اجتهاد در مقابل نص: تفاوت میان نسخه‌ها

[[مجتهد|فقیهان شیعه]]<ref>جواهر الکلام، ج۳۰، ص ۱۴۲ـ۱۴۱؛موسوی قزوینی، ینابیع الاحکام، ۱۴۲۴ق، ص۵۰۱؛ بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۰، ص۵۱۵؛ هاشمی خویی، منهاج البراعه، ۱۴۰۰ق، ج۸، ص۱۸۶؛ النص و الاجتهاد، ص۱۹؛ انصاری قمی، «تقدیم»، ص ۸ ـ ۹؛ مغنیه، فی ظلال نهج البلاغه، ۱۹۷۹م، ج۱، ص۳۰۴.</ref> و [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]]<ref>حاشیه البنائی، ج۲، ص۳۸۷؛ فضل الله، «دراسات فقهیة و قانونیة: أضواء علی الشوری فی النص القرآنی»، ص۳۸: شرف الدین، النص و الاجتهاد، ۱۴۰۴ق، ص۳.</ref> اجتهاد در برابر دلیل قطعی را باطل دانسته‌اند. برخی [[صحابه]] و [[تابعین|تابعان]] نیز در اجتهادهای خود تقدیم نص بر [[اجتهاد]] را مراعات کرده و هیچ گاه در برابر نص، اجتهاد نمی‌کرده‌اند.<ref>یوسفی مقدم، درآمدی بر اجتهاد از منظر قرآن، ۱۳۸۷ش، ص ۲۷۶.</ref> به گزارش ابن قیّم جوزیه، [[احمد بن حنبل|احمد حنبل]] بر طبق نص فتوا می‌داد و نظر مخالف نص را حتی از [[خلفای راشدین|خلفا]] نمی‌پذیرفت.<ref>ابن قیّم جوزیه، اعلام الموقعین، ۱۴۰۷ق، ص۲۹.</ref>  

به رغم آن كه برخی [[صحابه]] از اجتهاد در برابر نص خودداری می‌کردند، تاریخ برای برخی دیگر از صحابه موارد فراوانی از اجتهاد مقابل نص را ثبت کرده است که به صورت صریح در مقابل نص [[فتوا]] داده‌اند.<ref>. النص و الاجتهاد، ص۴۳.</ref> [[سید محمدحسین حسینی طهرانی|سید محمد‌حسین حسینی طهرانی]] تعبّد شیعه به نص و تجاوز اهل سنّت از نص را اساس مسائل اختلافی میان شیعه و اهل سنت می‌داند.<ref>حسینی، ولایت فقیه در حکومت اسلامی، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۱۱۸.</ref> [[سید عبدالحسین شرف‌الدین|شرف الدین عاملی]] در کتاب معروف [[النص و الاجتهاد (کتاب)|النص و الاجتهاد]] برخی از این اجتهادات را نقل کرده است. به عقیده وی، [[عمر بن خطاب|خلیفه دوم]] اولین کسی است که اجتهاد برابر نص را در جریان معروف [[ازدواج موقت]] و [[متعة الحج|متعه حج]] انجام داده است.<ref> موسوعة العقاد الاسلامیه، ج۵، ص۴۵ - ۴۶، ۹۲۷ - ۹۲۸. به نقل از: درآمدی بر اجتهاد از منظر قرآن، صفحه ۲۸۵ </ref>