلا2.jpg | | تصویر = آرامگاه شهدای کربلا2.jpg | ||
| اندازه تصویر = | | اندازه تصویر = | ||
|توضیح تصویر =آرامگاه شهدای کربلا | |توضیح تصویر =آرامگاه [[شهدای کربلا]] | ||
| نام کامل = | | نام کامل = | ||
| لقب = | | لقب = | ||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
| کشور تولد = | | کشور تولد = | ||
| محل زندگی = | | محل زندگی = | ||
| تاریخ وفات/شهادت = ۶۱ق | | تاریخ وفات/شهادت = [[سال ۶۱ هجری قمری|۶۱ق]] | ||
| شهر وفات/شهادت = [[کربلا]] | | شهر وفات/شهادت = [[کربلا]] | ||
| نحوه وفات/شهادت = [[شهادت]] در رکاب امام حسین(ع) | | نحوه وفات/شهادت = [[شهادت]] در رکاب امام حسین(ع) | ||
| خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
| آثار = | | آثار = | ||
}} | }} | ||
'''ابوبکر بن علی بن ابیطالب''' (؟/۶۱ق) از فرزندان [[امام علی(ع)]] و از [[شهدای کربلا]]. مادرش لیلی بنت مسعود بن خالد تمیمی است. برخی منابع او را نخستین فرد از فرزندان علی(ع) دانسته‌اند که پس از اجازه از [[امام حسین(ع)]] به جنگ با | '''ابوبکر بن علی بن ابیطالب''' (؟/[[سال ۶۱ هجری قمری|۶۱ق]]) از فرزندان [[امام علی(ع)]] و از [[شهدای کربلا]]. مادرش لیلی بنت مسعود بن خالد تمیمی است. برخی منابع او را نخستین فرد از فرزندان علی(ع) دانسته‌اند که پس از اجازه از [[امام حسین(ع)]] به جنگ با [[لشکر عمر بن سعد]] رفت. | ||
==نام و نسب== | ==نام و نسب== | ||
ابوبکر [[کنیه]] است و نام ابوبکر بن علی بن ابیطالب روشن نیست؛<ref>ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ۱۴۱۹ق، ص۹۱.</ref> هر چند برخی نامش را عبدالله،<ref>ابن‌اعثم، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج۵، ص۱۱۲؛ خوارزمی، مقتل الحسين، ۱۴۱۸ق، ج۲، ص۳۲.</ref> عبیدالله،<ref>امین، أعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۲، ص۳۰۲.</ref> یا محمداصغر ضبط کرده‌اند که همراه عبیدالله بن علی در کربلا به شهادت رسیده و مادرشان لیلی بنت مسعود نام داشت.<ref> شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۳۵۴؛ طبرسی، تاج الموالید، ۱۴۰۶ق، ص۱۹؛ طبرسی، إعلام الوری، دار الکتب الاسلامیة، ص۲۰۳؛ ابن‌بطریق، العمدة، ۱۴۰۷ق، ص۳۰؛ اربلی، کشف الغمة، ۱۳۸۱ق، ج۱، ص۴۴۰؛ علامه حلی، المستجاد، ۱۴۰۶ق، ص۱۳۹.</ref> با این حال بنابر آنچه در منابع تاریخی آمده، عبیدالله بن علی | ابوبکر [[کنیه]] است و نام ابوبکر بن علی بن ابیطالب روشن نیست؛<ref>ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ۱۴۱۹ق، ص۹۱.</ref> هر چند برخی نامش را عبدالله،<ref>ابن‌اعثم، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج۵، ص۱۱۲؛ خوارزمی، مقتل الحسين، ۱۴۱۸ق، ج۲، ص۳۲.</ref> عبیدالله،<ref>امین، أعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۲، ص۳۰۲.</ref> یا محمداصغر ضبط کرده‌اند که همراه عبیدالله بن علی در کربلا به شهادت رسیده و مادرشان لیلی بنت مسعود نام داشت.<ref> شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۳۵۴؛ طبرسی، تاج الموالید، ۱۴۰۶ق، ص۱۹؛ طبرسی، إعلام الوری، دار الکتب الاسلامیة، ص۲۰۳؛ ابن‌بطریق، العمدة، ۱۴۰۷ق، ص۳۰؛ اربلی، کشف الغمة، ۱۳۸۱ق، ج۱، ص۴۴۰؛ علامه حلی، المستجاد، ۱۴۰۶ق، ص۱۳۹.</ref> با این حال بنابر آنچه در منابع تاریخی آمده، عبیدالله بن علی [[سال ۶۷ قمری]] در جنگ با [[مختار]] به قتل رسیده است.<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، دار صادر، ج۵، ص۱۱۸؛ بلاذری، أنساب الأشراف، دار الفکر، ج۲، ص۱۹۰؛ یعقوبی، تاريخ يعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۲۶۳؛ طبری، تاريخ طبری، موسسة الاعلمی، ج۴، ص۵۶۷.</ref> | ||
شمار بسیاری از مورخان همچون | شمار بسیاری از مورخان همچون [[ابومخنف]]([[سال ۱۵۷ هجری قمری|۱۵۷ق]])، إبن‌سعد(۲۳۰ق)، بغدادی(۲۴۵ق)، طبری(۳۱۰ق)، [[علی بن حسین مسعودی|مسعودی]](۳۴۵ق)، إبن‌حمدان(۳۳۴ق)، [[شیخ صدوق]](۳۸۱ق)، [[شیخ طوسی]](۴۶۰ق) تصریح دارند که أبوبکر و محمد از فرزندان [[امام علی علیه‌السلام|حضرت علی(ع)]] بودند که هر دو در [[کربلا]] به شهادت رسیدند.<ref>ابومخنف، مقتل الحسین، ۱۳۶۴ش، ص۲۳۵؛ ابن‌سعد، ترجمة الإمام الحسین، ۱۴۱۵ق، ص۷۶؛ کاتب بغدادی، المحبر، ۱۳۶۱ق، ص۲۹۰؛ طبری، تاریخ طبری، موسسة الاعلمی، ج۴، ص۳۵۸؛ مسعودی، التنبيه و الإشراف، دار صعب، ص۲۶۳؛ ابن‌اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۹۹ق، ج۴، ص۹۲؛ ابن‌حمدان، الهدایة الکبری، ۱۴۱۱ق، ص۹۵؛ شیخ طوسی، رجال طوسی، ۱۳۸۱ق، ص۷۹ و۸۱.</ref> | ||
بر اساس قول مشهور، مادر ابوبکر بن علی، [[لیلی دختر مسعود نهشلی]] است.<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۸ق، ج۳، ص۱۴؛ ابن‌قتیبه دینوری، المعارف، الهیئة المصریة للکتاب، ص۲۱۰؛ شیخ طوسی، رجال، ۱۳۸۰ق، ص۸۱؛ ابن‌جوزی، المنتظم، ۱۴۱۲ق، ج۵، ص۶۹.</ref> در مقابل برخی مادرش را [[ام‌البنین]] دختر حزام کلبی دانسته‌اند.<ref>ابن‌قتیبه دینوری، الامامه و السیاسه، ۱۴۱۰ق، ج۲، ص۶.</ref> | بر اساس قول مشهور، مادر ابوبکر بن علی، [[لیلی دختر مسعود نهشلی]] است.<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۸ق، ج۳، ص۱۴؛ ابن‌قتیبه دینوری، المعارف، الهیئة المصریة للکتاب، ص۲۱۰؛ شیخ طوسی، رجال، ۱۳۸۰ق، ص۸۱؛ ابن‌جوزی، المنتظم، ۱۴۱۲ق، ج۵، ص۶۹.</ref> در مقابل برخی مادرش را [[ام‌البنین]] دختر حزام کلبی دانسته‌اند.<ref>ابن‌قتیبه دینوری، الامامه و السیاسه، ۱۴۱۰ق، ج۲، ص۶.</ref> | ||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
==سرنوشت ابوبکر== | ==سرنوشت ابوبکر== | ||
درباره شهادت و سرنوشت ابوبکر در کربلا دو گزارش نقل شده که یکی در شهادت وی تردید کرده و دیگری حاکی از شهادت وی در جریان [[واقعه عاشورا]] است. | درباره شهادت و سرنوشت ابوبکر در [[کربلا]] دو گزارش نقل شده که یکی در شهادت وی تردید کرده و دیگری حاکی از شهادت وی در جریان [[واقعه عاشورا]] است. | ||
===تردید در شهادت ابوبکر=== | ===تردید در شهادت ابوبکر=== | ||
برخی همانند ابومخنف(۱۵۷ق)، طبری(۳۱۰ق)، ابن‌اثیر(۶۳۰ق) در شهادت وی در کربلا تردید کرده‌اند.<ref>ابومخنف، مقتل الحسین، ۱۳۶۴ش، ص۲۳۵ و ۲۳۶؛ طبری، تاریخ طبری، مؤسسة الاعلمی، ج۴، ص۳۵۸؛ ابن‌اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۶ق، ج۴، ص۹۲.</ref> | برخی همانند [[ابومخنف]](۱۵۷ق)، طبری(۳۱۰ق)، ابن‌اثیر(۶۳۰ق) در شهادت وی در کربلا تردید کرده‌اند.<ref>ابومخنف، مقتل الحسین، ۱۳۶۴ش، ص۲۳۵ و ۲۳۶؛ طبری، تاریخ طبری، مؤسسة الاعلمی، ج۴، ص۳۵۸؛ ابن‌اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۶ق، ج۴، ص۹۲.</ref> | ||
=== شهادت ابوبکر در کربلا=== | === شهادت ابوبکر در کربلا=== | ||
به‌گفته بسیاری از تاریخ‌نویسان، ابوبکر بن علی در کربلا به شهادت رسیده است؛ از جمله ابن‌سعد(۲۳۰ق)، ابن‌قتیبة(۲۷۶ق)، فضیل (قرن دوم)، ابن‌سلیمان کوفی(۳۰۰ق) ابن أعثم(۳۱۴ق)، ابن‌حبان(۳۵۴ق)، طبرانی(۳۶۰ق)، شیخ مفید(۴۱۳ق)، شیخ طوسی(۴۶۰ق)، خوارزمی(۵۶۸ق)، ابن‌شهرآشوب(۵۸۸ق) و ابن‌بطریق(۶۰۰ق).<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، دار صادر، ج۳، ص۱۹؛ ابن‌قتیبه، الإمامة و السیاسة، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۲؛ فضیل بن زبیر، الأمالی الخمیسیة، جزء اول، ۱۴۰۳ق، ص۱۷۰؛ ابن‌سلیمان، مناقب الامام امیرالمومنین، ۱۴۱۲ق، ج۲، ص۴۸ و ۴۹؛ ابن‌اعثم، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج۵، ص۱۱۲؛ ابن‌حبان، الثقات، ۱۳۹۳ق، ج۲، ص۳۱۱؛ طبرانی، المعجم الکبیر، ۱۴۰۵ق، ج۳، ص۱۰۳؛ شیخ مفید، الاختصاص، تحقیق علی‌اکبر غفاری، ص۷۸؛ شیخ طوسی، رجال طوسی، ۱۳۸۱ق، ص۸۱؛ خوارزمی، مقتل الحسین، ۱۴۱۸ق، ج۲، ص۳۲ و ۳۳؛ ابن‌شهرآشوب، مناقب، انتشارات علامه، ج۴، ص۱۰۷؛ ابن‌بطریق، العمدة، ۱۴۰۷ق، ص۳۰.</ref> | به‌گفته بسیاری از تاریخ‌نویسان، ابوبکر بن علی در [[کربلا]] به شهادت رسیده است؛ از جمله ابن‌سعد(۲۳۰ق)، ابن‌قتیبة(۲۷۶ق)، فضیل (قرن دوم)، ابن‌سلیمان کوفی(۳۰۰ق) [[ابن‌اعثم کوفی|ابن أعثم]](۳۱۴ق)، ابن‌حبان(۳۵۴ق)، طبرانی(۳۶۰ق)، [[شیخ مفید]](۴۱۳ق)، [[شیخ طوسی]](۴۶۰ق)، خوارزمی(۵۶۸ق)، [[ابن‌شهرآشوب]](۵۸۸ق) و [[یحیی بن بطریق|ابن‌بطریق]](۶۰۰ق).<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، دار صادر، ج۳، ص۱۹؛ ابن‌قتیبه، الإمامة و السیاسة، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۲؛ فضیل بن زبیر، الأمالی الخمیسیة، جزء اول، ۱۴۰۳ق، ص۱۷۰؛ ابن‌سلیمان، مناقب الامام امیرالمومنین، ۱۴۱۲ق، ج۲، ص۴۸ و ۴۹؛ ابن‌اعثم، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج۵، ص۱۱۲؛ ابن‌حبان، الثقات، ۱۳۹۳ق، ج۲، ص۳۱۱؛ طبرانی، المعجم الکبیر، ۱۴۰۵ق، ج۳، ص۱۰۳؛ شیخ مفید، الاختصاص، تحقیق علی‌اکبر غفاری، ص۷۸؛ شیخ طوسی، رجال طوسی، ۱۳۸۱ق، ص۸۱؛ خوارزمی، مقتل الحسین، ۱۴۱۸ق، ج۲، ص۳۲ و ۳۳؛ ابن‌شهرآشوب، مناقب، انتشارات علامه، ج۴، ص۱۰۷؛ ابن‌بطریق، العمدة، ۱۴۰۷ق، ص۳۰.</ref> | ||
برخی منابع او را نخستین شهید از فرزندان علی(ع) دانسته‌اند<ref>ابن‌اعثم، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج۵، ص۱۱۲؛ امین، أعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۲، ص۳۰۲.</ref> که به دست مردی از [[قبیله هَمدان|قبیله همدان]]<ref>ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبین، ۱۴۱۹ق، ص۸۶؛ بیهقی، لباب الأنساب، ۱۴۲۸ق، ج۱، ص۳۹۹.</ref> یا زجر بن قیس یا عقبه غنوی به شهادت رسید.<ref>شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۵۵؛ ابن‌اعثم، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج۵، ص۱۱۲.</ref> و در مقبره دسته‌جمعی شهدای هاشمیان در پایین پای [[حرم امام حسین(ع)]] دفن شد.<ref> بیهقی، لباب الأنساب، ۱۴۲۸ق، ج۱، ص۳۹۹.</ref> ابوبکر هیچ فرزندی نداشت.<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۸ق، ج۳، ص۱۴؛ یعقوبی، تاریخ یعقوبی، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۲۱۳.</ref> | برخی منابع او را نخستین شهید از فرزندان علی(ع) دانسته‌اند<ref>ابن‌اعثم، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج۵، ص۱۱۲؛ امین، أعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۲، ص۳۰۲.</ref> که به دست مردی از [[قبیله هَمدان|قبیله همدان]]<ref>ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبین، ۱۴۱۹ق، ص۸۶؛ بیهقی، لباب الأنساب، ۱۴۲۸ق، ج۱، ص۳۹۹.</ref> یا زجر بن قیس یا عقبه غنوی به شهادت رسید.<ref>شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۵۵؛ ابن‌اعثم، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج۵، ص۱۱۲.</ref> و در مقبره دسته‌جمعی شهدای هاشمیان در پایین پای [[حرم امام حسین(ع)]] [[دفن]] شد.<ref> بیهقی، لباب الأنساب، ۱۴۲۸ق، ج۱، ص۳۹۹.</ref> ابوبکر هیچ فرزندی نداشت.<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۸ق، ج۳، ص۱۴؛ یعقوبی، تاریخ یعقوبی، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۲۱۳.</ref> | ||
==نام وی در زیارت شهدا == | ==نام وی در زیارت شهدا == | ||
نام ابوبکر بن علی در | نام ابوبکر بن علی در [[بحارالانوار]] در یکی از زیارت‌های مطلقه امام حسین(ع)در قسمت [[زیارت شهدا]] آمده است: | ||
: «السَّلَامُ عَلَیک یا أَبَا بَکرٍ بْنَ عَلِی بْنِ أَبِی طَالِبٍ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَکاتُهُ مَا أَحْسَنَ بَلَاءَک وَ أَزْکی سَعْیک وَ أَسْعَدَک بِمَا نِلْتَ مِنَ الشَّرَفِ وَ فُزْتَ بِهِ مِنَ الشَّهَادَةِ فَوَاسَیتَ أَخَاک وَ إِمَامَک وَ مَضَیتَ عَلَی یقِینِک حَتَّی لَقِیتَ رَبَّک صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیک وَ ضَاعَفَ اللَّهُ مَا أَحْسَنَ بِهِ إِلَیک»<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۸، ص۲۴۵.</ref> | : «السَّلَامُ عَلَیک یا أَبَا بَکرٍ بْنَ عَلِی بْنِ أَبِی طَالِبٍ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَکاتُهُ مَا أَحْسَنَ بَلَاءَک وَ أَزْکی سَعْیک وَ أَسْعَدَک بِمَا نِلْتَ مِنَ الشَّرَفِ وَ فُزْتَ بِهِ مِنَ الشَّهَادَةِ فَوَاسَیتَ أَخَاک وَ إِمَامَک وَ مَضَیتَ عَلَی یقِینِک حَتَّی لَقِیتَ رَبَّک صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیک وَ ضَاعَفَ اللَّهُ مَا أَحْسَنَ بِهِ إِلَیک»<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۸، ص۲۴۵.</ref> | ||